Kính gửi: Cục
Thi hành án dân sự tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Bộ Tư pháp nhận được công văn của một số Cục Thi
hành án dân sự phản ánh về một số vướng mắc trong việc áp dụng Điều
48, Điều 75 Luật Thi hành án dân sự và một số quy định của Nghị định số
125/2013/NĐ-CP ngày 14/10/2013 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của
Nghị định số 58/2009/NĐ-CP ngày 13/7/2009 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng
dẫn thi hành một số điều của Luật thi hành án dân sự về thủ tục thi hành án dân
sự (sau đây gọi chung là Nghị định số 125/2013/NĐ-CP). Sau khi thống nhất quan
điểm với Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp có ý kiến như sau:
1. Khoản 6 Điều 1 của Nghị định số 125/2013/NĐ-CP (bổ sung Điều 8c) quy định:
“...Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản yêu cầu nộp tiền
thi hành án, nếu người được nhận tài sản không tự nguyện nộp tiền thi hành án
thì Chấp hành viên tổ chức bán đấu giá tài sản để thi hành án. Số tiền bán tài
sản đã thu được thanh toán theo tỷ lệ tương
ứng so với số tiền, tài sản mà các đương sự được nhận theo bản án, quyết định
nhưng không tính lãi chậm thi hành án”.
Một số cơ quan thi hành án dân sự đề nghị hướng
dẫn: trước khi Chấp hành viên tổ chức bán đấu giá tài sản để thi hành án thì có
cần thực hiện thủ tục kê biên tài sản hay không?
Bộ Tư pháp có ý kiến như sau:
Điều luật chỉ quy định về việc nếu sau khi nhận được
văn bản yêu cầu nộp tiền thi hành án, người được nhận tài sản không tự nguyện nộp
tiền thi hành án thì Chấp hành viên tổ chức bán đấu giá tài sản để thi hành án
mà không quy định cụ thể trình tự, thủ tục để tổ chức bán đấu giá. Do đó, việc
“tổ chức bán đấu giá tài sản để thi hành án” được thực hiện theo quy định
chung, nghĩa là cần phải thực hiện thủ tục kê biên tài sản và tổ chức bán đấu
giá theo quy định của pháp luật.
2. Liên quan đến yêu cầu định giá lại tài sản kê biên,
khoản 9 Điều 1 của Nghị định số 125/2013/NĐ-CP (bổ sung Điều 15a) quy định:
“...Việc yêu cầu định giá lại tài sản theo quy định
tại khoản này chỉ được thực hiện một lần trước khi thông báo lần đầu về bán đấu
giá tài sản và một lần đối với tài sản bán đấu giá không thành, không có người
đăng ký tham gia đấu giá, trả giá. Yêu cầu định giá lại chỉ được chấp nhận nếu
đương sự có đơn yêu cầu trong thời hạn sau đây:
…
b) 10 ngày kể từ ngày nhận được thông báo bán đấu
giá không thành, không có người đăng ký tham gia đấu giá, trả giá”.
Một số cơ quan thi hành án dân sự đề nghị hướng
dẫn: Đương sự được “một lần” yêu cầu định giá lại tài sản trong trường hợp bán
đấu giá không có người đăng ký tham gia đấu giá, trả giá, vậy “một lần” này được
chấp nhận ở thời điểm nào - lần đầu tiên tổ chức bán đấu giá mà không có người
tham gia đấu giá, trả giá hay ở bất kỳ lần tổ chức bán đấu giá nào mà không có
người tham gia đấu giá, trả giá?
Bộ Tư pháp có ý kiến như sau:
Khoản 9 Điều 1 của Nghị định số
125/2013/NĐ-CP (bổ sung Điều 15a) quy định:
“...Việc yêu cầu định giá lại tài sản theo quy định
tại khoản này chỉ được thực hiện một lần trước khi thông báo lần đầu về bán đấu
giá tài sản và một lần đối với tài sản bán đấu giá không thành, không có người
đăng ký tham gia đấu giá, trả giá. Yêu cầu định giá lại chỉ được chấp nhận nếu
đương sự có đơn yêu cầu trong thời hạn sau đây:
…
b) 10 ngày kể từ ngày nhận được thông báo bán đấu
giá không thành, không có người đăng ký tham gia đấu giá, trả giá”.
Khoản 11 Điều 1 Nghị định số
125/2013/NĐ-CP (bổ sung Điều 17a) quy định: “Trong trường hợp sau hai lần
niêm yết, thông báo công khai theo quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản
mà không có người tham gia đấu giá, trả giá thì xử lý như sau:
1. Chấp hành viên thông báo cho đương sự biết về việc
không có người tham gia đấu giá, trả giá. Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận
được thông báo mà đương sự không yêu cầu định giá lại thì Chấp hành viên ra quyết
định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá.
…
3. Trước khi giảm giá tài sản, Chấp hành viên yêu cầu
các đương sự thỏa thuận mức giảm giá. Nếu các đương sự không thỏa thuận hoặc thỏa
thuận không được về mức giảm giá thì Chấp hành viên quyết định mức giảm giá. Mỗi
lần giảm giá không quá mười phần trăm giá đã định”.
Căn cứ vào các quy định nêu trên, đối với trường hợp
không có người tham gia đấu giá, trả giá thì đương sự chỉ được một lần
yêu cầu định giá lại tài sản ngay sau hai lần niêm yết, thông báo bán đấu
giá với mức giá khởi điểm đầu tiên nhưng không có người tham gia đấu giá, trả
giá. Yêu cầu này chỉ được chấp nhận nếu đương sự có đơn yêu cầu trong thời hạn
10 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo không có người tham gia đấu giá, trả
giá. Trong trường hợp đương sự không yêu cầu định giá lại thì Chấp hành viên ra
quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá. Những lần tổ chức bán đấu
giá tiếp theo mà vẫn không có người tham gia đấu giá, trả giá thì đương sự chỉ
có quyền thỏa thuận mức giảm giá mà không còn quyền yêu cầu định giá lại tài sản.
Nếu các đương sự không thỏa thuận hoặc thỏa thuận không được về mức giảm giá
thì Chấp hành viên quyết định mức giảm giá.
3. Liên quan đến việc niêm yết, thông báo về bán đấu giá tài
sản và quyền nhận tài sản của người được thi hành án khi không có người tham
gia đấu giá, trả giá:
Khoản 11 Điều 1 của Nghị định số 125/2013/NĐ-CP (bổ sung
Điều 17a) quy định về xử lý tài sản thi hành án không có người tham gia đấu
giá, trả giá quy định: “Trong trường hợp sau hai lần niêm yết, thông báo công
khai theo quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản mà không có người tham
gia đấu giá, trả giá thì xử lý như sau:
1. Chấp hành viên thông báo cho đương sự biết về
việc không có người tham gia đấu giá, trả giá. Trong thời hạn 10 ngày, kể từ
ngày nhận được thông báo mà đương sự không yêu cầu định giá lại thì Chấp hành
viên ra quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá.
2. Sau ba lần giảm giá mà không có người tham
gia đấu giá, trả giá thì tài sản được xử lý như sau:...”
Một số cơ quan thi hành án dân sự đề nghị hướng
dẫn: việc “hai lần niêm yết, thông báo công khai theo quy định của pháp luật về
bán đấu giá tài sản” chỉ được áp dụng đối với lần đầu tiên hay đối với tất cả
các lần bán đấu giá nhưng không có người tham gia đấu giá, trả giá đều phải thực
hiện việc niêm yết, thông báo công khai hai lần? Bên cạnh đó, theo quy định
trên, sau ba lần giảm giá mà không có người tham gia đấu giá, trả giá mà người
được thi hành án đồng ý nhận tài sản để trừ vào số tiền được thi hành án thì Chấp
hành viên thông báo cho người phải thi hành án biết. Nếu người được thi hành án
không đồng ý nhận tài sản để thi hành án thì Chấp hành viên ra quyết định giảm
giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá. Như vậy, ở lần giảm giá tài sản lần thứ 4
hoặc thứ 5... người được thi hành án muốn nhận tài sản để trừ vào số tiền được
thi hành án thì có được hay không?
Bộ Tư pháp có ý kiến như sau:
Khi tổ chức bán đấu giá lần đầu tiên, người bán đấu
giá niêm yết, thông báo công khai theo quy định tại Điều 28
Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04/3/2010 về bán đấu giá tài sản với mức
giá khởi điểm (lần thứ nhất niêm yết,
thông báo công khai); hết thời hạn thông báo mà không có người tham gia đấu
giá, trả giá thì người bán đấu giá tiếp tục thực hiện niêm yết, thông báo công
khai theo quy định tại Điều 28 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP
việc bán đấu giá tài sản, vẫn với mức giá khởi điểm
(lần thứ hai niêm yết, thông báo công khai).
Nghị định số 125/2013/NĐ-CP chỉ quy định “hai lần”
niêm yết và thông báo công khai và không quy định hai lần niêm yết và thông báo
công khai như trên cách nhau bao nhiêu ngày. Do đó, cơ quan thi hành án dân sự
căn cứ vào tình hình thực tế phối hợp với tổ chức bán đấu giá để thực hiện. Tuy
nhiên, để đảm bảo quyền lợi của đương sự và không làm kéo dài quá trình tổ chức
thi hành án, việc niêm yết, thông báo lần thứ hai cần được thực hiện ngay sau
khi hết thời hạn niêm yết lần thứ nhất mà không có người tham gia đấu giá hoặc
ngay sau khi bán đấu giá lần đầu mà không có người trả giá.
Kể từ sau lần giảm giá đầu tiên, việc niêm yết,
thông báo công khai về bán đấu giá tài sản được thực hiện theo quy định tại Điều 28 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP; Nếu vẫn không có người
tham gia đấu giá, trả giá thì Chấp hành viên tiến hành ngay việc giảm giá tài sản
để tiếp tục bán đấu giá mà không phải thực hiện việc niêm yết, thông báo công
khai lần thứ hai.
Bên cạnh đó, điều luật quy định: “sau ba lần giảm
giá mà không có người tham gia đấu giá, trả giá thì tài sản được xử lý như sau:
a) Nếu người được thi hành án đồng ý nhận tài sản để trừ vào số tiền được thi
hành án thì Chấp hành viên thông báo cho người phải thi hành án biết…”. Như vậy,
sau lần giảm giá thứ ba người được thi hành án có quyền nhận tài sản để trừ vào
số tiền được thi hành án. Do đó, bất kỳ thời điểm nào sau ba lần giảm giá
(nghĩa là có thể ở lần giảm giá thứ bốn, năm, sáu...) mà vẫn không có người
tham gia đấu giá, trả giá thì người được thi hành án có quyền nhận tài sản và xử
lý theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 17a.
4. Về tranh chấp theo quy định tại Khoản 1 Điều 48 và Điều 75 Luật Thi hành án dân sự:
Điểm d Khoản 1 Điều 48 Luật Thi
hành án dân sự quy định về việc ra quyết định hoãn thi hành án khi
tài sản kê biên có tranh chấp đã được Tòa án thụ lý để giải quyết; Điều 75 Luật Thi hành án dân sự quy định về trường hợp cưỡng
chế đối với tài sản của người phải thi hành án mà có tranh chấp với người khác
thì Chấp hành viên tiến hành cưỡng chế và yêu cầu đương sự, người có tranh chấp
khởi kiện tại Tòa án hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Một số cơ quan thi hành án dân sự đề nghị hướng
dẫn: khái niệm “tranh chấp” trong Điều 48 và 75 có được hiểu là tranh chấp về
quyền sở hữu hay không?
Bộ Tư pháp có ý kiến như sau:
Về nguyên tắc, theo quy định của Luật Thi hành án
dân sự, trước khi kê biên tài sản, Chấp hành viên có trách nhiệm xác minh, làm
rõ và chỉ kê biên tài sản để đảm bảo việc thi hành án khi có căn cứ xác định
tài sản sẽ kê biên là của người phải thi hành án. Vì vậy, “tranh chấp” trong 2
trường hợp trên được hiểu là tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu tài sản (quyền
chiếm hữu, sử dụng hoặc định đoạt theo quy định của Bộ luật Dân sự). Các tranh
chấp không liên quan đến quyền sở hữu tài sản thì không có căn cứ để hoãn thi
hành án.
Trên đây là hướng dẫn của Bộ Tư pháp về nghiệp vụ
thi hành án trong một số trường hợp để các Cục Thi hành án dân sự nghiên cứu, vận
dụng./.
|
Nơi nhận:
- Như trên;
- Bộ trưởng (để báo cáo);
- VKSND Tối cao (để biết và phối hợp chỉ
đạo);
- Lãnh đạo Tổng cục THADS (để biết, chỉ đạo);
- VP Bộ (để biết);
- Lưu VT, TCTHADS.
|
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
Nguyễn Thúy Hiền
|