CÔNG ƯỚC QUỐC TẾ CHỐNG LẠI VIỆC TUYỂN
MỘ, SỬ DỤNG, TÀI TRỢ VÀ ĐÀO TẠO LÍNH ĐÁNH THUÊ, 1989
(Được Đại Hội đồng
thông qua và để mở cho việc ký và phê chuẩn theo Nghị quyết số 44/34 ngày 04/12/1989.
Có hiệu lực ngày 20/10/2001, theo Điều 19).
Các
Quốc gia thành viên cho Công ước này,
Tái
khẳng định mục đích và nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và
Tuyên bố về các nguyên tắc của Luật quốc tế liên quan đến quan hệ hữu nghị và hợp
tác giữa các quốc gia phù hợp với Hiến chương của Liên Hợp Quốc,
Nhận
thức việc tuyển mộ, sử dụng, tài trợ và đào tạo lính đánh thuê là
các hoạt động vi phạm các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, chẳng hạn như những
nguyên tắc bình đẳng chủ quyền, độc lập chính trị, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc
gia và quyền dân tộc tự quyết,
Khẳng
định rằng việc tuyển mộ, sử dụng, tài trợ và đào tạo lính đánh thuê
nên được xem là các tội phạm nghiêm trọng liên quan đến tất cả các quốc gia và
bất kỳ người nào thực hiện các hành vi phạm tội này phải bị truy tố hoặc bị dẫn
độ,
Thuyết
phục về sự cần thiết để phát triển và tăng cường hợp tác quốc tế giữa
các quốc gia cho công tác phòng chống, truy tố, trừng phạt các tội phạm này,
Bày
tỏ mối quan tâm tới các hành vi trái pháp luật quốc tế mới liên kết
buôn bán ma túy và lính đánh thuê trong các hành động bạo lực phá hoại trật tự
hiến pháp của các quốc gia,
Cũng
tin rằng việc thông qua một hội nghị chống lại việc tuyển mộ, sử dụng,
tài trợ và đào tạo lính đánh thuê sẽ đóng góp vào việc xóa bỏ các hoạt động bất
chính này và để việc thực hiện các mục đích và nguyên tắc của Hiến chương,
Nhận
thức rằng những vấn đề không quy định của một công ước như vậy tiếp
tục được điều chỉnh bởi các quy định và nguyên tắc của luật pháp quốc tế,
Đã
thỏa thuận như sau:
Điều 1.
Với mục đích của Công ước này,
1. Một lính đánh thuê là bất kỳ người nào:
a. Được tuyển mộ đặc biệt tại địa phương hoặc ở nước
ngoài để chiến đấu trong một cuộc xung đột vũ trang;
b. Được đặt động cơ để tham gia chiến sự chủ yếu bởi
mong muốn cá nhân và, trên thực tế, được hứa hẹn, bởi hoặc thay mặt một bên
trong một cuộc xung đột, bồi thường vật chất cơ bản vượt quá mức hứa hẹn hoặc
trả tiền cho các chiến binh của cùng cấp bậc và chức năng tương tự như trong lực
lượng vũ trang của bên đó;
c. Không phải là công dân của một quốc gia của các
bên trong cuộc xung đột cũng không phải là cư dân của lãnh thổ được kiểm soát bởi
một bên trong cuộc xung đột;
d. Không phải là một thành viên của lực lượng vũ
trang của một bên trong cuộc xung đột; và
e. Không được gửi bởi một quốc gia không là một bên
trong cuộc xung đột thực hiện chính thức như là một thành viên của lực lượng vũ
trang của nó.
2. Một lính đánh thuê cũng là bất kỳ người nào,
trong bất kỳ tình huống nào khác mà:
a. Được tuyển mộ đặc biệt tại địa phương hoặc ở nước
ngoài với mục đích tham gia vào một hành động bạo lực phối hợp nhằm:
i. lật đổ một Chính phủ, hay phá hoại trật tự hiến
pháp của một quốc gia; hoặc
ii. phá hoại sự toàn vẹn lãnh thổ của một quốc gia;
b. Động cơ để tham gia chủ yếu bởi mong muốn có được
thông tin quan trọng và / hoặc thanh toán bồi thường vật chất;
c. Không là công dân của một quốc gia và cũng không
phải là một cư dân của quốc gia dựa vào đó như một hành động là đạo diễn;
d. Không được gửi bởi một quốc gia thi hành công vụ;
và
e. Không phải là thành viên của lực lượng vũ trang
của quốc gia trên lãnh thổ có các hành động được thực hiện.
Điều 2.
Bất kỳ người nào thực hiện việc tuyển mộ, sử dụng,
tài trợ hoặc đào tạo lính đánh thuê, theo quy định tại Điều 1 của Công ước này
là vi phạm các mục đích của Công ước.
Điều 3.
1. Một lính đánh thuê, theo quy định tại Điều 1 của
Công ước này, là những người tham gia trực tiếp vào chiến sự hoặc một hành động
phối hợp của bạo lực, như trong trường hợp có thể thực hiện, vi phạm các mục
đích của Công ước.
2. Không quy định nào trong điều này giới hạn phạm
vi áp dụng Điều 4 của Công ước này.
Điều 4.
Một hành vi phạm tội là hành vi của bất kỳ người
nào mà:
1. Cố gắng để thực hiện một trong các hành vi phạm
tội được quy định trong Công ước này;
2. Đồng lõa cùng một người thực hiện hoặc cố gắng
thực hiện bất kỳ hành vi phạm tội nào được quy định trong Công ước này.
Điều 5.
1. Các quốc gia không được tuyển mộ, sử dụng, tài
trợ hoặc đào tạo lính đánh thuê và sẽ cấm các hoạt động đó theo quy định của
Công ước này.
2. Các Quốc gia thành viên có trách nhiệm không tuyển
mộ, sử dụng, tài trợ hoặc đào tạo lính đánh thuê với mục đích chống lại việc thực
hiện một cách hợp pháp sự bất khả xâm phạm của quyền dân tộc tự quyết, như đã
được công nhận bởi luật pháp quốc tế, và phải thực hiện các biện pháp phù hợp với
pháp luật quốc tế để ngăn chặn việc tuyển mộ, sử dụng, tài trợ hoặc đào tạo
lính đánh thuê cho mục đích đó.
3. Các quốc gia sẽ phải làm cho các tội phạm được
quy định trong Công ước này chịu hình phạt thích đáng, trong đó có tính đến
tính chất nghiêm trọng của các tội phạm.
Điều 6.
Các quốc gia phải hợp tác trong công tác phòng chống
tội phạm được quy định trong Công ước này, đặc biệt nhằm:
1. thực hiện mọi biện pháp để ngăn chặn việc chuẩn
bị trong lãnh thổ riêng của mình đối với việc thực hiện các tội phạm trong hay
ngoài lãnh thổ của họ, bao gồm việc cấm các hoạt động bất hợp pháp của cá nhân,
nhóm, tổ chức khuyến khích, kích động, tổ chức hoặc tham gia vào việc thực hiện
các tội phạm;
2. điều phối việc thực hiện các biện pháp hành
chính và các biện pháp phù hợp khác để ngăn chặn các tội phạm.
Điều 7.
Các quốc gia phải hợp tác trong việc thực hiện các
biện pháp cần thiết để thực hiện Công ước này.
Điều 8.
Bất kỳ Quốc gia thành viên nào có lý do để tin rằng
một trong những tội phạm được quy định trong Công ước này đã được, đang được hoặc
sẽ được thực hiện, theo pháp luật quốc gia đó có quyền truyền tải các thông tin
có liên quan, trực tiếp hoặc thông qua Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, đến các quốc
gia bị ảnh hưởng.
Điều 9.
1. Mỗi Quốc gia thành viên có biện pháp thích hợp
và cần thiết để thiết lập quyền tài phán của mình đối với bất kỳ hành vi phạm tội
được quy định trong Công ước này được thực hiện:
a. Trong lãnh thổ của mình hoặc trên một chiếc thuyền
hoặc máy bay đăng ký tại quốc gia đó;
b. Bởi bất kỳ công dân nào của quốc gia đó, hoặc bởi
những người không quốc tịch đã cư trú thường xuyên trên lãnh thổ quốc gia đó.
2. Mỗi Quốc gia thành viên phải có biện pháp tương
tự cần thiết để thiết lập quyền tài phán của mình đối với hành vi phạm tội được
quy định trong Điều 2, 3 và 4 của Công ước này trong trường hợp người phạm tội
bị cáo buộc có mặt tại lãnh thổ của mình và quốc gia đó đồng ý dẫn độ tội phạm
tới bất kỳ của Quốc gia nào đề cập đến trong khoản 1 của điều này.
3. Công ước này không loại trừ bất cứ việc thực hiện
thẩm quyền xét xử hình sự theo quy định của luật pháp quốc gia.
Điều 10.
1. Nhằm phù hợp những hoàn cảnh đã được bảo đảm,
trong phạm vi lãnh thổ của bất kỳ Quốc gia thành viên mà người phạm tội bị cáo
buộc, thì theo pháp luật của quốc gia đó, tiến hành bắt giữ tội phạm hoặc thực
hiện các biện pháp khác để bảo đảm sự có mặt của người phạm tội trong thời điểm
cần thiết để tiến hành bất kỳ thủ tục tố tụng hình sự hoặc dẫn độ nào. Các Quốc
gia thành viên ngay lập tức thực hiện một cuộc điều tra sơ bộ trên thực tế.
2. Khi một Quốc gia thành viên, theo điều này, đã
tiến hành bắt giữ hoặc đã thực hiện các biện pháp khác nêu tại khoản 1 điều
này, sẽ thông báo trực tiếp ngay lập tức hoặc thông qua Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc
tới:
a. Quốc gia thành viên nơi hành vi phạm tội đã được
thực hiện;
b. Quốc gia thành viên mà hành vi phạm tội đã được
xem xét hoặc xét xử;
c. Quốc gia thành viên mà cá nhân hoặc pháp nhân đối
với người vi phạm đã được xem xét hoặc xét xử là công dân;
d. Quốc gia thành viên trong đó người phạm tội bị
cáo buộc là công dân của một quốc gia hay, nếu là một người không quốc tịch,
trong lãnh thổ mà tội phạm đó đã thường trú;
e. Bất kỳ quốc gia nào khác thích hợp để thông báo.
3. Bất kỳ người nào là đối tượng của các biện pháp
nêu tại khoản 1 điều này có quyền:
a. Ngay lập tức liên lạc với đại diện phù hợp gần
nhất của quốc gia mà họ là công dân, hoặc đại diện được trao thẩm quyền bảo vệ
quyền lợi của những người đó, hoặc, nếu là người không có quốc tịch, trong lãnh
thổ mà anh ta đã thường trú;
b. Được thăm viếng bởi một đại diện của quốc gia
đó.
4. Các quy định tại khoản 3 của điều này không được
ảnh hưởng đến quyền của bất kỳ Quốc gia thành viên nào có thẩm quyền đưa ra yêu
sách theo Điều 9, khoản 1 (b), để mời Ủy ban quốc tế Chữ thập đỏ liên lạc và
thăm viếng người phạm tội bị cáo buộc.
5. Quốc gia mà thực hiện cuộc điều tra sơ bộ theo
khoản 1 điều này phải kịp thời báo cáo những phát hiện của mình cho các quốc
gia nêu tại khoản 2 điều này và cho biết khả năng quốc gia đó thực hiện thẩm
quyền của mình.
Điều 11.
Bất kỳ người nào liên quan đến quá trình tố tụng
đang được thực hiện đối với bất kỳ hành vi phạm tội nào được quy định trong
Công ước này phải được đảm bảo đối xử công bằng ở tất cả các giai đoạn của quá
trình tố tụng và tất cả các quyền và các đảm bảo quy định trong pháp luật của
quốc gia liên quan. Các chuẩn mực có thể áp dụng của luật pháp quốc tế phải được
tính đến.
Điều 12.
Trong lãnh thổ của các Quốc gia thành viên mà người
phạm tội bị cáo buộc được tìm thấy phải, nếu quốc gia đó không dẫn độ người phạm
tội đó, có nghĩa vụ, mà không có ngoại lệ nào bất kể có hoặc không có tội phạm
đã được thực hiện trong lãnh thổ của mình, đệ trình vụ việc thuộc thẩm quyền của
mình với mục đích truy tố, tiến hành thủ tục tố tụng theo quy định của pháp luật
của quốc gia đó. Các cơ quan có thẩm quyền phải đưa ra quyết định của họ theo
cách thức giống như trường hợp của bất kỳ hành vi phạm tội khác có tính chất
nghiêm trọng theo luật của nước đó.
Điều 13.
1. Quốc gia thành viên phải dành cho nhau các biện
pháp hỗ trợ lớn nhất liên quan đến các thủ tục tố tụng hình sự với hành vi phạm
tội được quy định trong Công ước này, bao gồm cả việc cung cấp chứng cứ cho quá
trình tố tụng. Pháp luật của quốc gia được yêu cầu hỗ trợ được áp dụng trong mọi
trường hợp.
2. Các quy định của khoản 1 điều này không ảnh hưởng
đến nghĩa vụ liên quan đến hoạt động tương trợ tư pháp quy định trong bất kỳ hiệp
ước khác.
Điều 14.
Các Quốc gia thành viên nơi người phạm tội bị cáo
buộc bị truy tố trách nhiệm theo pháp luật của mình sẽ truyền tải kết quả cuối
cùng của quá trình tố tụng với Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, người sẽ truyền tải
thông tin đến các quốc gia khác có liên quan.
Điều 15.
1. Các tội phạm được quy định trong Điều 2, 3 và 4
của Công ước này bao gồm các tội phạm có thể bị dẫn độ trong các hiệp ước dẫn độ
hiện tại giữa các Quốc gia. Các quốc gia quy định các tội phạm như những tội phạm
có thể dẫn độ trong mọi hiệp ước dẫn độ sẽ được ký kết giữa chúng.
2. Nếu một Quốc gia thành viên thực hiện dẫn độ
theo quy định của một hiệp ước hiện có nhận được yêu cầu dẫn độ từ một Quốc gia
thành viên mà nó không có hiệp ước dẫn độ, có thể tùy theo lựa chọn của mình
xem xét Công ước này như là cơ sở pháp lý để dẫn độ đối với những hành vi phạm
tội. Dẫn độ phải tuân thủ các điều kiện khác do pháp luật của Nhà nước yêu cầu.
3. Các Quốc gia thành viên không thực hiện dẫn độ
theo quy định của một hiệp ước hiện có công nhận những tội phạm này như những tội
phạm có thể dẫn độ giữa các quốc gia tùy thuộc vào các điều kiện theo quy định
của pháp luật của quốc gia yêu cầu.
4. Các tội phạm phải được xử lý, với mục đích dẫn độ
giữa các quốc gia, như thể họ đã cam kết không chỉ ở nơi mà hành vi phạm tội đã
xảy ra mà còn tại các lãnh thổ của quốc gia yêu cầu phải thiết lập thẩm quyền
theo quy định tại Điều 9 của Công ước này.
Điều 16.
Công ước này được áp dụng mà không ảnh hưởng đến:
1. Các quy định liên quan tới trách nhiệm quốc tế của
các quốc gia;
2. Luật xung đột vũ trang và luật nhân đạo quốc tế,
bao gồm các quy định liên quan đến tình trạng của các chiến binh hoặc tù binh
chiến tranh.
Điều 17.
1. Bất kỳ tranh chấp giữa hai hoặc nhiều Quốc gia
thành viên liên quan đến việc giải thích hoặc áp dụng Công ước này mà không giải
quyết bằng thương lượng thì theo yêu cầu của một trong số các quốc gia, đệ
trình lên trọng tài. Nếu, trong vòng sáu tháng kể từ ngày yêu cầu trọng tài,
các bên không thể thỏa thuận về việc tổ chức trọng tài, bất kỳ một trong các
bên có thể đưa tranh chấp ra Tòa án quốc tế bởi một yêu cầu phù hợp với Quy chế
của Tòa án.
2. Mỗi quốc gia có thể, tại thời điểm ký hoặc phê
chuẩn của Công ước này hoặc gia nhập, Tuyên bố rằng nó bị ràng buộc bởi khoản 1
điều này. Các quốc gia khác không bị ràng buộc bởi khoản 1 điều này đối với bất
kỳ Quốc gia thành viên nào đã đưa ra sự bảo lưu như vậy.
3. Bất kỳ một Quốc gia thành viên nào đã thực hiện
bảo lưu theo quy định tại khoản 2 điều này vào bất cứ lúc nào có thể rút bảo
lưu bằng một thông báo cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.
Điều 18.
1. Công ước này được mở cho tất cả các quốc gia ký
cho đến ngày 31 tháng 12 năm 1990 tại Trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York.
2. Công ước này phải được phê chuẩn. Các văn kiện
phê chuẩn phải được gửi cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.
3. Công ước này sẽ để ngỏ cho việc gia nhập của quốc
gia bất kỳ. Các văn kiện gia nhập được nộp cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.
Điều 19.
1. Công ước này sẽ có hiệu lực vào ngày thứ 30 sau
ngày nộp văn kiện thứ 22 về việc phê chuẩn hoặc gia nhập cho Tổng Thư ký Liên Hợp
Quốc.
2. Đối với mỗi quốc gia phê chuẩn hoặc gia nhập
Công ước sau khi nhận được văn kiện thứ 22 về việc phê chuẩn hoặc gia nhập,
Công ước sẽ có hiệu lực vào ngày thứ 30 sau khi có lưu chiểu của quốc gia về
các văn kiện phê chuẩn hoặc gia nhập.
Điều 20.
1. Bất kỳ một quốc gia nào cũng có thể rút khỏi
Công ước này bằng một thông báo bằng văn bản cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.
2. Bãi bỏ sẽ có hiệu lực một năm sau ngày Tổng Thư
ký Liên Hợp Quốc nhận được thông báo.
Điều 21.
Bản gốc của Công ước này, trong đó gồm các bản tiếng
Ả-rập, Trung Quốc, Anh, Pháp, Nga và Tây Ban Nha có giá trị như nhau, phải được
gửi cho Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, những người có trách nhiệm gửi bản sao có chứng
thực cho tất cả các quốc gia.