Dấu hiệu cơ bản của tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc

Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc có những dấu hiệu cơ bản sau đây: 

1. Các dấu hiệu thuộc về chủ thể của tội phạm

            Chủ thể của tội phạm này hoàn toàn tương tự với chủ thể của “sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất phóng xạ”. Người từ đủ 14 tuối đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm này thuộc trường hợp quy định tại khoản 2, khoản 3 và khoản 4 của điều luật; người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm này không phân biệt thuộc trường hợp quy định tại khoản nào của điều luật.

            2. Các dấu hiệu thuộc mặt khách thể của tội phạm

            Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc là tội xâm phạm đến chế độ quản lý của Nhà nước đối với chất cháy, chất độc.

            Đối tượng tác động của tội phạm này là chất cháy, chất độc.

            Chất cháy là chất có đặc tính tự bốc cháy khi tiếp xúc với ôxi trong không khí, nước hoặc khi có tác động của các yếu tố khác và những chất dễ tự bốc cháy ở nhiệt độ không cao như: diêm tiêu (ka-li-ni-trat), phốt-pho, thuốc đạn,...

            Chất độc là những chất có độc tính rất cao và rất có hại đối với sức khỏe và tính mạng của con người, nếu bị nhiễm phải một liều lượng nhất định nào đó (có thể là rất ít). Những loại chất độc quy định tại bảng A như: A-cô-ni-tin và các muối của nó, ni-cô-tin và các muối của nó, các loại muối thủy ngân,...

            Khi xác định đối tượng tác động phải có chất cháy, chất độc hay không các cơ quan tiến hành tố tụng cần tham khảo ý kiến của các cơ quan chuyên môn hoặc trưng cầu giám định.

            3. Các dấu hiệu thuộc về mặt khách quan của tội phạm

            a) Hành vi khách quan

            Người phạm tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc thực hiện hành vi khách quan hoàn toàn tương tự như đối với người phạm tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất phóng xạ quy định tại Điều 236.

b) Hậu quả

            Hậu quả của hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc cũng không phải là dấu hiệu bắt buộc đối với tội phạm này nhưng việc xác định hậu quả là rất cần thiết. Nếu hậu quả xảy ra là nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng thì tùy trường hợp, ngườip phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 2, khoản 3 hoặc khoản 4 của điều luật.

c) Các dấu hiệu khách quan khác

            Tương tự như đối với tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất phóng xạ quy định tại Điều 236, nếu việc sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng chất cháy, chất độc được phép thì không thuộc trường hợp phạm tội quy định tại Điều 238.

            Việc xác định hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán có trái phép hay không, cần căn cứ vào quy định của Nhà nước về sản xuất, quản lý, sử dụng, vận chuyển, mua bán chất cháy, chất độc.

4. Các dấu hiệu thuộc về mặt chủ quan của tội phạm

            Người phạm tội thực hiện hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép chất cháy, chất độc là do vô ý, tức là người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là trái phép nhưng vẫn thực hiện.

            Nếu vì lý do nào đó mà người phạm tội không nhận thức được hoặc không buộc phải nhận thức được hành vi của mình là trái phép thì không thuộc trường hợp phạm tội này.