Tiêu chuẩn TCVN 13923:2023 về Thu thập mẫu hiện trường các hợp chất hữu cơ từ các bề mặt bằng phương pháp lấy mẫu lau

• Số hiệu: TCVN13923:2023
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2023

7  Cách tiến hành

7.1  Việc xem xét kế hoạch lấy mẫu và các quy trình lấy mẫu, tập hợp thiết bị lấy mẫu, đảm bảo cho nhân viên được đào tạo đầy đủ về nhiệm vụ của họ, sắp xếp hậu cần và đảm bảo nguồn cung cấp có sẵn tại hiện trường khi cần. Vì kết quả lấy mẫu có thể khác nhau giữa những người lấy mẫu các bề mặt giống hệt nhau, do đó nên để cùng một người thu thập tất cả các mẫu lau tại một địa điểm nhất định nhằm giảm thiểu sự sai lệch và nâng cao khả năng so sánh các kết quả từ các địa điểm khác nhau, khi có thể.

7.2  Định vị các điểm lấy mẫu theo quy định trong hoặc theo hướng dẫn của kế hoạch lấy mẫu.

7.3  Lắp đặt khuôn lấy mẫu hoặc khoanh vùng diện tích sẽ được lấy mẫu, thường là 10 cm × 10 cm. Điều này có thể đạt được bằng cách dán khuôn lấy mẫu vào vị trí (Chú ý: không được lau khuôn lấy mẫu vì có thể làm nhiễm bẩn mẫu) hoặc bằng cách vẽ ranh giới của diện tích được lấy mẫu bằng bộ đánh dấu không gây nhiễm bẩn. Mặc dù diện tích 10 cm × 10 cm là cỡ khuôn mẫu tiêu chuẩn, nhưng diện tích này không nhất thiết phải là hình vuông miễn sao diện tích được lấy mẫu là 100 cm^2. Nếu mức chất gây ô nhiễm dự kiến là thấp, thì có thể đạt được độ nhạy cao hơn bằng cách lấy mẫu trên diện tích lớn hơn. Trong mọi trường hợp, vị trí và kích thước (ví dụ: chiều dài, chiều rộng, đường kính) của diện tích được lấy mẫu phải được ghi lại và có thể được chụp ảnh.

7.4  Sử dụng găng tay mới và mẫu lau sạch. Nếu mẫu lau đã được làm sạch trước được vận chuyển trong dụng cụ chứa mẫu, thì có thể sử dụng kẹp để lấy mẫu lau ra khỏi dụng cụ chứa.

7.5  Nếu mẫu lau đã thấm dung môi không được vận chuyển đến hiện trường, thì đưa dung môi (khuyến nghị 2 mL nhưng có thể cần nhiều hơn nếu vận chuyển mẫu lau đã thấm dung môi đến hiện trường trong chai 125 mL) lên mẫu lau. Có thể sử dụng dụng cụ phối trộn để phân phối lặp lại cùng một lượng dung môi cho từng mẫu lau. Chương trình lấy mẫu PCB của EPA quy định việc sử dụng mẫu lau bão hòa nhưng không nhỏ giọt (≈ 5 mL dung môi)^[2^], điều này có thể làm tăng nhẹ khả năng thu hồi chất gây ô nhiễm, nhưng nghiên cứu đã cho thấy kết quả nhất quán hơn khi sử dụng 2 mL dung môi^[1].

7.6  Lau sạch toàn bộ bề mặt cần lấy mẫu bằng cách vuốt mạnh trong khi ấn các đầu ngón tay, Lau theo chiều dọc và sau đó theo chiều ngang để đảm bảo bao phủ hoàn toàn theo cả hai hướng với sự chồng chéo tối thiểu của vạch lau trước đó. Mục tiêu là lau sạch một cách hệ thống, kỹ và nhất quán toàn bộ diện tích lấy mẫu hai lần, mỗi lần từ một hướng khác nhau^[^2^]. Việc lau quá nhiều (ví dụ: nhiều hơn một lần bao phủ theo mỗi hướng) đã được chứng minh là làm giảm khả năng thu hồi chất gây ô nhiễm hữu cơ^[1].

7.7  Gấp mẫu lau với mặt đã lấy mẫu vào phía trong, đặt vào dụng cụ chứa mẫu và đậy nắp. Chương trình lấy mẫu PCB của EPA quy định làm khô trong không khí mẫu lau đã bão hòa, trong phòng thí nghiệm hoặc tại hiện trường. Việc làm khô tại hiện trường có thể được thực hiện bằng cách đặt mẫu lau lên giấy nhôm sạch hoặc trong dụng cụ chứa mẫu đã mở nắp (đảm bảo không làm thất thoát dung môi lỏng khi đặt khăn ướt vào dụng cụ chứa mẫu).

7.8  Ghi nhãn dụng cụ chứa mẫu và hoàn tất các quy trình tài liệu tiêu chuẩn.

...

...

...

7.10  Các mẫu kiểm soát chất lượng phải được lấy theo quy định trong kế hoạch lấy mẫu hoặc kế hoạch đảm bảo chất lượng/kiểm soát chất lượng. Các loại mẫu kiểm soát chất lượng có thể bao gồm mẫu trắng, mẫu lau lần hai, "mẫu đúp" tại cùng vị trí và các mẫu thêm chuẩn^[2] như mô tả dưới đây nhưng cũng có thể bao gồm các loại khác khi cần để đạt được các mục tiêu.

7.10.1  Loại mẫu trắng thử nhất là mẫu lau trong dụng cụ chứa mẫu chưa mở nắp (nếu được cung cấp cho lấy mẫu hiện trường theo cách này) hoặc mẫu lau sạch (có hoặc không có dung môi) được đặt trong dụng cụ chứa mẫu. Loại mẫu trắng này rất hữu ích trong việc xác định sự nhiễm bẩn của mẫu lau và có thể cả dung môi. Loại mẫu trắng thứ hai là mẫu lau được thu thập từ khu vực có kiểm soát cho từng loại bề mặt được lấy mẫu. Loại mẫu trắng này rất hữu ích trong việc xác định khả năng chiết các chất gây ô nhiễm từ bề mặt được lấy mẫu (ví dụ: các chất gây ô nhiễm mục tiêu hoặc gây cản trở từ các bề mặt được sơn, nhựa, gạch, v.v...).

7.10.2  Hai loại mẫu kiểm soát chất lượng khác là các mẫu lau lần hai và mẫu đúp. Mẫu lau lần hai được lấy từ cùng một khu vực và ngay sau khi lấy mẫu thông thường. Các kết quả mẫu này được sử dụng để ước tính lượng nhiễm bẩn còn lại sau khi lấy mẫu thông thường. Dữ liệu có thể được sử dụng để ước tính tổng lượng nhiễm bẩn bề mặt (việc tính toán này nằm ngoài phạm vi của tiêu chuẩn này). Loại mẫu lau này rất quan trọng để lấy mẫu các bề mặt tương đối xốp hơn như tấm lợp vinyl. Mẫu đúp được lấy ngay sau mẫu thông thường và có thể được sử dụng để ước tính độ chụm của việc lấy mẫu (giả sử khu vực liền kề có cùng mức độ nhiễm bẩn).