|
BỘ
LAO ĐỘNG-THƯƠNG BINH
VÀ XÃ HỘI
---------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
-------------------
|
|
Số:
87/BC-LĐTBXH
|
Hà
Nội, ngày 04 tháng 09 năm 2009
|
BÁO CÁO
KẾT QUẢ DIỄN ĐÀN TRẺ EM QUỐC GIA NĂM 2009
Thực hiện kế hoạch triển khai
Tháng hành động vì trẻ em năm 2009 (theo Quyết định số 262/QĐ-LĐTBXH ngày 02
tháng 3 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), Bộ Lao động
- Thương binh và Xã hội đã chỉ đạo và tổ chức Diễn đàn Trẻ em Quốc gia năm 2009
với chủ đề “Trẻ em và các mục tiêu vì trẻ em”. Mục đích của Diễn
đàn Trẻ em là: (i) Thúc đẩy thực hiện quyền tham gia của trẻ em trong việc xây
dựng pháp luật, chính sách, chương trình mục tiêu vì trẻ em; (ii) Hình thành cơ
chế thực hiện quyền tham gia của trẻ em thông qua việc tổ chức các diễn đàn trẻ
em định kỳ (cấp tỉnh, cấp quốc gia); (iii) Chuyển thông điệp hàng năm của trẻ
em đến Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.
Với mục đích trên, Diễn đàn Trẻ
em Quốc gia năm 2009 đã được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 01 tháng 8 đến ngày 4
tháng 8 năm 2009 với sự tham gia của 126 trẻ em đến từ 21 tỉnh thành phố: An
Giang, Cà Mau, Đà Nẵng, Điện Biên, Đồng Tháp, Hà Giang, Hà Nội, Hải Phòng, Hòa
Bình, Hưng Yên, Kon Tum, Lào Cai, Ninh Thuận, Phú Thọ, Quảng Bình, Quảng Ninh,
Quảng Trị, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Thành phố Hồ Chí Minh, Vĩnh Phúc. Sau đây là
những vấn đề cơ bản của Diễn dàn:
I. CÔNG TÁC
CHUẨN BỊ VÀ DIỄN ĐÀN TRẺ EM CẤP TỈNH
1. Xây dựng kế hoạch và hướng
dẫn kỹ thuật cho địa phương
Tháng 3/2009, Bộ Lao động -
Thương binh và Xã hội đã xây dựng Kế hoạch tổ chức Diễn đàn, phối hợp với 5 tổ
chức quốc tế tại Việt Nam (Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em,
Tổ chức Plan, Tổ chức Tầm nhìn thế giới và Tổ chức Childfund) chỉ đạo hỗ trợ tổ
chức Diễn đàn trẻ em ở 21 tỉnh, thành phố; trên cơ sở đó lựa chọn đại biểu tham
dự Diễn đàn Trẻ em Quốc gia năm 2009. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã đề
nghị Ủy ban nhân dân 21 tỉnh phối hợp chỉ đạo Diễn đàn trẻ em cấp tỉnh, đồng thời
đã thành lập Ban Tổ chức Diễn đàn với 3 tiểu ban (Nội dung, Truyền thông, Hậu cần)
để tổ chức triển khai thực hiện Diễn đàn.
Theo hướng dẫn của Bộ Lao động -
Thương binh và Xã hội, Ủy ban nhân dân 21 tỉnh, thành phố đã xây dựng kế hoạch
tổ chức Diễn đàn trẻ em của tỉnh, thành lập Ban Tổ chức Diễn đàn gồm có Lãnh đạo
Sở Lao động – Thương binh và Xã hội; Tỉnh Đoàn, Sở Giáo dục Đào tạo; Sở Văn hóa
- Thể thao - Du lịch; Sở Y tế… một số tỉnh Lãnh đạo UBND tỉnh, Ban Tuyên giáo Tỉnh
ủy trực tiếp tham gia chỉ đạo.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã
hội đã phối hợp với 5 tổ chức quốc tế tại Việt Nam (Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc,
Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, Tổ chức Plan, Tổ chức Tầm nhìn thế giới và Tổ chức
Childfund) tổ chức tập huấn cho 63 dẫn trình viên và đại diện trẻ em của 21 tỉnh
(ngày 4 và 5 tháng 6 năm 2009) để hướng dẫn kỹ năng thực hiện quyền tham gia của
trẻ em; đóng góp ý kiến đánh giá việc thực hiện Chương trình hành động vì trẻ
em giai đoạn 2001-2010; xây dựng kế hoạch tổ chức diễn đàn trẻ em ở cấp tỉnh.
Sau khi tham dự tập huấn của
Trung ương, các tỉnh đã về triển khai tập huấn cho Dẫn trình viên và trẻ em
nòng cốt của các quận, huyện, các đơn vị tham gia tổ chức Diễn đàn. Đối tượng
tham gia tập huấn: Lãnh đạo, cán bộ Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, cán
bộ Đoàn TNCSHCM và trẻ em nòng cốt của các quận, huyện, các đơn vị hoặc Câu lạc
bộ trẻ em sẽ tham dự Diễn đàn.
2. Tổ chức Diễn đàn của trẻ
em tại các tỉnh
Trong thời gian từ cuối tháng 6 đến
cuối tháng 7 năm 2009, tại 21 tỉnh, thành phố đã tổ chức Diễn đàn trẻ em cấp tỉnh.
Phần lớn trẻ em tham gia có độ tuổi từ 12-16, các em hiện đang tham gia các đội,
nhóm nòng cốt trong các hoạt động tham gia của trẻ em ở trường học, cộng đồng
và Câu lạc bộ của huyện, tỉnh, thành phố, một số là trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ
em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Số lượng trẻ em tham gia Diễn đàn mỗi tỉnh
trung bình khoảng 60 em, tỉnh ít nhất là 40 em (Hòa Bình), tỉnh nhiều nhất là
137 em (TP Hồ Chí Minh).
Diễn đàn trẻ em các tỉnh được tổ
chức trong 2 ngày, chia làm 2 phần chính:
* Phần thứ nhất: Gồm các hoạt động
chuẩn bị cho phiên đối thoại: Các nhóm trẻ tự giới thiệu, trang trí, trưng bày
góc truyền thông, hình ảnh của đội, nhóm mình; Tổ chức các cuộc thi: cắm trại,
vẽ tranh, biểu diễn văn nghệ; Chia nhóm thảo luận việc thực hiện, kết quả, tác
động của Chương trình hành động Vì trẻ em giai đoạn 2001 – 2010 ở địa phương.
Tuy mỗi địa phương có đặc điểm
khác nhau, nhưng các vấn đề trẻ em các tỉnh quan tâm đưa ra thảo luận tại Diễn
đàn tập trung vào: Áp lực học tập và môi trường học đường đối với trẻ em; Thiếu
sân chơi và điều kiện vui chơi, giải trí dành cho trẻ em; Trẻ em bị bạo lực,
bóc lột, xâm hại, trẻ em vi phạm pháp luật; trẻ em bị rơi vào hoàn cảnh đặc biệt
và vấn đề bảo vệ trẻ em; Phòng tránh tai nạn thương tích, an toàn giao thông;
Quyền tham gia của trẻ em chưa có cơ chế thực hiện; Ô nhiễm môi trường, an toàn
thực phẩm; Bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp; Biến đổi khí hậu; Sức khỏe, dinh
dưỡng…
* Phần thứ hai: Phiên đối thoại:
(i) Đại diện trẻ em báo cáo tóm
tắt với đại biểu Lãnh đạo Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và các sở,
ban, ngành, đoàn thể về kết quả làm việc ngày thứ nhất, các vấn đề cần ưu tiên
thảo luận, đối thoại.
(ii) Các em tham gia đối thoại
trực tiếp với đại biểu Lãnh đạo tỉnh và các sở, ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh
về những vấn đề đã được tập hợp trong ngày thứ nhất thông qua tiểu phẩm văn nghệ,
hát múa, hùng biện… Đặc biệt, có 1 tỉnh (Quảng Bình) đã truyền hình trực tiếp
Diễn đàn trẻ em trên sóng Đài Phát thanh và truyền hình của tỉnh. Các em đưa ra
những khuyến nghị, những câu hỏi về những tồn tại, vướng mắc cần giải quyết để
thực hiện các mục tiêu khó đạt trong của Chương trình hành động Vì trẻ em giai
đoạn 2001 – 2010 ở địa phương. Nội dung các khuyến nghị tập trung vào các lĩnh
vực sau: (i) Xây dựng môi trường giáo dục thân thiện; (ii) Bảo vệ môi trường;
(iii) Bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; (iv) Xây dựng điểm vui chơi giải trí
cho trẻ em; (v) Thực hiện quyền tham gia của trẻ em.
Những ý kiến của các em đã được
các đại biểu lắng nghe, ghi nhận, giải đáp cụ thể và có trách nhiệm. Kết thúc
Diễn đàn trẻ em cấp tỉnh, các em đã lựa chọn thông điệp, khuyến nghị và lựa chọn
đoàn đại biểu trẻ em tham dự Diễn đàn trẻ em Quốc gia.
II. TỔ CHỨC
DIỄN ĐÀN TRẺ EM QUỐC GIA NĂM 2009
Từ kết quả Diễn dàn trẻ em cấp tỉnh,
Diễn đàn Trẻ em Quốc gia năm 2009 với chủ đề “Trẻ em và các mục tiêu vì trẻ em”
đã được tổ chức tại Hà Nội trong 4 ngày (từ 01 đến 04 tháng 8 năm 2009). Khách
mời dự Diễn đàn có Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, lãnh đạo các Bộ, Ban,
ngành trung ương tại Hà Nội, đại diện Lãnh đạo Ủy ban nhân dân một số tỉnh và đại
diện Lãnh đạo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội của 21 tỉnh, thành phố. Tham
dự Diễn đàn còn Lãnh đạo 5 tổ chức quốc tế tại Việt Nam bao gồm: Quỹ Nhi đồng
Liên Hợp Quốc, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, Tổ chức Plan, Tổ chức Tầm nhìn thế giới
và Tổ chức Childfund đã phối hợp cùng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hỗ trợ
kỹ thuật và kinh phí tổ chức Diễn đàn trẻ em từ cấp tỉnh đến Quốc gia. Kết quả
của Diễn đàn Trẻ em Quốc gia năm 2009 như sau:
1. Hoạt động của Diễn đàn Trẻ
em Quốc gia
Hoạt động của Diễn đàn Trẻ em Quốc
gia diễn ra rất đa dạng, phong phú, thể hiện qua chương trình và nội dung làm
việc của 4 ngày làm việc chính thức của Diễn đàn. Các hoạt động chính:
1. Các đoàn tham gia Diễn đàn tự
giới thiệu về mình cùng với thông điệp mang đến Diễn đàn Quốc gia;
2. Hoạt động thi dựng trại ngoài
trời;
3. Thi hội diễn văn nghệ của các
tỉnh, tổ chức góc truyền thông theo các nhóm chủ đề;
4. Chia làm 6 nhóm thảo luận (mỗi
nhóm có 1 em đại diện của mỗi tỉnh) và xây dựng thông điệp chung về các vấn đề
lựa chọn ưu tiên của Chương trình hành động Quốc gia vì trẻ em – Nhóm 1: Chăm
sóc sức khỏe, dinh dưỡng; Nhóm 2: Nước sạch và vệ sinh môi trường; Nhóm 3: Giáo
dục, hướng nghiệp, dạy nghề; Nhóm 4: Văn hóa, vui chơi giải trí, Quyền tham gia
của trẻ em; Nhóm 5: Bảo vệ trẻ em – Phòng chống xâm hại, bạo lực, trừng phạt trẻ
em, tai nạn thương tích trẻ em; Nhóm 6: Bảo vệ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc
biệt), theo 3 nội dung chính: Nhận định của các em về các vấn đề của các địa
phương; Kết quả đạt được và những khó khăn, thách thức; Giải pháp, khuyến nghị.
5. Đối thoại với Lãnh đạo Đảng,
Nhà nước và các Bộ ngành trung ương.
Phiên đối thoại của trẻ em Lãnh
đạo Đảng, Nhà nước và các Bộ ngành diễn ra trong không khí thân thiện, cởi mở
và thẳng thắn, được chia làm 3 phiên đối thoại chính về 3 cụm chủ đề: Phiên 1:
Chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng. Nước sạch và vệ sinh môi trường; Phiên 2: Giáo dục,
Văn hóa, Vui chơi, Giải trí và Quyền Tham gia của trẻ em; Phiên 3: Bảo vệ trẻ
em, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Tại mỗi phiên làm việc, đại diện trẻ em trình
bày tóm tắt kết quả thảo luận đánh giá việc thực hiện các mục tiêu vì trẻ em
theo chủ đề của từng phiên và đặt câu hỏi giao lưu đối thoại với Lãnh đạo các Bộ
ngành liên quan. Trong phiên đối thoại, các em đặt ra 20 câu hỏi và đã nhận được
những trả lời rõ ràng thấu đáo từ phía các bác, các cô, các chú lãnh đạo Đảng,
Nhà nước và các Bộ ngành liên quan. Tham gia phiên giao lưu, đối thoại với trẻ
em có: bà Nguyễn Thị Doan – Phó Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam, bà Nguyễn Thị Kim Ngân – Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, bà
Nguyễn Thị Bình – Nguyên Phó Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
bà Trần Thị Thanh Thanh – Nguyên Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Bảo vệ, chăm sóc
trẻ em Việt Nam, bà Ngô Thị Minh – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục,
thanh thiếu niên và nhi đồng Quốc hội, lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành trung ương tại
Hà Nội, Ông Jesper Morch – Trưởng đại diện Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc tại Việt
Nam, Lãnh đạo các Tổ chức Quốc tế tại Việt Nam.
2. Những vấn đề mà các em
quan tâm, thảo luận
2.1. Tóm tắt những mặt tích cực
trong việc thực hiện các mục tiêu vì trẻ em
Mặc dù nước ta đang còn nhiều
khó khăn nhưng Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các cấp chính quyền và các tổ chức xã
hội đã dàng cho trẻ em sự quan tâm và đầu tư đặc biệt, cuộc sống của trẻ em
đang ngày càng tốt hơn. Trẻ em dưới 6 tuổi được khám chữa bệnh không mất tiền.
Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được hưởng các chính sách trợ giúp. Chất lượng
giáo dục ngày càng được nâng cao, trẻ em được tạo điều kiện học tập tốt hơn,
các phong trào học tập trong nhà trường và xã hội được đẩy mạnh. Có thêm nhiều
tờ báo, phương tiện thông tin, giải trí, câu lạc bộ, diễn đàn dành cho trẻ em.
Trẻ em đã có cơ hội nói lên tiếng nói của mình, tiếng nói trẻ em đã được người
lớn lắng nghe.
2.2. Những khó khăn và thách
thức ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu vì trẻ em
Giá sữa ở nước ta còn cao. Thực
phẩm không đảm bảo an toàn. Y tế học đường không đầy đủ và chất lượng thấp. Tỷ
lệ trẻ em thấp, còi còn cao. Tình trạng ngập lụt ở các thành phố ngày càng trầm
trọng ảnh hưởng tới học tập và tăng nguy cơ dịch bệnh ở trẻ em. Các nguồn nước
và không khí bị ô nhiễm. Trang thiết bị trường học còn cũ, thiếu và lạc hậu. Áp
lực học tập đối với học sinh thành thị còn lớn. Tình trạng học sinh bỏ học ở
nông thôn và các vùng nghèo còn nhiều. Chương trình giáo dục và dạy nghề chưa
sát thực tế, ít thực hành. Nhà văn hóa, khu vui chơi, giải trí dành cho trẻ em ở
xã, phường còn ít và chất lượng thấp. Kinh phí đầu tư cho các hoạt động bảo vệ
trẻ em còn chưa được quan tâm thỏa đáng. Trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực và bị trừng
phạt chậm được phát hiện và giúp đỡ. Vẫn còn trẻ em phải lao động nặng nhọc
trong môi trường độc hại và nguy hiểm. Trẻ em bị tai nạn thương tích có chiều
hướng tăng nhanh.
3. Khuyến nghị và Thông điệp
của Diễn đàn Trẻ em Quốc gia
Thông qua diễn đàn, trẻ em đã có
các khuyến nghị sau:
- Quan tâm đầu tư nâng cao thể
trạng và hỗ trợ bữa ăn học đường cho trẻ em nghèo, vùng sâu, vùng xa phòng chống
suy dinh dưỡng trẻ em.
- Nâng cao nghiệp vụ, phương
pháp thân thiện với trẻ cho cán bộ y tế, đặc biệt là cán bộ y tế học đường và
các trạm y tế cơ sở, ưu tiên cán bộ y tế có chuyên môn khá cho các vùng sâu,
vùng xa.
- Tuyên truyền nâng cao nhận thức
của các doanh nghiệp và người dân về bảo vệ môi trường. Xử lý nghiêm khắc và kịp
thời các hành vi phá hoại môi trường.
- Cải thiện và nâng cấp cơ sở vật
chất, nâng cao chất lượng dạy và học. Sắp xếp lại chương trình học để giảm tải
và thiết thực hơn. Tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc học tập
của trẻ em.
- Đầu tư và khuyến khích thêm các
nguồn đầu tư khác để xây dựng các điểm văn hóa, vui chơi giải trí cho trẻ em,
trước hết ở vùng sâu, vùng xa. Có nhiều hơn nữa các chương trình, hoạt động để
trẻ em được thực hiện quyền tham gia.
- Dành cho trẻ em một Chương
trình Bảo vệ trẻ em và trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Có các cán bộ ở cộng
đồng và địa phương để kịp thời bảo vệ trẻ em và nắm tình hình trẻ em có hoàn cảnh
đặc biệt.
- Trẻ em mong muốn các Diễn đàn
Trẻ em Quốc gia sẽ được tổ chức định kỳ và trở thành một trong những sự kiện quan
trọng thực hiện quyền tham gia của trẻ em.
- Để thực hiện Chương trình Hành
động Quốc gia vì trẻ em được tốt hơn, trẻ em đã hứa sẽ hoàn thành bổn phận của
mình và vận động các bạn cùng nhiệt tình tham gia.
Kết thúc Diễn đàn, đại diện trẻ
em trình bày và trao tận tay những thông điệp đến các nhà lãnh đạo Đảng và Nhà
nước, các lãnh đạo bộ, ban ngành, địa phương, đại diện từ các cơ quan quản lý
nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức Quốc tế (kèm theo).
III. ĐÁNH GIÁ
CHUNG
1. Ưu điểm
- Nhìn chung, Diễn đàn Trẻ em Quốc
gia, trong đó kể cả Diễn đàn trẻ em 21 tỉnh đã được tổ chức tốt, đạt các mục
tiêu và yêu cầu đề ra.
- Trẻ em có cơ hội được tham gia
đánh giá và đối thoại trực tiếp với các nhà hoạch định luật pháp, chính sách
các cấp về kết quả thực hiện, tác động của các mục tiêu của Chương trình Hành động
vì trẻ em giai đoạn 2001 – 2010; được nói lên quan điểm, đề xuất các sáng kiến
của mình tại các diễn đàn.
Tạo ra sự chuyển biến về nhận thức
của các cấp, các ngành và toàn xã hội về quyền tham gia của trẻ em và trách nhiệm
thực hiện các mục tiêu vì trẻ em.
- Các thông điệp chính từ các diễn
đàn của trẻ em được các cơ quan Quốc hội, Chính phủ, các Bộ ngành và Hội đồng
nhân dân, Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố tiếp nhận, thu hút được sự quan tâm
của các cơ quan truyền thông trung ương và địa phương.
2. Bài học kinh nghiệm
- Sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo
Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các Bộ ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố
là yếu tố đặc biệt quan trọng cho sự thành công của Diễn đàn.
- Sự hợp tác chặt chẽ, thống nhất
giữa Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội với 5 tổ chức quốc tế tại Việt Nam là
Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, Tổ chức Plan quốc tế, Tổ chức
Tầm nhìn thế giới và Tổ chức Childfund.
- Diễn đàn đã tạo được sân chơi
hấp dẫn, bổ ích và lý thú để trẻ em thực hiện quyền tham gia của mình.
- Nội dung và chương trình diễn
đàn phù hợp với trẻ em. Các vấn đề được thảo luận cũng rất thực tế và sát thực
với trẻ em, phản ánh được nhu cầu và nguyện vọng của các em.
Tuy nhiên, do nhiều công việc bận
nên một số Bộ ngành chưa bố trí được cán bộ lãnh đạo cấp Bộ hoặc cấp Vụ giao
lưu, đối thoại với trẻ em về các vấn đề liên quan đến trách nhiệm của các Bộ
ngành trong việc thực hiện các mục tiêu vì trẻ em.
3. Khuyến nghị
- Các bộ ngành, các cơ quan cần
rà soát lại tất cả những vấn đề liên quan đến khuyến nghị, đề xuất của trẻ em tại
Diễn đàn để có biện pháp xử lý phù hợp, nhất là việc hoàn thiện cơ chế, chính
sách và chương trình dành cho trẻ em.
- Trong quá trình xây dựng chính
sách liên quan đến trẻ em, cần có cơ chế lấy ý kiến trẻ em và tôn trọng, lắng
nghe trẻ em.
- Cần quy định cụ thể về định kỳ
hàng năm tổ chức diễn đàn cho trẻ em./.
|
Nơi nhận:
- Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (để báo
cáo);
- Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan (để báo cáo);
- Các Phó Thủ tướng (để báo cáo);
- Các Bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương;
- Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng;
- Ủy ban VHGDTTNNĐ, Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội;
- Các Tổ chức Quốc tế tại Việt Nam: UNICEF, Cứu trợ trẻ em, Plan, Tầm nhìn Thế
giới, ChildFund;
- UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;
- Sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành phố;
- Lưu VT, BVCSTE.
|
KT.
BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
Phùng Ngọc Hùng
|