|
ỦY BAN NHÂN
DÂN
TỈNH ĐĂK NÔNG
--------
|
CỘNG HÒA XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số:
12/2010/QĐ-UBND
|
Gia Nghĩa,
ngày 15 tháng 6 năm 2010
|
QUYẾT ĐỊNH
VỀ VIỆC BAN HÀNH “ĐỀ ÁN BẢO TỒN, PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN
HÓA LỄ HỘI - HOA VĂN - CỒNG CHIÊNG VÀ NHẠC CỤ CỦA CÁC DÂN TỘC TẠI CHỖ TỈNH ĐĂK
NÔNG GIAI ĐOẠN 2010 - 2015”
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH ĐĂK NÔNG
Căn cứ Luật Tổ chức HĐND và UBND được Quốc hội
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 26/11/2003;
Căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật
của HĐND, UBND được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua
ngày 03/12/2004;
Căn cứ Quyết định số 581/QĐ-TTg ngày
06/5/2009 của Thủ tướng Chính phủ về chiến lược phát triển văn hóa đến năm
2020;
Căn cứ Quyết định số 22/QĐ-TTg ngày
05/01/2010 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển văn hóa
nông thôn đến năm 2015, định hướng đến năm 2020;
Căn cứ Nghị quyết số 02/2010/NQ-HĐND ngày
06/5/2010 của Hội đồng nhân dân tỉnh Đăk Nông, về việc thông qua “Đề án bảo tồn,
phát huy các giá trị văn hóa Lễ hội - Hoa văn - Cồng chiêng và nhạc cụ của các
dân tộc tại chỗ tỉnh Đăk Nông giai đoạn 2010 - 2015”;
Xét đề nghị của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch
tại Tờ trình số 65/TTr-VHTTDL ngày 27 tháng 5 năm 2010,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này “Đề án bảo tồn, phát huy
các giá trị văn hóa Lễ hội - Hoa văn - Cồng chiêng và nhạc cụ của các dân tộc tại
chỗ tỉnh Đăk Nông giai đoạn 2010 - 2015” (có Đề án kèm theo).
Điều 2. Giao cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hướng dẫn, đôn đốc,
kiểm tra việc tổ chức triển khai thực hiện và định kỳ báo cáo Hội đồng nhân dân
tỉnh và Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định.
Điều 3. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Giám đốc các Sở, Ban,
ngành, đoàn thể của tỉnh; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã; Thủ trưởng các đơn vị
liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này.
Quyết định này có hiệu lực sau 10 ngày kể từ
ngày ký./.
|
|
TM. ỦY BAN
NHÂN DÂN
CHỦ TỊCH
Lê Diễn
|
ĐỀ ÁN
BẢO TỒN, PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA LỄ HỘI - HOA VĂN - CỒNG
CHIÊNG VÀ NHẠC CỤ CỦA CÁC DÂN TỘC TẠI CHỖ TỈNH ĐĂK NÔNG GIAI ĐOẠN 2010 - 2015
(Ban hành kèm theo Quyết định số 12/2010/QĐ-UBND, ngày 15 tháng 6 năm 2010 của
Ủy ban nhân dân tỉnh Đăk Nông)
Phần I
SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH ĐỀ
ÁN
I. Các văn bản chỉ đạo của Đảng
và Nhà nước về văn hóa:
Căn cứ Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) và kết
luận HN lần thứ X của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX và chương trình số
09 - CTr/TU ngày 13 tháng 9 năm 2004 về việc tiếp tục xây dựng và phát triển nền
văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc;
Căn cứ Quyết định số 581/QĐ-TTg ngày 06/5/2009 của
Thủ tướng Chính phủ về chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2020;
Căn cứ Quyết định số 22/QĐ-TTg ngày 05/01/2010 của
Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển văn hóa nông thôn đến
năm 2015, định hướng đến năm 2020;
Căn cứ Nghị quyết số 22-NQ/TU ngày 22/12/2009 của
Tỉnh ủy Đăk Nông về nhiệm vụ chủ yếu của năm 2010;
Căn cứ Nghị quyết số 20/2009/NQ-HĐND ngày
25/12/2009 của Hội đồng nhân dân tỉnh Đăk Nông về việc thông qua chương trình
xây dựng Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh Đăk Nông năm 2010;
Căn cứ Nghị quyết số 02/2010/NQ-HĐND ngày 06
tháng 5 năm 2010 của Hội đồng nhân dân tỉnh Đăk Nông, thông qua Đề án bảo tồn,
phát huy các giá trị văn hóa Lễ hội - Hoa văn - Cồng chiêng và nhạc cụ của các
dân tộc thiểu số tại chỗ, giai đoạn 2010 - 2015;
Căn cứ vào tình hình, thực trạng các di sản văn
hóa dân gian trên địa bàn tỉnh và kết quả triển khai Đề án bảo tồn phát huy
Lễ hội - Hoa văn - Cồng chiêng và nhạc cụ dân gian của dân tộc M’nông tỉnh Đăk
Nông giai đoạn 2005 - 2009.
II. Tên gọi đề án:
Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa Lễ hội
- Hoa văn - Cồng chiêng và nhạc cụ của các dân tộc tại chỗ tỉnh Đăk Nông giai
đoạn 2010 - 2015.
III. Thực trạng văn hóa của
các dân tộc bản địa tỉnh Đăk Nông:
1. Kết quả đạt được của Đề án Bảo tồn phát huy lễ
hội - hoa văn - cồng chiêng và nhạc cụ dân gian của dân tộc M’nông tỉnh Đăk
Nông giai đoạn 2005 - 2009:
Ngay sau khi tỉnh Đăk Nông được thành lập, Sở
Văn hóa Thông tin (nay là Sở VH, TT và DL) đã tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND
tỉnh thông qua Đề án Bảo tồn, phát huy Lễ hội - Hoa văn - Cồng chiêng và nhạc
cụ dân gian của dân tộc M’nông tỉnh Đăk Nông giai đoạn 2005 - 2009. Trong
quá trình triển khai thực hiện Đề án đã nhận được sự nhiệt tình ủng hộ của các
cấp, các ngành, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số trong tỉnh nên đạt được
những kết quả sau:
Việc triển khai Đề án đã tạo được nhận thức
trong cán bộ và nhân dân về tầm quan trọng trong công tác bảo tồn di sản văn
hóa, đặc biệt là đa số đồng bào dân tộc M’nông hết sức phấn khởi và tích cực
tham gia.
Đề án đã trang bị 71 bộ cồng chiêng cho nhà văn
hóa cộng đồng các huyện, thị; 120 bộ trang phục truyền thống và 180 loại nhạc cụ
dân gian của dân tộc M’nông cấp cho đội văn nghệ dân gian cấp huyện, thị.
Tổ chức được 58 lớp truyền dạy cồng chiêng, 07 lớp
chế tác nhạc cụ, 01 lớp tập huấn nâng cao năng lực cho 50 nghệ nhân truyền dạy
cồng chiêng và 01 lớp chỉnh chiêng cho 20 nghệ nhân...Các lớp học này đã tạo ra
một lực lượng trẻ biết sử dụng số loại nhạc cụ dân gian, nhất là cồng chiêng.
Đây là lực lượng nòng cốt để bảo tồn các di sản văn hóa phi vật thể trong tương
lai. Từ đó đã thành lập được 07 đội văn nghệ dân gian cấp huyện, thị để phục vụ
bà con tại cộng đồng. Các hoạt động này vừa có tác dụng động viên lòng tự hào về
di sản mà đồng bào đang lưu giữ, vừa tạo điều kiện để họ có thể trao đổi, học hỏi
kinh nghiệm bảo tồn văn hóa của các dân tộc khác vừa là dịp để quảng bá các giá
trị văn hóa phục vụ du lịch của tỉnh.
Bên cạnh các hoạt động nêu trên, đã khôi phục và
tổ chức được 38 lượt văn hóa lễ hội tiêu biểu với nhiều quy mô khác nhau, nhiều
nhất là các lễ hội cộng đồng. Việc tổ chức các lễ hội đã nhận được sự đồng tình
và tham gia tích cực của công chúng. Ngoài ra còn tổ chức được 8 “Ngày hội văn
hóa các dân tộc” ở cấp huyện, thị; 03 lần “Ngày hội văn hóa các dân tộc” ở cấp
tỉnh. Những “lễ hội” và “ngày hội này” đã tạo được môi trường hoạt động thuận lợi
cho các loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian của các dân tộc được bảo tồn và
phát huy.
Đề án đã lựa chọn 2 bon tiêu biểu để triển khai
xây dựng bon bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống (bon NJriêng, xã
Đăk Nia, thị xã Gia Nghĩa và bon Pi Nao, xã Nhân Đạo huyện Đăk R’Lấp). Nhưng với
nguồn kinh phí hết sức hạn chế, chỉ đủ để 2 bon tiêu biểu này, có thể “khởi động”
được một số hoạt động nhỏ lẻ và duy trì các hoạt động bảo tồn các giá trị văn
hóa truyền thống.
Về kinh phí thực hiện đề án là 5.681.400.000 đồng,
nhưng thực tế nguồn vốn cấp cho Đề án trong 5 năm qua là 3.494.000.000 đồng (đạt
tỷ lệ 61,5% vốn so với kế hoạch).
Với những kết quả thiết thực từ việc triển khai
Đề án đem lại, tỉnh ta là một tỉnh đầu tiên được tổ chức UNESCO tài trợ kinh
phí: 1.048.171.283 đồng cho công tác nâng cao chất lượng hoạt động cồng chiêng,
tập huấn nghệ nhân của đề án.
2. Thực trạng chung về văn hóa dân tộc bản địa
tỉnh Đăk Nông hiện nay:
Do những tác động mạnh mẽ các dòng văn hóa tín
ngưỡng, sự phát triển của xã hội đã làm thay đổi môi trường của văn hóa truyền
thống, một bộ phận lớn người dân thờ ơ hoặc quay lưng với văn hóa truyền thống…
Trong khi đó, số nghệ nhân ít, hầu hết đã già, điều kiện và phương tiện truyền
dạy các giá trị văn hóa cho thế hệ trẻ còn quá thô sơ, đơn giản nên công tác bảo
tồn văn hóa truyền thống càng khó khăn.
Mặc dù các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương,
các ngành và nhân dân các dân tộc thiểu số tại chỗ đã có nhiều cố gắng nỗ lực
trong việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa dân tộc, nhưng kết quả đạt được
còn ít so với di sản văn hóa dân tộc để lại. Nhiều nghi lễ - lễ hội đã dần dần
mất đi. Thậm chí, ngay cả những nghi lễ truyền thống như lễ cưới, lễ tang cũng
đã bị mai một, không còn thể hiện được bản sắc và phong tục riêng của mỗi dân tộc.
Những nhạc cụ dân tộc từ bao đời vốn là niềm kiêu hãnh của các dân tộc Tây
Nguyên thì nay đã bị mai một và mất dần, tuy đã được khôi phục nhưng là số nhỏ
trong các bon, buôn của đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ ở Đăk Nông. Các lớp
chế tác và hoạt động bảo tồn nhạc cụ mà Đề án đã triển khai cũng chưa khôi phục
được bao nhiêu.
Theo số liệu thống kê của ngành Văn hóa và Du lịch
năm 2007 trên 138 bon đồng bào dân tộc tại chỗ thì các di sản văn hóa phi vật
thể của tỉnh ta còn 31 lễ hội truyền thống, 436 bộ cồng chiêng (trong đó có 71
bộ mới cấp); nghệ nhân biết sử dụng cồng chiêng khoảng 618 người; nghệ nhân biết
sử dụng các loại nhạc cụ khác là 121 người; nghệ nhân biết chế tác nhạc cụ dân
gian là 62 người và nghệ nhân biết sử thi, dân ca, dân vũ là 247 người. Đây là
một con số quá khiêm tốn đối với di sản một nền văn hóa truyền thống của các
dân tộc thiểu số tại chỗ tỉnh Đăk Nông.
IV. Tính cấp thiết của đề án:
1. Cần đầu tư mạnh hơn về nguồn lực, vật lực mới
có thể duy trì và phát huy những kết quả mà Đề án Bảo tồn phát huy lễ hội -
hoa văn - cồng chiêng và nhạc cụ dân gian của dân tộc M’nông tỉnh Đăk Nông giai
đoạn 2005 - 2009, nếu không tiếp tục đầu tư để duy trì và phát huy những kết quả
đạt được, thì trong thời gian tới kết quả đó sẽ bị mất đi và những di sản của
các dân tộc M’nông, Mạ và Ê đê ngày càng mai một.
2. Số nghệ nhân khá, giỏi còn quá ít, phần lớn
đã tuổi cao sức yếu, cần phải chuyển giao gấp những kiến thức được lưu giữ của
nghệ nhân, các kinh nghiệm và vốn di sản cho thế hệ trẻ. Trong khi đó, đội ngũ
kế cận hoạt động văn hóa truyền thống thì năng lực còn yếu, nếu không có môi
trường để thực hành sẽ “tái mù” và mất đi những giá trị văn hóa truyền thống. Mặt
khác, các dòng văn hóa mang tính tiêu cực đã, đang tác động, chi phối lớn trong
mọi tầng lớp nhân dân.
3. Tổ chức hoạt động giao lưu, giới thiệu, quảng
bá đến rộng khắp các tầng lớp nhân dân, bạn bè trong nước và quốc tế về những
giá trị của di sản văn hóa các dân tộc thiểu số tại chỗ tỉnh Đăk Nông, góp phần
phục vụ phát triển du lịch là điều kiện để các di sản văn hóa này có thể tồn tại
lâu dài và bền vững.
4. Cần phải tư liệu hóa các giá trị của di sản để
bảo tồn, lưu giữ, nghiên cứu, phát huy trong đời sống xã hội.
Phần II
NỘI DUNG ĐỀ ÁN
I. Mục tiêu và chỉ tiêu của
đề án:
1. Mục tiêu đề án:
Tạo ra một lực lượng nghệ nhân trẻ, nòng cốt để
kế cận lớp nghệ nhân cha ông trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa
truyền thống của các dân tộc thiểu số tại chỗ; khôi phục môi trường sinh hoạt
văn hóa truyền thống, kết hợp với các hoạt động văn hóa hiện đại để các nghệ
nhân và lớp trẻ có điều kiện thuận lợi hoạt động, thực hành, hòa nhập với xu thế
phát triển chung của toàn xã hội, nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng của các dân
tộc M’nông, Êđê, Mạ tỉnh Đăk Nông. Phát huy các giá trị văn hóa để phục vụ đời
sống của cộng đồng, góp phần làm phục vụ phát triển ngành du lịch, nâng cao đời
sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc tại chỗ trong tỉnh.
2. Chỉ tiêu đề án:
2.1. Về lễ hội - ngày hội văn hóa các dân tộc
thiểu số:
- Lễ hội: Tổ chức bảo tồn phát huy các lễ hội
truyền thống tiêu biểu tại các xã có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống (tổ chức
03 lần/5năm x 8 huyện, thị).
- Ngày hội văn hóa: Cấp tỉnh tổ chức 02 lần/5
năm và cấp huyện tổ chức 03 lần/5 năm x 8 huyện, thị.
2.2. Về hoa văn: Phục dựng trên cây nêu, cột lễ,
hoa văn trên trang phục và hoa văn trang trí tại các lễ hội; điều tra sưu tầm
phục dựng, lưu giữ bằng hình ảnh tư liệu hóa từ 15 - 20 mẫu hoa.
2.3. Cồng chiêng:
- Mua 75 bộ chiêng cấp cho 75 nhà văn hóa cộng đồng;
25 bộ goong rung trang bị cho 8 nhà văn hóa huyện, thị; 09 đội văn nghệ dân
gian, 08 câu lạc bộ cồng chiêng.
- Mở các lớp truyền dạy cồng chiêng, chế tác nhạc
cụ, hát dân ca, trang trí cây nêu cột lễ mỗi bon tổ chức 5 lớp/5 năm.
- Mở lớp nâng cao năng lực diễn tấu cồng chiêng
cho nghệ nhân 10 lớp/5 năm.
2.4. Ứng dụng kết quả nghiên cứu thực hành:
- Sáng tác 10 tác phẩm âm nhạc và xây dựng 01
chương trình nghệ thuật tiêu biểu khai thác từ chất liệu của dân tộc M’nông, Mạ,
Ê đê; xây dựng đĩa DVD, xuất bản 3 đến 4 cuốn sách giới thiệu về văn hóa vật thể
và phi vật thể của dân tộc M’nông, Mạ, Ê đê.
- Đầu tư trang thiết bị âm thanh, xây dựng nội
dung, chương trình hoạt động văn hóa dân gian cho 2 bon điển hình để phục vụ du
lịch (bon Njriêng xã Đăk Nia và bon Pi Nao xã Nhân Đạo).
II. Nội dung và phạm vi đối
tượng thực hiện đề án:
1. Phạm vi đối tượng thực hiện đề án: Bảo tồn,
phát huy các giá trị văn hóa lễ hội, hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ của các
dân tộc thiểu số tại chỗ tỉnh Đăk Nông giai đoạn 2010 - 2015:
Tỉnh Đăk Nông có 3 dân tộc tại chỗ là M’nông, Mạ
và Ê đê, nhưng do điều kiện kinh tế của tỉnh còn khó khăn nên bước đầu mới triển
khai đề án bảo tồn vốn văn hóa, văn nghệ dân gian của dân tộc M’nông. Trong khi
đó văn hóa của 2 dân tộc còn lại là Mạ và Êđê - cũng là dân tộc tại chỗ nhưng
chưa được bảo tồn. Do đó, cần bảo tồn bản sắc văn hóa, đồng thời khơi dậy lòng
tự hào dân tộc và phát huy những giá trị văn hóa tiến bộ, tạo ra không gian văn
hóa phong phú, đa dạng với nhiều loại hình văn hóa tiêu biểu của các dân tộc
M’nông, Mạ và Ê đê. Đề án được triển khai đến tất cả các bon, buôn đồng bào dân
tộc thiểu số tại chỗ, các trường dân tộc nội trú tỉnh Đăk Nông.
Đối với văn hóa của các dân tộc khác, tập trung
tuyên truyền để bảo tồn, phát huy và tổ chức lồng ghép hoạt động giao lưu giữa
các dân tộc trong tỉnh.
2. Nội dung thực hiện đề án:
2.1. Về lễ hội:
Mỗi loại hình văn hóa đều tồn tại và phát triển
trong một môi trường riêng biệt, nếu không có môi trường để hoạt động, các loại
hình văn hóa sẽ bị mất đi. Trong khi đó, “Cộng đồng bon”, “Ngày hội văn hóa” và
“Lễ hội” là môi trường thuận lợi nhất để các loại hình văn hóa phi vật thể
(trong đó có hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ) hoạt động và phát triển.
a) Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và xây
dựng chương trình, nội dung hoạt động, cho 02 bon (dân tộc M’nông bon Pi Nao xã
Nhân Đạo, huyện Đăk R’Lấp và dân tộc Mạ bon N’Jriêng xã Đăk Nia, thị xã Gia
Nghĩa) nhằm khôi phục lại 4 giá trị văn hóa truyền thống (lễ hội, hoa văn, cồng
chiêng, nhạc cụ) phục vụ khách du lịch. Đối với dân tộc Êđê buôn Buôr - xã Tâm
Thắng, huyện Cư Jút đã có Chương trình mục tiêu quốc gia đầu tư cơ sở hạ tầng
trong những năm qua như: Xây dựng nhà văn hóa, mua sắm trang thiết bị… nằm
trong chương trình đầu tư của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Tuy nhiên, một số
hoạt động lễ hội, truyền dạy cồng chiêng vẫn thực hiện.
b) Nâng cao chất lượng các lễ hội truyền thống
tiến bộ tiêu biểu mang tính nhân văn cao đã được khảo sát
và lựa chọn trong giai đoạn 2005 - 2009; duy trì, mở rộng mô hình “Ngày hội văn
hóa” ở cấp tỉnh (2 lần/5 năm) và cấp huyện (mỗi huyện, thị tổ chức 3 lần/5 năm)
cho các dân tộc thiểu số tại chỗ. Xây dựng và xuất bản các ấn phẩm (sách, tranh
ảnh, băng đĩa) làm tài liệu, tư liệu bảo tồn, giới thiệu, quảng bá di sản văn
hóa, lễ hội, hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ các dân tộc bản địa đến với các tầng
lớp nhân dân trong tỉnh, bạn bè trong nước và quốc tế.
c) Khôi phục và duy trì lễ hội: Cấp tỉnh chỉ tổ
chức lễ hội đặc sắc, khôi phục và bảo tồn hoa văn trên trang phục, trên cây
nêu, cột lễ, hoa văn trong trang trí lễ hội, biểu diễn cồng chiêng và nhạc cụ để
quảng bá phục vụ khách du lịch (mỗi năm khôi phục 01 lễ hội). Tổ chức tại các
xã có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
d) Khôi phục chương trình Văn nghệ dân gian, mua
sắm trang phục, đạo cụ cho các đội văn nghệ dân gian đi phục vụ cộng đồng các
dân tộc trong tỉnh.
2.2. Truyền dạy và tập huấn:
Tổ chức truyền dạy là một hoạt động hết sức quan
trọng trong công tác bảo tồn để các nghệ nhân có thể chuyển giao, truyền lại những
kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng của mình về di sản văn hóa cho thế hệ sau. Mở
các lớp truyền dạy 3 môn chủ yếu: cồng chiêng, chế tác và sử dụng nhạc cụ, hát
dân ca.
Mở lớp bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ làm công
tác bảo tồn, giáo viên dạy hát nhạc trong các trường phổ thông và dân tộc nội
trú, nâng cao năng lực cho các nghệ nhân truyền dạy, cụ thể:
a) Cấp tỉnh:
- Trong 5 năm, mở 3 lớp tập huấn nâng cao kiến
thức về di sản văn hóa lễ hội - hoa văn - cồng chiêng và nhạc cụ của các dân tộc
tại chỗ. Đối tượng học viên là cán bộ làm công tác bảo tồn, học sinh trong các
trường nội trú, giáo viên và hướng dẫn viên du lịch (mỗi lớp 100 học viên, thời
gian học khoảng 7 - 10 ngày);
- Tập huấn nâng cao năng lực nghệ nhân cồng
chiêng (chỉnh chiêng và truyền dạy đánh chiêng); sử dụng và chế tác nhạc cụ,
làm cây nêu, cột lễ: 10 lớp/5 năm cho 200 nghệ nhân, thời gian tập huấn từ 10 -
15 ngày;
b) Cấp huyện:
- Tổ chức các lớp truyền dạy một trong các bộ
môn: diễn tấu cồng chiêng, sử dụng và chế tác nhạc cụ, hát dân ca; làm cây nêu,
cột lễ; dệt thổ cẩm, trang trí bằng hoa văn truyền thống…tại nhà văn hóa cộng đồng
cho con em đồng bào dân tộc tại chỗ trong địa bàn, mỗi bon tổ chức được 05 lớp/5
năm (5 bộ môn: lớp cồng chiêng; lớp sử dụng và chế tác nhạc cụ; lớp hát dân ca;
lớp trang trí hoa văn dân tộc; dệt thổ cẩm cho 50% trên tổng số bon, buôn toàn
tỉnh. Mỗi lớp khoảng 20 học viên, học trong 30 buổi (có thể học một ngày, nghỉ
một ngày, kéo dài không quá 3 tháng).
- Tập huấn cho các đối tượng (già làng, trưởng
bon, nghệ nhân tiêu biểu, ban chủ nhiệm các CLB văn nghệ dân gian…), mỗi huyện
tổ chức được 1 lớp/5 năm cho 50 học viên/lớp, thời gian từ 4 đến 5 ngày.
c) Mua sắm thêm 75 bộ cồng chiêng trang bị cho
75 bon có Nhà Văn hóa cộng đồng chưa được cấp chiêng trong giai đoạn 2005 -
2009 và 25 bộ Goong rung cấp cho 8 nhà văn hóa huyện, thị, 8 câu lạc bộ cồng
chiêng; 09 đội văn nghệ dân gian các huyện, thị để tổ chức truyền dạy và bảo tồn.
2.3. Nghiên cứu và ứng dụng các giá trị văn hóa
lễ hội, hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ:
a) Nghiên cứu và xây dựng 01 bộ tư liệu về di sản
cồng chiêng (ký âm và phân tích sâu về phương diện âm nhạc và nghệ thuật diễn tấu
khoảng 30 bài chiêng truyền thống của 3 dân tộc M’nông, Mạ và Ê đê);
b) Sáng tác 10 tác phẩm âm nhạc khai thác từ chất
liệu dân gian dân tộc M’nông, Mạ và Ê đê.
2.4. Giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa lễ
hội, hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ của các dân tộc tại chỗ:
a) Làm 01 DVD giới thiệu về âm nhạc dân gian của
3 dân tộc M’nông, Mạ và Ê đê tỉnh Đăk Nông;
b) In từ 3 đến 4 cuốn sách giới thiệu các gương
mặt nghệ nhân, văn hóa phi vật thể và các hoạt động văn hóa dân gian tiêu biểu
của tỉnh.
Phần III
BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
I. Những giải pháp chủ yếu:
1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động mọi tầng
lớp nhân dân và cán bộ công chức nhà nước để tạo sự đồng thuận trong tổ chức,
thực hiện đề án.
Tổ chức hoạt động giao lưu, giới thiệu, quảng bá
để các tầng lớp nhân dân, bạn bè trong nước và quốc tế hiểu, biết những giá trị
di sản văn hóa các dân tộc tại chỗ tỉnh Đăk Nông, nhằm mục đích bảo tồn bền vững
và phục vụ du lịch.
2. Giải quyết cơ sở hạ tầng và trang thiết bị
cho các Nhà Văn hóa cộng đồng của đồng bào M'nông:
Từng địa phương cần dành cho cộng đồng bon quỹ đất
để tổ chức các hoạt động văn hóa dân gian với diện tích khoảng 2000 m2
(nhà sinh hoạt cộng đồng và sân tổ chức lễ hội).
Đối với các bon, buôn đã có nhà văn hóa cộng đồng
nhưng chưa có sân sinh hoạt văn hóa thể thao thì cần bổ sung quỹ đất là 1500m2-
1700m2.
3. Huy động sức dân và các nguồn vốn khác:
Trên tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”,
ngoài nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, huy động sự đóng góp sức của nhân dân, cộng
đồng dân cư, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, nhà hảo tâm về kinh phí,
ngày công lao động để thực hiện Đề án.
4. Phối hợp giữa các cơ quan hữu quan:
Các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành từ tỉnh
đến cơ sở, cần quan tâm phối hợp triển khai, đôn đốc, chỉ đạo, theo dõi và tạo
mọi điều kiện thuận lợi cho việc triển khai Đề án.
5. Chế độ khuyến khích đối với các đối tượng
tham gia bảo tồn:
5.1. Đối với các cán bộ hưởng lương từ ngân sách
Nhà nước trực tiếp thực hiện đề án, được hưởng các chế độ công tác phí theo chế
độ hiện hành từ nguồn kinh phí của đề án này.
5.2. Đối với các đối tượng nghệ nhân và những cá
nhân, tập thể là người đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ hoạt động tích cực cho
công tác bảo tồn văn hóa được hưởng chế độ khen thưởng theo quy định Nhà nước.
II. Kinh phí thực hiện Đề
án (giai đoạn 2010 - 2015):
Đề án này chỉ tập trung những hoạt động bảo tồn
với các di sản tiến bộ, thiết thực, những loại hình văn hóa lễ hội tiêu biểu, đầu
tư có trọng điểm, chọn lọc và không trùng lặp với nguồn kinh phí hoạt động thường
xuyên của ngành văn hóa.
Nguồn vốn đầu tư cho Đề án:
- Kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia và
xin tài trợ: 1.000.000.000đ
- Kinh phí từ ngân sách địa phương:
9.310.000.000đ.
- Kinh phí huy động từ nhân dân: (bằng ngày
công, hiện vật = 400.000.000đ)
Tổng kinh phí: 10.710.000.000đ
(Bằng chữ: Mười tỷ bảy trăm mười
triệu đồng chẵn)
(Có bảng chi
tiết kèm theo)
Phần IV
TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hướng dẫn,
đôn đốc, kiểm tra việc tổ chức triển khai thực hiện Đề án và định kỳ có sơ kết tổng
kết, báo cáo kết quả cho HĐND tỉnh và UBND tỉnh theo quy định.