Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy có tổ chức

Cũng như các trường hợp phạm tội có tổ chức khác, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy là trường hợp có nhiều người cố ý cũng bàn bạc, cấu kết chặt chẽ với nhau, vạch kế hoạch để thực hiện hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy, dưới sự điều khiển thống nhất của người cầm đầu.
 
Tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy có tổ chức là một hình thức đồng phạm, có sự phân công, sắp đặt vai trò của những người tham gia, trong đó mỗi người thực hiện một hoặc một số hành vi và phải chịu sự điều khiển của người cầm đầu.
 
Tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy có tổ chức là một hình thức đồng phạm, có sự phân công sắp đặt vai trò của những người tham gia, trong đó mỗi người thực hiện một hoặc một số hành vi và phải chịu sự điều khiển của người cầm đầu. Tuy nhiên, ở nước ta trong thời gian vừa qua một số vụ án ma túy với quy mô lớn hoặc rất lớn như: vụ án Vũ Xuân Trường ở Hà Nội; vụ Lê Văn Tám và Tô Ngọc Hà ở Nam Định; vụ Vũ Văn Lượng ở Nghệ An,… nhưng không phải tất cả các bị cáo trong các vụ án đó đều phạm tội có tổ chức mà chỉ có một số tên bị coi là phạm tội có tổ chức. Đây là đặc điểm của tôi phạm về ma túy, do tính chất phức tạp và xảo quyệt của người phạm tội nên một đường dây vận chuyển ma túy có thể từ nước ngoài về Việt Nam, từ miền bắc vào miền nam có nhiều người tham gia nhưng không phải tất cả những người trong đường dây này biết nhau hoặc tiếp nhận mục đích của nhau, thậm chí còn thanh trừng lẫn nhau.
 
Trong thời gian qua ở nước ta, cơ quan điều tra đã phát hiện nhiều đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy xuyên quốc gia nhưng do tính chất của tội phạm về ma túy nên việc tổ chức thành một đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy không giống những trường hợp phạm tội có tổ chức khác. Có đường dây có tới hàng trăm tên, nhưng không phải tất cả những tên tham gia trong đường dây ma túy đó đều thực hiện hành vi của mình dưới sự chỉ huy của một người, mà chỉ hình thành từng nhóm nhỏ hai ba người, thậm chí người phạm tội nhận vận chuyển ma túy cho một đường dây nhưng không biết những đồng phạm khác trong đường dây mà mình tham gia. Vì vậy, khi xác định hành vi phạm tội có tổ chức trong những trường hợp này cần chú ý đến đặc điểm và tính chất của tội phạm về ma túy, trên cơ sở những tình tiết của vụ án để phân biệt thuộc trường hợp nào là phạm tội có tổ chức và trường hợp nào không phải là có tổ chức.
 
Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy như: Khởi xướng ra việc tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy; phân công nhiệm vụ cho những người đồng phạm khác; điều hành, phối hợp hành vi của những người đồng phạm khác để đạt được mục đích chung là tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy.
 
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy như: Trực tiếp cất giữ chất ma túy, trực tiếp vận chuyển ma túy, trực tiếp thực hiện hành vi mua bán ma túy, trực tiếp thực hiện hành vi chiếm đoạt ma túy….
 
Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy. Nếu xúi giục trẻ em phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 194Bộ luật hình sự và trẻ em dưới 14 tuổi phạm tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy thuộc trường hợp quy định tại khoản 2, khoản 3, khoản 4 Điều 194 Bộ luật hình sự thì người có hành vi xúi giục lại trở thành người thực hành, còn trẻ em trở thành công cụ, phương tiện để người có hành vi, xúi giục phạm tội. Như vậy, người xúi giục trong vụ án có đồng phạm và hành vi xúi giục của người thực hành, xét về khía cạnh pháp lý là không đồng nhất với nhau.
 
Người giúp sức là người tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy như: cung cấp tiền, cung cấp phương tiện, địa điểm… cho việc tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy… Phạm tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy có tổ chức có thể có tất cả những người đồng phạm, nhưng cũng có thể chỉ có người tổ chức và thực hành. Nhưng nhất định phải có người thực hành và người tổ chức, nếu thiếu một trong hai người này thì không thể có phạm tội có tổ chức. Tuy nhiên, nếu đã có người tổ chức, người thực hành nhưng người thực hành chưa thực hiện hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy thì vẫn là phạm tội có tổ chức nhưng ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt.