Doanh nghiệp có từ 10 lao động trở lên thì phải có nội quy lao động

Theo quy định tại Khoản 1, Ðiều 119, Bộ luật Lao động, người sử dụng lao động sử dụng từ 10 người lao động trở lên phải có nội quy lao động bằng văn bản.
Như vậy, pháp luật đã quy định rõ, doanh nghiệp sử dụng từ 10 người lao động trở lên bắt buộc phải có nội quy lao động bằng văn bản. Và nội quy này phải đăng ký với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định tại Ðiều 120, Bộ luật Lao động.
Từ quy định trên, có thể hiểu rằng, doanh nghiệp sử dụng dưới 10 người lao động có thể ban hành nội quy lao động bằng văn bản hoặc không cần! Nếu ban hành và đăng ký theo quy định thì vẫn xử lý kỷ luật lao động bình thường.
Trường hợp không có nội quy lao động bằng văn bản, theo quan điểm cá nhân, nếu người lao động và doanh nghiệp thừa nhận các bên có thỏa thuận (bằng văn bản hoặc thỏa thuận khi giao kết hợp đồng lao động) về hành vi vi phạm bị xử lý kỷ luật hoặc doanh nghiệp chứng minh được các bên “đã có thỏa thuận” với nhau về kỷ luật lao động (ví dụ có ghi trong hợp đồng lao động), các hành vi vi phạm có thể vẫn được xử lý theo các trình tự, thủ tục tại Ðiều 123, Bộ luật Lao động mà không vi phạm Khoản 3, Ðiều 128, Bộ luật Lao động. Còn nếu không có thỏa thuận hoặc doanh nghiệp không chứng minh được hành vi vi phạm thì không thể xử lý kỷ luật lao động.
Nếu muốn xử lý kỷ luật người lao động, người sử dụng lao động phải có nội quy lao động có hiệu lực (được ban hành đúng trình tự, đúng thủ tục, đã được đăng ký). Ðiều 118, Bộ luật Lao động 2012 về kỷ luật lao động quy định: “Kỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh trong nội quy lao động”. Như vậy, rõ ràng pháp luật đã quy định thế nào là vi phạm kỷ luật lao động và văn bản căn cứ để dựa trên đó tiến hành xử lý kỷ luật lao động là nội quy lao động.
Hay như điều khoản chính bạn đưa ra cũng cho thấy rằng, việc xử lý kỷ luật lao động phải dựa trên nội quy lao động. Hơn nữa luật quy định: “Người sử dụng lao động sử dụng từ 10 người lao động trở lên phải có nội quy lao động bằng văn bản” chứ không cấm người sử dụng lao động sử dụng dưới 10 người lao động không được có nội quy. Vì vậy việc ban hành nội quy của doanh nghiệp trong trường hợp này là do doanh nghiệp lựa chọn, nhưng nếu muốn kỷ luật thì hãy ban hành và đăng ký để nội quy có hiệu lực. Nội quy lao động giống như một “văn bản luật” với quy mô doanh nghiệp, trừ khi trái với các quy định của pháp luật thì bị sửa đổi, còn không sẽ được ưu tiên áp dụng.