TIÊU CHUẨN VIỆT
NAM
TCVN 6872
: 2001
ISO
11117 : 1998
CHAI
CHỨA KHÍ - MŨ BẢO VỆ VAN VÀ VỎ BẢO VỆ VAN CHO CÁC CHAI KHÍ CÔNG NGHIỆP VÀ Y TẾ
- THIẾT KẾ, KẾT CẤU VÀ THỬ NGHIỆM
Gas cylinders - Valve
protection caps and valve guards for industrial and medical gas cylinders -
Design, construction and tests
Lời nói đầu
TCVN 6872 : 2001 hoàn toàn tương đương với
ISO 11117 : 1998.
TCVN 6872 : 2001 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn
TCVN/TC 58 Bình chứa ga biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề
nghị, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường ban hành.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Gas cylinders - Valve
protection caps and valve guards for industrial and medical gas cylinders - Design,
construction and tests
1. Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này qui định các yêu cầu đối với
mũ và vỏ bảo vệ van dùng cho các chai chứa khí công nghiệp và y tế.
Tiêu chuẩn này xác định các thử nghiệm để
kiểm tra độ bền cơ học và các tính chất vật lý của mũ hoặc vỏ bảo vệ van.
Tiêu chuẩn này áp dụng cho các cơ cấu bảo vệ
van được lắp với các chai chứa khí hóa lỏng, khí hòa tan hoặc khí nén, trừ các
cơ cấu bảo vệ cho các chai có dung tích nước nhỏ hơn 5 lít, các chai chứa khí
đốt hóa lỏng (LPG) và các chai có cơ cấu bảo vệ được cố định và vấu được hàn
hoặc hàn vảy cứng với chai hoặc cơ cấu bảo vệ được hàn hoặc hàn vảy cứng trực
tiếp với chai.
Tiêu chuẩn này không qui định tất cả các yêu
cầu cần thiết để cơ cấu bảo vệ van được dùng để nâng chai.
2. Tiêu chuẩn trích
dẫn
TCVN 6550 : 1999 (ISO 10156 : 1996) Khí và
các hỗn hợp khí - Xác định tính cháy và khả năng oxy hóa để chọn đầu ra của van
chai chứa khí.
ISO 10297 : 1999 Van chai chứa khí - Đặc tính
kỹ thuật và thử kiểu (Gas cylinder valves - Specification and type testing).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Trong tiêu chuẩn này sử dụng các định nghĩa
sau:
3.1 Mũ bảo vệ van (valve protection cap): Cơ cấu được lắp cố
định trên van trong quá trình vận hành, vận chuyển và tồn chứa và thường được
vặn bằng ren với chai và được tháo ra để tiếp cận với van.
3.2 Vỏ bảo vệ van (valve guard): Cơ cấu bảo vệ van
trong quá trình vận hành, vận chuyển, tồn chứa và sử dụng. Vỏ bảo vệ van không
cần tháo ra để tiếp cận với van.
4. Yêu cầu chung
4.1 Mũ van
Mũ van phải có đủ độ bền để bảo vệ van trong
quá trình vận hành và vận chuyển.
Mũ van phải được kẹp chặt với chai bằng ren
hoặc các cách thích hợp khác. Mũ phải có kết cấu dùng để lắp và tháo mũ, ví dụ,
một đoạn của mũ có hình sáu cạnh.
Mũ thường có lỗ thông hơi, trừ khi có qui
định khác. Cần có hai lỗ thông hơi được bố trí đối diện nhau theo đường kính,
mỗi lỗ có đường kính nhỏ nhất là 10 mm. (Khi mũ không có lỗ thông hơi, đường ra
của van chai phải được nút kín lại để đề phòng sự rò rỉ và sự tích áp sau đó
trong mũ).
Các kích thước khe hở tới hạn của mũ được
giới thiệu trên hình 1. Các kích thước này tương thích với các kích thước của
van trong ISO 10297.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.2 Vỏ bảo vệ
Vỏ bảo vệ phải có đủ độ bền để bảo vệ van
trong quá trình vận hành và vận chuyển.
Vỏ phải được kẹp chặt với chai để phòng ngừa
sự tháo ra dễ dàng của người sử dụng hoặc sự tháo lỏng trong điều kiện sử dụng
bình thường.
Kết cấu vỏ bảo vệ phải cho phép tiếp cận dễ
dàng để vận hành van và lắp ráp thiết bị. Khi vỏ bảo vệ là loại vỏ kiểu quay
thì nó phải định hướng được bằng tay.
Khi cần định hướng vỏ bảo vệ ở vị trí cố định
trong quá trình vận hành, vận chuyển, bảo quản và sử dụng, phải thực hiện việc
xiết chặt bulông hoặc bản thân độ đàn hồi của vỏ bảo vệ.
Các kích thước khe hở tới hạn của vỏ bảo vệ
được giới thiệu trên hình 3.
Khi dùng mối nối ren để kẹp chặt, các kích
thước của ren được giới thiệu trên các hình 2 và 3.
Các dung sai của cơ cấu bảo vệ áp dụng cho vị
trí cố định bình thường của cơ cấu trước khi nó được xiết chặt trên vòng cổ
chai.
Trên thực tế, một cơ cấu bảo vệ đủ kẹp chặt
bằng ren trên ren cổ chai không phù hợp với các dung sai này cho đến khi đã
được xiết chặt vào đúng vị trí của nó.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.3 Thử nghiệm
Việc thử mẫu đầu tiên của các cơ cấu bảo vệ
phải được tiến hành theo trình tự được mô tả trong điều 6.
Kích thước tính bằng
milimét


CHÚ THÍCH
1 Các profin và kích thước đã cho là tiêu
biểu đối với các mũ thông dụng. Có thể dùng các hình dạng hoặc kích thước khác
miễn là bảo đảm được khe hở thích hợp xung quanh van.
2 Trên hình vẽ giới thiệu đầu nối kẹp chặt ưu
tiên 80 mm. Có thể dùng các cỡ đầu nối khác, ví dụ, 78 mm. Các mũ cho các chai
này phải có kích thước thích hợp
Hình 1 - Mũ bảo vệ
van và vòng cổ
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66

Kích thước
Kích thước tính bằng
milimet
Đường kính danh
nghĩa
Đường kính ngoài
Đường kính pit
Đường kính trong
Bước
Số vòng ren trên 1
insơ
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bán kính
d = D
d2 = D2
d1 = D1
p
z
h1
r
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
80
78,521
77,042
2,309
11
1,479
0,317
Dung sai
Đường kính danh
nghĩa
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mũ hoặc vỏ bảo vệ
Đường kính ngoài
Đường kính pit
Đường kính trong
Đường kính ngoài
Đường kính pit
Đường kính trong
d
d2
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
D
D2
D1
W 80
- 0,055
0
0
-
+ 0,280
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- 0,530
- 0,280
- 0,450
0
0
+ 0,155
1) Không quy định dung sai max nhưng phải
bảo đảm hoạt động tốt.
Hình 2 - Ren
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66

CHÚ THÍCH
1 Các profin và kích thước đã cho là tiêu
biểu đối với các vỏ bảo vệ thông dụng. Có thể dùng các hình dạng hoặc kích
thước khác miễn là bảo đảm được khe hở thích hợp xung quanh van.
2 Trên hình vẽ giới thiệu đầu nối kẹp chặt ưu
tiên 80 mm. Có thể dùng các cỡ đầu nối khác, ví dụ, 78 mm. Các vỏ bảo vệ cho
các chai này phải có kích thước thích hợp.
3 Hình dạng của vỏ bảo vệ cần đảm bảo sao cho
có thể lắp hoặc tháo van mà không cần phải tháo vỏ bảo vệ khỏi chai.
Hình 3 - Vỏ bảo vệ
van

Hình 4 - Các ví dụ về
vỏ bảo vệ van
5. Vật liệu
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Vật liệu của mũ và vỏ bảo vệ phải chịu được
sự ăn mòn khí quyển và sản phẩm được vận chuyển, bao gồm các dung môi [ví dụ:
axeton, dimetylflomamit (D.M.F)].
Ngoài ra, các vật liệu phi kim loại dùng cho
các mũ hoặc vỏ bảo vệ phải được thử làm việc ở nhiệt độ thấp, tính không cháy được
trong không khí và chịu được các điều kiện của môi trường (ví dụ bức xạ tử
ngoại..v.v..)
Các mũ hoặc vỏ bảo vệ phi kim loại dùng cho
các chai chứa các loại khí oxy hóa nhiều hơn so với không khí, theo TCVN 6550 :
1999 (ISO 10156), không được cháy trong khí quyển được làm giàu bởi các khí oxy
hóa thuộc loại này.
6. Thử mẫu đầu tiên
6.1 Qui định chung
Mục đích của các thử nghiệm này là xác định
chất lượng của cơ cấu bảo vệ dùng cho các van có các kích thước lớn nhất bằng
hoặc nhỏ hơn kích thước của van thử và cho các chai có khối lượng bằng hoặc nhỏ
hơn khối lượng của chai thử (xem 6.7.3).
Kích thước lớn nhất của các van được giới
thiệu trong ISO 10297.
6.2 Tài liệu
Phải có các tài liệu sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- một bộ bản vẽ hoàn chỉnh xác định tất cả
các kích thước và các đặc tính vật liệu của cơ cấu bảo vệ;
- các chi tiết về các điều kiện làm việc, bao
gồm cả các van và chai;
- các giới hạn sử dụng do sự không thích hợp
của vật liệu với các dung lượng của chai.
6.3 Số lượng mẫu thử
Phải dùng 11 mẫu cho thử mẫu đầu tiên:
- mẫu 1 cho thử momen xoắn;
- mẫu 2 cho thử hướng trục;
- các mẫu 3 đến 8 cho thử va đập;
- các mẫu 9 và 10 cho thử va đập bổ sung (xem
6.7.5),
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
6.4 Kiểm tra sơ bộ
Kết cấu của cơ cấu bảo vệ phải được kiểm tra
về sự phù hợp với tài liệu được đưa ra và với các yêu cầu của các điều 4 và 5.
6.5 Thử momen xoắn (một phép thử)
Các vỏ bảo vệ van không quay phải được thử để
đảm bảo rằng một momen xoắn 70 Nm không làm cho vỏ bảo vệ quay.
Chi tiết thử của vòng cổ chai dùng cho thử
nghiệm này phải có các kích thước ren nhỏ nhất cho phép để đảm bảo cho lắp ghép
lỏng nhất nằm trong phạm vi dung sai.
6.6 Thử hướng trục
Cơ cấu bảo vệ và bộ phận kẹp chặt của nó phải
được thử hướng trục.
Hệ thống kẹp chặt không được phép lỏng ra
hoặc tháo ra và cơ cấu bảo vệ không được hư hỏng đáng kể dưới tác dụng của tải
trọng dọc trục tương đương với 4 lần trọng lượng của chai được nạp đầy trên đó
có lắp cơ cấu bảo vệ.
6.7 Thử va đập
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
6.7.1 Cơ cấu bảo vệ cùng với van phải được
lắp vào một chai thử. Cho chai có lắp van và cơ cấu bảo vệ này rơi theo phương
thẳng đứng từ độ cao 1,2 m xuống bề mặt va đập được quy định trong 6.7.2.
6.7.2 Bề mặt va đập phải là một khối bê tông
1 m x 1 m dày 0,1 m được đúc từ xi măng, cát, sỏi. Khối bê tông phải được bảo
vệ bằng một lá thép có chiều dày tối thiểu là 10 mm. Độ phẳng của lá thép bảo
vệ phải sao cho chênh lệch độ phẳng tại hai điểm bất kỳ trên bề mặt của lá thép
không được vượt quá 2 mm. Lá thép bảo vệ này phải được thay thường xuyên và
trong bất kỳ trường hợp nào khi nó bị hư hỏng đáng kể.
6.7.3 Chai cho thử nghiệm này phải:
a) đối với chai chứa khí vĩnh cửu - chai nặng
nhất cùng với cơ cấu an toàn được sử dụng, được đổ nước tới 40 % thể tích của
chai;
b) đối với chai chứa khí hóa lỏng - chai nặng
nhất cùng với cơ cấu an toàn được sử dụng, được đổ nước tới 70 % thể tích của
chai;
c) đối với chai chứa khí hòa tan - chai được
đổ nước để có khối lượng tổng bằng hoặc lớn hơn khối lượng của chai được nạp
nặng nhất (bì cộng với tải nạp lớn nhất) cùng với cơ cấu bảo vệ được sử dụng.
6.7.4 Trước khi thử va đập, cụm lắp để thử
phải được treo để trục dọc của chai nghiêng một góc 30o so với
phương thẳng đứng, mũ hoặc vỏ bảo vệ hướng xuống phía dưới. Khoảng cách giữa
điểm thấp nhất của vỏ bảo vệ hoặc mũ bảo vệ và bề mặt va đập phải là 1,2 m.
6.7.5 Phải tiến hành thử 6 đến 8 mũ hoặc vỏ
bảo vệ thuộc cùng một loại.
Thử va đập phải được thực hiện tại 6 điểm,
cách đều nhau 60o trên chu vi đỉnh của cơ cấu bảo vệ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
6.7.6 Sau khi hoàn thành thử va đập, biến
dạng nhỏ, không đáng kể của van có thể được chấp nhận. Biến dạng này không được
ảnh hưởng đến hoạt động của van.
6.7.7 Một van chai được xác định là có thể
làm việc được nếu không có sự rò rỉ khí ra ngoài từ bản thân van hoặc từ mối
nối giữa van và chai và van phải có khả năng mở và đóng bằng tay hoặc bằng dụng
cụ (ví dụ: chìa vặn van).
6.7.8 Nếu trong quá trình thử, không xuất
hiện các hư hỏng nhìn thấy được của van, cơ cấu bảo vệ phải được chấp nhận để
sử dụng với van có kích thước lớn nhất không vượt quá các kích thước của van
được thử và để sử dụng với các chai có khối lượng bằng nhưng không vượt quá
khối lượng của chai được thử.
7. Ghi nhãn
Các cơ cấu bảo vệ phải có nhãn bền lâu với
nội dung sau:
- số hiệu của tiêu chuẩn này;
- đặc tính để nhận biết của cơ sở chế tạo.
8. Báo cáo thử nghiệm
Báo cáo của cơ quan thử nghiệm phải bao gồm
các thông tin sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) các điều kiện thử;
c) kết quả thử như mô tả trong 6.4 đến 6.7.
Cơ quan thử nghiệm phải lưu giữ một bản sao
của báo cáo này.