Cơ sở thiết lập di chúc chung của vợ chồng

Đối với di chúc cá nhân thì đó là sự thể hiện ý chí cá nhân của người đó trong việc định đoạt tài sản của mình dựa trên tình cảm và ý chí của người đó cho người khác sau khi họ chết, còn với di chúc chung của vợ chồng thì được thiết lập trên cơ sở quan hệ hôn nhân và quan hệ tài sản dựa trên sở hữu chung hợp nhất đối với tài sản của vợ chồng.

Thư nhất: quan hệ hôn nhân

Trong quy định của Luật HN&GĐ thì hôn nhân hợp pháp phải là những người tham gia vào quan hệ đó đã kết hôn theo đúng quy định về điều kiện kết hôn, đã dăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Ngoài ra, pháp luật còn công nhận những trường hợp không đăng ký kết hôn mà sống với nhau như vợ chồng trước ngày 3/1/1987, còn lại những trường hợp chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không được pháp luật công nhận là vợ chồng

Thứ hai: quan hệ tài sản

Chỉ khi vợ chồng có tìa sản chung thì vợ chồng mới thiết lập được di chúc chung. TheoLuật HN&GĐ thì “ Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ,chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ, chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng choc hung và những tài snar khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung….tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất” ( Điều 27 LuậtHN&GĐ). Khi vợ hoặc chồng muốn thiết lập các giao dịch có liên quan đến tài sản chung của vợ, chồng thì nhất thiết phải vì lợi ích chung của gia đình, phải có sự đồng ý của bên kia và trong trường hợp có thiệt hại thì phải liên đới chịu trách nhiệm. Việc ghi nhận chế độ tài sản chung của vơ, chồng trong pháp luật trươc hết dựa trên cơ sở bình đẳng giữa vợ chồng về mọi phương diện.

3. Hiệu lực của di chúc chung vợ chồng

Điều 668 BLDS quy định “ Di chúc chung của vợ, chồng có hiệu lực từ thời điểm người sau cùng chết hoặc tại thời điểm vợ, chồng cùng chết”. Như vậy với quy định này thì nếu một người vợ hoặc chồng chết thì không ngay lập tức di chúc phát sinh hiệu lực. Nếu có xảy ra tranh chấp trước thời điểm người sau cùng chết thì sẽ không được giải quyết vì di chúc chưa phát sinh hiệu lực, vì vậy mà trước thời điểm mà di chúc chưa phát sịnh hiệu lực thì có thể bị thay đổi bởi người còn sống mà phần di chúc định đoạt tài sản của người còn sống.