Tiêu chuẩn ngành 10TCN 136:1990 về thóc

• Số hiệu: 10TCN136:1990
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn ngành
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 1990

Dạng hạt	Chiều dài (mm)
- Rất dài - Dài - Trung bình - Ngắn	Trên 7,50 Từ 6,61 đến 7,50 Từ 5,51 đến 6,60 Dưới 5.51

- Phân loại theo tỷ số chiều dài/chiều rộng hạt gạo lật (bảng 1b)

Bảng 1b

Dạng hạt

Tỷ số dài/rộng

- Thon dài

- Trung bình

- Hơi tròn

- Tròn

Trên 3

...

...

...

Từ 1,1 đến 2

Dưới 1,1

2.2. Thóc phải đạt các chỉ tiêu chất lượng sau đây:

2.2.1. Các chỉ tiêu cảm quan:

- Màu sắc

- Mùi

- Vị

- Nấm mốc

:

...

...

...

:

:

Có màu tự nhiên của thóc

Có mùi đặc trưng của thóc

Không có vị gì lạ

Không có nấm mốc

2.2.2 Các chỉ tiêu hóa lý

Việc phân hạng chất lượng thóc theo các chỉ tiêu hóa lý được trình bày trên bảng 2

Bảng 2

...

...

...

Chỉ tiêu

Hạng chất lượng

1

2

3

4

1

Độ ẩm[*]

% khối lượng, không lớn hơn

...

...

...

14

14

14

2

Tạp chất

% khối lượng, không lớn hơn

2

2

2

...

...

...

3

Hạt trắng bạc

% khối lượng, không lớn hơn

7

12

20

40

4

Hạt biến vàng

...

...

...

0,5

1

2

4

5

Hạt không hoàn thiện

% khối lượng, không lớn hơn

3

4

...

...

...

8

6

Hạt bị hư hỏng

% khối lượng, không lớn hơn

0,5

1

3

5

7

...

...

...

% khối lượng, không lớn hơn

10

15

25

40

8

Hạt lẫn loại

% khối lượng, không lớn hơn

5

...

...

...

15

20

9

Hạt đỏ

% khối lượng, không lớn hơn

1

3

8

15

...

...

...

Sâu mọt, sống hại thóc

con/kg/ không lớn hơn

5

5

5

5

3. PHƯƠNG PHÁP THỬ

3.1. Quy định chung

3.1.1. Lô thóc được dùng để xác định chất lượng là thóc có cùng thời gian thu mua và chất lượng tương tự.

...

...

...

3.1.3. Mẫu điểm là mẫu được lấy từ một vị trí của lô hàng.

3.1.4. Mẫu gốc là tổng cộng tất cả các mẫu điểm lấy ở các vị trí khác nhau của lô hàng.

3.1.5. Các mẫu trung bình là một phần của mẫu gốc dùng để xác định các chỉ tiêu chất lượng của thóc.

3.1.6. Không được lập mẫu gốc khi chất lượng các mẫu điểm (các điều đã nêu ở bảng 1a, 1b và bảng 2) khác nhau rõ rệt.

3.1.7. Khối lượng mẫu gốc được ít hơn tổng khối lượng cần thiết của các mẫu trung bình và mẫu lưu cần lấy.

3.1.8. Nếu tổng số khối lượng các mẫu điểm không quá 2 kg thì mẫu gốc đồng thời là mẫu trung bình.

3.19. Quá trình lấy mẫu, thành lập mẫu được trình bày trên sơ đồ 1 (xem sơ đồ 1 trang 7).

3.1.10. Các dụng cụ, thiết bị dùng để xác định các chỉ tiêu chất lượng đã được trình bày trong phụ lục 1.

3.2. Cách lẫy mẫu:

...

...

...

3.2.2. Thóc đựng trong bao, tiến hành lấy mẫu như sau:

Số lượng bao

Số mẫu điểm cần lấy

Từ 1 đến 10 bao

- Lấy ở tất cả các bao

Từ 11 đến 100 bao

- Lấy tối thiểu 10 mẫu từ bao thứ 11 trở đi cứ thêm 10 bao, lấy thêm 1 mẫu.

Trên 100 bao

Lấy tổi thiểu 20 mẫu và cộng thêm 5% số bao đã trừ đi 100.

...

...

...

Vị trí lấy mẫu

Số điểm lấy mẫu

Dưới 10 tấn

Từ 11 đến 50 tấn

Trên 50 tấn

Lớp mặt

2

3

5

...

...

...

4

5

10

Lớp đáy

6

8

15

SƠ ĐỒ 1

...

...

...

3.2.4. Các điểm lấy mẫu phải cách đều nhau và khối lượng mẫu gốc không ít hơn 2 kg.

3.2.5. Cách lập mẫu trung bình: Từ mẫu gốc, dùng bình quân mẫu hoặc phương pháp chia theo đường chéo để trộn đều và lấy được mẫu trung bình khoảng 2kg.

3.2.6. Các loại mẫu gốc, mẫu trung bình, mẫu lưu phải đựng trong các bao bì khô, sạch, kín, có nhãn ghi rõ khối lượng, loại thóc, thời gian, địa điểm và tên người lấy mẫu.

3.3. Phương pháp xác định:

3.3.1. Các chỉ tiêu cảm quan

3.3.1.1. Xác định màu sắc: Quan sát kỹ thóc bằng mắt để phát hiện xem thóc có màu khác thường hay không.

3.3.1.2. Xác định mùi: Xác định trên các mẫu điểm bằng cách ngửi mùi của thóc.

3.3.1.3. Xác định vị: Nhấm hạt thóc xem có vị lạ hay không

3.3.1.4. Xác định nấm mốc: Quan sát kỹ thóc bằng mắt để phát hiện xem có bị nấm mốc hay không.

...

...

...

3.3.2.1. Xác định độ ẩm: Dùng máy đo độ ẩm nhanh hoặc cho phép dùng phương pháp khác đạt kết quả tương đương so với phương pháp trọng tải.

3.3.2.2. Xác định tạp chất

Cân 500g mẫu, dùng sàng phân ly và tay nhặt để tách tạp chất vô cơ và tạp chất hữu cơ, cân và biểu diễn tổng tạp chất bằng phần trăm (%) khối lượng.

Cách tính:

% Tạp chất =

Trong đó:

m₀: Khối lượng tạm chất vô cơ (g)

m₁: Khối lượng tạm chất hữu cơ (g)

M: Khối lượng mẫu phân tích (g)

...

...

...

3.3.2.4. Xác định hạt lẫn loại:

Cân 100g từ mẫu trung bình, dùng tay nhặt các hạt lẫn loại, cân và biểu diễn sự lẫn loại bằng phần trăm (%)

% Lẫn loại =

Trong đó:

m là khối lượng hạt lẫn loại (g)

M là khối lượng mẫu phân tích (g)

3.3.2.5. Xác định hạt rạn nứt.

Cân 20g thóc từ mẫu trung bình, bóc bằng tay, dùng kính lúp phát hiện những vết rạn nứt trên hạt gạo lật, cân và biểu diễn sự rạn nứt bằng phần trăm (%).

% Rạn nứt =

...

...

...

m: Khối lượng rạn nứt (g)

M: Khối lượng mẫu phân tích (g)

3.3.2.6. Xác định sâu mọt sống hại thóc

Lấy 1kg thóc ở nơi có mật độ sâu mọt cao nhất, dùng sàng tách sâu, mọt và đếm số con.

3.3.3. Xác định dạng hạt:

Lấy ngẫu nhiên 20 hạt gạo lật nguyên vẹn, dùng thước panme đo chiều dài, chiều rộng của hạt rồi tính trung bình của số đo của chúng theo chiều dài hoặc tỉ số dài/rộng để xác định hình dạng hạt theo bảng 1a hoặc 1b.

4. ĐÓNG GÓI VÀ BẢO QUẢN

4.1. Bao bì đựng thóc phải bền, lành, sạch, khô và không có mùi chua, mốc, xăng dầu, hóa chất v.v… và không được có mặt sâu mọt còn sống.

4.2. Kho trước khi chứa thóc phải được sát trùng và làm vệ sinh sạch sẽ.

...

...

...

PHỤ LỤC I

DANH MỤC CÁC DỤNG CỤ, THIẾT BỊ PHỤC VỤ CHO CÔNG TÁC XÁC ĐỊNH CHẤT LƯỢNG THÓC TẠI CÁC PHÒNG THÍ NGHIỆM CÁC CƠ SỞ

TT

Tên

Yêu cầu kỹ thuật

1

Máy đo độ ẩm thóc

Phạm vi đo từ 10 – 20%

...

...

...

Tủ sấy

3

Cân kỹ thuật

Phạm vi cân 1 – 500g sai số 0,02g

4

Máy xay xát tiêu chuẩn (Satake)

5

...

...

...

6

Thước panme

7

Kính lúp

8

Xiên lấy mẫu bao

...

...

...

9

Xiên lấy mẫu thóc rời

dài 1,5 – 2,5 m có nắp

10

Bình chia mẫu

11

Trang trộn mẫu

...

...

...

Kẹp gắp hạt

13

Sàng nhôm

Mỗi bộ 1 nắp, 1 đáy 3 sàng có lỗ F1,5mm, F = 2mm và F 4mm

14

Mẹt hoặc khay nhôm

15

...

...

...

16

Hộp sấy mẫu