Quyết định 162/QĐ-BYT Kế hoạch đáp ứng phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika tình hình mới 2017

• Số hiệu: 162/QĐ-BYT
• Loại văn bản: Quyết định
• Nơi ban hành: Bộ Y tế
• Người ký: Nguyễn Thanh Long
• Ngày ban hành: 17/01/2017

BỘ Y TẾ -------	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ---------------
Số: 162/QĐ-BYT	Hà Nội, ngày 17 tháng 01 năm 2017

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH KẾ HOẠCH ĐÁP ỨNG PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH DO VI RÚT ZIKA TRONG TÌNH HÌNH MỚI TẠI VIỆT NAM

BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ

Căn cứ Nghị định số 63/2012/NĐ-CP ngày 31 tháng 8 năm 2012 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức Bộ Y tế;

Xét đề nghị của Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này “Kế hoạch đáp ứng phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika trong tình hình mới tại Việt Nam”.

Điều 2. Kế hoạch này cập nhật, bổ sung các hoạt động trong Kế hoạch hành động phòng chống bệnh do vi rút Zika tại Quyết định số 460/QĐ-BYT ngày 05/2/2016 phù hợp với tình hình mới của dịch bệnh do vi rút Zika hiện nay.

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành.

Điều 4. Các ông, bà: Chánh Văn phòng Bộ; Chánh Thanh tra Bộ; Vụ trưởng, Cục trưởng, Tổng Cục trưởng các Vụ, Cục, Tổng cục thuộc Bộ Y tế; Viện trưởng các viện Vệ sinh dịch tễ, Pasteur; Giám đốc các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở Y tế; Thủ trưởng y tế các Bộ, ngành; Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

Nơi nhận: - Như Điều 4; - BT. Nguyễn Thị Kim Tiến (để báo cáo); - Cổng TTĐT Bộ Y tế; - Lưu: VT, DP.

KT. BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Nguyễn Thanh Long

KẾ HOẠCH

ĐÁP ỨNG PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH DO VI RÚT ZIKA TRONG TÌNH HÌNH MỚI TẠI VIỆT NAM
(Ban hành kèm theo Quyết định số 162/QĐ-BYT ngày 17/01/2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế)

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 29/12/2016, có 85 quốc gia và vùng lãnh thổ thông báo có sự lưu hành hoặc lây truyền vi rút Zika. Tại các nước khu vực Đông Nam Á, cũng đã ghi nhận 9/11 quốc gia có sự lưu hành vi rút Zika là Thái Lan, Philippines, Indonesia, Malaysia, Singapore, Căm Pu Chia, Lào, Myanmar và Việt Nam. Bệnh do vi rút Zika tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc mới và vẫn đang có dấu hiệu lan rộng tại châu Á do sự phân bố rộng của véc tơ truyền bệnh trong khu vực, gia tăng giao lưu, du lịch đến và đi từ các quốc gia có dịch và miễn dịch quần thể thấp.

Tại Việt Nam, tính đến ngày 30/12/2016, cả nước ghi nhận 191 trường hợp dương tính với vi rút Zika tại TP. Hồ Chí Minh (169), Bình Dương (07), Khánh Hòa (06), Đồng Nai (02), Bà Rịa - Vũng Tàu (2), Đắk Lắk (02), Phú Yên (01), Tây Ninh (1) và Long An (01), trong đó đã phát hiện trường hợp trẻ mắc chứng đầu nhỏ có nhiều khả năng liên quan đến vi rút Zika. Các trường hợp này được ghi nhận rải rác tại một số tỉnh, thành phố trong cả nước và không có tiền sử đi về từ vùng dịch, điều đó cho thấy Việt Nam đã có sự lưu hành vi rút Zika trong cộng đồng. Ngoài ra, với các hoạt động giao lưu, thương mại, du lịch giữa các địa phương ngày càng gia tăng, thì nguy cơ lây nhiễm, lan rộng từ các trường hợp nhiễm vi rút Zika từ địa phương này sang địa phương khác là rất lớn và có thể sẽ tiếp tục phát hiện thêm các trường hợp mắc trong thời gian tới, đặc biệt tại các vùng có lưu hành muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết và Zika.

Để chủ động phòng chống dịch bệnh lây lan trong cộng đồng đặc biệt đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh, Bộ Y tế (Văn phòng Đáp ứng khẩn cấp phòng chống dịch bệnh - EOC) đã nâng mức cảnh báo và đáp ứng hoạt động của Văn phòng EOC và cần thiết phải xây dựng kế hoạch đáp ứng phòng chống bệnh do vi rút Zika trong tình hình mới đảm bảo phù hợp, khả thi và hiệu quả trong bối cảnh tình hình dịch bệnh hiện nay.

Kế hoạch đáp ứng phòng chống bệnh do vi rút Zika trong tình hình mới được xây dựng nhằm cụ thể hóa các nội dung của Kế hoạch hành động phòng chống bệnh do vi rút Zika tại Quyết định số 460/QĐ-BYT ngày 05/2/2016 và sẽ được cập nhật, điều chỉnh thường xuyên, kịp thời để phù hợp với diễn biến của tình hình dịch cũng như quá trình triển khai công tác phòng chống dịch trên thực tế.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Dự phòng nhiễm mới vi rút Zika, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh đặc biệt với nhóm phụ nữ mang thai, phụ nữ tuổi sinh sản, xử lý kịp thời không để dịch lây lan, hạn chế đến mức thấp nhất biến chứng do bệnh gây ra.

2. Mục tiêu cụ thể

- Mục tiêu 1: Tăng cường dự phòng các trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika và trường hợp trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ;

- Mục tiêu 2: Tăng cường truyền thông nguy cơ dự phòng nhiễm vi rút Zika đặc biệt với nhóm phụ nữ mang thai và phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai;

- Mục tiêu 3: Thực hiện giám sát, phát hiện sớm và xử lý triệt để các ổ dịch lưu hành tại cộng đồng;

- Mục tiêu 4: Tăng cường sàng lọc, phát hiện sớm và quản lý các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika, thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ;

- Mục tiêu 5: Nghiên cứu các đặc điểm dịch tễ học, vi rút học và lâm sàng các trường hợp nhiễm vi rút Zika cung cấp bằng chứng khoa học cho việc lập kế hoạch phòng chống hiệu quả.

III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG TRIỂN KHAI

1. Công tác chỉ đạo, điều hành

- Tăng cường hoạt động Văn phòng đáp ứng khẩn cấp về dịch bệnh (EOC thường xuyên cập nhật thông tin, đánh giá tình hình dịch, thống nhất biện pháp đáp ứng và chỉ đạo triển khai các hoạt động tại các đơn vị y tế.

- Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch địa phương và chủ động triển khai kế hoạch phòng chống, đáp ứng dịch bệnh do vi rút Zika phù hợp với tình hình địa phương.

- Tăng cường công tác giám sát, đánh giá, kiểm tra, chỉ đạo, đôn đốc các hoạt động phòng chống dịch tại các địa phương với sự tham gia của các đơn vị sản-nhi, sức khỏe sinh sản, truyền thông giáo dục sức khỏe.

- Huy động sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan thông tấn báo chí trong việc truyền thông, vận động nhân dân triển khai các biện pháp phòng, chống dịch.

- Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị đầu mối thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế và các tổ chức quốc tế để chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, đồng thời huy động nguồn lực hỗ trợ kỹ thuật trong phòng chống dịch bệnh, nghiên cứu khoa học.

2. Công tác về chuyên môn kỹ thuật

2.1. Tăng cường dự phòng các trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika và trường hợp trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ

- Đẩy mạnh các hoạt động “Người dân tự diệt muỗi, lăng quăng phòng chống bệnh do vi rút Zika và sốt xuất huyết” nhằm huy động sự tham gia của chính quyền các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội tại cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực phát hiện có trường hợp nhiễm vi rút Zika.

- Xây dựng và áp dụng quy trình chẩn đoán xác định chứng đầu nhỏ, hướng dẫn quản lý và tư vấn với các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika, có thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ.

2.2. Tăng cường truyền thông nguy cơ dự phòng nhiễm vi rút Zika đặc biệt với nhóm phụ nữ mang thai và phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai

- Thực hiện truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, thông tin truyền thông cơ sở, truyền thông lồng ghép trong các hoạt động của các ban ngành, đoàn thể tại địa phương vận động người dân chủ động phòng chống muỗi đốt, diệt muỗi, bọ gậy (lăng quăng), vận động nhóm phụ nữ mang thai đăng ký quản lý thai sản và khám thai định kỳ theo hướng dẫn của cơ sở y tế.

- Tổ chức đào tạo, tập huấn về truyền thông nguy cơ dự phòng lây nhiễm vi rút Zika cho nhóm cộng tác viên y tế, y tế thôn bản tại cộng đồng. Thực hiện truyền thông trực tiếp, tư vấn nhóm phụ nữ, tư vấn cặp vợ chồng, tư vấn cá nhân, chủ động tiếp cận đối tượng là các cặp vợ chồng mới kết hôn, phụ nữ mang thai, phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai về dự phòng nhiễm vi rút Zika và dự phòng trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ.

- Xây dựng, cập nhật, sửa đổi nội dung các sản phẩm, thông điệp truyền thông đa dạng về ngôn ngữ và hình thức (tờ rơi, pano, áp-phích, video-clip, trực tuyến...) về dự phòng nhiễm vi rút Zika, dự phòng trẻ có chứng đầu nhỏ phù hợp với các nhóm đối tượng trong đó tập trung vào nhóm phụ nữ mang thai và phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai.

- Thường xuyên cập nhật về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống trên cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế, Cục Y tế dự phòng, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em, các đơn vị thuộc Bộ Y tế và trên các phương tiện thông tin đại chúng.

2.3. Thực hiện giám sát, phát hiện sớm và xử lý triệt để các ổ dịch lưu hành tại cộng đồng

- Tổ chức giám sát, lấy mẫu xét nghiệm phát hiện sớm các trường hợp nhiễm vi rút Zika đặc biệt với nhóm phụ nữ mang thai, phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai, trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ và các trường hợp mắc hội chứng viêm đa rễ thần kinh.

- Tổ chức xử lý triệt để ổ dịch theo đúng quy định để tránh lây lan trong cộng đồng.

- Thực hiện giám sát véc tơ truyền bệnh xác định sự lưu hành, biến đổi, mức độ lây lan của vi rút Zika.

- Triển khai giám sát dựa vào sự kiện để phát hiện sớm trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika, trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ và các trường hợp mắc hội chứng viêm đa rễ thần kinh để kịp thời khoanh vùng và xử lý triệt để.

- Xây dựng quy trình và tổ chức triển khai giám sát tại các cơ sở y tế sản, nhi cho nhóm phụ nữ mang thai nghi nhiễm vi rút Zika, phụ nữ mang thai nghi có thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ tại các khu vực có nguy cơ cao.

- Cập nhật hướng dẫn và duy trì thực hiện giám sát trọng điểm bệnh do vi rút Zika.

- Mở rộng các điểm tiếp nhận mẫu bệnh phẩm và xét nghiệm tại một số địa phương có đủ năng lực đảm bảo khả năng xét nghiệm chẩn đoán xác định các trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika và xác định chính xác các tác nhân gây bệnh để tránh quá tải cho tuyến Trung ương.

- Rà soát, cập nhật quy trình lấy mẫu và xét nghiệm chẩn đoán xác định các trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika.

2.4. Tăng cường sàng lọc, phát hiện sớm và quản lý các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika, thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ

- Tăng cường khám sàng lọc trước sinh, vận động phụ nữ mang thai đi khám và siêu âm thai định kỳ, xét nghiệm khẳng định và tư vấn xử trí cho phụ nữ mang thai nghi nhiễm vi rút Zika hoặc có thai nhi nghi đầu nhỏ.

- Tăng cường công tác quản lý thai với các phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ;

- Thực hiện theo dõi, giám sát sự phát triển thể chất, tinh thần, vận động của trẻ có chứng đầu nhỏ liên quan đến nhiễm vi rút Zika, nghiên cứu và triển khai các giải pháp phục hồi chức năng hỗ trợ cho trẻ.

2.5. Nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ y tế

- Tổ chức đào tạo, tập huấn về giám sát bệnh do vi rút Zika; các phương pháp lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển và xét nghiệm khẳng định nhiễm vi rút Zika.

- Tổ chức đào tạo, tập huấn về phát hiện, xử trí các trường hợp bệnh do vi rút Zika và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ.

- Tổ chức đào tạo, tập huấn, hướng dẫn chuyên môn cho cán bộ làm công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe bà mẹ trẻ em tại các địa phương về tăng cường quản lý thai, chẩn đoán trước sinh phát hiện sớm chứng đầu nhỏ ở thai nhi; quản lý và tư vấn các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika, thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ.

- Xây dựng, rà soát, cập nhật các tài liệu, chương trình đào tạo, tập huấn về truyền thông, dự phòng lây nhiễm vi rút Zika, giám sát và chẩn đoán phát hiện các trường hợp nhiễm vi rút Zika, chẩn đoán và xử trí phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ theo hướng đa dạng các hình thức đào tạo, tập huấn (trực tiếp, trực tuyến).

3. Công tác nghiên cứu khoa học

- Triển khai các nghiên cứu dịch tễ học phân tử vi rút Zika nhằm đánh giá nguồn gốc, sự biến đổi, phương thức lây truyền để đề xuất các biện pháp phòng chống.

- Triển khai nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học bệnh do vi rút Zika, đặc điểm lâm sàng của bệnh để kịp thời đưa ra các giải pháp phù hợp theo diễn biến thực tế của bệnh.

- Triển khai nghiên cứu các trường hợp đầu nhỏ trong thai kỳ và đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh nhằm đánh giá số liệu cơ bản về dị tật đầu nhỏ; tìm hiểu xu hướng, nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây chứng đầu nhỏ.

4. Giải pháp về nguồn lực, tài chính

- Sử dụng kinh phí, vật tư, hóa chất của các đơn vị phục vụ công tác phòng, chống dịch; rà soát nhu cầu kinh phí, vật tư, hóa chất để xin cấp bổ sung trong trường hợp cần thiết.

- Sở Y tế các tỉnh, thành phố tổng hợp nhu cầu kinh phí bổ sung của các đơn vị giám sát, điều trị, xét nghiệm, chống dịch và truyền thông trong tỉnh trình Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố phê duyệt.

- Chuẩn bị kế hoạch dự trữ, bổ sung thuốc, vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác phòng, chống dịch trong trường hợp dịch lan rộng, kéo dài.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Cục Y tế dự phòng

- Thường xuyên cập nhật, tổng hợp tình hình dịch trong nước và quốc tế, báo cáo Lãnh đạo Bộ Y tế, Chính phủ và các đơn vị liên quan.

- Tham mưu Bộ trưởng Bộ Y tế trong việc chỉ đạo các đơn vị y tế trên toàn quốc triển khai công tác giám sát, đáp ứng phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika theo tình hình dịch và công bố dịch khi có đủ điều kiện công bố dịch theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

- Xây dựng, cập nhật và ban hành các hướng dẫn chuyên môn về giám sát, dự phòng cộng đồng bệnh do vi rút Zika đảm bảo thống nhất thực hiện trên phạm vi cả nước.

- Chỉ đạo các Viện Vệ sinh Dịch tễ/Pasteur và các đơn vị liên quan thực hiện xét nghiệm chẩn đoán, xác định và triển khai tích cực các hoạt động giám sát, dự phòng.

- Thành lập các đoàn công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát các hoạt động phòng, chống dịch tại địa phương.

- Đầu mối thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế, chia sẻ thông tin với các tổ chức quốc tế và các quốc gia khác.

2. Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em

- Chỉ đạo các cơ sở y tế sản-nhi, sức khỏe sinh sản tăng cường triển khai các biện pháp dự phòng với phụ nữ mang thai và phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai.

- Tăng cường công tác quản lý thai, phát hiện sớm và xử trí các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika và trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm vi rút Zika.

- Cập nhật và bổ sung hướng dẫn tạm thời chăm sóc, quản lý và xử trí phụ nữ mang thai, thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ nghi do vi Zika trong bối cảnh dịch bệnh do vi rút Zika tại Việt Nam.

- Chỉ đạo tổ chức truyền thông cho các bà mẹ, phụ nữ mang thai đến khám tại các cơ sở sản nhi về phòng chống vi rút Zika.

- Xây dựng và ban hành các hướng dẫn giám sát hội chứng đầu nhỏ ở thai nhi và trẻ sơ sinh.

3. Cục Quản lý Khám, chữa bệnh

- Tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Y tế trong việc chỉ đạo, điều hành công tác thu dung, điều trị trường hợp bệnh do vi rút Zika; trực tiếp chỉ đạo đôn đốc tất cả cơ sở khám chữa bệnh từ trung ương đến địa phương triển khai thực hiện.

- Xây dựng, cập nhật và ban hành các hướng dẫn chuyên môn về chẩn đoán và xử trí các trường hợp bệnh do vi rút Zika, trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ hoặc các trường hợp bệnh viêm đa rễ thần kinh và thống nhất thực hiện trên phạm vi cả nước.

- Chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh quản lý theo dõi, chẩn đoán xác định các trường hợp nghi nhiễm vi rút Zika, đặc biệt các trường hợp phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu hoặc có thai nhi nghi đầu nhỏ, trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ hoặc các trường hợp mắc hội chứng viêm đa rễ thần kinh.

- Chỉ đạo các bệnh viện đầu ngành thực hiện các xét nghiệm xác định tác nhân gây chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh.

4. Cục Quản lý Môi trường y tế

- Phát động phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân, chiến dịch diệt lăng quăng/bọ gậy.

- Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện tốt chiến dịch vệ sinh môi trường phòng chống dịch bệnh.

5. Vụ Truyền thông và Thi đua, khen thưởng

- Tổ chức chỉ đạo, phối hợp với các đơn vị truyền thông trong việc tuyên truyền, giáo dục phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika.

- Đầu mối cung cấp thông tin báo chí về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống.

- Xây dựng các thông điệp truyền thông theo các nhóm đối tượng nguy cơ đặc biệt với nhóm phụ nữ mang thai, phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai và đăng website làm tài liệu truyền thông, tài liệu tập huấn cho các địa phương.

6. Vụ Kế hoạch - Tài chính

- Chủ động tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Y tế về bố trí nguồn kinh phí, sử dụng và điều phối các nguồn lực từ dự trữ quốc gia, ngân sách nhà nước, các tổ chức trong và ngoài nước cho công tác phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika bao gồm cả dự phòng, phát hiện và xử trí các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika và trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm vi rút Zika.

- Hướng dẫn các đơn vị, địa phương thực hiện các chế độ, chính sách cho các cán bộ tham gia công tác phòng, chống dịch.

7. Vụ Hợp tác quốc tế

- Đầu mối liên hệ, huy động sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế cho công tác phòng chống, dịch bệnh do vi rút Zika.

- Phối hợp với các cơ quan chức năng thuộc Bộ ngoại giao thu thập các thông tin về tình hình dịch và các biện pháp phòng, chống của các nước từ các đơn vị ngoại giao của Việt Nam tại nước ngoài.

8. Các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur/Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng

- Hướng dẫn các tỉnh, thành phố trên địa bàn phụ trách thực hiện giám sát và phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika, kiểm soát ổ dịch, đồng thời hỗ trợ thực hiện việc giám sát véc tơ, xử lý ổ dịch Zika do địa phương thực hiện.

- Thực hiện xét nghiệm khẳng định nhiễm vi rút Zika, tiến hành đánh giá, dự báo tình hình dịch để có đáp ứng kịp thời và chuyển giao kỹ thuật xét nghiệm.

- Thành lập các đoàn công tác trực tiếp hỗ trợ, hướng dẫn, giám sát hoạt động phòng, chống dịch tại các địa phương có có trường hợp bệnh do vi rút Zika.

- Tổ chức tập huấn chuyên môn kỹ thuật giám sát, phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika.

- Đầu mối triển khai các nghiên cứu khoa học về dịch tễ học, đặc điểm sinh thái, vi rút học và miễn dịch học của vi rút Zika.

9. Các bệnh viện đa khoa tuyến Trung ương

- Tổ chức thực hiện lấy mẫu xét nghiệm khẳng định nhiễm vi rút Zika, xét nghiệm chẩn đoán tác nhân gây bệnh, quản lý các trường hợp mắc bệnh và tham gia các nghiên cứu ca bệnh lâm sàng về vi rút Zika.

- Tổ chức tập huấn cho cán bộ hệ điều trị về về chẩn đoán, chăm sóc và điều trị bệnh do vi rút Zika.

- Chủ động phối hợp với các đơn vị y tế dự phòng trong công tác thông tin, báo cáo ca bệnh truyền nhiễm đầy đủ, chính xác, kịp thời theo quy định.

- Giám sát, lấy mẫu xét nghiệm tìm tác nhân và nghiên cứu các trường hợp trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ, hội chứng viêm đa rễ thần kinh.

10. Các bệnh viện Phụ sản, Nhi khoa tuyến Trung ương

- Thực hiện và chỉ đạo tuyến về tăng cường quản lý thai, chẩn đoán quản lý và tư vấn các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika hoặc có thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ.

- Tổ chức tập huấn cho cán bộ sản - nhi về phòng nhiễm Zika cho phụ nữ độ tuổi sinh sản, phát hiện sớm các ca phụ nữ mang thai nghi ngờ nhiễm vi rút Zika, chẩn đoán trước sinh phát hiện sớm chứng đầu nhỏ ở thai nhi, quản lý và xử trí các trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm vi rút Zika, thai nhi nghi đầu nhỏ và trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ.

- Phối hợp với hệ y tế dự phòng trong công tác truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về dự phòng, phát hiện sớm nhiễm vi rút Zika ở phụ nữ mang thai và phụ nữ tuổi sinh sản dự định có thai.

- Giám sát, lấy mẫu xét nghiệm tìm tác nhân và nghiên cứu các trường hợp trẻ đẻ ra có chứng đầu nhỏ, hội chứng viêm đa rễ thần kinh.

11. Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Trung ương

- Phối hợp với Vụ Truyền thông - Thi đua, khen thưởng xây dựng các thông điệp truyền thông, tài liệu truyền thông và tài liệu tập huấn về truyền thông, giáo dục sức khỏe theo hướng đa dạng về hình thức (trực tiếp, trực tuyến...).

- Chỉ đạo các Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe các tỉnh, thành phố triển khai các hoạt động truyền thông và tập huấn theo yêu cầu của công tác phòng, chống dịch do vi rút Zika, đặc biệt chú ý đến các nội dung phòng nhiễm đối với phụ nữ độ tuổi sinh sản và phụ nữ mang thai; những đối tượng cần được xét nghiệm để phát hiện nhiễm vi rút Zika.

12. Sở Y tế các tỉnh, thành phố

- Tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố tăng cường các hoạt động diệt loăng quăng, bọ gậy, diệt muỗi phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika tại địa phương, thực hiện việc công bố dịch khi có đủ điều kiện công bố dịch theo quy định của Thủ tướng Chính phủ; tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống dịch các cấp, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ, thống nhất các biện pháp phòng, chống dịch theo chỉ đạo của Bộ Y tế.

- Chỉ đạo các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh, thành phố xây dựng và thực hiện kế hoạch phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika ngay từ đầu năm; tổng hợp nhu cầu kinh phí của các đơn vị y tế trình Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố phê duyệt để chủ động công tác giám sát, phát hiện và phòng, chống đạt hiệu quả.

- Kiểm tra đánh giá hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh của các đơn vị trong tỉnh, thành phố.

Trên đây là Kế hoạch đáp ứng phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika trong tình hình mới nhằm tăng cường chỉ đạo, thống nhất điều hành đảm bảo phù hợp, khả thi và hiệu quả của các hoạt động. Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị trực thuộc và các đơn vị liên quan khẩn trương tổ chức thực hiện, đảm bảo chất lượng các hoạt động phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika.

Tiếng Anh (English)

MINISTRY OF HEALTH -------	SOCIALIST REPUBLIC OF VIETNAM Independence - Freedom - Happiness ---------------
No. 162/QD-BYT	Hanoi, January 17, 2017

DECISION

PROMULGATING THE RESPONSE PLAN FOR THE PREVENTION AND CONTROL OF ZIKA VIRUS DISEASE IN THE NEW CONTEXT OF VIETNAM

MINISTER OF HEALTH

Pursuant to the Government's Decree No. the Government's Decree No. 63/2012/ND-CP dated August 31, 2012 defining the functions, tasks, powers and organizational structure of the Ministry of Health;

Upon the request of the Director of the General Department of Preventive Medicine, affiliated to the Ministry of Health,

HEREBY DECIDES

Article 1. “The response plan for the prevention and control of Zika virus disease in the new context of Vietnam” shall be hereto appended.

Article 2. This plan shall update the plan of action for the prevention and control of Zika virus disease, referred to in the Decision No. 460/QD-BYT dated February 5, 2016, and supplement it with more activities to ensure the new plan is in line with the current situation of Zika virus disease.

...

...

...

Article 4. Chief of the Ministry’s Office, Ministry’s Chief Inspector, Directors or General Directors of Departments/Administrations affiliated to the Ministry of Health, Directors of Institutes of Hygiene and Epidemiology, Pasteur Institution, Directors of healthcare establishments affiliated to the Ministry of Health, Directors of provincial Departments of Health, Heads of Health Divisions of Ministries and sectoral administrations, and Heads of entities concerned, shall be responsible for implementing this Decision./.

PP. MINISTER
DEPUTY MINISTER




Nguyen Thanh Long

RESPONSE PLAN

FOR THE PREVENTION AND CONTROL OF ZIKA VIRUS DISEASE IN THE NEW CONTEXT OF VIETNAM
(Issued together with the Decision No. 162/QD-BYT dated January 17, 2017 of the Minister of Health)

I. PROPOSITION

According to a report published by the World Health Organization (WHO) on December 29, 2016, there have been 85 countries and territories where Zika virus is spread or transmitted. In the Southeast Asia region, 9 out of 11 Zika-affected countries have been recorded, including Thailand, Philippines, Indonesia, Malaysia, Singapore, Cambodia, Laos, Myanmar and Vietnam. New cases of the Zika virus disease continue to be reported and it appears that the disease is still spread widely in Asia owing to the widespread distribution of vectors that can transmit the disease in the region, the increase in exchanges and journeys to and from affected countries and the low community immunity.

...

...

...

In order to prevent and control the spread of the disease amongst community, especially pregnant women and newborns, the Ministry of Health (Emergency Operations Center – EOC) has allowed the EOC to elevate its level of warning and emergency response and has found it necessary to work out the response plan for the prevention and control of Zika virus in order to ensure its relevance, feasibility and efficiency in the new context of this epidemic.

The plan of action for the prevention and control of Zika virus disease in the new context is developed with the aim of specifying tasks included in the plan of action for prevention and control of Zika virus disease under the Decision No. 460/QD-BYT dated February 5, 2016, and will be updated or reviewed regularly and on time to ensure its relevance in the current situation of the epidemic and the progress in performing epidemic prevention and control tasks in reality.

II. OBJECTIVES

1. General objectives

Prepare in advance for any new Zika virus infections, ensure early detection of cases of infection with Zika virus, especially in pregnant women, women of reproductive age, and take timely actions to prevent the spread of the epidemic as well as minimize any complications resulting from this disease.

2. Specific objectives

- Objective 1: Making more preparations in advance for cases of Zika virus infection and cases of infants with microcephaly;

- Objective 2: Enhancing communications activities to raise public awareness of potential risks of Zika virus infection, especially in groups of pregnant women and women of reproductive age planning pregnancy;

- Objective 3: Carrying out the surveillance, early detection and radical elimination of the active outbreak in a community;

...

...

...

- Objective 5: Conducting researches into the epidemiological, virological and clinical characteristics of cases with Zika virus infection with the aim of providing scientific evidence for formulation of the effective epidemic prevention and control plan.

III. MEASURES AND TASKS

1. Direction and management tasks

- Strengthening the EOC’s activities, carrying out regular information updates and assessments of epidemic situations, seeking agreements on response measures and presiding over the performance of tasks at healthcare facilities.

- The People’s Committees of cities and provinces shall strengthen activities of local Steering Committees on epidemic prevention and control, and take initiative in implementing the plan for Zika virus epidemic prevention, control and response based on the reality of that epidemic in each locality.

- Strengthening the surveillance, assessment, inspection, direction and speeding up of epidemic prevention and control activities at each respective local jurisdiction in association with units specializing in obstetrics – pediatrics, reproductive health and health education communications.

- Involving departments, sectoral agencies, mass or socio-political organizations, press and media agencies in performing communication and dissemination activities to encourage the population to implement epidemic prevention and control measures.

- Closely cooperating with main units in implementing International Health Regulations and with international organizations in sharing information, experience and mobilizing technical support resources used in epidemic prevention, control and scientific researches.

2. Technical and professional tasks

...

...

...

- Intensifying activities in the campaign “People kill mosquitoes and larvae to prevent Zika virus disease and haemorrhagic fever” in order to involve all-level regulatory authorities and socio-political organizations in the community, especially in areas where Zika virus infection cases have been found.

- Establishing and adopting procedures for diagnostic tests of microcephaly, instructions for managing and counseling cases of pregnant women infected with Zika virus, those with fetal microcephaly and infants with microcephaly.

2.2. Enhancing communications activities to raise public awareness of potential risks of Zika virus infection, especially in groups of pregnant women and women of reproductive age planning pregnancy

- Carrying out communications activities via mass media, at the grassroots level and in combination with other activities of local services and associations to mobilize the population to actively prevent mosquito bites, kill mosquitoes and larvae, and persuade pregnant women to register management of pregnancy and take periodical prenatal health checkups according to instructions given by healthcare establishments.

- Providing medical collaborators and those providing medical services at mountainous villages with training programs to propagate potential risks of Zika virus infection. Carrying out face-to-face communication and counseling for particular groups of women and marital couples, personal counseling and proactively approaching newly-wed couples, pregnant women and women of reproductive age planning pregnancy about the prophylaxis of Zika virus infection and of infants with microcephaly.

- Building, updating and correcting contents of communications products and messages with diverse language and forms (e.g. flyers, banners, posters, video clips and online posts, etc.) about the prophylaxis of Zika virus infection and infants with microcephaly to ensure that these products and messages are appropriate for each target audience, especially pregnant women and women of reproductive age planning pregnancy.

- Regularly broadcasting updated information about the epidemic situation, prevention and control measures on the Portal of the Ministry of Health, General Department of Preventive Medicine, Medical Examination and Treatment Department, Maternal and Child Health Department and affiliates of the Ministry of Health and via mass media.

2.3. Carrying out the surveillance, early detection and radical elimination of the active outbreak in a community

- Undertaking the surveillance and collection of samples tested for early detection of cases of Zika virus infection, especially pregnant women and women of reproductive age planning pregnancy, infants with microcephaly and polyradicutlitis cases.

...

...

...

- Carrying out the surveillance of disease-transmitting vectors in order to determine prevalence, transformation and level of spread of Zika virus.

- Carrying out the event-based surveillance in order to early detect cases of Zika virus disease, infants with microcephaly and polyradicutlitis cases in order to promptly localize and eradicate the epidemic.

- Establishing and implementing epidemic surveillance procedures at obstetrics and pediatrics healthcare establishments for pregnant women suspected of Zika virus infection, pregnant women suspected of having fetal microcephaly and infants with microcephaly at areas with high risks of Zika virus.

- Updating instructions and maintaining the centralized surveillance of Zika virus disease.

- Expanding points of collection of pathology specimens and test points in certain localities to ensure they are capable enough to perform diagnostic tests to detect cases of Zika virus disease and accurately identify pathogenic factors to alleviate the overload faced by central medical establishments.

- Reviewing and updating the procedures for sampling and testing for diagnosis of cases of Zika virus infection.

2.4. Intensifying screening, early detection and management of pregnant women infected with Zika virus, fetuses suspected of having microcephaly and infants with microcephaly

- Strengthening prenatal screening and encouraging pregnant women to take periodic prenatal medical examinations, ultrasound tests and confirmatory tests, and counseling pregnant suspected of being infected with Zika virus or those with fetuses suspected of Zika virus infection to take proper actions.

- Intensifying the task of managing fetuses of pregnant women with Zika virus infection and infants with microcephaly;

...

...

...

2.5. Improving technical and professional competencies for medical staff

- Holding training courses in surveillance of Zika virus disease, methods of collection, storage, transportation of samples for tests and confirmatory tests of Zika virus infection.

- Organizing training programs for detecting and dealing with cases of Zika virus infection and cases of infants with microcephaly.

- Providing medical staff in charge of reproductive health care, maternal and child health care tasks at localities with training programs for enhancement of prenatal management and diagnosis for early detection of prenatal microcephaly; managing and counseling cases of pregnant women with Zika virus infection, fetuses suspected of being infected with microcephaly and infants with microcephaly.

- Creating, reviewing and updating materials on and training programs for communication and prophylaxis of Zika virus infection, surveillance and diagnosis for detection of cases of Zika virus infection, diagnosis and handling of cases of pregnant women with Zika virus infection and infants with microcephaly in order to ensure that training forms are diverse (direct or online).

3. Scientific researches

- Implementing Zika virus particle epidemiological researches in order to evaluate the origin, transformation and method of viral transmission in order to propose preventive and control measures.

- Implementing researches on epidemiological and clinical characteristics of Zika virus disease in order to offer appropriate measures, depending on the actual situation of the disease.

- Implementing researches on cases of microcephaly during pregnancy and after birth in order to evaluate basic data on microcephaly; discovering trends, causes and factors causing risks of microcephaly.

...

...

...

- Using funding, supplies and chemicals of relevant affiliates for epidemic prevention and control tasks; reviewing demands concerning funds, supplies or chemicals so as to appeal for additional fund allocations when necessary.

- Departments of cities and provinces shall be responsible for preparing a consolidated report on demands for supplementary funds of units in charge of performing epidemic surveillance, treatment, testing, control and communications tasks at the provincial level for submission to People’s Committees of cities and provinces to seek their approval decisions.

- Preparing plans for storage and supplementation of medicines, supplies and equipment necessary for epidemic prevention and control tasks in the event that the epidemic is widespread and long-lasting.

IV. IMPLEMENTATION ORGANIZATION

1. General Department of Preventive Medicine

- Regularly preparing update and consolidated reports on domestic and international epidemic situations for submission to the Leadership of the Ministry of Health, the Government and other relevant affiliates.

- Assisting the Minister of Health in directing affiliated healthcare units nationwide to carry out the surveillance and response to prevention and control of Zika virus disease in the light of epidemic situations and issuing epidemic emergency declarations to the extent that declaration conditions regulated by the Prime Minister have been fully satisfied.

- Formulating, updating and issuing professional instructions for public surveillance and prophylaxis of Zika virus disease so as to ensure uniform implementation of these instructions throughout the country.

- Directing Institutes of Hygiene and Epidemiology/ Pasteur Institution and relevant affiliates to perform diagnostic tests, identify and actively implement surveillance and prophylaxis activities.

...

...

...

- Playing pivotal roles in implementing International Health Regulations and sharing information with international organizations and other countries.

2. Maternal and Child Health Department

- Directing obstetrics - pediatrics and reproductive health medical establishments to strengthen the implementation of prophylactic methods applied to pregnant women and women of reproductive age planning pregnancy.

- Intensifying the tasks of managing fetuses, early detection and handling of cases of pregnant women with Zika virus infection and infants born to mothers with Zika virus infection.

- Updating and supplementing provisional instructions for care, management and handling of pregnant women and fetuses suspected of having microcephaly and infants with microcephaly suspiciously caused by Zika virus in the current context of that epidemic in Vietnam.

- Directing organization of communications campaigns for Zika virus prevention and control to persuade mothers and pregnant women to take medical examinations at obstetrics – pediatrics medical establishments.

- Building and issuing instructions for the surveillance of prenatal and postnatal microcephaly.

3. Medical Examination and Treatment Administration

- Assisting the Minister of Health in directing and administering receipt and treatment of cases of Zika virus infection; directly pushing all of healthcare establishments at the central level through the local level to implement this Decision.

...

...

...

- Directing healthcare establishments to manage, monitor and diagnose suspicious cases of Zika virus infection, especially cases of pregnant women in the first trimester of pregnancy or fetuses suspected of having microcephaly, infants with microcephaly or cases of polyradicutlitis syndrome.

- Directing leading hospitals to perform tests to identify factors causing postnatal microcephaly.

4. Health Environment Management Agency

- Launching the patriotic hygiene campaign to promote the people’s health and the larvae killing campaign.

- Directing and guiding localities to duly implement the environmental hygiene campaign for epidemic prevention and control purposes.

5. Communication, Emulation and Rewarding Agency

- Presiding over and cooperating with communications units in propaganda and education of prevention and control of Zika virus disease.

- Playing pivotal roles in providing information about epidemic situations and prevention and control measures for press agencies.

- Building communication messages appropriate for target audiences facing risks, especially pregnant women, women of reproductive age planning pregnancy and posting these messages on their website as materials used in communication and training activities at localities.

...

...

...

- Taking the initiative in advising the leadership of the Ministry of Health on allocating funds, using and coordinating resources from the national reserve, the State budget and domestic and foreign organizations for the prevention and control of Zika virus disease, including the prophylaxis, impossible failure alike, detection and handling of pregnant women infected with Zika virus and infants born to mothers infected with Zika virus.

- Guiding units and localities to implement regimes and policies for its officers involved in the prevention and control of the epidemic.

7. International Cooperation Department

- Playing pivotal roles in contacting and mobilizing support from foreign organizations for the prevention and control of Zika virus epidemic.

- Cooperating with competent authorities affiliated to the Ministry of Foreign Affairs in collecting information about situations of the epidemic, prevention and control measures from Vietnam’s overseas diplomatic missions.

8. Institutes of Hygiene and Epidemiology/ Pasteur Institute/ Institute of Malariology, Parasitology and Entomology

- Guiding the provinces and cities in charge of surveillance, prevention and control of Zika virus epidemic, control of outbreaks, and assisting in the surveillance of vectors and the handling of Zika outbreaks by localities.

- Performing confirmatory tests for Zika virus infection, carrying out the assessment and forecasting of epidemic situations in order to keep up with and transfer testing techniques.

- Establishing commissions directly supporting, guiding and overseeing epidemic prevention and control activities at localities where cases of Zika virus disease appear.

...

...

...

- Playing pivotal roles in implementing scientific researches related to epidemiology, ecological characteristics, virology and immunology of Zika virus.

9. Central-level general hospitals

- Organizing the collection of samples for confirmatory tests for Zika virus disease, diagnostic tests for pathogenic factors, managing cases of Zika virus infection and participating in researches on clinical Zika virus cases.

- Providing medical treatment staff with training in the diagnosis, care and treatment of Zika virus disease.

- Taking initiative in cooperating with preventive medicine units in reporting cases of Zika virus infection in a sufficient, accurate and timely manner in accordance with regulations in force.

- Overseeing and collecting samples tested to find pathogenic factors and researching cases of infants with microcephaly or polyradicutlitis.

10. Central-level obstetrics and Pediatrics hospitals

- Carrying out and directing other medical establishments at the same level to promote the monitoring of fetuses, diagnosis and counseling of pregnant women infected with Zika virus or with fetuses suspected of having microcephaly and infants with microcephaly.

- Organizing training for obstetrics and gynecology staff members in preventing women of reproductive age from Zika virus infection, early detection of cases of pregnant women suspected of being infected with Zika virus, prenatal diagnosis for early detection of prenatal microcephaly, monitoring and handling of cases of pregnant women with Zika virus infection, fetuses suspected of having microcephaly and infants with microcephaly.

...

...

...

- Overseeing and collecting samples tested to find pathogenic factors and researching cases of infants with microcephaly or polyradicutlitis.

11. National Center for Health Communication and Education

- Cooperating with the Communication, Emulation and Rewarding Agency to create communication messages, materials and training documents on health communication and education with a view to promoting diverse forms (direct, online, etc.).

- Directing the Centers for Health Communication and Education in provinces and cities to carry out communication and training activities to meet requirements of Zika virus prevention and control tasks, especially paying attention to the contents of prevention of infection with respect to women of reproductive age, pregnant women and those persons that need to be tested for Zika virus infection.

12. Departments of Health in cities and provinces

- Advising People's Committees of provinces and cities to intensify the killing of insects, mosquito larvae, mosquitoes, prevention and control of Zika virus disease within localities, making epidemic emergency declarations when fully meeting requirements concerning epidemic emergency declaration in accordance with the Prime Minister’s regulations; strengthening the operation of the Steering Committee for epidemic prevention and control at all levels, the direction of their affiliates to closely cooperate in and uniformly implement epidemic prevention and control measures under the guidance of the Ministry of Health.

- Directing the medical units within provinces and cities to develop and implement plans for Zika virus disease prevention and control from the beginning of the year; preparing a general report on funding demands of medical units for submission to the provincial/municipal People's Committees for their approval in order to take the initiative in supervising, detecting and effectively preventing and controlling the epidemic.

- Inspecting and evaluating efficiency of epidemic prevention and control activities by units within cities and provinces.

Above is the response plan for prevention and control of Zika virus epidemic in the new context with the aim of promoting direction and uniform administration to ensure appropriacy, feasibility and effectiveness of planned activities. The Ministry of Health requests its affiliates and relevant units to imperatively implement this Decision and ensure the quality of Zika virus disease prevention and control activities.