Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5334:1991 về thiết bị điện kho dầu và sản phẩm dầu - quy phạm kỹ thuật an toàn trong thiết kế và lắp đặt

• Số hiệu: TCVN5334:1991
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: Ủy ban Khoa học Nhà nước
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: 18/05/1991

Tên sản phẩm dầu	Giới hạn nồng độ nổ của hơi sản phẩm dầu bão hòa trong không khí theo % thể tích
	Giới hạn dưới	Giới hạn trên
Xăng ôtô các loại	0,75	5,20
Xăng B-70	0,79	5,16
Xăng máy bay có trị số ốc tan cao	0,98	5,48
Nhiên liệu TC – 1 và dầu hỏa	1,4	7,50

2.7. Khu vực nguy hiểm nổ trong kho xăng dầu là khu vực xuất nhập, bảo quản, tồn chứa, pha chế hoặc sử dụng xăng dầu có hơi xăng dầu hòa với không khí tạo thành hỗn hợp nổ.

2.8. Các khu vực trong kho xăng dầu có nguy hiểm nổ được chia thành 4 cấp: N1; N1a; N1b; N1c.

2.8.1. Khu vực có nguy hiểm nổ cấp N1 là khu vực trong quá trình vận hành, khai thác bình thường (bảo quản, xuất nhập, pha chế, tồn chứa, tái sinh…) xăng dầu thường bay hơi, có thể hòa với không khí thành hỗn hợp nổ trong một thời gian ngắn.

2.8.2. Khu vực có nguy hiểm nổ cấp N1a là khu vực trong quá trình vận hành, khai thác bình thường xăng dầu bay hơi ít và ít có khả năng tạo thành hỗn hợp nổ, chỉ sinh ra hỗn hợp nổ khi vi phạm các nguyên tắc an toàn hoặc khi các thiết bị, phương tiện bị hư hỏng xảy ra sự cố trong quá trình làm việc.

2.8.3. Khu vực có nguy hiểm nổ cấp N1b là khu vực trong quá trình vận hành, khai thác bình thường xăng dầu không bay hơi và không có khả năng tích tụ hơi xăng dầu hòa với không khí tạo thành hỗn hợp nổ, hoặc khối lượng xăng dầu quá ít nên hơi không đủ tạo thành hỗn hợp nổ, trừ trường hợp sự cố hay hử hỏng thiết bị, phương tiện.

2.8.4. Công trình có nguy hiểm nổ cấp N1c là công trình có các thiết bị bố trí ngoài trời để xuất nhập, tồn chứa. Các công trình ngoài trời có nguy hiểm nổ cấp N1c chỉ sinh ra và tạo thành hỗn hợp nổ khi đang xuất nhập quanh miệng ống, van thở, van an toàn hoặc khi vi phạm các nguyên tắc an toàn trong quản lý khi bị rò rỉ, sự cố.

Vùng nguy hiểm nổ cấp N1c được quy định như sau:

- Trong phạm vi 20m tính từ vị trí xuất nhập hở của các công trình ngoài trời ra mọi phía.

- Trong phạm vi 5m đối với các thiết bị công nghệ kín hoặc van thở, van an toàn ra mọi phía.

...

...

...

2.9. Các khu vực trong kho xăng dầu có nguy hiểm cháy được chia thành 2 cấp: C1; C2.

2.9.1. Khu vực có nguy hiểm cháy cấp C1 là các công trình có kết cấu kín dùng để tồn chứa, bảo quản, pha chế, tái sinh… các chất lỏng dễ cháy có nhiệt độ bốc cháy của hơi trên 45^oC.

2.9.2. Khu vực có nguy hiểm chấy cấp C2 là những công trình có các thiết bị bố trí ngoài trời dùng để bảo quản, xuất nhập, pha chế hoặc sử dụng dầu mỡ có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC.

2.10. Phân loại các công trình theo cấp nguy hiểm cháy, nổ quy định trong phụ lục 1 của tiêu chuẩn này.

2.11. Phân cấp nguy hiểm nổ cho các gian buồng có các thiết bị công nghệ vật liệu không cháy, nổ đặt kế cận với buồng có nguy hiểm nổ quy định trong bảng 2.

Buồng có nguy hiểm nổ cấp

Buồng kế cận với buồng có nguy hiểm nổ, cấp

Cách một bức tường có cửa

Cách 2 bức tường và có 2 cửa tạo thành hành lang hoặc phòng đệm

...

...

...

N1a

Không có nguy hiểm nổ

N1a

N1b

Không có nguy hiểm nổ

N1b

Không có nguy hiểm nổ

Không có nguy hiểm nổ

Tường kín ngăn giữa hai buồng phải làm bằng vật liệu không cháy; cửa đi lại giữa hai buồng pải là loại cửa chống cháy và tự động đóng bảo đảm kín. Khi mở cánh cửa phải mở ra phía buồng có nguy hiểm nổ thấp hơn. Hành lang hay phòng đệm phải có kích thước đủ rộng để có thể mở hoặc đóng từng cánh cửa khi cánh cửa kia đóng.

...

...

...

Nếu thiết bị thông gió thuộc loại “thổi gió vào” cho buồng có nguy hiểm nổ thì buồng đặt thiết bị thông gió thuộc loại không nguy hiểm nổ.

Chỉ được phép đặt trực tiếp các thiết bị thông gió trong khu vực nguy hiểm nổ khi các thiết bị này là loại phòng nổ phù hợp với môi trường cần đặt.

2.13. Cấm đặt nhà nồi hơi cạnh các khu vực có nguy hiểm nổ. Cho phép nhà nồi hơi tiếp giáp với các gian sản xuất khác bằng tường có bậc chịu lửa không nhỏ hơn 4h. Nếu trên tường có cửa ra vào thì phải mở về phía nhà nồi hơi. Trên nhà nồi hơi không được phép bố trí nhà hoặc thiết bị khác.

2.14. Thiết bị điện phòng nổ được phân loại như sau:

2.14.1. Loại “chống nổ kín” là loại thiết bị điện có vỏ kín, chắc chắn, chịu được áp lực 2,5kg/cm2; bảo đảm ngăn chặn chống nổ từ bên trong khi có sự cố phần điện mà không gây bốc lửa từ bên trong ra môi trường bên ngoài.

2.14.2. Loại “an toàn chống nổ cao” là loại thiết bị điện có khả năng loại trừ phát sinh tia lửa, hồ quang điện, nhiệt độ nguy hiểm ở chế độ làm việc bình thường và ở chế độ khởi động.

2.14.3. Loại “ngâm dầu” là loại thiết bị điện được nhúng chìm trong dầu để ngăn cách thiết bị điện với môi trường nổ bên ngoài.

2.14.4. Loại “thổi bằng áp suất dư” là loại thiết bị điện có vỏ kín và được thổi không khí sạch vào trong vỏ.

Áp suất dư trong vỏ thiết bị được duy trì trong suốt quá thời gian thiết bị làm việc để ngăn ngừa hỗn hợp nổ từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào thiết bị tạo thành môi trường nổ trong vỏ của thiết bị.

...

...

...

2.14.6. Loại “đặc biệt” là loại thiết bị điện được đặt trong vỏ kín, bên trong chứa khí trơ hoặc đổ đaày keo epoxi, cát thạch anh cho các thiết bị điện không có bộ phận di động hay không có các tiếp điểm thông thường.

2.15. Các thiết bị, dụng cụ điện phòng nổ được phân chia theo cấp nhiệt độ như quy định trong Bảng 3.

2.16. Cho phép dùng thiết bị điện loại thường để đặt trong các nhà và công trình có nguy hiểm nổ các cấp như phải bố trí các thiết bị điện trong gian buồng riêng cách biệt với gian buồng có nguy hiểm cháy nổ bằng tường ngăn cháy kín có giới hạn chịu lửa ít nhất là 2h.

2.17. Khi lắp đặt các thiết bị điện trong khu vực nguy hiểm nổ, quy định như sau:

2.17.1. Trong khu vực nguy hiểm nổ cấp N1 dùng loại chống nổ, thổi bằng áp suất dư, an toàn tia lửa, loại đặc biệt hoặc loại ngâm dầu.

2.17.2. Trong khu vực nguy hiểm nổ cấp N1a quy định như sau:

- Các thiết bị điện, dụng cụ điện có phát sinh tỉa lửa hoặc khi làm việc dễ bị nung nóng trên 80oC, cho phép dùng loại phòng nổ bất kỳ.

- Các thiết bị điện, dụng cụ điện có phát sinh tia lửa hoặc khi làm việc dễ bị nung nóng trên 80oC trong quá trình làm việc dùng loại chống bụi.

2.17.3. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1b cho phép dùng các thiết bị điện loại kín. Riêng các thiết bị khởi động, tự động đóng khi sự cố phải dùng loại phòng nổ.

...

...

...

- Nếu các thiết bị, dụng cụ điện nàm ngoài phạm vi có nguy hiểm nổ sử dụng loại phòng bụi, phòng nước phù hợp với môi trường lắp đặt.

- Nếu các thiết bị điện và dụng cụ điện nằm trong phạm vi nguy hiểm nổ sử dụng loại phòng nổ phù hợp với môi trường lắp đặt.

2.18. Các thiết bị, dụng cụ điện di động xách tay hoặc một phần của thiết bị di động trong khu vực nguy hiểm nổ được quy định như sau:

2.18.1. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1 hoặc N1a sử dụng loại chống nổ kín, an toàn tia lửa hoặc loại đặc biệt.

2.1.8.2. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1b cho phép sử dụng loại phòng nổ bất kỳ.

2.18.3. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1c tuân theo điều 2.17.1 của tiêu chuẩn này.

2.19. Các hộp nối điện, hộp đấu dây đặt tại khu vực nguy hiểm nổ quy định như sau:

2.19.1. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1 dùng loại chống nổ kín, loại ngâm dầu.

2.19.2. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1a, N1b, N1c sử dụng loại chống bụi, nước.

...

...

...

2.21. Các thiết bị điện đặt tại khu vực có nguy hiểm cháy được quy định như sau:

2.21.1. Tại khu vực nguy hiểm cháy cấp C1, phải sử dụng loại ngâm dầu, loại chống bụi.

2.21.2. Tại khu vực nguy hiểm cháy cấp C2 dùng loại kín.

2.22. Các thiết bị, dụng cụ di động hoặc một phần của thiêt sbị di động có các bộ phận phát sinh tia lửa khi làm việc tại khu vực nguy hiểm cháy dùng loại chống bụi. Nếu các bộ phận của thiết bị không phát sinh tia lửa dùng loại kín.

3. TRẠM BIẾN ÁP, TRẠM PHÁT ĐIỆN VÀ CÁC THIẾT BỊ PHÂN PHỐI

3.1. Trạm biến áp, trạm phát điện và các thiết bị phân phối điện phải bố trí cách các công trình ngoài trời có nguy hiểm nổ cấp N1c theo quy định trong Bảng 4.

Tên công trình có nguy hiểm nổ cấp N1c

Bậc chịu lửa của trạm biến áp, phát điện, thiết bị phân phối

Khoảng cách không nhỏ hơn

...

...

...

I-II

III-IV

40

50

Khu xuất nhập ôtô xitec

I-II

III-IV

20

30

...

...

...

I-II

III-IV

30

40

Khu xuất nhập đường thủy

I-II

III-IV

40

50

...

...

...

- Trường hợp các trạm biến áp, phát điện và thiết bị phân phối đặt hở thì khoảng cách an toàn phòng cháy trong Bảng 4 phải tăng lên 50%.

- Đối với các khu bể ngâm thì khoảng cách trên cho phép giảm đến 50%.

3.2. Khoảng cách từ trạm phát điện, trạm biến áp và các thiết bị phân phói đến các công trình khác phải tuân theo quy phạm thiết kế cho xăng dầu.

3.3. Cấm đặt các thiết bị phân phối điện, trạm biến áp, trạm phát điện trực tiếp trong các gian buồng, vị trí có nguy hiểm nổ.

3.4. Khoảng cách phòng cháy từ các trạm biến áp, trạm phát điện và trạm đặt thiết bị phân phối hở đến các ngôi nhà, gian phòng có nguy hiểm nổ không nhỏ hơn 15m.

3.5. Khoảng cách phòng cháy giữa các trạm biến áp, trạm phát điện, trạm đặt thiết bị phân phối điện kín tới các công trình có nguy hiểm nổ không nhỏ hơn 10m.

3.6. Đối với các trạm phát điện, trong mỗi gian nhà không được đặt quá 2 máy, khoảng cách nhỏ nhất giữa 2 máy là:

- 3m đối với các máy phát dưới 500KVA.

- 3m đối với các máy phát từ 500KVA trở lên.

...

...

...

3.8. Cho phép bố trí các thiết bị phân phối, thiết bị khởi động và dụng cụ kiểm tra đo lường kề liền với buồng nguy hiểm nổ cấp N1a, N1b và buồng nguy hiểm cháy C1. Nhưng buồng này phải có tường ngăn cháy kín, ngăn cách với buồng nguy hiểm cháy, nổ với giới hạn chịu lửa ít nhất là 1h.

3.9. Cho phép xây dựng trạm biến áp liền tường với buồng nguy hiểm nổ và cháy các cấp theo quy định sau:

3.9.1. Buồng đặt máy biến áp, thiết bị phân phối không được có cửa sổ, cửa ra vào hoặc các khe, lỗ trên bức tường kề liền với buồng nguy hiểm nổ. Các lỗ để luồn cáp điện và đường ống phải đượclàm kín bằng vật liệu không cháy.

Riêng buồng nguy hiểm nổ cấp N1, cáp điện và đường ống đi vào trạm biến áp chỉ được luồn qua tường bên ngoài.

3.9.2. Tường ngăn cháy giữa trạm biến áp và buồng nguy hiểm nổ phải được làm bằng vật liệu không cháy ở cả hai phía, có giới hạn chịu lửa ít nhất là 1h30’.

3.9.3. Khi đặt trạm biến áp liền tường với buồng nguy hiểm nổ cấp N1 trong trạm biến áp phải có áp suất dư.

3.10. Các kết cấu kim loại của trạm biến áp, trạm phát điện, các thiết bị phân phối điện cũng như các bộ phận kim loại chôn ngầm dưới đất, các kết cấu bêtông cốt thép được bảo vệ chống ăn mòn.

3.11. Trạm biến áp, trạm phát điện và các thiết bị phân phối điện trong kho xăng dầu hoặc ở nơi không khí có chất gây tác hại cho thiết bị hoặc làm giảm tính cách điện, phải có biện pháp đảm bảo cho thiết bị làm việc an toàn.

- Dùng cách điện tăng cường;

...

...

...

- Dùng sơ đồ đơn giản, tin cậy;

- Dùng dây dẫn đồng thay cho dây nhôm.

3.1.2. Bảo vệ chống sét, nối đất an toàn ch otrạm biến áp, trạm phát điện và các thiết bị phân phối điện tuân theo tiêu chuẩn nối đất và chống sét.

4. ĐỘNG CƠ, MÁY ĐIỆN VÀ CÁC THIẾT BỊ KHỞI ĐỘNG

4.1. Cho phép dùng động cơ loại không phòng nổ để kéo các máy công tác (máy bơm, máy nén khí…) trong các điều kiện sau:

4.1.1. Động cơ điện phải đặt trong gian buồng riêng ngăn cách với gian buồng nguy hiểm nổ bằng tường kín làm bằng vật liệu không cháy.

4.1.2. Truyền động từ động cơ đến máy công tác thực hiện bằng trục chính luồn qua tường. Tại nơi trục xuyên qua tường phải làm kín.

4.2. Các động cơ, máy điện loại phòng nổ đặt tại ác khu vực nguy hiểm nổ quy định như sau:

4.2.1. Trong khu vực nguy hiểm nổ cấp N1 phải dùng loại chống nổ kín, loại thổi bằng áp suất dư. Đối với máy điện di động dùng loại an toàn tia lửa.

...

...

...

4.2.3. Trong khu vực nguy hiểm nổ cấp N1b cho phép dùng máy điện không nổ loại bảo vệ và chống nước. Các bộ phận phát sinh tia lửa phải được đặt trong vỏ kín.

4.2.4. Các công trình ngoài trời có nguy hiểm nổ cấp N1c dùng các loại máy điện sau:

- Khi đặt máy trong vị trí nguy hiểm nổ phải dùng loại phòng nổ phù hợp với môi trường bên ngoài.

- Khi đặt ngoài phạm vi nguy hiểm nổ phải dùng loại kín và không phát sinh tia lửa khi làm việc.

4.3. Các động cơ đặt trong gian máy bơm phải là động cơ phòng nổ. Khoảng cách tối thiểu giữa hai tổ hợp bơm là 1m. Nếu trạm bơm sử dụng động cơ đốt trong hay động cơ không phòng nổ thì gian bơm và gian động cơ phải được ngăn cách bằng tường chống  cháy kín có giới hạn chịu lửa là 1h.

4.4. Khi thiết kế, lắp đặt nhiều máy bơm trong cùng một nhà bơm để bơm các loại sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy khác nhau thì nhà bơm và tất cả các thiết bị điện đặt trong nhà bơm phải phù hợp với yêu cầu đối với loại sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy thấp nhất.

4.5. Cấm sử dụng truyền động động cơ bằng dây curoa phẳng trong gian bơm có sản phẩm dầu dễ cháy

4.6. Cáp động lực nối đến động cơ trong gian máy bơm và tại các khu vực nguy hiểm nổ phải được luồn trong ống thép và chôn ngầm dưới đất.

4.7. Sai lệch điện áp cho phép đối với động cơ và các thiết bị khởi động làm việc lâu dài là ±5% điện áp danh định.

...

...

...

4.9. Nhiệt độ lớn nhất cho phép trong quá trình làm việc của các thiết bị theo quy định ở Bảng 5.

Bảng 5

Nhóm hỗn hợp nổ

Nhiệt độ lớn nhất cho phép của các thiết bị điện, ^oC

Loại an toàn chống nổ cao an toàn tia lửa

Loại chống nổ kín thổi bằng áp suất dư, loại đặc biệt

Loại ngâm dầu

Bên trong vỏ chống bụi

Bên trong vỏ bảo vệ

...

...

...

b

c

d

360

240

140

100

300

...

...

...

120

80

360

240

140

100

100

100

100

...

...

...

4.10. Nhiệt độ tự bốc cháy của hỗn hợp nổ theo quy định ở Bảng 6.

Bảng 6

Nhóm hỗn hợp nguy hiểm

Nhiệt độ tự bốc cháy của hỗn hợp, ^oC

a

b

c

d

Lớn hơn 450

...

...

...

175 ÷ 300

120 ÷ 175

4.11. Sau một thời gian động cơ không hoạt động phải kiểm tra lại điện trở cách điện của cuộn dây stator và rotor trước khi vận hành lại (theo hướng dẫn sử dụng của nhà máy chế tạo).

4.12. Tại khu vực nguy hiểm cháy cấp C1 dùng máy điện loại kín có thổi gió hoặc thông gió. Các bộ phận phát sinh tia lửa cần đặt trong vỏ kín.

4.13. Các máy phát điện đặt tại khu vực nguy hiểm cháy cấp 2 dùng loại kín, loại kín có thổi gió. Các bộ phận phát sinh tia lửa cần đặt trong vỏ kín.

4.14. Các thiết bị khởi động (khởi động từ, công tắc tơ, nút bấm điều khiển, rơ le trung gian…) phải lựa chọn phfu hợp với yêu cầu của động cơ điều khiển và có cấp phòng nổ tương ứng tại vị trí lắp đặt.

4.15. Cấm điều chỉnh các tiếp điểm, khởi động từ, rơle… trong quá trình làm việc.

4.16. Trước khi vận hành cần tiến hành kiểm tra sự làm việc đồng thời của các khởi động từ, công tắc tơ và rơle… các tiếp điểm tiếp xúc kém phải thay thế.

4.17. Tính toán, thiết kế sơ đồ điều khiển, cần đảm bảo an toàn, tin cậy và đơn giản để thuận tiện trong quá trình vận hành, sửa chữa và thay thế.

...

...

...

5.1. Trong kho xăng dầu các thiết bị kiểm tra, đo lường và tự động hóa được chia thành 2 phần:

- Phần đặt trực tiếp trong khu vực có nguy hiểm nổ phải sử dụng loại thiết bị phòng nổ tương ứng.

- Phần đặt tại khu vực không nguy hiểm nổ cho phép dùng loại thông thường.

5.2. Các thiết bị đo lường, kiểm tra và tự động hóa đặt trong khu vực nguy hiểm nổ phải sử dụng loại an toàn tia lửa.

5.3. Mạch cấp điện dùng cho các thiết bị đo lường, kiểm tra tự động, đặt tại khu vực nguy hiểm nổ phải sử dụng cáp có vỏ ngoài kim loại hoặc luồn trong ống thép.

5.4. Tại khu vực nguy hiểm nổ, phụ thuộc vào đặc tính của mạch điện (không có cảm kháng, có cảm kháng hoặc dung kháng), phải chọn các thiết bị đo lường, kiểm tra và các đắc trích có cường độ dòng điện bảo đảm an toàn không sinh tia lửa.

5.5. Khi thiết kế hệ thống đo lường, kiểm tra và tự động hóa, trên mặt bằng và mặt cắt phải chi rõ cấp phòng nổ tại vị trí lắp đặt và loại nhóm hỗn hợp nổ để lựa chọn các thiết bị điện. Đối với các vị trí bên ngoài cần nêu rõ giới hạn vùng có nguy hiểm nổ.

5.6. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1 và N1a, cáp và dây dẫn phải dùng loại lõi đồng. Tại khu vực nguy hiểm nổ N1b và N1c cho phép dùng cáp và dây dẫn lõi nhôm. Cấm dùng cáp lõi nhôm đối với các mạch an toàn tia lửa.

5.7. Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1 và N1a, đường cáp và dây dẫn đặt chung với đường ống công nghệ phải đảm bảo:

...

...

...

- Đối với đường ống không dẫn ga, hơi nóng dễ cháy phải đặt cao hơn đường ống 0,8m.

5.8. Cáp luồn trong ống phải được thử kín với áp suất ống như sau:

- Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1, không nhỏ hơn 2,5kg/cm2+, trong 3 ÷ 5 phút áp suất không giảm quá 50%.

- Tại khu vực nguy hiểm nổ cấp N1a, không nhỏ hơn 0,5kg/cm2 sau khi thử 3 ÷ 5 phút áp suất không giảm quá 50%.

5.9. Không phụ thuộc vào điện áp và vị trí lắp đặt, toàn bộ các thiết bị điện phòng nổ kín phải được nối đất. Dây nối đất phải đwọc bảo vệc chống tác động cơ học và hóa học.

5.10. Các thiết bị, dụng cụ đo lường, kiểm tra và tự động hóa được quy ước chia làm 3 nhóm theo mức độ đảm bảo an toàn tia lửa:

- Các hệ thống thiết bị gồm tất cả các mạch an toàn tia lửa kể các nguồn cung cấp (I);

- Hệ thống, thiết bị hỗn hợp: gồm 1 phần các phần tử (mạch) là an toàn tia lửa; những mạch còn lại, kể cả nguồn cung cấp là các dạng phòng nổ khác (II).

- Hệ thống, thiết bị hỗn hợp: một phần của mạch là an toàn tia lửa, phần còn lại đặt ngoài vị trí phòng nổ là loại bình thường trong công nghiệp (III).

...

...

...

5.12. Đối với các dụng cụ và phương tiện tự động hóa kiểu khí nén dự phòng bảo đảm cho các phương tiện, dụng cụ thiết bị tự động hoạt động trong 1h.

5.13. Cấm tiến hành sửa chữa các thiết bị an toàn tia lửa của hệ thống đo lường và tự động hóa tại khu vực nguy hiểm nổ.

5.14. Các thiết bị an toàn tia lửa cần được kiểm tra thường xuyên 1 tháng 1 lần, kết quả kiểm tra phải được ghi vào sổ. Khi phát hiện sự cố phải khắc phục ngay.

5.15. Tại các khu vực nguy hiểm nổ cấp N1 phải sử dụng các thiết bị đo lường, kiểm tra và tự động hóa nhóm I, III; cấp n1a, N1b, N1c và nhóm III.

6. ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN

6.1. Đường dây tải điện trên không được phần làm 3 cấp I, II, III theo quy định ở bảng 7.

Bảng 7

Cấp đường dây

Điện áp danh định một dây dẫn KV

...

...

...

I

II

III

35 và cao hơn

Từ 1 đến 35

Nhỏ hơn 1

I, II

I, II, III

I, II, III

...

...

...

Bảng 8

Tên công trình

Khoảng cách yêu cầu từ dây dẫn ngoài cùng đến công trình

Khu dân cư sinh hoạt

Rừng cây, công viên

Đường sắt

Đường ôtô

Đường dây thông tin tín hiệu

Đường ống

...

...

...

Khu bể chứa

Đường cáp ngầm

1 chiều cao cột điện

1 chiều cao cột điện

1 chiều cao cột điện + 3m

1 chiều cao cột điện  2m

1 chiều cao cột điện

1 chiều cao cột điện

1 chiều cao cột điện

...

...

...

1 chiều cao cột điện

Bảng 9

Phương thức đặt cáp

Loại cáp

Hệ số quá tải

Trực tiếp trong đất

Trong không khí

Cáp có điện áp tới 1kV

...

...

...

Các loại cáp

1,07

1,13

1,0

6.24. Mật độ dòng điện cho phép khi thiết kế, tính toán lựa chọn chọn cáp và dây dẫn theo quy định ở Bảng 10.

6.25. Cáp đưa vào máy, động cơ phải có giá đỡ, chỗ cáp tiếp giáp với máy móc, động cơ phải được cố định chặt và phải sử dụng hộp đấu cáp.

Bảng 10

Loại cáp và dây dẫn

Mật độ dòng điện (a/mm^2) với phụ tải max, thời gian sử dụng (giờ)

...

...

...

3000 ÷ 5000

5000 ÷ 7000

1 – Dây dẫn

- Lõi đồng

- Lõi nhôm

2,5

1,3

...

...

...

1,1

1,8

1,0

2 – Cáp và dây dẫn cách điện bằng giấy, cao su hay nhựa tổng hợp:

- Lỗi đồng

- Lỗi nhôm

...

...

...

1,6

2,5

1,4

2,0

1,3

...

...

...

- 1m ở nơi đất khô cứng, ổn định.

- 3m ở nơi đất cát, bãi lầy.

6.27. Khi cáp đi ngang, chéo đường ống dẫn xăng dầu thì đường cáp phải luồn trong ống thép và 2 đầu đoạn ống phải được cố định thật chặt.

6.28. Cáp đi ngầm qua đường sắt, đường ôtô phải được luồn trong ống thé và có ống lồng bêtông bảo vệ.

6.29. Các vị trí cáp và ống luồn dây dẫn phải qua tường và nhà đều phải được nhồi kín bằng vật liệu không cháy.

6.30. Tại các khu vực có nguy hiểm cháy được phép đặt đường cáp dẫn điện thông thường.

6.31. Các tiếp điểm cố đinh, các chỗ nối và đầu dây dẫn, cáp trong khu vực có nguy hiểm cháy, nổ phải được thực hiện bằng phương pháp nối chắc chắn như hàn chảy, hàn thiếc có kẹp đầu dây.

6.32. Sau một thời gian cáp ngừng vận hành, trước khi vận hành lại phải đo, kiểm tra lại điện trở cách điện của đường cáp.

6.33. Khi thiết kế tuyến cáp ngầm phải bố trí ở nơi không có ảnh hưởng của nhiệt độ cao, của sản phẩm dầu, của nước và không có khả năng bị va đập cơ khí, ăn mòn hóa học.

...

...

...

7. ĐIỆN CHIẾU SÁNG

7.1. Các hạng mục công trình của kho xăng dầu được chiếu sáng bằng điện. Độ chiếu sáng ở những điểm làm việc chính không được nhỏ hơn các giá trị ghi trong Bảng 11.

Các vị trí làm việc

Đối chiếu sáng (LK)

Công suất chiếu sáng riêng (W/m^2)

Chung

Tại chỗ

Hỗn hợp

1

...

...

...

3

4

5

1 – Trạm bơm

30

15

2 – Động cơ và máy bơm

...

...

...

30

3 – Các dụng cụ đo lường điện

50

4 – Máy nén khí, gas

...

...

...

15

5 – Động cơ và máy nén khí

30

6 – Gian thông gió

...

...

...

15

7 – Gian pha chế sản phẩm

50

150

8 – Gian điều khiển van điện

...

...

...

9 – Kho chứa dầu kín:

- Trên mặt sàn

- Miệng xitec

10

20

...

...

...

10 – Phòng thí nghiệm hóa nghiệm:

- Vị trí tiến hành phân tích

- Vị trsi tiến hành rửa

- Thu nhận mẫu thử

- Kho đồ thủy tinh, bình chứa

- Cân phân tích

- Khu chưng cất

...

...

...

75

50

50

50

100

30

50

...

...

...

300

150

400

150

16

...

...

...

16

11,5

16

16

16

11 – Kho bảo quản dầu trong thùng và các sản phẩm dễ cháy

10

...

...

...

12 – Kho chứa chất dẻo trong thùng

20

11,5

13 – Xưởng sửa chữa cơ khí

75

300

200

...

...

...

14 – Xưởng chế biến gỗ

50

14

15 – Gian đặt tủ điều khiển bảng và tủ điện

75

300

...

...

...

16 – Gian acquy

15

15

17 – Gian nồi hơi:

- Mặt chính

- Nhà đặt bể chứa, các bộ phận thử khí, sàn làm việc bên cạnh nồi hơi

- Hành lang, cầu thang

...

...

...

30

15

10

15

...

...

...

18 – Trạm biến áp và các thiết bị

25

20

19 – Gian điều khiên, kiểm tra

...

...

...

20 – Nhà ăn

75

11,5

21 – Nhà kho vật liệu

10

...

...

...

11,5

22 – Garage

25

8

23 – Kho dụng cụ cứu hỏa

25

...

...

...

11

24 – Dàn xuất nhập hở:

- Mặt sàn

- Miệng xitec

10

20

...

...

...

25 – Vị trí đo, điều khiển van

1,5

26 – Nhóm bể:

- Đường đi giữa các bể

- Khoảng không giữa các bể

...

...

...

2

0,14

0,14

Tên vật liệu

Trên mặt đất

Dưới mặt đất

...

...

...

- Đường dây hạ thế;

- Đường dây thông tin tín hiệu;

- Đường ống dẫn xăng dầu, khí cháy;

- Dây phơi sinh hoạt.

8.10. Bộ phận nối đất có thể sử dụng các loại sau:

- Thép ống, thép tròn, thép góc;

- Các băng sắt dẹt chôn ngang dưới đất.

Ống thép dài 2,5 ÷ 3m, đường kính ngoài 38 ÷ 50mm, thành ống dày trên 3,5mm. Thép tròn Ø 25, thép góc 50x50x5mm; thép dẹt 40x4mm. Độ chôn sâu của cọc tiếp địa từ 0,5 ÷ 0,8m. Ở nơi đất có ngấm dầu cọc tiếp địa phải chôn sâu xuống dưới lớp đất chưa bị ngấm dầu. Khoảng cách tối thiểu giữa 2 cọc là 3m.

8.11. Phải nối đất phòng sét cảm ứng cho các thiết bị, cấu kiện kim loại trong các trường hợp sau:

...

...

...

- Thiết bị đặt trong nhà (mái phi kim loại) có hay không liên hệ với đường ống bên ngoài. Trường hợp thiết bị đặt trong nhà mái kim loại không liên hệ với đường ống ngoài thì không cần nối đất, chỉ cần nối đất mái kim loại.

8.12. Dọc theo tuyến ống dẫn xăng dầu đặt nổi cứ cách 200m và ở đầu ống, chỗ chia nhánh phải được nối đất.

8.13. Trên dàn kim loại có đặt các ống dẫn xăng dầu, tại đầu dàn, cuối dàn và dọc theo dàn với khoảng cách 20 ÷ 30m phải được nối đất.

8.14. Các thiết bị, phương tiện sử dụng trong kho xăng dầu cần nối đất bảo vệ, cụ thể như sau:

- Các vỏ máy biến áp, biến dòng;

- Các cầu dao đầu trên cao;

- Cuộn thứ cấp các biến áp đo lường;

- Điểm 0 của cuộn dây điện áp thấp của biến áp (tới 500V);

- Các khung, bảng, tủ điện;

...

...

...

- Các động cơ đặt trong trạm bơm, phát điện…

- Vỏ của các thiết bị khởi động, điều khiển, hộp nối dây…

- Vỏ của đèn phòng nổ;

- Vỏ của đèn di động điện áp tới 36V;

- Các ống luồn cáp;

- Các chi tiết gá lắp cáp;

- Cột sắt và bêtông cột sắt.

8.15. Trong vùng nguy hiểm nổ cấp N1, N1a, N2 phải sử dụng bộ ngắt điện bảo vệ.

8.16. Trong vùng nguy hiểm nổ phải nối đất:

...

...

...

- Các thiết bị điện đặt trên các kết cấu kim loại có nối đất.

- Dây nối đất bảo vệ phải được sử dụng loại chuyên dùng cho việc này.

8.17. Tại các thiết bị điện, điệnáp đến 1kV có dây trung tính nối đất:

- Đối với mạng điện động lực đặt trong vùng nguy hiểm nổ - nối đất thiết bị điện phải là dây điện hoặc cáp có lõi riêng.

- Đối với mạng điện chiếu sáng đặt trong vùng nguy hiểm nổ (trừ cấp N1), nối đất thiết bị bằng dây dẫn riêng nối tới dây không trong hộp điện.

- Đối với mạng điện chiếu sáng đặt trong vùng nguy hiểm nổ cấp N1 dây nối đất là dây dẫn riêng từ đèn điện tới bảng điện gần nhất.

- Trên mạng điện từ thiết bị phân phối và trạm biến áp đặt ngoài vùng nguy hiểm nổ đến bảng điện, trạm phân phối… cho phép sử dụng dây nối đất bảo vệ là dây cáp bọc nhôm.

8.18. Các dây nối đất bảo vệ trong tòn bộ mạng điện phải đặt trong các ống vỏ, hộp chung với các dây pha.

8.19. Đối với các thiết bị có điệnáp đến 1kV và cao hơn có dây trung tính, dây nối đất được phép đặt trong ống chung có dây pha hoặc đặt riêng. Hệ thống dây nối đất chính phải được nối với các dây nối đất tại 2 hoặc nhiều điểm khác nhau và ở các đầu đối diện nhau.

...

...

...

8.21. Dây nối đất bảo vệ đặt qua tường nhà có nguy hiểm nổ phải đặt trong ống bảo vệ. Ống phải được nhồi kín bằng vật liệu không cháy. Cấm nối dây nối đất tại những nơi qua lại.

8.22. Để chống hiện tượng cảm ứng điện từ cần tạo thành một mạch khép kín bằng cách nối các vật kim loại dài với nhau và chỗ nối cần bảo đảm tiếp xúc tốt. Nếu đường ống đặt song song với nhau thì cách 20m cần nối lại bằng một thép dẹt 40x4mm.

8.23. Điện trở nối đất bảo vệ lớn nhất cho phép của các thiết bị điện theo quy định ở Bảng 13.

Bảng 13

Dạng thiết bị

Điện trở tiếp địa của thiết bị (Ω)

Thiết bị điện có điện áp tới 1kV với trung tính tiếp đất

Thiết bị điện với điện áp tới 1kV, khi công suất biến áp đến 100kVA

Nối đất lặp lại dây không

...

...

...

Thiết bị điện có điện áp tới 1kV với trung tính cách điện

Cột sắt và bêtông cột sắt khi điện trở riêng của đất:

- Đến 10^4Ω.cm

- Lớn hơn 10^4 ÷ 5.10^4Ω.cm

- Lớn hơn 5.10^4 ÷ 10.10^4Ω.cm

- Lớn hơn 10.10^4Ω.cm

4

10

10

...

...

...

4

10

15

20

30

8.24. Điện trở tiếp xúc mặt bích không được lớn hơn 0,03Ω.

8.25. Hệ thống nối đất phòng sét cảm ứng cho nhà, công trình cần làm thành một mạch khép kín chạy theo chu vi nhà công trình và cách móng từ 0,5 ÷ 1m. Các cọc nối đất phải cách nhau từ 2,5 ÷ 3m.

8.26. Nên đặt cọc nối đất ở nơi có độ ẩm trung bình hàng năm cao. Ở các nơi độ ẩm nhỏ phải dùng biện pháp nhân tạo giảm điện trở xuất của đất.

...

...

...

8.28. Tất cả các vòi bằng vật liệu không dẫn điện có đầu bằng kim loại dùng để xuất sản phẩm dầu vào va gong, tàu, xà lan hoặc các phương tiện vận chuyển khác phải được cuốn dây đồng đường kính không nhỏ hơn 2mm và bước xoắn không lớn hơn 100mm. Một đầu dây đồng nối với đầu kim loại của ống (hàn hoặc bulong), còn đầu kia nối với phần kim loại đã tiếp đất. Trường hợp sử dụng các vòi dẫn điện hoặc có lõi kim loại thì không cần cuốn dây đồng với điều kiện phần kim loại của vòi phải được nối liền mạch tiếp đất. Đầu kim loại của vòi phải là vật liệu không gây tia lửa.

8.29. Các ôtô xitec tiến hành xuất nhập các chất lỏng dễ cháy phải được tiếp đất. Tiết diện dây tiếp đất không nhỏ hơn 6mm2.

8.30. Ống cỏ hạc và dàn đóng dầu phải được nối đất.

8.31. Tại các cầu tàu phải có hệ thống nối đất cho hệ thống ống mềm của tàu. Trên các tàu đều phải có hệ thống nối với tiếp địa của cầu tàu.

8.32. Các phễu dùng rót dầu vào thùng phuy và các đồ chứa đều phải nối liền mạch với hệ thống ống dẫn dầu.

8.33. Khi ôtô xitec chạy phải treo một dây xích sắt nối với khung xitec để đề phòng tích tụ điện tích gây phóng điện nguy hiểm.

8.34. Sản phẩm dầu bơmvào bể, xitec, phuy không được để bắn thành tia hoặc khuấy trộn quá mạnh. Cấm bơm rót sản phẩm dầu bằng dòng rơi tự do. Khoảng cách từ đầu ống bơm rót tới đáy củ dung tích chứa không vượt quá 200m. Nếu khoảng cách này không bảo đảm thì dòng chất lỏng phải hướng dọc theo thành của dung tích chứa và phải đảm bảo khi rót không bị bắn.

8.35. Trước khi đóng dầu vào ôtô, vagong, xitec phải dùng dây kim loại nối xitec với đường ống hoặc bể dầu đã nối đất.

8.36. Để giảm cường độ tạo tĩnh điện, vận tốc bơm sản phẩm dầu trong đường ống không được vượt quá giá trị giới hạn cho phép (theo tiêu chuẩn thiết kế kho xăng dầu).

...

...

...

8.38. Không được phép để các vật không nối đất trên bề mặt sản phẩm dầu để tránh khả năng phá sinh tĩnh điện. Các phao bằng vật liệu không dẫn điện phải có bảo vệc chống tĩnh điện.

8.39. Thiết bị nối đất chống tĩnh điện phải được nối với hệ thống nối đất của thiết bị điện.

8.40. Kiểm tra, sửa chữa các thiết bị nối đất phải được tiến hành đồng thời với kiểm tra và sửa chữa toàn bộ thiết bị điện và công nghệ.

PHỤ LỤC TCVN 5334 – 1991

PHÂN LOẠI CÁC GIAN BUỒNG, NGÔI NHÀ VÀ CÔNG TRÌNH THEO NGUY CƠ CHÁY NỔ

Tên công trình

Loại nguy hiểm cháy nổ

1 – Giàn xuất nhập xăng dầu bằng đường sắt

...

...

...

- Để xuất nhập sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC

N-1C-

C-2

2 – Cầu tàu xuất nhập xăng dầu bằng đường thủy:

- Để xuất nhập sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi từ 45^oC trở xuống.

- Để xuất nhập sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC

N-1C-

...

...

...

3 – Trạm bơm xăng dầu:

- Để bơm xăng dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi từ 45^oC trở xuống nếu

            + Có hệ thống thông gió cưỡng bức.

            + Không có hệ thống thông gió cưỡng bức.

            + Để bơm sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC

N-1a

N-1

C-1

...

...

...

4 – Bể chứa xăng dầu:

- Bể chứa xăng dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi từ 45^oC trở xuống

- Bể chứa xăng dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC

N-1C-

C-2

5 - Ống dẫn xăng dầu:

- Để dẫn xăng dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi từ 45^oC trở xuống nếu

            + Đặt trong nhà.

...

...

...

N-1a

N-1C-

6 – Cụm van trên đường ống:

- Để dẫn sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi từ 45^oC trở xuống nếu:

            + Đặt trong nhà.

            + Đặt ngoài trời.

- Để dẫn sản phẩm dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC nếu:

...

...

...

            + Đặt ngoài trời.

N-1

N-1C-

N-1

C-2

7 – Nơi đóng xăng dầu vào phuy và đồ chứa nhỏ:

...

...

...

            + Trong nhà.

            + Ngoài trời.

- Để đóng xăng dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC nếu:

            + Trong nhà.

            + Ngoài trời.

N-1

N-1C-

...

...

...

N-1

C-2

8 – Giàn đóng xăng dầu vào ôtô xitec

N-1C-

9 – Cột giao xăng lẻ cho ôtô

N-1C-

10 – Nơi bảo quản xăng dàu chứa trong phuy

- Để bảo quản phuy dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi từ 45^oC trở xuống nếu:

            + Trong nhà.

...

...

...

- Để đóng xăng dầu có nhiệt độ bắt cháy của hơi trên 45^oC nếu:

            + Trong nhà.

            + Ngoài trời.

C-1

C-2

C-1

...

...

...

11 – Kho chứa vỏ phuy

C-2

12 – Nhà hóa nghiệm xăng dầu

N-1b

13 – Kho bảo quản mẫu dầu

N-1b

14 – Xưởng tái sinh dầu nhờn

N-1a

15 – Nhà garage ôtô

...

...

...