|
BỘ Y TẾ
-------
|
CỘNG HÒA XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số: 2279/QĐ-BYT
|
Hà Nội, ngày 02
tháng 6 năm 2017
|
QUYẾT ĐỊNH
VỀ
VIỆC BAN HÀNH QUY TRÌNH KỸ THUẬT KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH CẤY CHỈ VÀ LASER CHÂM
CHUYÊN NGÀNH CHÂM CỨU
BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ
Căn cứ Nghị định số 63/2012/NĐ-CP ngày 31 tháng
8 năm 2012 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ
chức của Bộ Y tế;
Căn cứ Quyết định số 4079/QĐ-BYT ngày 14 tháng
10 năm 2013 của Bộ Y tế quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức
của Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền thuộc Bộ Y tế;
Xét Biên bản họp của Hội đồng chuyên môn thẩm định
Quy trình kỹ thuật Cấy chỉ và Laser châm chuyên ngành Châm cứu của Bộ Y tế;
Theo đề nghị của Cục trưởng Cục quản lý Y, Dược
cổ truyền, Bộ Y tế;
Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành quy trình kỹ thuật
khám bệnh, chữa bệnh Cấy chỉ và Laser châm chuyên ngành Châm cứu,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này 51 quy trình kỹ thuật
khám bệnh, chữa bệnh Cấy chỉ và 01 quy trình kỹ thuật Laser châm chuyên ngành
Châm cứu áp dụng cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có đủ điều kiện thực hiện
theo quy định của pháp luật hiện hành.
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực từ ngày ký, ban hành.
Bãi bỏ quy trình kỹ thuật Cấy chỉ số thứ tự 6, các
quy trình Cấy chỉ có số thứ tự từ 214 đến 263 và quy trình Laser châm có số thứ
tự là 10 tại Quyết định số 792/QĐ-BYT ngày 12 tháng 3 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ
Y tế về việc ban hành hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên
ngành Châm cứu.
Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã thực hiện kỹ thuật
Cấy chỉ và Laser châm trước ngày Quyết định này có hiệu lực thống nhất với Bảo
hiểm xã hội việc áp dụng quy trình này khi thanh toán bảo hiểm y tế.
Điều 3. Chánh Văn phòng Bộ, Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền,
Cục Quản lý khám chữa bệnh, Chánh thanh tra Bộ, các Vụ, Cục của Bộ Y tế; Giám đốc
các Bệnh viện, Viện có giường trực thuộc Bộ Y tế, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh,
thành phố trực thuộc trung ương; Thủ trưởng Y tế các Bộ, ngành và Thủ trưởng
các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.
|
Nơi nhận:
- Như Điều 3;
- Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến (để báo cáo);
- Bảo hiểm xã hội Việt Nam (để phối hợp thực hiện);
- Các đ/c Thứ trưởng (để biết);
- Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế;
- Lưu: VT, YDCT (03b).
|
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
Nguyễn Viết Tiến
|
DANH MỤC
QUY TRÌNH KỸ THUẬT KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH CẤY CHỈ VÀ LASER
CHÂM CHUYÊN NGÀNH CHÂM CỨU
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2279/QĐ-BYT, ngày 02 tháng 06 năm 2017 của
Bộ trưởng Bộ Y tế)
|
TT
|
TÊN QUY TRÌNH KỸ THUẬT
|
|
1.
|
Cấy chỉ
|
|
2.
|
Cấy chỉ điều trị liệt nửa người
do tai biến mạch máu não
|
|
3.
|
Cấy chỉ điều trị tâm căn suy
nhược
|
|
4.
|
Cấy chỉ điều trị viêm mũi dị ứng
|
|
5.
|
Cấy chỉ điều trị sa dạ dày
|
|
6.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng dạ
dày - tá tràng
|
|
7.
|
Cấy chỉ điều trị mày đay
|
|
8.
|
Cấy chỉ điều trị vẩy nến
|
|
9.
|
Cấy chỉ điều trị giảm thính lực
|
|
10.
|
Cấy chỉ điều trị giảm thị lực
|
|
11.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng tự
kỷ
|
|
12.
|
Cấy chỉ điều trị liệt tay do
tổn thương đám rối cánh tay ở trẻ em
|
|
13.
|
Cấy chỉ điều trị chậm phát
triển trí tuệ ở trẻ bại não
|
|
14.
|
Cấy chỉ điều trị phục hồi chức
năng vận động ở trẻ bại não
|
|
15.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng thắt
lưng hông
|
|
16.
|
Cấy chỉ điều trị đau đầu, đau
nửa đầu
|
|
17.
|
Cấy chỉ điều trị mất ngủ
|
|
18.
|
Cấy chỉ điều trị nấc
|
|
19.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng tiền
đình
|
|
20.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng
vai gáy
|
|
21.
|
Cấy chỉ điều trị hen phế quản
|
|
22.
|
Cấy chỉ điều trị huyết áp thấp
|
|
23.
|
Cấy chỉ điều trị liệt dây thần
kinh VII ngoại biên
|
|
24.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng
đau đầu khác (điều trị thiểu năng tuần hoàn não mạn tính)
|
|
25.
|
Cấy chỉ điều trị đau thần
kinh liên sườn
|
|
26.
|
Cấy chỉ điều trị thất vận ngôn
|
|
27.
|
Cấy chỉ điều trị liệt tứ chi
do chấn thương cột sống
|
|
28.
|
Cấy chỉ điều trị rối loạn thần
kinh chức năng sau chấn thương sọ não
|
|
29.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng
ngoại tháp
|
|
30.
|
Cấy chỉ điều trị khàn tiếng
|
|
31.
|
Cấy chỉ điều trị liệt chi
trên
|
|
32.
|
Cấy chỉ điều trị liệt chi dưới
|
|
33.
|
Cấy chỉ điều trị hỗ trợ cai
nghiện ma túy
|
|
34.
|
Cấy chỉ điều trị hỗ trợ cai
nghiện thuốc lá
|
|
35.
|
Cấy chỉ điều trị hỗ trợ cai
nghiện rượu
|
|
36.
|
Cấy chỉ điều trị viêm mũi
xoang
|
|
37.
|
Cấy chỉ điều trị rối loạn
tiêu hóa
|
|
38.
|
Cấy chỉ điều trị táo bón kéo
dài
|
|
39.
|
Cấy chỉ điều trị viêm khớp dạng
thấp
|
|
40.
|
Cấy chỉ điều trị viêm quanh
khớp vai
|
|
41.
|
Cấy chỉ điều trị đau do thoái
hóa khớp
|
|
42.
|
Cấy chỉ điều trị đau lưng
|
|
43.
|
Cấy chỉ điều trị đái dầm
|
|
44.
|
Cấy chỉ điều trị cơn động
kinh cục bộ
|
|
45.
|
Cấy chỉ điều trị rối loạn
kinh nguyệt
|
|
46.
|
Cấy chỉ điều trị thống kinh
|
|
47.
|
Cấy chỉ điều trị sa tử cung
|
|
48.
|
Cấy chỉ điều trị hội chứng tiền
mãn kinh
|
|
49.
|
Cấy chỉ điều trị di tinh
|
|
50.
|
Cấy chỉ điều trị liệt dương
|
|
51.
|
Cấy chỉ điều trị rối loạn tiểu
tiện
|
|
52.
|
Laser châm
|
1. CẤY CHỈ
1. ĐẠI CƯƠNG
Cấy chỉ là phương pháp châm cứu
kết hợp cổ truyền và hiện đại, được tiến hành bằng cách đưa chỉ tự tiêu vào huyệt
để phòng và chữa bệnh.
2. CHỈ ĐỊNH
Các bệnh mạn tính và một số trường
hợp bệnh cấp tính do thầy thuốc chỉ định tùy theo tình trạng bệnh lý của người
bệnh.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng
- Chỉ tự tiêu
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm,
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.2. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
2. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ LIỆT NỬA NGƯỜI DO TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO
1. ĐẠI CƯƠNG
Tai biến mạch máu não (TBMMN)
là sự xảy ra đột ngột các thiếu sót chức năng thần kinh thường là khu trú hơn
lan tỏa, tồn tại quá 24 giờ hoặc gây tử vong trong 24 giờ. Các khám xét loại trừ
nguyên nhân chấn thương.
Theo Y học cổ truyền gọi là bán
thân bất toại, thuộc chứng trúng phong.
2. CHỈ ĐỊNH
Người bệnh liệt nửa người,
không hôn mê, mạch, huyết áp, nhịp thở ổn định.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Người bệnh đang hôn mê, các
chỉ số mạch, huyết áp, nhịp thở chưa ổn định.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Thất ngôn: Thượng liêm
tuyền.
- Liệt mặt: Ế Phong, Quyền
liêu, Giáp xa, Phong trì, Thái dương.
- Liệt tay: Kiên ngung,
Kiên trinh, Khúc trì, Ngoại quan, Hợp cốc, Tý nhu.
- Liệt chân: Giáp tích
L4- L5, Hoàn khiêu, Phong thị, Túc tam lý, Thừa sơn, Huyền chung, Tam âm giao,
Huyết hải, Dương lăng tuyền, Giải khê, Hành gian, Cự liêu, Thái xung.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo
phác đồ vựng châm.
3. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ TÂM CĂN SUY NHƯỢC
1. ĐẠI CƯƠNG
Các rối loạn tâm căn là một
nhóm nhiều rối loạn có căn nguyên tâm lý trong bệnh lý tâm thần, chiếm 3-5% dân
số, nhẹ về mặt triệu chứng, nhưng tiến triển kéo dài và phức tạp do phụ thuộc
vào nhiều nhân tố (nhân cách, stress, môi trường xã hội…). Trong đó tâm căn suy
nhược là bệnh thường gặp nhất, với các biểu hiện mất ngủ, nhức đầu và giảm trí
nhớ; 60% gặp ở những người lao động trí óc, từ 30-50 tuổi, thành thị và nam giới
nhiều hơn.
Theo YHCT, bệnh được miêu tả
trong phạm vi nhiều chứng, tùy theo triệu chứng nổi bật như kinh quý (tim đập hồi
hộp từng lúc), chính xung (tim đập hồi hộp kéo dài), kiện vong (hay quên), đầu
thống (nhức đầu), di tinh, thất miên (mất ngủ)…
2. CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân có chẩn đoán là tâm
căn suy nhược (chứng uất)
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Thể can khí uất kết (thể
hưng phấn tăng): Bách hội, Thái dương, Phong trì, Thần môn, Thái xung, Nội
quan, Tam âm giao, Can du.
- Thể can thận hư (thể ức
chế giảm): Bách hội, Thái dương, Phong trì, Nội quan, Can du, Thận du, Tam âm
giao.
- Thể âm dương đều hư (thể
hưng phấn và ức chế đều giảm): Bách hội, Thái dương, Quan nguyên, Phong trì, Thận
du, Mệnh môn, Tam âm giao.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
4. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ VIÊM MŨI DỊ ỨNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Theo y học cổ truyền viêm mũi dị
ứng thuộc chứng tỵ uyên (tỵ cừu).
2. CHỈ ĐỊNH
Viêm mũi dị ứng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải mái,
bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Nghinh
hương, Thượng nghinh hương, Hợp cốc, Khúc trì, Phong trì, Túc tam lý, Phế du,
Cao hoang du, Huyết hải.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc
khô vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác
đồ vựng châm.
5. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ SA DẠ DÀY
1. ĐẠI CƯƠNG
Sa dạ dày là một chứng bệnh xảy
ra ở những người có bệnh dạ dày mạn tính, và các bệnh mạn tính khác làm rối loạn
khí cơ của tỳ vị, khí hư hạ hãm, không chủ được cơ nhục gây ra.
2. CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân sa dạ dày có chỉ định
điều trị nội khoa.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Trung
quản, Thiên Khu, Quan nguyên, Khí hải, Túc tam lý, Tam âm giao, Tỳ du, Vị du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
6. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG DẠ DÀY - TÁ TRÀNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Hội chứng dạ dày là một bệnh lý
viêm, loét dạ dày tá tràng.
Theo Y học cổ truyền gọi là chứng
vị quản thống, thường gặp hai thể là can khí phạm vị hoặc tỳ vị hư hàn.
2. CHỈ ĐỊNH
Người bệnh bị đau do loét dạ
dày - tá tràng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Thể can khắc Tỳ: Cự khuyết,
Trung quản, Kỳ môn, Tam âm giao, Túc tam lý, Dương lăng tuyền, Nội quan, Can
du.
- Thể Tỳ Vị hư hàn: Cự khuyết,
Chương môn, Thiên khu, Túc tam lý, Tam âm giao, Nội quan, Tỳ du, Vị du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
7. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ MÀY ĐAY
1. ĐẠI CƯƠNG
Mày đay (dị ứng) là tình trạng
bệnh lý liên quan đến sự xuất hiện của kháng thể miễn dịch dị ứng đặc hiệu
(IgE). Dị ứng là căn bệnh thường gặp, đặc biệt vào những thời điểm giao chuyển
mùa, hoặc do thay đổi nhiệt độ đột ngột. Bệnh thường có nhiều biểu hiện khác
nhau. Biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh là phát ban và đặc biệt nguy hiểm khi cơ
thể nổi mề đay cấp tính. Lúc này, người bệnh có thể bị khó thở, tụt huyết áp
nhanh và đột ngột, dị ứng trên khắp cơ thể. Khi bị nổi mề đay cấp tính cần được
nhanh chóng cấp cứu ngay lập tức, tốt nhất là nên đưa người bệnh tới cơ sở y tế
gần nhất càng sớm càng tốt.
Theo YHCT, nguyên nhân sâu xa
là chức năng tiêu độc của gan và chức năng bài tiết của thận suy giảm, người
nóng trong, tiểu vàng, có khi tiểu đỏ. Nếu chức năng gan kém sẽ kéo theo thận
phải làm việc nhiều hơn bình thường để bài tiết ra khỏi cơ thể. Khi cả chức
năng tiêu độc và bài tiết của hai bộ phận này suy yếu cộng với sức khoẻ giảm
sút, cơ thể dễ dàng bị phong, nhiệt, thấp xâm nhập vào gây dị ứng.
2. CHỈ ĐỊNH
Đối với dị ứng nhẹ, thông thường.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Khúc
trì, Huyết hải, Túc tam lý, Nội quan, Ôn lưu, Hợp cốc, Tam âm
giao, Phi dương, Can du, Phong trì.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm đá,
dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
8. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ VẨY NẾN
1. ĐẠI CƯƠNG
YHCT gọi là Bạch sang hay Tùng
bì tiễn, là một bệnh ngoài da mạn tính hay tái phát. Nguyên nhân do huyết nhiệt
cảm phải phong tà gây bệnh ở ngoài da, lâu ngày phong huyết táo không dinh dưỡng
da gây bệnh vẩy nến.
Đông y cho rằng do phong tà xâm
phạm vào cơ thể trên một cơ địa huyết nhiệt, lâu ngày phong làm cho huyết khô
táo (huyết táo), da khô vì không được dinh dưỡng và gây ra vẩy nến. Bệnh hay
phát về mùa đông, hay gặp ở da đầu và tứ chi, thường ở phần kinh dương, nặng có
thể phát ra toàn thân, có thể thấy kèm theo xưng đau các khớp tay chân.
2. CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân bị bệnh vẩy nến ngoài
đợt tiến triển.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Bệnh nhân bị bệnh vẩy nến kèm
theo bội nhiễm nặng.
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Khúc
trì, Phong trì, Huyết hải, Hợp cốc, Túc tam lý,
Nội quan, Tam âm giao, Phi
dương.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
9. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ GIẢM THÍNH LỰC
1. ĐẠI CƯƠNG
Giảm thính lực là suy giảm hoặc
mất hoàn toàn sức nghe do nhiều nguyên nhân khác nhau: mắc phải, di chứng viêm
não, chấn thương sọ não, ngộ độc. Theo y học cổ truyền bệnh được mô tả trong chứng
nhĩ lung.
2. CHỈ ĐỊNH
Giảm hoặc mất thính lực ở mọi lứa
tuổi do các nguyên nhân khác nhau.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Người bệnh có chỉ định cấp cứu
ngoại khoa.
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Phong
trì, Nhĩ môn, Thính cung, Chi câu, Xuất cốc, Thính hội, Ế phong, Ngoại quan,
Thận du, Tam âm giao.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ cho phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
10. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ GIẢM THỊ LỰC
1. ĐẠI CƯƠNG:
Giảm thị lực là hậu quả của
rất nhiều nguyên nhân phức tạp như: viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu, di chứng
sau viêm não - màng não, nhiễm độc và không rõ nguyên nhân. Theo y học cổ truyền
bệnh được mô tả trong chứng thong manh.
2. CHỈ ĐỊNH:
Các nguyên nhân gây bệnh, mọi lứa
tuổi.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
- Người bệnh có chỉ định cấp cứu
ngoại khoa.
- Người bệnh đang sốt kéo dài.
- Suy tim, loạn nhịp tim.
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Thái
dương, Quyền liêu, Phong trì, Hợp cốc, Thái xung, Tam âm giao, Huyền chung,
Quang minh, Can du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm đá,
dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
11. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG TỰ KỶ Ở TRẺ EM
1. ĐẠI CƯƠNG:
Tự kỷ là một dạng bệnh trong
nhóm rối loạn phát triển lan tỏa ảnh hưởng đến nhiều mặt của sự phát triển
nhưng nhiều nhất là về kỹ năng giao tiếp, quan hệ xã hội và các hành vi bất thường.
2. CHỈ ĐỊNH: Trẻ được chẩn
đoán là tự kỷ theo tiêu chuẩn DSM_IV
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
- Trẻ mắc chứng tự kỷ đang bị các
bệnh nhiễm khuẩn cấp tính.
- Các bệnh cấp cứu.
- Sốt kéo dài.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
5.1. Các huyệt thường dùng: Phong
trì, Thượng liêm tuyền, Khúc trì, Nội quan, Thái dương, Tam âm giao, Thận du,
Tâm du, Thần môn.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
12. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ LIỆT TAY DO TỔN THƯƠNG ĐÁM RỐI THẦN KINH
CÁNH TAY
1. ĐẠI CƯƠNG
Tổn thương đám rối thần kinh
cánh tay xảy ra trong lúc sinh hoặc do tai nạn sinh hoạt, tai nạn giao thông
gây liệt hoặc giảm vận động, cảm giác của các cơ cánh tay. Nguyên nhân do đứt
đoạn hoặc giãn một hoặc tất cả các dây thần kinh trụ, quay, giữa từ đám rối thần
kinh cánh tay do thủ thuật kéo tay, vai khi lấy thai hoặc gãy xương, đụng dập
do tai nạn.
2. CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân chẩn đoán tổn thương
đám rối thần kinh cánh tay.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Kiên
tỉnh, Kiên liêu, Kiên ngung, Khúc trì, Thủ tam lý, Ngoại quan, Hợp cốc, Dương
trì, Chi câu, Tý nhu.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm đá,
dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
13. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ CHẬM PHÁT TRIỂN TRÍ TUỆ Ở TRẺ BẠI NÃO
1. ĐẠI CƯƠNG
Bại não là tổn thương não không
tiến triển xảy ra vào giai đoạn trước khi sinh, trong khi sinh và sau khi sinh
đến 5 tuổi. Biểu hiện bằng các rối loạn về vận động, trí tuệ, giác quan và hành
vi, ngôn ngữ. Y học cổ truyền xếp vào các chứng: ngũ trì, ngũ
ngạnh, ngũ nhuyễn.
2. CHỈ ĐỊNH
Trẻ được chuẩn đoán là bại não
với tổn thương trí tuệ ở các mức độ khác nhau.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Trẻ bại não đang mắc các bệnh
cấp tính khác như hô hấp, tiêu hóa.
- Trẻ bại não có động kinh mà
hiện tại chưa khống chế được cơn.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ..
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế
thoải mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
5.1. Các huyệt thường dùng: Phong
trì, Thượng liêm tuyền, Khúc trì, Nội quan, Tam âm giao, Thận du, Thái dương,
Thượng tinh.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
14. CẤY CHI ĐIỀU TRỊ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VẬN ĐỘNG Ở TRẺ
BẠI NÃO
1. ĐẠI CƯƠNG
Bại não là tổn thương não
không tiến triển xảy ra vào giai đoạn trước khi sinh, trong khi sinh và sau
khi sinh đến 5 tuổi. Biểu hiện bằng các rối loạn về vận động, trí tuệ, giác
quan và hành vi.
2. CHỈ ĐỊNH
Trẻ được chẩn đoán là bại não với
rối loạn về chức năng vận động do tổn thương hệ thần kinh Trung ương ở các mức
độ khác nhau.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Trẻ bại não đang mắc các bệnh
cấp tính khác như hô hấp, tiêu hóa.
- Trẻ bại não có động kinh mà
hiện tại chưa khống chế được cơn.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
5.1. Các huyệt thường dùng: Phong
trì, Thượng liêm tuyền, Kiên ngung, Thủ tam lý, Ngoại quan, Phục thỏ,
Dương lăng tuyền, Trật biên, Hoàn khiêu, Thừa sơn, Thận du, Huyết hải,
Túc tam lý, Nội quan, Tam âm giao.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
15. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG THẮT LƯNG HÔNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Hội chứng thắt lưng hông (đau
thần kinh tọa) là một chứng bệnh do nhiều nguyên nhân cơ năng và thực thể gây
ra như: do lạnh, thoát vị đĩa đệm, viêm nhiễm, khối u chèn ép...
Theo y học cổ truyền đau thần
kinh tọa được miêu tả trong phạm vi chứng tý, nguyên nhân thường do phong, hàn,
thấp, nhiệt xâm phạm vào kinh Bàng quang và kinh Đởm gây ra.
2. CHỈ ĐỊNH
Điều trị hội chứng thắt lưng
hông (đau thần kinh tọa).
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Đau thần kinh tọa kèm theo
nhiễm trùng tại chỗ.
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám và chẩn
đoán bệnh có chỉ định cấy chỉ.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: bên
đau: Giáp tích L2-4, Đại trường du, Trật biên, Hoàn khiêu, Dương lăng tuyền, Thừa
phù, Phong thị, Huyền chung, Thừa sơn, Địa ngũ hội, Túc tam lý, Thận du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
16. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ ĐAU ĐẦU, ĐAU NỬA ĐẦU
1. ĐẠI CƯƠNG
Đau đầu là một triệu chứng của
một số bệnh (có nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh) trong phạm vi nhiều chuyên khoa
như: nội, tai mũi họng, răng hàm mặt… do các tổn thương thực thể như do u não,
áp xe não, dị dạng mạch não, viêm nhiễm ở hệ thần kinh…. Hoặc chỉ là đơn chứng
trong tâm căn suy nhược mà chữa bằng cấy chỉ catgut rất có hiệu quả.
Theo y học cổ truyền gọi là “đầu
thống”, nằm trong chứng tâm căn suy nhược do cảm phải ngoại tà hoặc rối loạn
công năng hoạt động của các tạng phủ.
2. CHỈ ĐỊNH
- Đau đầu do bệnh tâm căn suy
nhược.
- Đau đầu đã rõ nguyên nhân có
chỉ định kết hợp cấy chỉ catgut.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Đau đầu do tổn thương thực
thể.
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Phong
trì, Suất cốc, Bách hội, Nội quan, Hợp cốc.
- Nếu do khí hư thêm huyệt: Túc
tam lý.
- Nếu do huyết hư, thêm các huyệt:
Cách du, Can du.
- Nếu do nhiệt hoả, thêm các
huyệt: Khúc trì; Đại chuỳ.
- Nếu do đàm thấp, thêm các huyệt:
Phong long, Túc tam lý.
- Nếu do cảm mạo phong hàn,
thêm các huyệt: Phế du.
- Nếu do cảm mạo phong nhiệt,
thêm huyệt: Trung phủ.
- Nếu do huyết áp cao, thêm các
huyệt: Khúc trì ; Túc tam lý.
- Nếu do huyết áp thấp, thêm
các huyệt: Thận du ; Túc tam lý.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
17. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ MẤT NGỦ
1. ĐẠI CƯƠNG
Mất ngủ là tình trạng khó ngủ
hoặc giảm về thời gian ngủ hoặc chất lượng giấc ngủ. Theo y học cổ truyền: mất
ngủ thuộc chứng thất miên do hoạt động không điều hoà của ngũ chí (thần, hồn,
phách, ý, trí).
2. CHỈ ĐỊNH
- Mất ngủ do tâm căn suy nhược.
- Điều trị kết hợp trong các bệnh
thuộc thể khác.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm hoặc
mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Phong
trì, Bách hội, Nội quan, Tam âm giao.
- Nếu do Tâm huyết hư thủy hoặc
tâm dương vượng, thêm huyệt: Tâm du, Cách du.
- Nếu do Tâm - Tỳ khuy tổn,
thêm huyệt: Tâm du, Cách du, Túc tam lý.
- Nếu do Tâm - Thận bất giao,
thêm huyệt: Thận du.
- Nếu do Can huyết hư, thêm huyệt:
Can du, Cách du.
- Nếu do Thận âm hư - Can, Đởm
hoả vượng, thêm huyệt: Thận du, Can du, Cách du.
- Nếu do Vị khí không điều hoà,
thêm huyệt: Thiên đột, Túc tam lý, Tỳ du, Vị du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm đá,
dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
18. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ NẤC
1. ĐẠI CƯƠNG
Cấy chỉ tự tiêu các huyệt vị
theo phác đồ nhằm cắt cơn nấc và hết nấc.
2. CHỈ ĐỊNH
- Nấc do uất ức, căng thẳng thần
kinh.
- Nấc do ăn uống.
- Nấc do lạnh.
- Nấc sau phẫu thuật ổ bụng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Nấc do khối u chèn ép
- Nấc do ung thư di căn dạ dày.
- Nấc do hẹp môn vị (bệnh loét
dạ dày hành tá tràng có chỉ định ngoại khoa).
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Bách
hội, Lương môn, Thiên đột, Thiên khu, Chương môn, Trung quản, Đản trung, Cách
du, Khúc trì, Thủ tam lý.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
19. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG TIỀN ĐÌNH
1. ĐẠI CƯƠNG
Hội chứng tiền đình là bệnh lý
thường gặp ở nhiều lứa tuổi, nhưng hay gặp nhất ở lứa tuổi trung niên trở lên.
Bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau như: cao huyết áp, xơ cứng động mạch, thoái
hóa đốt sống cổ, bệnh lý ở tai trong, bệnh ở não. Theo Y học cổ truyền, hội chứng
tiền đình thuộc phạm vi chứng huyễn vựng.
2. CHỈ ĐỊNH
Tất cả các bệnh nhân có triệu
chứng hoa mắt, chóng mặt, ù tai, đau đầu, ngủ ít, mơ màng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Có triệu chứng của bệnh ngoại
khoa (u não, áp xe não…)
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Bách
hội, Thượng tinh, Thái dương, Phong trì, Suất cốc, Trung đô, Túc tam lý,
Tam âm giao, Huyết hải, Nội quan, Thái xung, Can du, Thận du, Hợp cốc,
Khúc trì, Chi câu.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
20. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG VAI GÁY
1. ĐẠI CƯƠNG
Hội chứng đau vai gáy là bệnh hay
gặp trên lâm sàng, bệnh liên quan đến bệnh lý đốt sống cổ. Tuỳ theo mức độ và vị
trí tổn thương bệnh nhân có những rối loạn cảm giác và vận động do các rễ thần
kinh thuộc đám rối thần kinh cánh tay chi phối. Thường gặp đau hoặc tê sau gáy
lan xuống vai tay có thể đơn độc hoặc kết hợp với yếu, giảm trương lực các cơ
tương ứng với các rễ thần kinh bị thương tổn chi phối.
Theo Y học cổ truyền, do tấu lý
sơ hở phong hàn thấp thừa cơ xâm nhập gây tổn thương kinh lạc, cản trở lưu
thông khí huyết, gây đau. Bệnh lâu ngày gây tổn thương cân cơ gây yếu, teo cơ.
2. CHỈ ĐỊNH
Hội chứng đau vai gáy.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Đau vai gáy trong bệnh cảnh
có ép tuỷ cổ (viêm tuỷ, thoát vị đĩa đệm thể trung tâm, u tuỷ, rỗng tuỷ).
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Giáp
tích C4 - C7, Thiên trụ, Khúc trì, Kiên trung du, Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên
trinh, Thiên tông, Ngoại quan, Huyền chung, Đại trữ.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
21. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN
1. ĐẠI CƯƠNG
Hen phế quản là một bệnh mà
niêm mạc phế quản tăng nhạy cảm với những chất kích thích khác nhau gây nên
tình trạng phù nề, tăng xuất tiết phế quản, biểu hiện bằng tắc nghẽn phế
quản ngày càng tăng, sinh ra khó thở mà người ta gọi là cơn hen.
Theo y học cổ truyền: Hen phế
quản là phạm vi của chứng háo suyễn, đàm ẩm là một bệnh thường xảy ra ở những
người có cơ địa dị ứng.
2. CHỈ ĐỊNH
- Cấy chỉ ở thời kỳ tiền cơn
để ngăn chặn cơn hen.
- Cấy chỉ trong khi lên cơn
hen để cắt cơn hen.
- Cấy chỉ ở thời kỳ hòa hoãn
(ngoài cơn) để nâng cao chính khí của cơ thể, điều hòa khí huyết để góp phần điều
trị bệnh căn.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Phù phổi cấp, hen tim, tràn
khí màng phổi.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế
thoải mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Định
suyễn, Khí xá, Thiên đột, Chiên trung, Trung phủ, Hợp cốc, Phế du, Thận du, Túc
tam lý, Quan nguyên, Khí hải, Khúc trì, Liêm tuyền.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
22. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HUYẾT ÁP THẤP
1. ĐẠI CƯƠNG
Theo Tổ chức Y tế thế giới, huyết
áp thấp là biểu hiện của sự rối loạn chức năng vỏ não của trung khu thần kinh vận
mạch. Bệnh nhân được coi là huyết áp thấp khi chỉ số huyết áp tâm thu(Huyết áp
tối đa) dưới 90mmHg (milimét thủy ngân) và huyết áp tâm trương (Huyết áp tối
thiểu) dưới 60mmHg (milimét thủy ngân).
Có hai loại: Huyết áp thấp tiên
phát (do thể trạng) và huyết áp thấp thứ phát (do bệnh lý khác). Những người có
huyết áp thấp thường có biểu hiện: mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, giảm
tập trung trí lực, khi thay đổi tư thế có choáng váng, thoáng ngất hoặc ngất.
Theo Y học cổ truyền, huyết áp
thấp thuộc phạm vi chứng huyễn vựng, hoa mắt chóng mặt.
2. CHỈ ĐỊNH
Tất cả những bệnh nhân có biểu
hiện của huyết áp thấp
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Người bệnh suy giảm chức năng
tuyến giáp, hạ đường huyết.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ..
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Thái
dương, Thượng tinh, Đản trung, Khí hải, Quan nguyên, Tam âm giao, Túc
tam lý, Huyết hải.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
23. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ LIỆT DÂY THẦN KINH VII NGOẠI BIÊN
1. ĐẠI CƯƠNG
Liệt dây thần kinh số VII ngoại
biên là mất hoặc giảm vận động nửa mặt của những cơ bám da mặt do dây thần kinh
số VII chi phối , có dấu hiệu Charles-Bell dương tính.
Theo Y học cổ truyền, bệnh thuộc
chứng “khẩu nhãn oa tà” do phong hàn, phong nhiệt xâm phạm vào lạc mạch của ba
kinh dương ở mặt làm khí huyết kém điều hoà kinh cân thiếu dinh dưỡng không co
lại được hoặc do huyết ứ làm tắc trệ các kinh dương ở mặt. Bệnh nhân
thường có biểu hiện miệng méo, mắt bên liệt nhắm không kín.
2. CHỈ ĐỊNH
Liệt thần kinh số VII do lạnh,
sau chấn thương.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Liệt thần kinh số VII trong bệnh
cảnh nặng khác: hôn mê, u não, áp xe não, suy hô hấp, tai biến mạch máu não
vùng thân não, bệnh nhân tâm thần.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế
thoải mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
bên liệt: Thái dương, Đồng tử liêu, Dương bạch, Toản trúc, Quyền liêu,
Nghinh hương, Địa thương, Giáp xa, Phong trì, Hợp cốc (bên đối diện).
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
24. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG ĐAU ĐẦU KHÁC (THIỂU NĂNG
TUẦN HOÀN NÃO MẠN TÍNH)
1. ĐẠI CƯƠNG
Thiếu máu não mạn tính là tình
trạng rối loạn tuần hoàn não mạn tính với các bệnh cảnh như: Sa sút trí tuệ ở
người già, đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, … Bệnh liên quan đến những yếu tố
nguyên nhân như tăng huyết áp, xơ cứng mạch não, rối loạn đường máu, mỡ máu… Bệnh
thiếu máu não thực chất là bệnh thiếu oxy não, có khả năng diễn biến xấu thành
tai biến mạch máu não. Bệnh thiếu máu não mạn tính là một trong những loại bệnh
thường gặp ở người già. Tỷ lệ mắc bệnh rất cao, theo thống kê có khoảng 2/3 người
trung, cao tuổi mắc bệnh.
2. CHỈ ĐỊNH
Tất cả những bệnh nhân có hội
chứng thiểu năng tuần hoàn não.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Người bệnh có tăng huyết áp
thứ phát, có dấu hiệu của biến chứng do tăng huyết áp, của bệnh ngoại khoa như
u não, áp xe não.
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Bách
hội, Thượng tinh, Thái dương, Phong trì, Ế phong, Nội quan, Can du, Thận du,
Thái khê, Thái xung, Túc tam lý, Tam âm giao, Huyết hải, Ngoại quan.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật đạt tiêu
chuẩn.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
25. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ ĐAU DÂY THẦN KINH LIÊN SƯỜN
1. ĐẠI CƯƠNG
Đau dây thần kinh liên sườn là
bệnh cảnh xuất hiện khi dây thần kinh liên sườn bị tổn thương (viêm nhiễm, chèn
ép) tuỳ vào vị trí mức độ, số lượng dây thần kinh liên sườn bị tổn thương trên
lâm sàng mà bệnh nhân có biểu hiện khác nhau. Bệnh thường đau tại nơi tổn
thương khi ấn vào, đau chạy dọc theo đường đi của dây thần kinh, đau tăng khi
ho, hít thở sâu, căng dãn lồng ngực. Đau thần kinh liên sườn hay gặp trong bệnh
lý cột sống, chấn thương lồng ngực, Zona.
Theo Y học cổ truyền, bệnh thuộc
chứng “Hiếp thống” do Can khí uất kết, Can hoả quá mạnh hoặc do khí trệ huyết ứ,
đàm ẩm. Bệnh nhân thường đau một hoặc hai bên mạng sườn, ngực sườn đầy tức, dễ
cáu giận, miệng đắng, mạch huyền, khẩn
2. CHỈ ĐỊNH
Đau thần kinh liên sườn do lạnh,
sau chấn thương, di chứng Zona.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Đau thần kinh liên sườn triệu
chứng trong bệnh cảnh có ép tuỷ (Lao cột sống, u tuỷ, chấn thương cột sống …)
- Người bệnh có tăng huyết áp
thứ phát, có dấu hiệu của biến chứng do tăng huyết áp, của bệnh ngoại khoa như
u não, áp xe não…
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ..
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Nội
quan, Chương môn, Đại bao, Thiên trì, Hành gian, A thị huyệt, Phong
long, Kỳ môn, Chi câu, Can du, Thái khê, Huyết hải, Ngoại quan, Dương
lăng tuyền, Giáp tích vùng tương ứng.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật đạt tiêu
chuẩn.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
26. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ THẤT VẬN NGÔN
1. ĐẠI CƯƠNG
Hiện tượng thất ngôn (mất hoàn
toàn tiếng nói) do nhiều nguyên nhân khác nhau như: do điếc nên không nghe được
(bẩm sinh) dẫn đến không nói được, do viêm não, chấn thương sọ não, di chứng
tai biến mạch máu não, u não, viêm thanh quản, cảm cúm, … gây nên. Theo y học cổ
truyền, do bế tắc thanh khiếu (thanh khiếu không thông) mà sinh bệnh (á khẩu)
2. CHỈ ĐỊNH
Thất ngôn (không nói được) do
nhiều nguyên nhân khác nhau, ở mọi lứa tuổi.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Thất ngôn do các bệnh lý có
chỉ định ngoại khoa (u não, u thanh quản, po lyp dây thanh, ...)
- Người bệnh đang bị sốt kéo
dài hoặc mất nước, mất máu.
- Suy tim, loạn nhịp tim.
- Viêm nhiễm đặc hiệu (lao dây
thanh, bạch hầu, ho gà, ...)
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Ngoại
quan, Thiên đột, Á môn, Thái khê, Thượng liêm tuyền.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm đá,
dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
27. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ LIỆT TỨ CHI DO CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Chấn thương cột sống cổ thường
gặp trong tai nạn giao thông, lao động , tuỳ vào vị trí và mức độ tổn thương bệnh
nhân có thể giảm hoặc mất vận động chủ động tứ chi hoàn toàn, thường kèm theo rối
loạn cảm giác và rối loạn cơ tròn.
Theo Y học cổ truyền chấn
thương gây làm kinh mạch tắc nghẽn, khí trệ huyết ứ gây liệt.
2. CHỈ ĐỊNH
- Chấn thương cột sống sau giai
đoạn cấp không có chỉ định ngoại khoa.
- Sau phẫu thuật cột sống bệnh
nhân có chỉ định phục hồi chức năng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Người bệnh trong giai đoạn cấp,
choáng tuỷ
- Người bệnh có chỉ định ngoại
khoa.
- Các bệnh cấp cứu.
- Cơ thể suy kiệt
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Giáp
tích cổ vùng tổn thương hai bên, Đại chuỳ, Giáp tích L2-S1, Thái xung, Kiên
ngung, Trật biên, Thủ tam lý, Thừa phù, Giải khê, Ngoại quan, Ân môn, Khí hải,
Hợp cốc, Thừa sơn, Thận du, Túc tam lý, Tam âm giao, Bàng quang du, Thiên khu,
Đại trường du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
28. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN THẦN KINH CHỨC NĂNG SAU CHẤN
THƯƠNG SỌ NÃO
1. ĐẠI CƯƠNG
Trên bệnh nhân sau chấn thương
sọ não ngoài biểu hiện của những triệu chứng thần kinh thực thể, các triệu chứng
của rối loạn thần kinh chức năng gặp khá phổ biến, bệnh nhân thường có biểu hiện
nhức đầu,chóng mặt, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, lo lắng căng thẳng, giảm trí nhớ…các
triệu chứng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng đến cuộc sống của bệnh
nhân.
Theo y học cổ truyền chấn
thương sọ não gây khí trệ huyết ứ, ảnh hưởng vận hành kinh mạch Tạng Phủ.
2. CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân sau giai đoạn cấp của
chấn thương sọ não có tổn thương thần kinh.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Bệnh nhân trong giai đoạn cấp
của chấn thương sọ não có chỉ định ngoại khoa.
- Bệnh nhân sau chấn thương sọ
não có rối loạn tâm thần không hợp tác điều trị.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
5.1. Các huyệt thường dùng: Bách
hội, Hợp cốc, Thái khê, Dương lăng tuyền, Thái dương, Thần môn, Thái xung, Túc
tam lý, Thượng tinh, Nội quan, Quan nguyên, Tam âm giao, Phong trì, Huyết hải,
Khí hải, Đại chùy, Khúc trì, Ngoai quan, Hợp cốc.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
29. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG NGOẠI THÁP
1. ĐẠI CƯƠNG
Theo Y học hiện đại hội chứng ngoại
tháp do các nguyên nhân gây tổn thương nhân xám dưới vỏ (xơ vữa mạch, viêm não,
chấn thương não, ngộ độc, u não …) có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Thường gặp người
trên 50 tuổi. Các triệu chứng thường gặp: Tăng trương lực cơ, run, rối loạn tư
thế, dáng đi, động tác chậm chạp, mất các động tác tự động …
Theo y học cổ truyền thuộc chứng
Ma mộc, Chấn chiến nguyên do người già Can huyết, Thận âm suy yếu, Can phong nội
động.
2. CHỈ ĐỊNH
Hội chứng ngoại tháp không do
căn nguyên có chỉ định ngoại khoa
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Hội chứng ngoại tháp có bệnh
cấp tính đi kèm.
- Hội chứng ngoại tháp trên bệnh
nhân u não.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Bách
hội, Hợp cốc, Thái khê, Dương lăng tuyền, Thái dương, Khúc trì, Thái xung, Túc
tam lý, Ngoại quan, Đại chuỳ, Tam âm giao, Huyết hải, Phong trì,
Thận du, Khí hải.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
30. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ KHÀN TIẾNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Hiện tượng khàn tiếng do nhiều
nguyên nhân khác nhau nhau gây tổn thương vùng hầu họng, thanh quản: viêm nhiễm
vùng hầu họng thanh quản Liệt các thần kinh sọ não, tổn thương dây thần kinh hồi
quy, u dây thanh … gây nên. Theo y học cổ truyền do bế tắc thanh khiếu (thanh
khiếu không thông) mà sinh. Bệnh thuộc chứng Cấp hầu âm, Mạn hầu âm. Bệnh liên
quan đến Phế Thận.
2. CHỈ ĐỊNH:
Khàn tiếng do nhiều nguyên nhân
khác nhau ở mọi lứa tuổi.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Khàn tiếng do các nguyên nhân
có chỉ định ngoại khoa gây ra: u hầu họng, thanh quản, po lyp, xơ dây thanh quản,
u chèn ép dây hồi quy.
- Người bệnh đang bị sốt kéo
dài hoặc mất nước, mất máu.
- Suy tim, loạn nhịp tim.
- Viêm nhiễm có chỉ định điều
trị đặc hiệu (Lao, nấm dây thanh, …)
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ..
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Nội
quan, Thiên đột, Á môn, Phong trì, Thượng liêm tuyền, Hợp cốc, Thiên đột, Chi
câu, Thông lý.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
31. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ LIỆT CHI TRÊN
1. ĐẠI CƯƠNG
Theo Y học hiện đại liệt chi
trên do rất nhiều nguyên nhân gây ra, tuỳ theo vị trí mức độ thương tổn hệ thần
kinh bệnh nhân có biểu mất hay giảm vận động hữư ý chi trên có hay không teo
cơ.
Theo y học cổ truyền bệnh trong
phạm vi chứng nuy, Ma mộc. Do phong thấp tà thừa cơ tấu lý sơ hở xâm nhập vào
kinh mạch ở chi trên làm cho vận hành kinh mạch tắc trở, mặt khác Tỳ chủ cơ nhục,
tỳ chủ tứ chi khi tỳ hư khí huyết trệ gây bệnh.
2. CHỈ ĐỊNH
- Bệnh lý thoái hoá đốt sống cổ.
- Tai biến mạch máu não.
- Viêm đa dây đa rễ thần kinh,
liệt sau zona.
- Sau chấn thương đám rối thần
kinh cánh tay.
- Bệnh dây thần kinh do đái
tháo đường.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Liệt chi trên do bệnh lý có
chỉ định điều trị ngoại khoa: ép tuỷ, u não, u tuỷ
- Bệnh lý thần kinh giai đoạn cấp
đang tiến triển.
- Viêm nhiễm đặc hiệu (Phong,
Lao, Giang mai, HIV)
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5.CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Kiên
ngung, Thủ tam lý, Kiên trinh, Đại chuỳ, Khúc trì, Hợp cốc, Kiên tỉnh,
Kiên trung du, Ngoại quan, Giáp tích C4-C7, Túc tam lý.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo
phác đồ vựng châm.
32. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ LIỆT CHI DƯỚI
1. ĐẠI CƯƠNG
Theo Y học hiện đại liệt chi dưới
do nhiều nguyên nhân gây tổn thương thần kinh trung ương hoặc ngoại vi gây nên.
Tuỳ theo vị trí, mức độ tổn thương trên lâm sàng người bệnh người bệnh có giảm
hoặc mất vận động hữu ý chi dưới, có hay không có teo cơ, rối loạn cơ tròn, rối
loạn trương lực cơ.
Theo Y học cổ truyền bệnh phạm
vi chứng Nuy do phong, thấp tà thừa cơ tấu lý sơ hở xâm phạm vào các kinh mạch
chi dưới gây bế tắc. Tỳ chủ cơ nhục, Tứ chi, Tỳ hư khí huyết hư vận hành kinh mạch
tắc trở gây bệnh.
2. CHỈ ĐỊNH
- Bệnh lý thoái hoá đốt sống thắt
lưng.
- Viêm đa dây, đa rễ thần kinh,
liệt sau zona.
- Sau chấn thương cột sống.
- Bệnh dây thần kinh do đái đường.
- Viêm màng nhện tuỷ, viêm tuỷ.
- Bệnh lý tổn thương tuỷ sống.
- Sau mổ u tuỷ.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
- Liệt do các bệnh lý có chỉ định
điều trị ngoại khoa
- Bệnh lý dây, rễ thần kinh
giai đoạn cấp đang tiến triển
- Viêm nhiễm đặc hiệu (Phong,
Lao, Giang mai, HIV)
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Giáp
tích L2-S1, Thứ liêu, Huyết hải, Trật biên, Dương lăng tuyền, Giải khê, Thừa
phù, Tam âm giao, Phong long, Ân môn, Thừa sơn, Trung đô, Hành gian, Địa
ngũ hội, Túc tam lý.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
33. CẤY CHỈ HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ NGHIỆN MA TÚY
1. ĐẠI CƯƠNG
Điện châm điều trị hỗ trợ cai
nghiện ma túy đối với người có cơn đói ma túy là phương pháp không dùng thuốc của
Y học cổ truyền (YHCT) bằng tác dụng bồi bổ nguyên khí, điều hòa ngũ tạng ,
thông khí huyết giúp người bệnh cắt cơn đói ma túy.
Cấy chỉ có tác dụng làm tăng
hàm lượng β-endorphin :nếu điện châm đúng phương pháp (đúng thời điểm, đúng
phác đồ, kích thích huyệt hợp lý) thì sau khi điện châm hàm lượng B-endorphin
trong máu người bệnh sẽ tăng cao hơn so với o giai đoạn tiền cơn và hàm lượng
đó gần với hàm lượng β-endorphin trong máu của người bình thường, có nghĩa là
làm tăng hàm lượng Morphin nội sinh trong cơ thể người nghiện nên có tác dụng hỗ
trợ cắt cơn đói ma túy.
2. CHỈ ĐỊNH
Người bệnh nghiện ma túy
(Heroin, thuốc phiện, morphin,... bằng các phương thức: hút, hít, chích), quyết
tâm tự nguyện cai và chấp nhận điều trị hỗ trợ cai nghiện bằng phương pháp cấy
chỉ.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Người bệnh có thời gian chảy
máu kéo dài.
- Bệnh tâm thần phân liệt.
- Các bệnh nhiễm khuẩn cấp tính
nặng.
- Phù thũng nặng do suy dinh dưỡng,
suy gan, suy thận.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Hội chứng Can - Đởm: Phong
trì, Thái dương, Khúc trì, Tỳ du, Thận du, Can du, Đởm du.
- Hội chứng Tỳ - Vị: Thiên khu,
Trung quản, Thiên đột, Túc tam lý, tỳ du, Vị du.
- Hội chứng Tâm - Tâm bào - Tiểu
trường - Tam tiêu: Nội quan, Thái dương, Tâm du, Quan nguyên, Khúc trì, Chi
câu.
- Hội chứng Thận - Bàng quang:
Giáp tích L2-L5, Côn lôn, Dương lăng tuyền, Thận du, Bàng quang du, Thái khê,
Tam âm giao.
- Hội chứng Phế - Đại trường: Hợp
cốc, Khí xá, Quyền liêu, Khúc trì, Túc tam lý, Phế du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
34. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỖ TRỢ CAI NGHIỆN THUỐC LÁ
1. ĐẠI CƯƠNG
Thuốc lá rất có hại cho sức khỏe
con người. Hút thuốc lá một trong những nguyên nhân gây tử vong cho con người
vì hút thuốc làm gia tăng nguy cơ viêm phế quản, ung thư phổi, ung thư môi miệng,
bệnh động mạch vành, cao huyết áo và gây dị dạng bào thai.
2. CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân nghiện thuốc lá có
nguyện vọng, tự nguyện tự giác cai thuốc.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải mái,
bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
Quyền liêu, Nghinh hương, Khúc trì, Hợp cốc, Thiên đột, Khí xá,Tam âm giao, Phế
du, Đản trung.
- Nếu người bứt rứt khó chịu
thêm huyệt Thái dương, Phong trì,
- Nếu mạch nhanh, tăng huyết áp
thêm huyệt Nội quan, Thái xung.
- Nếu ho thêm huyệt: Trung phủ,
Xích trạch.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
35. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỖ TRỢ NGHIỆN RƯỢU
1. ĐẠI CƯƠNG
Chứng nghiện rượu là một bệnh
nghiện mãn tính. Bảng phân loại bệnh quốc tế ICD-10 liệt chứng nghiện rượu vào
loại "rối loạn hành vi và tâm thần do sử dụng các chất tác động tâm thần".
Chất gây ra là rượu, chính xác hơn là êtanol hình thành khi lên men rượu.
Chứng nghiện rượu có thể bắt đầu
ngay khi uống đều đặn một lượng nhỏ. Không phải lúc nào người nghiện rượu cũng ở
trong trạng thái say sưa. Chứng nghiện rượu diễn tiến một cách tương đối chậm
chạp và khó nhận thấy. Những người mang chứng bệnh này thường không ý thức được
tính nghiêm trọng của chứng bệnh. Uống quá nhiều rượu là nguyên nhân gây ra các
bệnh cơ thể và tâm thần trầm trọng và lâu dài khác (xơ gan, nhồi máu cơ tim, mất
trí nhớ...).
2. CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân nghiện rượu có nguyện
vọng, tự nguyện tự giác cai rượu.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
Thái dương, Phong trì, Thái xung, Thái khê, Túc tam lý, Âm lăng tuyền, Tam âm
giao, Hợp cốc.
Nếu có rối loạn tiêu hóa thêm
huyệt Thiên khu, Trung quản.
Nếu run chân tay thêm huyệt
Khúc trì, Dương lăng tuyền.
Nếu vã mồ hôi, tim đập nhanh
thêm huyệt Nội quan, Thiên tuyền.
Nếu liệt dương thêm huyệt: Thận
du, Quan nguyên.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc..
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm đá,
dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
36. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ VIÊM MŨI XOANG
1. ĐẠI CƯƠNG
Mũi và xoang có mối liên hệ chặt
chẽ cả về cấu trúc giải phẫu và hoạt động chức năng, nên trong thực tế, viêm
xoang rất hiếm khi xảy ra đơn lẻ mà thường lan ra mũi và các xoang khác cạnh
mũi. Ngoài ra, triệu chứng của viêm xoang và mũi cũng có nhiều điểm tương đồng
nên các nhà khoa học đã khuyến cáo việc sử dụng thuật ngữ viêm mũi xoang thay
cho thuật ngữ viêm xoang. Viêm mũi xoang được định nghĩa là tình trạng viêm
niêm mạc của mũi và các xoang cạnh mũi gây ra do nhiều nguyên nhân khác nhau
như nhiễm khuẩn, dị ứng. Tài liệu này chỉ giới thiệu cách điều trị viêm mũi
xoang mạn tính với 4 triệu chứng chủ yếu là: Chảy nước mũi đục ở mũi trước hoặc
mũi sau hoặc cả hai. Nghẹt hoặc tắc mũi. Đau tức, sưng nề vùng mặt, đau đầu trước
trán. Mất khả năng ngửi
2. CHỈ ĐỊNH
Chứng viêm mũi xoang mạn tính.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Viêm mũi xoang do các bệnh lý
khác.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
Quyền liêu, Giáp xa, Thái dương, Khúc trì, Túc tam lý, Phong trì, Nghinh hương,
Hợp cốc.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
37. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIÊU HÓA
1. ĐẠI CƯƠNG
Rối loạn tiêu hóa là một cụm từ
dùng để chỉ sự thay đổi hoặc xuất hiện một số triệu chứng ở đường tiêu hóa (từ
miệng đến hậu môn) ví dụ như nôn, buồn nôn; đau bụng có khi âm ỉ, có khi từng
cơn, có khi đau quặn; đi lỏng, phân lúc nhão, lúc rắn; bí trung tiện, bí đại tiện,
y học cổ truyền xếp vào chứng tiết tả.
2. CHỈ ĐỊNH
Chứng rối loạn tiêu hóa không
do nhiễm trùng, nhiễm độc.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Rối loạn tiêu hóa do các bệnh
lý nhiễm trùng, nhiễm độc.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
Túc tam lý, Tam âm giao, Thiên khu, Trung quản, Tỳ du, Vị du, Đại trường
du, Tiểu trường du, Hợp cốc.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
38. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ TÁO BÓN KÉO DÀI
1. ĐỊNH NGHĨA
Táo bón là một triệu chứng do
nhiều nguyên nhân bệnh gây ra. Có chứng táo bón nhất thời do một số bệnh cấp
tính (như bệnh nhiễm trùng, truyền nhiễm), do thay đổi sinh hoạt, do ăn uống
(thiếu chất xơ) gây ra.
Nguyên nhân gây chứng táo bón
kéo dài thường do địa tạng (bẩm tố) âm hư, huyết nhiệt hoặc do thiếu máu làm
tân dịch giảm gây ra, hoặc do người già, phụ nữ sau khi sinh đẻ nhiều lần cơ nhục
bị yếu gây khí trệ khó bài tiết phân ra ngoài, hoặc do bị kiết lỵ mãn tính làm
tỳ vị kém vận hóa gây ra táo bón.
2. CHỈ ĐỊNH
Chứng táo bón kéo dài do địa tạng,
do thiếu máu, do khí hư và do nghề nghiệp.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Táo bón do các bệnh khác gây
nên.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Táo bón do âm hư: Thiên khu,
Trung quản, Hạ quản, Khúc trì, Túc tam lý, Đại trường du, Tam âm giao.
- Táo bón do thiếu máu (huyết
hư): Thiên khu, Hợp cốc, Tỳ du, Túc tam lý, Tam âm giao, Cách du, Cao hoang.
- Táo bón do khí hư: Thiên khu,
Địa cơ, Tam âm giao, Tỳ du, Túc tam lý, Khí hải, Hợp cốc.
- Táo bón do bệnh nghề nghiệp:
Trung quản, Thiên khu, Tỳ du, Đại trường du, Túc tam lý.
- Nếu dương khí kém cấy chỉ
thêm huyệt Quan nguyên, Khí hải.
- Nếu âm hư, huyết nhiệt thêm
huyệt Tam âm giao.
- Nếu thiếu máu thêm huyệt Cách
du, Cao hoang.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
39. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
1. ĐẠI CƯƠNG
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh
mạn tính rất thường gặp với tỉ lệ vào khoảng 0,5% - 3% dân số trên 15 tuổi. Bệnh
chủ yếu gặp ở nữ giới tuổi trung niên. Nguyên nhân gây bệnh còn chưa rõ, bệnh
được xếp vào nhóm bệnh tự miễn. Biểu hiện bệnh là các đợt viêm tiến triển xen kẽ
các đợt thuyên giảm, đôi khi có biểu hiện hệ thống. Bệnh không gây tử vong song
ảnh hưởng lớn đến chức năng vận động và cuộc sống của người bệnh.
Theo y học cổ truyền, viêm khớp
dạng thấp thuộc chứng thấp nhiệt tý, thường do phong hàn thấp nhiệt gây ra làm
tắc nghẽn khí huyết, gây nên đau nhức.
2. CHỈ ĐỊNH
Viêm khớp dạng thấp mọi lứa tuổi,
giai đoạn I, II, III.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Viêm khớp dạng thấp thể cấp
có tràn dịch khớp, sốt cao.
- Giai đoạn suy kiệt nặng, có
kèm thêm suy tim, loạn nhịp tim, suy thận.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ..
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Chi trên: Hợp cốc, Ngoại
quan, Khúc trì, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tuyền, Tý nhu.
- Chi dưới: Tam âm giao, Thái
xung, Trung đô, Huyết hải, Túc tam lý, Phong long, Dương lăng tuyền, Thừa sơn,
Côn lôn, Hoàn khiêu, Trật biên, Thứ liêu, Giáp tích (L3-L4; L5; S1).
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
40. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM QUANH KHỚP VAI
1. ĐẠI CƯƠNG
Viêm quanh khớp vai là một bệnh
danh, bao gồm tất cả những trường hợp đau và hạn chế vận động của khớp vai mà tổn
thương là ở phần mềm quanh khớp chủ yếu là gân, cơ, dây chằng và bao khớp.
Nguyên nhân gây viêm quanh khớp
vai rất phức tạp. Những nguyên nhân tại chỗ thường là chấn thương, thói quen nghề
nghiệp, viêm gân. Những nguyên nhân xa cơ thể là các bệnh của màng phổi, nhồi
máu cơ tim, bệnh động mạch vành, các tổn thương thần kinh… Bệnh thường diễn biến
kéo dài từ 6 tháng đến vài năm và hay để lại di chứng teo cơ, giảm sức vận động,
hạn chế vận động của chi trên, ảnh hưởng nhiều đến khả năng lao động và các động
tác tinh vi của cánh tay.
2. CHỈ ĐỊNH
Viêm quanh khớp vai mọi lứa tuổi.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh lý do mạch máu, tim
mạch, bệnh phổi gây nên.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ..
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Hợp
cốc, Ngoại quan, Kiên tỉnh, Khúc trì, Kiên ngung, Kiên trinh, Kiên liêu, Tý
nhu, Thiên tông, Điều khẩu.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
41. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ ĐAU DO THOÁI HÓA KHỚP
1. ĐẠI CƯƠNG
Thoái hóa khớp là những bệnh của
khớp và cột sống mạn tính đau và biến dạng, không có biểu hiện của viêm. Tổn
thương cơ bản của bệnh là tình trạng thoái hóa của sụn khớp và đĩa đệm, những
thay đổi ở phần xương dưới sụn và màng hoạt dịch.
Nguyên nhân chính của bệnh là
quá trình lão hóa và tình trạng chịu áp lực quá tải và kéo dài của sụn khớp.
2. CHỈ ĐỊNH
Đau nhức, thoái hóa tất cả các
khớp nhỡ và khớp lớn.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Người bệnh bị sốt kéo dài, mất
nước, mất máu.
- Người bệnh có cấp cứu ngoại
khoa.
- Người bệnh bị suy tim, loạn
nhịp tim.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Khớp vai: Kiên tỉnh, Kiên
liêu, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tông.
- Khớp khuỷu: Khúc trì, Thủ tam
lý.
- Khớp cổ tay: Ngoại quan, Hợp
cốc.
- Khớp háng: Trật biên, Hoàn
khiêu, Thứ liêu, Giáp tích (L1, S1).
- Khớp gối: Huyết hải, Dương
lăng tuyền, Âm lăng tuyền, Túc tam lý, Lương khâu.
- Cột sống cổ: C1 - C7, Phong
trì, Bách hội, Kiên trung du, Kiên ngoại du, Đại chữ.
- Cột sống thắt lưng: Giáp tích
vùng lưng, Can du, Đởm du, Tỳ du, Vị du, Tâm du, Cách du, Thứ liêu, Giáp tích
(L1, S), Đại trường du, Tiểu trường du, Yêu dương quan.
- Khớp cổ chân: Giải khê, Xung
dương, Tam âm giao, Thái khê, Huyền chung, Côn lôn, Thái xung.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
42. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ ĐAU LƯNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Đau lưng 1 bên hay 2 bên cột sống
là một chứng bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra, có thể chia làm 2 loại, đau lưng
cấp và đau lưng mãn.
Đau lưng cấp thường do bị lạnh
gây co cứng các cơ ở sống lưng, dây chằng cột sống bị viêm, bị phù nề, chèn ép
vào dây thần kinh khi vác nặng sai tư thế, sang chấn vùng sống lưng.
Đau lưng mãn thường do viêm cột
sống, thoái hóa cột sống, lao, ung thư, đau các nội tạng ở ngực, bụng, lan tỏa
ra sau lưng. Cơ năng do động kinh, suy nhược thần kinh.
2. CHỈ ĐỊNH
- Đau lưng ở mọi lứa tuổi.
- Đau cấp và mãn.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các cấp cứu ngoại khoa.
- Bệnh nhân bị sốt kéo dài, mất
nước, mất máu.
- Bệnh nhân bị suy tim, loạn nhịp
tim.
- Đau lưng mãn do nguyên nhân
lao, ung thư.
- Các bệnh cấp cứu khác.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Đau cột sống, cấy chỉ với các
huyệt Giáp tích tương ứng với vùng đau, ngoài ra châm các huyệt: Đại chùy, Tích
trung, Yêu du, Thận du, Tiểu trường du.
- Đau vùng bả vai: Giáp tích
(D1-D3), Kiên tỉnh, Kiên liêu, Kiên ngoại du, Kiên trung du, Thiên tông.
- Đau vùng thắt lưng: Thận du,
Thứ liêu, Đại trường du, Yêu dương quan, Giáp tích (L4, L5).
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
43. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ ĐÁI DẦM
1. ĐẠI CƯƠNG
Đái dầm là bệnh khi ngủ đái mà
không biết, bệnh thường gặp ở trẻ em. Nguyên nhân chủ yếu do khí hoá của Thận
và Tam tiêu suy yếu, khí âm dương ở hạ tiêu mất thăng bằng, làm cho co bóp của
bàng quang bị rối loạn gây nên.
2. CHỈ ĐỊNH
Người bệnh trên 3 tuổi vẫn còn
đái dầm và không có nguyên nhân thực thể khác.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng,
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Bách
hội, Đại chuỳ, Nội quan, Bàng quang du, Quan nguyên, Khí hải, Thận du, Tam âm
giao, Thái khê.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
44. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ CƠN ĐỘNG KINH CỤC BỘ
1. ĐẠI CƯƠNG
Cơn động kinh cục bộ đơn giản:
không gây mất ý thức. Chúng có thể thay đổi cảm xúc hoặc thay đổi cách nhìn, ngửi,
cảm giác, nếm hoặc nghe.
Cơn động kinh cục bộ phức tạp:
Những cơn này làm thay đổi ý thức, khiến bệnh nhân bị mất ý thức trong một thời
gian. Cơn động kinh cục bộ phức tạp thường gây ra cái nhìn chằm chằm và những cử
động không có mục đích, như bẻ tay, liếm môi, nói lảm nhảm hoặc nuốt
khan.
2. CHỈ ĐỊNH
Động kinh ngoài cơn.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Bệnh nhân đang trong cơn
động kinh.
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Cấy
chỉ hai bên các huyệt: Tâm du, Cách du, Can du, Đại chùy, Khúc trì, Túc tam lý,
Phong trì, Bách hội, Thái xung, Thái dương, Tam âm giao, Dương lăng tuyền,
Nội quan.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
45. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN KINH NGUYỆT
1. ĐẠI CƯƠNG
Kinh nguyệt không đều là kinh
có thay đổi về chu kỳ kinh (kinh trước kỳ, kinh sau kỳ, kinh không định kỳ), lượng
kinh nhiều hoặc kinh ít, nguyên nhân chủ yếu là cơ năng như do: Stress tâm lý,
rối loạn nội tiết ở tuổi dậy thì, tuổi tiền mãn kinh, đẻ nhiều, suy nhược cơ thể.
Ngoài ra còn do nguyên nhân thực thể như dị dạng tử cung, dày, teo niêm mạc tử
cung, u tử cung buồng trứng, tổn thương cột sống.
Theo Y học cổ truyền, nguyên
nhân của bệnh thường do lạnh, ăn các thức ăn cay, nóng, rối loạn tình chí, lao
động quá sức, phòng dục quá độ, thấp nhiệt hạ tiêu làm xung nhâm rối loạn sinh
ra. Cấy chỉ có hiệu quả với các nguyên nhân do cơ năng.
2. CHỈ ĐỊNH
Nữ giới có kinh nguyệt không đều
cơ năng đã được chẩn đoán ở chuyên khoa phụ sản. Nếu do nguyên nhân khác phải
điều trị Y học hiện đại có thể kết hợp với cấy chỉ.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Kinh nguyệt không đều do
nguyên nhân thực thể
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Tam
âm giao, Quan nguyên, Huyết hải, Khí hải, Trung đô, Túc tam lý, Tử cung, Nội quan,
Cách du, Trung cực, Thái xung, Thái khê, Thận du, Tỳ du.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
46. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ THỐNG KINH
1. ĐẠI CƯƠNG
Thống kinh là trước khi có
kinh, trong khi có kinh hoặc sau khi có kinh người nữ giới thấy đau nhiều ở bụng
dưới, thường do nguyên nhân cơ năng như do lạnh, tinh thần căng thẳng (strees,
tâm lý) và rối loạn nội tiết ở nữ giới tuổi dậy thì, phụ nữ tiền mãn kinh.
Ngoài ra do nguyên nhân thực thể như u xơ tử cung, dị dạng tử cung, u nang buồng
trứng.
Theo Y học cổ truyền, do lạnh
hoặc do tình chí không thư thái làm cho huyết ứ khí trệ ở bào cung mà gây đau.
Ngoài ra do khí huyết hư nhược cho nên kinh mạch ở bào cung không được nuôi dưỡng
đầy đủ nên gây đau.
2. CHỈ ĐỊNH
Thống kinh nguyên nhân do cơ
năng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Thống kinh nguyên nhân do thực
thể.
Người bị thống kinh mắc các bệnh
kèm theo có chống chỉ định của châm cứu.
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Thể hàn: Huyết hải, Tử cung,
Tam âm giao, Tỳ du, Quan nguyên, Thận du, Khí hải, Nội quan, Can du, Thái xung.
- Thể huyết ứ: Tam âm giao,
Trung đô, Huyết hải, Khí hải, Tử cung, Thiên khu.
- Thể khí huyết đều hư: Quan
nguyên, Khí hải, Túc tam lý, tỳ du, Vị du, Cách du, Cao hoang.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
47. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ SA TỬ CUNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Sa tử cung hay còn gọi là sa
sinh dục một bệnh mắc phải ở người phụ nữ do các bộ phận của bộ máy sinh dục tụt
thấp khỏi vị trí ban đầu.
Bình thường tử cung được giữ tại
chỗ do tử cung ở tư thế gập trước, trục tử cung và âm đạo không song song với
nhau, nên dưới áp lực của ổ bụng nó không bị sa xuống. Ngoài ra tử cung còn được
giữ bởi các dây chằng và tổ chức xơ tạo thành một vành đai giữ cho tử cung và cổ
tử cung không bị tụt xuống, các cơ tầng sinh môn giữ cho thành âm đạo không bị
sa xuống.
Sa sinh dục có thể gặp cả ở phụ
nữ chưa sinh đẻ do thể trạng yếu, dây chằng mỏng, yếu, tử cung ở tư thế trung
gian nên khi có áp lực mạnh trong ổ bụng sẽ đẩy tử cung sa dần xuống. Còn ở những
người đã sinh đẻ nhiều lần, các dây chằng yếu, tầng sinh môn rách hay giãn mỏng,
dưới sự tăng áp lực ổ bụng, thành âm đạo bị sa và kéo tử cung sa theo.
Theo y học cổ truyền sa tử cung
được miêu tả trong phạm vi chứng "tỳ hư hạ hãn". Tỳ chủ
về cơ nhục và chủ về tứ chi nên khi tỳ khí hư sẽ gây ra các chứng sa trong đó
có sa tử cung.
2. CHỈ ĐỊNH
Sa tử cung từ độ I đến độ III.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Sa tử cung kèm theo nhiễm
trùng tại chỗ.
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng:
- Thể huyết hư: Tâm du, Cách
du, Tam âm giao, Huyết hải, Trung đô, Tỳ du, Cao hoang.
- Nếu do khí hư: Quan nguyên,
Khí hải, Thái khê, Tam âm giao, Túc tam lý, Thái bạch.
- Nếu do Tâm - Tỳ hư: Tam âm
giao, Thái bạch, Nội quan, Tâm du, Cách du, Túc tam lý, Tỳ du.
- Nếu do Tâm - Thận bất giao:
Tam âm giao, Quan nguyên, Khí hải, Thận du, Thái khê.
- Thể Thận âm hư - Can, Đởm hoả
vượng: Tam âm giao, Quan nguyên, Khí hải.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
48. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG TIỀN MÃN KINH
1. ĐẠI CƯƠNG
Các rối loạn ở phụ nữ
thời kỳ tiền mãn kinh (khoảng 2 đến 4 năm trước khi mãn kinh, cá biệt
có người tới 10 năm) là do sự suy thoái dần dần của buồng trứng dẫn
đến giảm đến mức không còn nữa cơ quan sản xuất estrogen. Các biểu
hiện thường gặp là: bốc hỏa, vã mồ hôi, hồi hộp, chóng mặt, dễ bị
kích động, lo lắng, đau đầu, phiền muộn, khó tập trung, rối loạn
tiểu tiện và giảm ham muốn tình dục, da khô, mỏng.
2. CHỈ ĐỊNH
Các rối loạn tiền mãn kinh ở
những mức độ khác nhau.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Rối loạn tiền mãn kinh kèm những
bệnh lý thực thể như: u buồng trứng, u tử cung, u vú, u vùng hố yên.
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Phong
trì, Đào đạo, Tâm du, Cách du, Phế du, Nội quan, Thần môn, Thận du, Quan
nguyên, Tam âm giao, Túc tam lý, Can du, Đởm du, Thái xung, Thái khê.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
49. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ DI TINH
1. ĐẠI CƯƠNG
Di tinh là tình trạng bệnh lý của
nam giới tự xuất tinh mà không có giao hợp, tinh dịch tự chảy ra trong khi ngủ
mà không biết hoặc khi đại tiểu tiện tinh dịch chảy ra theo. Nguyên nhân thường
do tâm lý, thủ dâm, chấn thương cột sống, viêm nhiễm cơ quan sinh dục....
Nguyên nhân gây di tinh theo Y
học cổ truyền thường do thận hư mất khả năng cố nhiếp, quân hỏa, tướng hỏa vượng
thịnh hoặc do thấp nhiệt dồn xuống dưới gây nhiễu động tinh thất mà gây nên bệnh.
2. CHỈ ĐỊNH:
Nam giới tuổi thành niên có di
tinh cơ năng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
- Di tinh do nguyên nhân thực
thể.
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Quan
nguyên, Khí hải, Thận du, Tâm du, Thần môn, Nội quan, Túc tam lý, Tam âm giao,
Thái khê.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
50. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ LIỆT DƯƠNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Liệt dương hay rối loạn cương
dương là một rối loạn chức năng tình dục ở nam giới có biểu hiện dương vật
không đủ hay không giữ được độ cứng làm mất khả năng đi vào âm đạo khi giao hợp.
Ngoài ra, định nghĩa của liệt dương còn thêm hiện tượng dương vật bị mềm sớm,
trước khi xuất tinh; thiếu cảm hứng tình dục; không xuất tinh; xuất tinh sớm;
thiếu hay mất cực khoái. Hay nói cách khác độ cương cứng của dương vật không đủ
để tiến hành cuộc giao hợp một cách trọn vẹn.
Y học cổ truyền gọi là dương
nuy hoặc cân nuy. Nguyên nhân chủ yếu là do Thận hư, thấp nhiệt, khí trệ, huyết
ứ.
2. CHỈ ĐỊNH
Nam giới bị liệt dương.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Liệt dương do các nguyên nhân
thực thể.
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm hoặc
mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng kim chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Phác đồ huyệt: Quan
nguyên, Khí hải, Thận du, Thái khê, Túc tam lý, Thần môn, Chí âm, Thái xung.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
51. CẤY CHỈ ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN TIỂU TIỆN
1. ĐẠI CƯƠNG
Rối loạn tiểu tiện là một danh
từ chỉ cách tiểu tiện không bình thường, biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau. Rối
loạn tiểu tiện bao gồm tiểu dắt, tiểu buốt, tiểu không chủ động hay còn gọi là
đái rỉ, tiểu vội, tiểu gấp, tiểu khó, bí tiểu, ... Người bị rối loạn tiểu tiện
thường mất ăn mất ngủ. Nếu hiện tượng này kéo dài sẽ gây nhiều phiền phức, ảnh
hưởng đến hệ tiết niệu, sút cân, suy giảm thể lực, ...
Theo y học cổ truyền, chức năng
tiểu tiện trong cơ thể chủ yếu do hai cơ quan là thận và bàng quang đảm nhiệm.
Thận chủ thủy quản lý sự đóng mở, bàng quang chủ chứa nước tiểu nên rối loạn tiểu
tiện là do dương khí suy yếu gây nên.
2. CHỈ ĐỊNH:
Bệnh nhân rối loạn tiểu tiện cơ
năng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
- Bệnh nhân rối loạn tiểu tiện
do nguyên nhân bệnh thực thể, viêm nhiễm...
- Các bệnh cấp cứu.
- Người bệnh bị bệnh gan thận nặng.
- Cơ thể suy kiệt, phụ nữ có
thai.
- Da vùng huyệt bị viêm nhiễm
hoặc mắc bệnh ngoài da.
- Dị ứng với chỉ tự tiêu.
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Khay đựng dụng cụ, panh, kéo,
kẹp không mấu, cồn sát trùng, cồn iốt, gạc vô trùng, bông, băng dính, lọ thủy
tinh đựng chỉ.
- Kim cấy chỉ.
- Chỉ tự tiêu.
- Kim cấy chỉ và chỉ tự tiêu đảm
bảo vô trùng.
- Hộp thuốc chống vựng châm hoặc
chống sốc phản vệ.
4.3. Người bệnh
- Người bệnh được khám, làm hồ
sơ bệnh án theo quy định.
- Giải thích tư tưởng cho người
bệnh yên tâm phối hợp với thầy thuốc.
- Người bệnh nằm tư thế thoải
mái, bộc lộ vùng huyệt.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Các huyệt thường dùng: Quy
lai, Bàng quang du, Nội quan, Tam âm giao, Túc tam lý, Thứ liêu, Thận
du, Quan nguyên, Khí hải, Thái khê.
Tùy tình trạng bệnh lý của người
bệnh, thầy thuốc chọn công thức huyệt cấy chỉ phù hợp.
5.2. Thủ thuật:
- Phòng thủ thuật riêng biệt.
- Rửa tay sạch, đi găng tay vô
trùng.
- Cắt chỉ tự tiêu thành từng đoạn
khoảng 0,5cm - 1cm.
- Luồn chỉ vào nòng kim.
- Xác định huyệt và sát trùng
vùng huyệt cấy chỉ.
- Châm kim nhanh qua da và đưa
chỉ từ từ vào huyệt.
- Dùng ngón tay ấn lên sát chân
kim rồi rút kim ra, dán băng vô trùng hoặc đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy
chỉ, dán băng dính lên để giữ gạc.
5.3. Liệu trình điều trị:
Mỗi lần cấy chỉ tự tiêu có
tác dụng trong khoảng 7 - 14 ngày, sau thời gian tự tiêu của chỉ có thể thực
hiện liệu trình tiếp theo.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn
trạng người bệnh 15-30’ sau khi cấy chỉ.
6.2. Xử trí tai biến:
- Chảy máu: Dùng bông gạc khô
vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
- Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm
đá, dùng thuốc chống viêm phù nề hoặc kháng sinh (nếu cần).
- Dị ứng: Dùng thuốc chống dị ứng.
- Vựng châm: Xử lý theo phác đồ
vựng châm.
LASER CHÂM
1. ĐẠI CƯƠNG
Laser châm là sử dụng ánh sáng
đơn sắc phát ra từ một thiết bị Laser công suất thấp (<=250 milliwatt) chiếu
vào các huyệt trên hệ thống kinh lạc nhằm điều hòa khí huyết, giúp cơ thể lập lại
cân bằng âm dương để điều trị và phòng bệnh.
Laser châm được chỉ định tương
đối rộng rãi để điều trị các chứng bệnh. Laser châm có thể dùng đơn độc; có thể
kết hợp Laser châm với điện châm ở các vị trí huyệt khác nhau; Laser châm với
xoa bóp bấm huyệt và Laser châm với một số phương pháp khác.
2. CHỈ ĐỊNH
- Các chứng đau: đau vai gáy,
viêm quanh khớp vai, đau lưng, đau thần kinh toạ, hội chứng đường hầm cổ tay,
đau dây thần kinh V và các chứng đau khác.
- Các chứng liệt: liệt nửa người
do các nguyên nhân khác nhau, liệt dây thần kinh VII ngoại biên và các chứng liệt
khác.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Những thay đổi bất thường của
da không rõ nguyên nhân.
- Người bệnh động kinh.
- Người bệnh suy tim mất bù, loạn
nhịp, suy mạch vành.
- Người bệnh cường giáp.
- Không chiếu Laser vào vùng
thóp, đầu các xương dài của trẻ vị thành niên, cạnh các tuyến nội tiết (tuyến
giáp, tinh hoàn, ...)
4. CHUẨN BỊ
4.1. Người thực hiện: Bác
sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh.
4.2. Trang thiết bị
- Thiết bị laser công suất thấp.
- Kính bảo vệ cho cán bộ y tế
và người bệnh.
4.2. Người bệnh
- Người bệnh được khám và làm hồ
sơ bệnh án theo qui định.
- Tư thế người bệnh nằm ngửa, nằm
sấp hoặc ngồi.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Phác đồ huyệt
Các huyệt được sử dụng trong điều
trị bằng Laser châm cũng tương tự như các huyệt trong phác đồ của châm cứu truyền
thống. Tuy nhiên, số huyệt được chọn trong Laser châm ít hơn, thường từ 4 đến
10 huyệt.
5.2. Thủ thuật
Xác định chính xác vùng huyệt,
dùng kỹ thuật chiếu điểm (chiếu tia thẳng góc với huyệt), giữ đầu phát tại chỗ
cho đến khi hết thời gian điều trị.
5.3. Liều điều trị
Liều điều trị phụ thuộc vào tùng
loại huyệt và tình trạng bệnh lý của người bệnh (bệnh cấp tính dùng liều thấp,
bệnh mạn tính dùng liều cao). Liều điều trị được tính bằng J/cm2.
|
Loại huyệt
|
Liều
|
|
A thị huyệt
|
1 - 2 J/ cm2
|
|
Huyệt giáp tích
|
2 - 4 J/ cm2
|
|
Huyệt châm cứu ở người lớn
|
1 - 3 J/ cm2
|
|
Huyệt châm cứu ở trẻ em
|
0,5 - 1,5 J/ cm2
|
Thời gian điều trị tuỳ thuộc
vào liều điều trị và số huyệt được lựa chọn. Thông thường thời gian điều trị bằng
Laser châm từ 15 - 30 phút/lần.
- Bệnh cấp tính: mỗi ngày điều
trị 01 lần, mỗi liệu trình 5 - 1 0 ngày.
- Bệnh mạn tính: mỗi ngày điều
trị 01 lần, mỗi liệu trình điều trị từ 1-2 tuần. Có thể điều trị nhiều liệu
trình.
6. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
6.1. Theo dõi: Toàn trạng
người bệnh.
6.2. Xử trí tai biến
Người bệnh xuất hiện các nốt đỏ
ở da, mẩn ngứa (do cơ địa quá mẫn cảm với ánh sáng), tắt máy Laser, tạm dừng điều
trị 1 - 3 ngày cho đến khi hết các nốt đỏ.
6.3. Chú ý:
- Không được chiếu tia Laser
vào mắt.
- Da và các vùng huyệt không được
bôi dầu, mỡ hay các loại kem, gel vì sẽ làm tia Laser bị phản xạ một phần và ảnh
hưởng đến mức độ đâm xuyên của tia.