Xác định khoảng không gian thửa đất và các bản án liên quan

1. Xác định không gian quyền sử dụng đất

Theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về ranh giới giữa các bất động sản như sau:

- Ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thỏa thuận hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Ranh giới cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp.

Không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách, kể cả trường hợp ranh giới là kênh, mương, hào, rãnh, bờ ruộng. Mọi chủ thể có nghĩa vụ tôn trọng, duy trì ranh giới chung.

- Người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.

Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; nếu rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, cắt, tỉa cành phần vượt quá, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Như vậy, Người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh đất, căn cứ vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất đã được cấp.

Các hành vi lấn chiến khoảng không trên đất phổ biến như: xây dựng ban công, xây dựng mái che, mái nhà,… lấn chiếm sang khoảng không gian trên đất của người khác; Lấn chiếm khoảng không gian thuộc ngõ đi chung;…

2. Tổng hợp các bản án về tranh chấp khoảng không gian

Bản án 481/2018/DS-PT ngày 15/05/2018 về tranh chấp không gian

+ Cấp xét xử: Phúc thẩm.

+ Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

+ Trích dẫn nội dung: "Căn nhà 280/29/20/30 Bùi Hữu N, Phường H, quận Th đã bán qua nhiều đời chủ, việc mua bán đều có công chứng hợp pháp, đã sang tên và được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu mới cho người mua, trong đó nhà nước đều không công nhận phần diện tích không gian lấn chiếm của nhà 280/29/20/28 Bùi Hữu N, Phường H, quận Th."

Bản án 84/2018/DS-PT ngày 28/02/2018 về tranh chấp không gian qua bất động sản liền kề

+ Cấp xét xử: Phúc thẩm.

+ Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân tỉnh Bến Tre.

+ Trích dẫn nội dung: "Căn cứ vào họa đồ hiện trạng sử dụng đất của hai hộ, bức tường ranh của ông Tăng Đức S nếu lấy theo chiều thẳng đứng trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của hai hộ thì mái nhà của ông Tăng Đức S lấn chiếm qua phần không gian thuộc quyền sử dụng của ông Phạm Văn T khoảng 0,2m làm ảnh hưởng đến việc xây dựng nhà của ông Phạm Văn T. Nay ông Phạm Văn T yêu cầu hộ ông Tăng Đức S cắt bỏ phần mái nhà lấn chiếm không gian có diện tích là 2,1m2  (theo hồ sơ đo đạc ngày 10/6/2016 của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thành phố B, tỉnh Bến Tre)."

Bản án 28/2019/DS-ST ngày 29/08/2019 về tranh chấp ranh đất và không gian

+ Cấp xét xử: Sơ thẩm.

+ Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.

+ Trích dẫn nội dung: "Nguyên đơn ông Th cho rằng bị đơn ông L đã dựng mái tole lấn ranh qua đất và không gian của nhà ông nên yêu cầu ông L tháo dỡ mái tole có chiều ngang 0,88m, chiều dài 01m. Đại diện theo ủy quyền của bị đơn không thừa nhận có lấn đất, không gian của ông Th và cho rằng bị đơn đã sử dụng đất theo đúng ranh đất đã được cấp giấy chứng nhận QSDĐ, đồng thời hiện trạng của mái tole đã có từ chủ nhà củ trước khi bán cho phía bị đơn. Do đó, mái tole đã tồn tại khoảng 50 năm nay chưa được tu sửa, nên không có việc lấn chiếm ranh đất và không gian của ông Th."

Bản án 38/2018/DS-PT ngày 29/05/2018 về tranh chấp quyền sử dụng không gian, quyền sử dụng đất

+ Cấp xét xử: Phúc thẩm.

+ Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Giang.

+ Trích dẫn nội dung: "Đến tháng 8/2011 gia đình ông B, bà H2 làm nhà kiên cố, khi xây lên cao gia đình ông B đã xây đè, lấn chiếm không gian của gia đình bà, khi đó bà đã phát hiện, yêu cầu vợ chồng ông B xây đúng ranh giới nhưng vợ chồng ông B không nghe. Bà đã đề nghị UBND thị trấn A giải quyết nhưng UBND thị trấn A không tạm đình chỉ việc xây dựng của hộ gia đình ông B. Vợ chồng ông B tiếp tục xây nhà và đè, lấn chiếm không gian phần đất ở của hộ gia đình bà, cụ thể: Tường phía Đông - Bắc nhà ông Bát xây đè vào mái trần, lan can phía sau nhà ở của hộ gia đình bà. Các vị trí mà gia đình ông B xây đè, lấn chiếm không gian của gia đình bà như biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ của Tòa án nhân dân huyện S đã lập ngày 23/11/2016. "

Bản án 225/2019/DS-PT ngày 30/07/2019 về tranh chấp không gian ranh giới bất động sản liền kề

+ Cấp xét xử: Phúc thẩm.

+ Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân tỉnh Bến Tre.

+ Trích dẫn nội dung: "Ông H trồng hàng dừa trên đất của ông và sát ranh đất của bà H, vì vậy bà H yêu cầu ông H đốn 03 cây dừa vì sợ ngã sập nhà của bà. Theo kết quả đo đạc định vị 03 cây dừa ngày 03/10/2014 thì phần gốc dừa nằm trên đất của ông H, còn phần ngọn dừa thì nằm trên phần không gian đất của bà H. Như vậy, việc 03 cây dừa trên 20 năm tuổi của ông H có phần ngọn nghiêng qua phần không gian đất của bà H, lá dừa, trái dừa rụng trên nóc nhà bà H làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tài sản của bà H. "

Bản án 82/2019/DS-PT ngày 10/07/2019 về tranh chấp không gian và yêu cầu hủy quyết định cá biệt

+ Cấp xét xử: Phúc thẩm.

+ Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng.

+ Trích dẫn nội dung: "Vào năm 2003, vợ chồng ông Trần N3 đã chuyển nhượng toàn bộ nhà và đất cho vợ chồng anh T1 và chị N4. Cuối năm 2015, anh T1 và chị N4 lại chuyển nhượng cho chị Vy. Vài tháng sau chị Vy lại chuyển nhượng cho vợ chồng ông H2, bà H3. Ngày 26/02/2016, ông D nhận được giấy báo của Tòa về việc vợ chồng ông H2 khởi kiện gia đình ông D lấn chiếm không gian. Tháng 5/2016, ông H2 tiến hành xây nhà. Ngày 12/8/2016, ông H2 đã xây dựng phủ lên phần mái chùa. Ngày 05/9/2016, có hành vi đập phá, hủy hoại 02 mái chùa của gia đình (có Biên bản họp ngày 06/9/2016 tại trụ sở UBND phường H6 về việc đập phá này). Ngày 10/9/2016, giàn cốt pha xây dựng trên tầng 5 nhà ông H2 rớt xuống mái chùa làm hư hỏng mái trên của chùa (có Biên bản họp ngày 10/9/2016 của Đại diện UBND phường và Công an phường H6 về sự việc trên). Ngày 07/10/2016, giàn cốt pha xây dựng trên tầng 5 nhà ông H2 lại rớt xuống khuôn viên nhà ông D làm gãy cây Bồ đề cao trên 6m, trồng cách đây 8 năm."