Ngày 09/6/2024, Chính phủ ban hành Nghị quyết 84/NQ-CP 2024 về Dự án xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai số 31/2024/QH15, Luật Nhà ở số 27/2023/QH15, Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15, Luật Các tổ chức tín dụng số 32/2024/QH15.
Theo Nghị quyết 84/NQ-CP 2024, Chính phủ thống nhất thông qua Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai số 31/2024/QH15, Luật Nhà ở số 27/2023/QH15, Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15, Luật Các tổ chức tín dụng số 32/2024/QH15 theo đề nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Tờ trình số 60/TTr-BTNMT ngày 07 tháng 6 năm 2024 và hồ sơ liên quan kèm theo, cụ thể:
(1) Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 252 Luật Đất đai số 31/2024/QH15 như sau: "1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 8 năm 2024, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
Điều 253; Điều 254 (trừ khoản 4 và khoản 5); Điều 255 (trừ khoản 8); Điều 256 (trừ khoản 2 và khoản 4); Điều 257 (trừ khoản 1); Điều 258; Điều 259; Điều 260 (trừ các khoản 12, 14 và 15) của Luật Đất đai có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2025."
(2) Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 197 Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 như sau: "1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 8 năm 2024."
(3) Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 82 Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15 như sau: "1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 8 năm 2024."
(4) Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 209 Luật Các tổ chức tín dụng số 32/2024/QH15 như sau: "2. Khoản 3 Điều 200 và khoản 15 Điều 210 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 8 năm 2024."
Trước đó, ngày 26/5/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện 53/CĐ-TTg năm 2024 về việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 và Luật Các tổ chức tín dụng 2024. Cụ thể, tại cuộc họp ngày 25/5/2024, Quốc hội đồng ý cho phép 04 Luật có hiệu lực sớm (dự kiến từ ngày 01 tháng 8 năm 2024) bao gồm:
(2) Luật Nhà ở 2023
(3) Luật Kinh doanh bất động sản 2023
(4) Luật Các tổ chức tín dụng 2024
So với Luật Đất đai 2013, thì Luật Đất đai 2024 đã có nhiều điểm mới, trong đó nổi bật một số nội dung như sau:
(1) Không còn cấp đất cho hộ gia đình từ ngày 01/01/2025
Theo đó, tại Điều 4 Luật Đất đai 2024 quy định về người sử dụng đất đã không còn quy định về đối tượng sử dụng đất là "Hộ gia đình".
Luật Đất đai 2024 định nghĩa Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành.
(2) Bổ sung thêm trường hợp Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất
So với quy định hiện hành thì Luật Đất đai 2024 đã quy định cụ thể các đối tượng được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để xây dựng trụ sở cơ quan. Đồng thời, bổ sung thêm 03 trường hợp, gồm: giao đất cho cơ quan, tổ chức sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở công vụ; giao đất cho đồng bào dân tộc thiểu số thuộc đối tượng được hưởng chính sách; giao đất tín ngưỡng để bồi thường cho các trường hợp Nhà nước thu hồi đất tín ngưỡng.
(3) Bổ sung thêm phương án bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất
Theo đó, Luật Đất đai 2024 đã quy định nhiều phương án bồi thường hơn khi Nhà nước thu hồi đất, bao gồm bằng đất, bằng tiền, bằng nhà ở, đất khác mục đích sử dụng. Đồng thời, người có đất bị thu hồi được lựa chọn hình thức bồi thường bằng tiền nếu không muốn nhận bồi thường bằng đất.
(4) Mở rộng quyền sử dụng đất cho người Việt Nam định cư tại nước ngoài
Luật Đất đai 2024 đã xác định cụ thể hơn người sử dụng đất là người Việt Nam định cư ở nước ngoài gồm người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài. Theo quy định tại khoản 3, khoản 6 Điều 3 Luật Đất đai 2024, khoản 1 Điều 5 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008) thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài sẽ có quyền sử dụng đất ngang bằng với cá nhân ở trong nước.
(5) Hộ gia đình có thể được bồi thường bằng nhà ở, đất ở khi bị thu hồi đất nông nghiệp
Tại khoản 6 Điều 111 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình bị thu hồi đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở mà đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư.
So với Luật Đất đai 2013, tại các Điều 74, Điều 77 quy định đối với trường hợp nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân thì việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.