Có được di tặng tài sản cho người khác đối với di chúc miệng hay không?

Có được di tặng tài sản cho người khác đối với di chúc miệng hay không? (Hình từ internet)

1. Có được di tặng tài sản cho người khác đối với di chúc miệng hay không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 646 Bộ luật Dân sự 2015 về di tặng tài sản thì di tặng là việc người lập di chúc dành một phần di sản để tặng cho người khác. Việc di tặng tài sản bắt buộc phải được ghi rõ trong di chúc. Tuy nhiên, đối với di chúc miệng thường được lập trong trường hợp một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản.

Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 thì để di chúc miệng là di chúc hợp pháp phải đáp ứng các điều kiện sau:

- Người lập di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.

- Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Theo đó, trong điều kiện có hiệu lực của di chúc miệng có nêu rõ người làm chứng ghi chép lại ý chí của người di chúc miệng và "di chúc" phải được xác nhận, chứng thực bởi công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền.

Như vậy, theo tinh thần của pháp luật ta có thể thấy văn bản ghi lại ý chí của người di chúc miệng có giá trị pháp lý tương tự như di chúc. Do đó, người di chúc miệng có quyền di tặng tài sản của mình cho người khác và nội dung di tặng phải được ghi lại bởi người làm chứng.

2. Phân chia di sản theo di chúc được quy định như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 659 Bộ luật Dân sự 2015 thì việc phân chia di sản theo di chúc được quy định như sau:

- Việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc. Trong trường hợp di chúc không xác định rõ phần của từng người thừa kế thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc.

Lưu ý, trường hợp những người thừa kế có thể thỏa thuận phân chia tài sản thì ưu tiên áp dụng theo thỏa thuận của các bên.

- Trường hợp di chúc xác định phân chia di sản theo hiện vật thì người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời điểm phân chia di sản.

Trong trường hợp hiện vật bị tiêu hủy do lỗi của người khác thì người thừa kế có quyền yêu cầu người có lỗi bồi thường thiệt hại.

- Trường hợp di chúc chỉ xác định phân chia di sản theo tỷ lệ đối với tổng giá trị khối di sản thì tỷ lệ này được tính trên giá trị khối di sản đang còn vào thời điểm phân chia di sản.

3. Người được di tặng tài sản bắt buộc phải là cá nhân

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 646 Bộ luật Dân sự 2015 thì người được di tặng là cá nhân và còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người được di tặng không phải là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Đặc biệt, người được di tặng không phải thực hiện nghĩa vụ tài sản đối với phần được di tặng. Trong trường hợp toàn bộ di sản không đủ để thanh toán nghĩa vụ tài sản của người lập di chúc thì phần di tặng mới được dùng để thực hiện phần nghĩa vụ tài sản còn lại của người này.

Như vậy, căn cứ theo quy định pháp luật thì người được di tặng tài sản không bắt buộc phải là cá nhân.

Nguyễn Bình An