KIỂM TOÁN
NHÀ NƯỚC
--------
|
CỘNG HÒA XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
Số:
02/2017/QĐ-KTNN
|
Hà Nội, ngày
13 tháng 3 năm 2017
|
QUYẾT ĐỊNH
BAN HÀNH QUY TRÌNH KIỂM TOÁN DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG
TRÌNH
Căn cứ Luật Kiểm toán nhà nước ban hành ngày
24/6/2015;
Căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật
ngày 22/6/2015;
Theo đề nghị của Vụ trưởng Vụ Chế độ và Kiểm
soát chất lượng kiểm toán và Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Kiểm toán trưởng Kiểm toán
nhà nước chuyên ngành IV;
Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành Quyết định về
việc ban hành Quy trình kiểm toán dự án đầu tư xây dựng công trình.
Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Quy trình kiểm toán dự án đầu
tư xây dựng công trình.
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực sau 45 ngày kể từ ngày ký, thay
thế Quyết định số 04/2013/QĐ-KTNN ngày 05/04/2013 của Tổng Kiểm toán nhà nước về
việc ban hành Quy trình kiểm toán dự án đầu tư xây dựng công trình.
Điều 3. Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Kiểm toán nhà nước và các tổ
chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.
Nơi nhận:
- Ban Bí thư Trung ương Đảng;
- Chủ tịch nước, các Phó Chủ tịch nước;
- Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội;
- Thủ tướng, các Phó Thủ tướng Chính phủ;
- Uỷ ban Thường vụ Quốc hội;
- Văn phòng TW và các Ban của Đảng;
- VP Chủ tịch nước; VP Quốc hội; VP Chính phủ;
- Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội;
- Các Ban của UBTV Quốc hội;
- Các bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc CP;
- HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc TW;
- Viện KSND tối cao, Tòa án nhân dân tối cao;
- Cơ quan Trung ương của các đoàn thể;
- Các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty 91;
- Cục Kiểm tra VBQPPL - Bộ Tư pháp;
- Công báo;
- Lãnh đạo KTNN; các đơn vị trực thuộc KTNN;
- Lưu: VT, Vụ Chế độ và KSCL kiểm toán (02).
|
TỔNG KIỂM
TOÁN NHÀ NƯỚC
Hồ Đức Phớc
|
QUY TRÌNH
KIỂM TOÁN DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH CỦA
KIỂM TOÁN NHÀ NƯỚC
(Ban hành kèm theo Quyết định số 02/2017/QĐ-KTNN
ngày 13 tháng 3 năm
2017 của Tổng Kiểm toán nhà nước)
Chương I
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Phạm vi điều chỉnh
Quy trình kiểm toán dự án đầu tư xây dựng công
trình (sau đây gọi là dự án đầu tư) của Kiểm toán nhà nước quy định trình tự,
thủ tục tiến hành các công việc của cuộc kiểm toán do Kiểm toán nhà nước thực
hiện. Quy trình kiểm toán dự án đầu tư được xây dựng trên cơ sở quy định của Luật
Kiểm toán nhà nước, Hệ thống quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng của Nhà
nước, Hệ thống Chuẩn mực kiểm toán nhà nước (CMKTNN), Quy trình kiểm toán của
Kiểm toán nhà nước được ban hành theo Quyết định số 08/2016/QĐ-KTNN ngày
23/12/2016 của Tổng Kiểm toán nhà nước (Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà
nước), thực tiễn hoạt động kiểm toán và hoạt động quản lý đầu tư xây dựng tại
Việt Nam.
Quy trình kiểm toán dự án đầu tư quy định những
nội dung cụ thể mang tính đặc thù đối với kiểm toán dự án đầu tư theo 4 bước
sau:
- Chuẩn bị kiểm toán.
- Thực hiện kiểm toán.
- Lập và gửi báo cáo kiểm toán.
- Theo dõi, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến
nghị kiểm toán.
Điều 2. Đối tượng, phạm vi
áp dụng
1. Quy trình kiểm toán dự án đầu tư áp dụng cho
các đơn vị trực thuộc Kiểm toán nhà nước khi thực hiện kiểm toán dự án đầu tư.
2. Các đơn vị trực thuộc Kiểm toán nhà nước
không phải là Kiểm toán nhà nước chuyên ngành, Kiểm toán nhà nước khu vực
được giao nhiệm vụ tổ chức thực hiện các cuộc kiểm toán dự án đầu tư.
3. Thành viên Đoàn kiểm toán không phải là Kiểm
toán viên nhà nước, khi tham gia Đoàn kiểm toán nhà nước phải áp dụng Quy trình
này như đối với Kiểm toán viên nhà nước.
4. Tùy theo đặc điểm, tính chất của
từng dự án đầu tư có thể áp dụng một trong các loại hình kiểm toán như: Kiểm
toán tài chính; kiểm toán tuân thủ; kiểm toán hoạt động hoặc kết hợp các loại
hình kiểm toán.
Điều 3. Yêu cầu đối với
Đoàn kiểm toán và thành viên Đoàn kiểm toán
Khi thực hiện kiểm toán dự án đầu tư, Đoàn kiểm
toán và thành viên Đoàn kiểm toán phải tuân thủ các quy định tại Quy trình này
và quy định tại Điều 4 Chương I Quy trình kiểm toán của Kiểm
toán nhà nước.
Điều 4. Kiểm soát chất lượng
kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 5 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 5. Tài liệu,
hồ sơ kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 6 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Chương II
CHUẨN BỊ KIỂM
TOÁN
Điều 6. Khảo
sát, thu thập thông tin
Căn cứ vào kế hoạch kiểm toán hàng
năm do Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành, đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán thành lập
Tổ/Đoàn khảo sát và tiến hành các bước công việc như sau:
1. Lập, phê duyệt và gửi Đề cương
khảo sát
a) Lập Đề cương khảo sát
Đề cương khảo sát gồm các nội dung chủ yếu sau:
- Căn cứ và yêu cầu khảo sát.
- Một số thông tin cơ bản về dự án và tình hình
quản lý tài chính.
- Thông tin cơ bản về hệ thống kiểm soát nội bộ (viết
tắt là KSNB) và tình hình thanh tra, kiểm tra, kiểm toán.
- Các tài liệu, hồ sơ khác cần thu thập liên
quan đến dự án.
- Phương thức tổ chức khảo sát.
- Đơn vị được khảo sát chi tiết.
- Yêu cầu đánh giá và phân tích thông tin thu thập
được.
- Thời gian dự kiến khảo sát, dự kiến nhân lực
khảo sát.
b) Phê duyệt đề cương khảo sát
Thủ trưởng đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán phê duyệt
Đề cương khảo sát trước khi gửi đơn vị được khảo sát và triển khai thực hiện khảo
sát.
c) Gửi Đề cương khảo sát
Đề cương khảo sát được gửi cho đơn vị được khảo
sát kèm theo Công văn gửi Đề cương khảo sát trước khi thực hiện các thủ tục khảo
sát, thu thập thông tin tại đơn vị.
2. Một số thông tin cơ bản về dự án và tình hình
quản lý tài chính
a) Thông tin chung
- Tên dự án; mục tiêu đầu tư;
quy mô đầu tư; nhóm công trình, cấp công trình; hình thức đầu tư; quy chuẩn,
khung tiêu chuẩn áp dụng cho dự án; địa điểm xây dựng; thời gian khởi công,
hoàn thành dự án đầu tư theo kế hoạch và thực tế.
- Cấp phê duyệt chủ trương đầu
tư (nếu có).
- Chủ đầu tư, đại diện chủ đầu
tư (nếu có); Cơ quan lập, cơ quan thẩm tra, cơ quan thẩm định, cơ quan phê duyệt
dự án.
- Tổng mức đầu tư (tổng số và
chi tiết, số lần điều chỉnh, nội dung và nguyên nhân từng lần điều chỉnh (nếu
có)).
- Nguồn vốn đầu tư được duyệt
(ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, nguồn vốn vay, nguồn vốn nhà nước
ngoài ngân sách, vốn khác, …).
- Thiết kế, dự toán (Các bước
thiết kế; Giá trị dự toán được duyệt; cơ quan lập, thẩm tra, thẩm định và phê
duyệt thiết kế, dự toán); giá trị gói thầu; giá hợp đồng.
- Giá trị dự toán của các hạng
mục/gói thầu chưa được lập, thẩm định, phê duyệt (trong đó nêu các nguyên nhân
chính chưa thực hiện).
- Hình thức quản lý dự án.
- Hình thức lựa chọn nhà thầu.
- Hình thức hợp đồng.
- Danh mục thông tin về các gói
thầu đã thực hiện; các đơn vị tư vấn, đơn vị nhận thầu xây dựng và cung cấp thiết
bị.
- Công tác bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư: Đơn vị thực hiện, hình thức quản lý, tình hình thực hiện, các
vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện (nếu có).
- Hiệp định vay vốn, thông tin
về ngôn ngữ đang sử dụng của dự án đối với dự án có yếu tố nước ngoài.
- Các thay đổi, phát sinh trong
quá trình thực hiện dự án có ảnh hưởng lớn đến dự án (quy mô, thiết kế, dự toán
điều chỉnh được duyệt, lệnh thay đổi,...); những thay đổi về chính sách của Nhà
nước liên quan đến quá trình quản lý thực hiện dự án, thay đổi về hình thức quản
lý dự án, thay đổi chủ đầu tư, thay đổi nguồn vốn (nếu có); những thuận lợi và
khó khăn trong quá trình thực hiện dự án.
- Tình hình lập và lưu giữ hồ
sơ của dự án trong quá trình thực hiện; lập và lưu giữ hồ sơ hoàn công, hồ sơ bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư.
- Hệ thống văn bản pháp lý liên
quan trong quá trình quản lý và thực hiện dự án; Các cơ chế, chính sách đặc thù
của Nhà nước áp dụng cho dự án.
- Các thông tin khác (nếu có).
b) Thông tin khái quát về tình
hình tài chính dự án
- Đối với các dự án chưa lập
báo cáo quyết toán dự án hoàn thành
+ Nguồn vốn đầu tư cấp cho dự án
đến thời điểm khảo sát; tình hình thực hiện kế hoạch vốn hoặc tình hình thực hiện
dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản;
+ Chi phí đầu tư thực hiện đến
thời điểm khảo sát: Tổng số, chi tiết (chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư; chi phí xây dựng; chi phí thiết bị; chi phí quản lý dự án; chi phí tư vấn đầu
tư xây dựng; chi phí khác);
+ Tình hình tạm ứng, thu hồi tạm
ứng; giá trị đã giải ngân từ khi triển khai đến thời điểm quyết toán niên độ
năm hoặc đến thời điểm khảo sát (tổng số, chi phí xây dựng, chi phí thiết bị,
chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng, chi phí khác, ...).
- Đối với các dự án đã lập báo
cáo quyết toán dự án hoàn thành
+ Báo cáo tổng hợp quyết toán dự
án hoàn thành (Nguồn vốn đầu tư, chi phí đầu tư đề nghị quyết toán, chi phí đầu
tư không tính vào giá trị tài sản hình thành qua đầu tư, giá trị tài sản hình
thành qua đầu tư);
+ Bảng đối chiếu số liệu cấp vốn,
cho vay, thanh toán vốn đầu tư (theo từng nguồn vốn);
+ Chi phí đầu tư được quyết
toán: Tổng số, chi tiết (chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; chi phí xây
dựng; chi phí thiết bị; chi phí quản lý dự án; chi phí tư vấn đầu tư xây dựng;
chi phí khác);
+ Tình hình phê duyệt Báo cáo
quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành;
+ Tài sản cố định mới tăng, tài
sản ngắn hạn bàn giao (nếu có);
+ Tình hình thanh toán và công
nợ của dự án.
- Công tác bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư
+ Các đơn vị thực hiện; nguồn
kinh phí chi trả, giá trị dự toán theo quyết định phê duyệt, giá trị đã chi trả
(Chi tiết theo từng đơn vị thực hiện đối với các nội dung: Xây dựng hạ tầng khu
tái định cư; bồi thường tài sản, hỗ trợ và tái định cư);
+ Nội dung bồi thường, hỗ trợ
các tổ chức và các cá nhân, di dời công trình, tái định cư, tổ chức thực hiện,
... (lập chi tiết theo từng đơn vị thực hiện và chi tiết theo nội dung công việc
tại từng đơn vị thực hiện).
3. Khảo sát, thu thập thông tin
cơ bản về hệ thống KSNB và tình hình thanh tra, kiểm tra, kiểm toán
- Môi trường kiểm soát nội bộ:
Cơ cấu tổ chức bộ máy hoạt động, tổ chức bộ máy kiểm soát, chức năng nhiệm vụ,
năng lực quản lý của Ban Quản lý dự án (viết tắt là Ban QLDA) và các bộ phận
nghiệp vụ như kỹ thuật, kế hoạch, tài chính kế toán...
- Tổ chức hệ thống kiểm soát nội
bộ: đặc điểm của Ban QLDA; hình thức quản lý dự án; khó khăn, thuận lợi do
khách quan, chủ quan có liên quan đến dự án; chính sách, quy chế quản lý nội bộ
của đơn vị về giám sát kỹ thuật thi công, nghiệm thu, thanh quyết toán; tài
chính, kế toán…; đơn vị tư vấn; các đơn vị thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư; Sự thay đổi về nhân sự, tổ chức bộ máy của đơn vị thực hiện quản
lý dự án (nếu có).
- Hoạt động kiểm soát và các thủ
tục kiểm soát
+ Việc thực hiện các quy chế quản
lý trong các khâu: Giám sát kỹ thuật thi công, nghiệm thu, thanh quyết toán;
tài chính, kế toán, …;
+ Công tác kế toán: Chế độ kế
toán áp dụng; tổ chức bộ máy kế toán; tổ chức hạch toán kế toán (hệ thống chứng
từ, tài khoản, sổ kế toán và báo cáo kế toán);
- Tình hình thanh tra, kiểm
tra, kiểm toán và kiểm tra nội bộ: Các thông tin thu thập và kết quả thực hiện
của đơn vị đối với báo cáo kiểm toán, kết luận thanh tra và kiểm tra nội bộ;
các vấn đề cần lưu ý từ những cuộc thanh tra, kiểm tra, kiểm toán.
4. Nguồn thông tin và phương
pháp thu thập thông tin
a) Nguồn thông tin
- Thông tin từ đơn vị quản lý dự
án
+ Thu thập thông tin qua nghiên
cứu các tài liệu: Hồ sơ thủ tục đầu tư liên quan đến dự án từ công tác lập chủ
trương đầu tư, chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư, kết thúc đầu tư bàn giao đưa
công trình vào sử dụng; các văn bản liên quan đến tổ chức bộ máy; hiệp định vay
vốn và những hướng dẫn của nhà tài trợ; báo cáo thanh tra, kiểm tra, kiểm toán
(nếu có), ...
+ Thu thập thông tin từ tập thể
và cá nhân tham gia dự án;
+ Thu thập thông tin từ báo cáo
của đơn vị về tình hình thực hiện dự án.
- Thông tin từ bên ngoài đơn vị
quản lý dự án (trong trường hợp cần thiết và nếu đơn vị quản lý dự án không thể
cung cấp đủ thông tin lập kế hoạch kiểm toán), bao gồm:
+ Cơ quan phê duyệt dự án: Thông
tin về nguồn vốn, vốn đầu tư thực hiện, cơ chế quản lý của cơ quan phê duyệt dự
án;
+ Cơ quan cấp phát vốn: tình
hình giải ngân tại cơ quan cấp phát vốn;
+ Cơ quan đã tiến hành thanh
tra, kiểm tra, kiểm toán trước đó: Các báo cáo, biên bản kết luận;
+ Các phương tiện thông tin đại
chúng: Các bài viết về dự án; các tư liệu khác;
+ Các đơn vị khác (nếu có).
b) Phương pháp thu thập thông
tin
- Gửi văn bản đề nghị đơn vị quản
lý dự án cung cấp thông tin, tài liệu theo đề cương khảo sát.
- Xem xét, đối chiếu các tài liệu
quy định về quản lý, sử dụng các nguồn lực.
- Trao đổi, phỏng vấn các nhà
quản lý và nhân viên có trách nhiệm của đơn vị.
- Nghiên cứu các tài liệu lưu
trữ của Kiểm toán nhà nước liên quan đến đơn vị được kiểm toán.
- Trao đổi với các cơ quan quản
lý chuyên ngành, cơ quan quản lý nhà nước cấp trên trực tiếp.
- Khai thác những thông tin có
liên quan đến đơn vị được kiểm toán trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Quan sát, thực nghiệm một số
khâu của quy trình kiểm soát nội bộ.
- Thông tin liên quan theo yêu
cầu kiểm toán những vấn đề có tính đặc thù khác.
Việc khảo sát và thu thập thông
tin thực hiện với các nội dung phù hợp theo quy định tại Đoạn 13 đến Đoạn 44
CMKTNN 1315 – Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu thông qua hiểu
biết về đơn vị được kiểm toán và môi trường hoạt động của đơn vị được kiểm toán
tài chính, Đoạn 18 đến Đoạn 20 CMKTNN 3000 – Hướng dẫn kiểm toán hoạt động, Đoạn
10 đến Đoạn 13 của CMKTNN 4000 – Hướng dẫn kiểm toán tuân thủ và các quy định
khác có liên quan của Kiểm toán nhà nước.
Lưu ý khi khảo sát, thu thập
thông tin phải kết hợp thu thập thông tin để lập KHKT tổng quát và lập KHKT chi
tiết.
Điều 7.
Đánh giá hệ thống KSNB và thông tin đã thu thập
1. Nội dung đánh giá
Dựa trên các thông tin thu thập
được thực hiện đánh giá tính đầy đủ, hiệu lực, hiệu quả, độ tin cậy, những hạn
chế của hệ thống KSNB làm cơ sở đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm
toán, trọng tâm kiểm toán; các nội dung đánh giá bao gồm:
a) Tính đầy đủ và hiệu lực của
bộ máy kiểm soát nội bộ: đánh giá tính đầy đủ và hiệu lực của hệ thống KSNB tại
đơn vị dựa trên các nội dung:
- Đặc điểm của Ban QLDA
+ Cơ cấu tổ chức bộ máy, phân
công, phân cấp chức năng và nhiệm vụ giữa các bộ phận trong đơn vị, cơ chế phân
cấp về quản lý: Sự rõ ràng, hợp lý, đồng bộ và cơ chế kiểm soát lẫn nhau;
+ Thời gian thành lập, kinh
nghiệm QLDA; Ban QLDA chuyên ngành hay Ban QLDA khu vực; Ban QLDA đầu tư xây dựng
một dự án hay kiêm nhiệm;
+ Hình thức quản lý dự án: Ban
QLDA chuyên ngành, Ban QLDA khu vực trực tiếp quản lý dự án; Chủ đầu tư quyết định
thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng một dự án để quản lý; thuê tổ chức tư vấn quản
lý dự án; Chủ đầu tư sử dụng bộ máy chuyên môn trực thuộc có đủ điều kiện năng
lực để quản lý thực hiện dự án cải tạo, sửa chữa quy mô nhỏ, dự án có sự tham
gia của cộng đồng.
- Đánh giá điều kiện về năng lực,
trình độ chuyên môn của tổ chức tư vấn quản lý dự án (nếu có), Ban QLDA đầu tư
xây dựng.
- Đánh giá năng lực của các đơn
vị tư vấn, cá nhân hành nghề độc lập tham gia thực hiện dự án.
- Đánh giá năng lực thực hiện của
các đơn vị thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
b) Tính đầy đủ và hiệu lực của
những quy trình KSNB
Đánh giá tính đầy đủ và hiệu lực
của những quy trình KSNB đơn vị đang áp dụng để triển khai thực hiện dự án, gồm:
- Quy định pháp lý đặc thù có ảnh
hưởng lớn tới hoạt động của đơn vị.
- Các chính sách và quy chế quản
lý của đơn vị.
- Các văn bản quy định xác định
cụ thể quy chế để triển khai thực hiện dự án do các cơ quan có thẩm quyền ban hành
và các quy định chi tiết của Chủ đầu tư.
- Sự phù hợp của hệ thống KSNB
và văn bản quy định pháp luật có liên quan ảnh hưởng đến việc triển khai thực
hiện dự án.
c) Đánh giá sự tuân thủ pháp luật
và các quy định có liên quan
Đánh giá việc chấp hành các quy
định của pháp luật của đơn vị dựa trên hệ thống văn bản pháp lý có liên quan đến
dự án thu thập được.
d) Những hạn chế của hệ thống
KSNB
e) Những khó khăn, thuận lợi;
nguyên nhân khách quan, chủ quan có liên quan đến dự án; tình hình thay đổi
nhân sự quản lý dự án.
2. Phương pháp đánh giá
- Xem xét, đánh giá thông tin về
hệ thống KSNB của đơn vị: Sơ đồ tổ chức bộ máy, phân công, phân nhiệm, trình độ
của nhân viên quản lý, các văn bản quản lý nội bộ, tổ chức công tác kiểm toán nội
bộ.
- Trao đổi với nhà quản lý và
nhân viên nhằm hiểu biết về đặc điểm tổ chức, chính sách nhân sự, trình độ,
thái độ của các nhà quản lý và nhân viên.
- Quan sát tại chỗ các hoạt động
của đơn vị.
Thủ tục đánh giá hệ thống KSNB
thực hiện với các nội dung phù hợp theo quy định từ Đoạn 18 đến Đoạn 44 CMKTNN
số 1315 – Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu thông qua hiểu biết
về đơn vị được kiểm toán và môi trường hoạt động của đơn vị trong kiểm toán tài
chính.
Điều 8. Xác
định và đánh giá rủi ro kiểm toán
1. Rủi ro tiềm tàng
a) Những khối lượng xây dựng của
bộ phận, hạng mục công trình dễ xảy ra gian lận, sai sót (khối lượng, hạng mục
ngầm, bị che khuất, ...).
b) Các đơn giá phát sinh trong
thời điểm có sự thay đổi về chế độ, chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực quản
lý đầu tư xây dựng có liên quan đến dự án; các đơn giá đặc thù; việc sử dụng định
mức không có trong công bố của Bộ Xây dựng và các Bộ quản lý chuyên ngành có
liên quan.
c) Vấn đề bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư; ảnh hưởng của môi trường, sự xuống cấp của công trình, dự án, ...
d) Dự án đầu tư có địa bàn rộng,
hạng mục có kết cấu phức tạp, ...
e) Các dự án có công nghệ, thiết
bị đặc chủng; các dự án có tỷ lệ chi phí thiết bị lớn trong tổng mức đầu tư.
f) Giá cả và chất lượng các vật
tư, vật liệu, thiết bị nhập khẩu.
g) Sự tuân thủ quy hoạch của dự
án.
h) Các cơ chế đặc thù áp dụng cho dự án.
i) Những nội dung phát sinh: Khối
lượng công việc phát sinh do thay đổi thiết kế, do điều chỉnh bổ sung trong quá
trình thực hiện, đơn giá và khối lượng phát sinh ngoài hợp đồng.
j) Vấn đề điều chỉnh giá và điều
chỉnh hợp đồng; vấn đề trượt giá liên quan đến nhiều loại đồng tiền; vấn đề trượt
giá do chậm tiến độ.
k) Những vấn đề khác (nếu có).
2. Rủi ro kiểm soát
a) Mô hình và cơ chế hoạt động của
các Ban QLDA còn nhiều bất cập; trình độ năng lực của Ban QLDA hạn chế; năng lực
của các đơn vị tư vấn tham gia thực hiện dự án chưa cao.
b) Những nội dung liên quan đến
thay đổi chính sách.
c) Những tồn tại được chỉ ra từ những
cuộc kiểm toán, thanh tra, kiểm tra trước đó, những sai sót có tính hệ thống
chưa được khắc phục (nếu có).
d) Những vấn đề nổi cộm trong quá
trình quản lý dự án bao gồm cả quản lý tài chính, kế toán.
e) Những sai sót trong chiến lược,
quy hoạch; việc tuân thủ và tính hợp lý của quy hoạch ngành, vùng; sự thiếu sót
trong quản lý dẫn tới các yếu kém đã được xác định như đầu tư chưa phù hợp, chậm
tiến độ, chi phí đầu tư vượt trội, không đạt các mục tiêu đã đề ra; những ảnh
hưởng, tác động về môi trường do dự án gây ra.
f) Trùng lắp hoặc chồng chéo trong
điều hành.
g) Những vấn đề khác (nếu có).
3. Đánh giá rủi ro kiểm toán
Trên cơ sở thông tin thu thập được
và kết quả phân tích, đánh giá thông tin, Kiểm toán viên nhà nước thực hiện xác
định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu (rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm
soát) để phục vụ việc xây dựng KHKT tổng quát.
Trình tự, thủ tục xác định và đánh
giá rủi ro kiểm toán được vận dụng phù hợp theo quy định tại Đoạn 45 đến Đoạn
56 CMKTNN số 1315 – Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu thông qua
hiểu biết về đơn vị được kiểm toán và môi trường hoạt động của đơn vị được kiểm
toán tài chính; Đoạn 23 và Đoạn 24 CMKTNN số 3000 – Hướng dẫn kiểm toán hoạt động;
Đoạn 16 đến Đoạn 18 CMKTNN số 4000 – Hướng dẫn kiểm toán tuân thủ và các quy định
khác có liên quan của Kiểm toán nhà nước.
Điều 9. Xác định
trọng yếu kiểm toán, trọng tâm kiểm toán
- Xác định trọng
yếu kiểm toán: là vấn đề về xét đoán chuyên môn và phụ thuộc vào sự phân tích
của kiểm toán viên về các yêu cầu của đối tượng sử dụng báo cáo kiểm toán. Trọng
yếu kiểm toán phải được xem xét trong suốt quá trình kiểm toán. Việc xác định
trọng yếu kiểm toán phải được vận dụng phù hợp theo quy định tại CMKTNN số 1320
– Xác định và vận dụng trọng yếu trong kiểm toán tài chính; Đoạn 21và Đoạn 22
CMKTNN số 3000 – Hướng dẫn kiểm toán hoạt động và Đoạn19 đến Đoạn 24 CMKTNN số
4000 – Hướng dẫn kiểm toán tuân thủ.
- Xác định trọng tâm kiểm toán: dựa
trên kết quả phân tích, đánh giá thông tin về đơn vị được kiểm toán, kết quả đánh
giá rủi ro; căn cứ vào hướng dẫn nội dung, mục tiêu, trọng tâm kiểm toán hàng
năm của Kiểm toán nhà nước để xác định trọng tâm kiểm toán làm cơ sở xây dựng Kế
hoạch kiểm toán tổng quát. Trọng tâm kiểm toán dự án đầu tư được xác định theo
từng nội dung kiểm toán và lựa chọn trong các nội dung kiểm toán thông thường
như:
+ Việc tuân thủ quy định của Luật
Đầu tư công trong phân bổ, quản lý, sử dụng vốn đầu tư phát triển từ NSNN; việc
kiểm soát chặt chẽ việc lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định
đầu tư các dự án đầu tư công;
+ Việc tuân thủ quy hoạch được cấp
thẩm quyền phê duyệt, sự cần thiết của dự án đầu tư;
+ Việc tuân thủ trình tự thủ tục đầu
tư (lập, thẩm định, phê duyệt dự án, xác định tổng mức đầu tư của dự án; lập,
thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán; lựa chọn nhà thầu tư vấn, xây dựng, thiết
bị...);
+ Chi phí xây dựng; chi phí thiết
bị; chi phí bồi thường hỗ trợ và tái định cư;
+ Những vấn đề khác (nếu có).
Do bản chất của dự án đầu tư xây dựng
mang tính đơn chiếc hầu như không lặp lại, đặc điểm của từng dự án là khác
nhau, việc kiểm soát chặt chẽ mọi nguồn lực nhà nước cho hoạt động chi đầu tư
xây dựng cơ bản tại mỗi dự án là rất cần thiết, trong từng trường hợp cụ thể,
tùy thuộc vào phân tích xét đoán chuyên môn có thể vận dụng trọng yếu kiểm
toán, trọng tâm kiểm toán cho phù hợp với từng dự án được kiểm toán.
Điều 10. Lập
Kế hoạch kiểm toán tổng quát
Trên cơ sở khảo sát, thu thập và
đánh giá thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ, thông tin về tài chính và các
thông tin khác về đơn vị được kiểm toán, đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu
kiểm toán, trọng tâm kiểm toán, Kế hoạch kiểm toán (KHKT) tổng quát được lập
phù hợp theo quy định tại Đoạn 11 đến Đoạn 35 CMKTNN số 1300 – Lập kế hoạch kiểm
toán của cuộc kiểm toán tài chính, Đoạn 21 đến Đoạn 48 CMKTNN số 3000 – Hướng dẫn
kiểm toán hoạt động, Đoạn 8 đến Đoạn 38 CMKTNN số 4000 – Hướng dẫn kiểm toán
tuân thủ. KHKT tổng quát bao gồm các nội dung cơ bản sau:
1. Mục tiêu kiểm toán
Mục tiêu của cuộc kiểm toán được
xác định căn cứ vào định hướng kiểm toán hàng năm của Kiểm toán nhà nước; đề
cương kiểm toán (nếu có), yêu cầu và tính chất của cuộc kiểm toán; kết quả khảo
sát, xác định trọng tâm và rủi ro kiểm toán để xác định mục tiêu cụ thể của cuộc
kiểm toán.
Thông thường mục tiêu kiểm toán
như sau:
- Xác nhận tính đúng đắn, trung thực
của các tài liệu, số liệu kế toán (nguồn vốn đầu tư, chi phí đầu tư) và Báo cáo
quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành, báo cáo tài chính hàng năm của dự án.
- Đánh giá việc tuân thủ pháp luật,
chế độ quản lý đầu tư xây dựng, chế độ quản lý tài chính kế toán của Nhà nước.
- Phát hiện những tồn tại bất cập
của cơ chế chính sách của Nhà nước có liên quan để kiến nghị các cơ quan nhà nước
có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung (nếu có).
- Đánh giá tính kinh tế, hiệu lực,
hiệu quả của dự án.
- Cung cấp thông tin, số liệu tin
cậy cho Quốc hội và các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện chức năng giám sát
trong quá trình đầu tư các dự án.
- Phát hiện kịp thời các hành vi tham
nhũng, lãng phí và sai phạm trong quá trình thực hiện dự án (nếu có); xác định
trách nhiệm tập thể, cá nhân và kiến nghị xử lý đối với các sai phạm theo quy định
của pháp luật; kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện
chính sách chế độ, quản lý kinh tế - kỹ thuật và quản lý tài chính kế toán.
2. Nội dung kiểm toán
Căn cứ hướng dẫn nội dung kiểm
toán hàng năm của Kiểm toán nhà nước, đề cương kiểm toán (nếu có), các quy
trình kiểm toán liên quan, trọng yếu và trọng tâm kiểm toán, rủi ro kiểm toán,
mục tiêu kiểm toán để xác định các nội dung kiểm toán chủ yếu làm cơ sở cho việc
xác định các nội dung kiểm toán cụ thể tại KHKT tổng quát.
Thông thường nội dung kiểm toán
như sau:
- Kiểm toán nguồn vốn đầu tư thực
hiện.
- Kiểm toán chi phí đầu tư thực hiện.
- Kiểm toán tính tuân thủ chế độ,
chính sách, pháp luật của Nhà nước (chế độ tài chính, kế toán; chế độ quản lý dự
án đầu tư xây dựng công trình).
- Kiểm toán đánh giá tính kinh tế,
hiệu lực và hiệu quả trong quản lý và thực hiện dự án.
3. Xác định tiêu chí kiểm toán
Tiêu chí kiểm toán được xác định
cho từng cuộc kiểm toán phù hợp với mục đích, nội dung của cuộc kiểm toán, phù
hợp với các dạng công việc là kiểm tra xác nhận hoặc kiểm tra đánh giá.
a) Đối với kiểm toán tài chính, việc
xác định tiêu chí kiểm toán thực hiện với các nội dung phù hợp theo quy định tại
các Đoạn 26 đến Đoạn 28 CMKTNN số 1300 – Lập Kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm
toán tài chính.
b) Đối với kiểm toán tuân thủ (nguồn
vốn đầu tư thực hiện; chi phí đầu tư thực hiện; tuân thủ chế độ, chính sách,
pháp luật của Nhà nước …), việc xác định tiêu chí kiểm toán thực hiện với các nội
dung phù hợp theo quy định tại các Đoạn 28 đến Đoạn 32 CMKTNN số 4000 – Hướng dẫn
kiểm toán tuân thủ.
c) Đối với kiểm toán hoạt động, việc
xác định tiêu chí kiểm toán thực hiện với các nội dung phù hợp theo quy định tại
các Đoạn 37 đến Đoạn 43 CMKTNN số 3000 – Hướng dẫn kiểm toán hoạt động.
Tùy từng dự án cụ thể, Đoàn kiểm
toán có thể đánh giá một, hai hoặc cả ba nội dung tính kinh tế, hiệu lực, hiệu
quả của dự án đầu tư. Thông thường đối với dự án đầu tư để đánh giá tính kinh tế,
hiệu lực, hiệu quả cần dựa trên một số tiêu chí như sau:
- Tính kinh tế: Đánh giá việc thực
hiện dự án có đảm bảo tiết kiệm hoặc lãng phí; mức độ tiết kiệm hoặc lãng phí
trong từng nội dung và toàn dự án.
+ Số tiền lãng phí do đầu tư xây dựng
công trình không phù hợp với quy hoạch; quy mô, cấp công trình và xác định nhu
cầu chưa chính xác;
+ Chi phí đầu tư tăng lên không hợp
lý do tổng mức đầu tư được lập không phù hợp với quy định, phương án sử dụng vật
liệu xây dựng không hợp lý, giải pháp công nghệ không phù hợp;
+ Chi phí đầu tư tăng lên không hợp
lý do sai sót trong công tác khảo sát (địa hình, địa chất, thủy văn, …) giai đoạn
lập dự án và giai đoạn thực hiện dự án;
+ Chi phí tăng do thời gian lập và
phê duyệt dự án kéo dài;
+ Chi phí tăng không hợp lý do
phương án giải phóng mặt bằng, tái định cư không phù hợp;
+ Chi phí tăng không hợp lý do quy
mô, tiêu chuẩn, giải pháp, phương án sử dụng vật liệu, nội dung thiết kế (kiến
trúc, kết cấu, hạ tầng, …) không phù hợp với thiết kế cơ sở của dự án đầu tư đã
được phê duyệt;
+ Chi phí tăng không hợp lý do sai
sót trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt dự toán;
+ Chi phí tăng không hợp lý do sai
sót giá gói thầu, công tác chấm thầu ảnh hưởng đến kết quả trúng thầu trong
công tác lựa chọn nhà thầu;
+ Chi phí tăng không hợp lý do sai
sót trong công tác thương thảo, ký hợp đồng;
+ Chi phí tăng không hợp lý do sai
sót trong công tác quản lý thực hiện hợp đồng về tiến độ, chất lượng công
trình;
+ Chi phí tăng do sai sót trong
công tác nghiệm thu, thanh toán, quyết toán khối lượng hoàn thành.
- Tính hiệu lực: Đánh giá mức độ đạt
được của các mục tiêu đã định và kết quả dự kiến của dự án.
Mức độ đạt được của từng mục tiêu
cụ thể của dự án, công trình qua so sánh các mục tiêu thực tế đạt được của dự
án (bao gồm các mục tiêu nội tại chính của dự án: về chi phí, chất lượng, thời
gian thực hiện dự án; về công năng, công suất của dự án).
- Tính hiệu quả: Đánh giá kết quả
đầu ra so với chi phí đã đầu tư hoặc mức độ sử dụng kinh phí đầu tư so với kết
quả đầu ra cho trước; đánh giá hiệu quả xã hội của dự án.
+ Thông qua số liệu thống kê về mức
độ tăng trưởng về kinh tế, xã hội đạt được sau khi đầu tư dự án để đánh giá về
mức độ ảnh hưởng của dự án mang lại cho vùng dự án đến xóa đói, giảm nghèo, tạo
công ăn việc làm, cải thiện môi trường, tăng khả năng tiếp cận của người dân đến
các dịch vụ y tế, trường học, dịch vụ tín dụng và khả năng tiếp cận các trung
tâm chính trị, kinh tế, chuyển dịch kinh tế, cơ cấu ngành nghề sau khi có dự
án;
+ Chi phí đầu tư lãng phí do công
trình hoàn thành không phát huy được công năng sử dụng như thiết kế;
+ Điều kiện sinh sống của dân tái
định cư ở nơi ở mới so với với nơi ở cũ;
+ Dự án chậm tiến độ dẫn đến chậm
bàn giao đưa vào khai thác sử dụng;
+ Tính khả thi của việc đánh giá
tác động môi trường và các yêu cầu về an ninh, quốc phòng; sự ảnh hưởng đến môi
trường, cuộc sống của cộng đồng dân cư khu vực có dự án;
+ Các vấn đề khác (nếu có).
4. Đối tượng, phạm vi, giới hạn và
địa điểm kiểm toán
- Đối tượng kiểm toán: Hoạt động
xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư dự án.
- Phạm vi kiểm toán
+ Thời kỳ được kiểm toán: xác định
rõ khoảng thời gian từ khi bắt đầu cho tới khi kết thúc của dự án hay công
trình xây dựng cơ bản hoặc đến thời điểm kiểm toán được xác định trong kế hoạch
kiểm toán.
+ Đơn vị được kiểm toán: Cấp quyết
định đầu tư, chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư (Ban QLDA), các đơn vị quản lý có
liên quan.
+ Xác định công việc phải thực hiện
theo từng nội dung kiểm toán.
+ Tiêu chí lựa chọn nội dung được
kiểm toán,…
- Giới hạn kiểm toán: Nêu những nội
dung không kiểm toán và lý do không thực hiện.
- Địa điểm kiểm toán: Tại đơn vị được
kiểm toán hoặc trụ sở Kiểm toán nhà nước (nếu có điều kiện) theo phê duyệt của
Tổng Kiểm toán nhà nước. Trường hợp đặc biệt trong quá trình kiểm toán cần có sự
thay đổi địa điểm khác thích hợp, Trưởng đoàn kiểm toán đề xuất Thủ trưởng đơn
vị chủ trì cuộc kiểm toán quyết định và chịu trách nhiệm trước Tổng Kiểm toán
nhà nước đồng thời báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước.
5. Phương pháp và thủ tục kiểm
toán
Ngoài các phương pháp được quy định
tại Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước. Trong kiểm toán dự án đầu tư cần
chú trọng áp dụng một số phương pháp kiểm toán sau:
- Thuê/lấy ý kiến chuyên gia, kiểm
định chất lượng công trình, định giá tài sản, kiểm tra hiện trường..., phải nêu
rõ phạm vi, nội dung sử dụng các phương pháp này.
- Kiểm tra, đối chiếu với bên thứ
3 (như với Ban QLDA, nhà thầu, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế…), trong kế hoạch
kiểm toán phải nêu rõ kiểm tra hay đối chiếu và phạm vi, nội dung kiểm tra hay
đối chiếu.
- Và một số phương pháp kiểm toán
nội dung trọng yếu có độ phức tạp cần trình bày cụ thể phương pháp, thủ tục kiểm
toán cần áp dụng để thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán.
6. Nội dung khác của kế hoạch
kiểm toán
Các quy định về: Thời hạn kiểm
toán; bố trí nhân sự kiểm toán; kinh phí và các điều kiện vật chất cần thiết
cho cuộc kiểm toán được thực hiện theo quy định tại Khoản 6, Khoản
7, Khoản 8 Điều 11 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Việc lập KHKT được thực hiện với
các nội dung phù hợp với quy định tại Đoạn 11 đến Đoạn 35 CMKTNN số 1300 – Lập
kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán tài chính, Đoạn 21 đến Đoạn 48 CMKTNN số
3000 – Hướng dẫn kiểm toán hoạt động, Đoạn 8 đến Đoạn 38 CMKTNN số 4000 – Hướng
dẫn kiểm toán tuân thủ.
Điều 11. Xét
duyệt kế hoạch kiểm toán tổng quát
Thực hiện theo quy định tại Điều 12 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 12. Lập
và phê duyệt KHKT chi tiết
Thực hiện theo quy định tại Điều 13 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Xác định trọng yếu, trọng tâm kiểm
toán: Tùy thuộc vào đặc điểm và kết quả khảo sát thu thập thông tin về dự án đầu
tư, trong từng trường hợp cụ thể tùy thuộc vào phân tích xét đoán chuyên môn,
khi lập KHKT chi tiết vận dụng xác định trọng yếu kiểm toán, trọng tâm kiểm
toán theo quy định tại Điều 9 của Quy trình này.
Xác định mẫu chọn kiểm toán: Việc
lựa chọn các phần tử kiểm toán, mẫu chọn được kiểm toán theo xét đoán chuyên
môn của kiểm toán viên từ những đặc điểm riêng của dự án đầu tư hoặc theo hướng
dẫn cụ thể của Kiểm toán nhà nước.
Điều 13. Quyết
định kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 14 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước
Điều 14. Phổ
biến quyết định kiểm toán, KHKT tổng quát và cập nhật kiến thức cho thành viên
Đoàn kiểm toán
1. Trưởng đoàn kiểm toán nhà nước
phổ biến quyết định kiểm toán, KHKT tổng quát, Quy chế tổ chức và hoạt động của
Đoàn kiểm toán nhà nước và các quy định khác có liên quan để thành viên Đoàn kiểm
toán nhà nước nắm vững và hiểu thống nhất về mục tiêu, yêu cầu, nội dung, phạm
vi và thời hạn tiến hành cuộc kiểm toán.
2. Cập nhật kiến thức, thông tin cần
thiết cho thành viên Đoàn kiểm toán nhà nước với những nội dung và hình thức chủ
yếu sau:
- Báo cáo thực tế về tổ chức hoạt
động, kinh nghiệm quản lý, kiểm soát nội bộ, nghiệp vụ kế toán, phân tích hoạt
động kinh tế… của các chuyên gia trong và ngoài ngành.
- Phổ biến cơ chế, chính sách, chế
độ quản lý đầu tư và xây dựng cơ bản, chế độ quản lý kinh tế, tài chính, kế
toán của Nhà nước mà đơn vị được kiểm toán phải tuân thủ hoặc được phép áp dụng.
Đặc biệt, phải cập nhật các quy định mới về đầu tư xây dựng cơ bản, tài chính,
kế toán có liên quan đến dự án và hoạt động của đơn vị được kiểm toán.
- Các đặc điểm của dự án cần lưu ý
trong quá trình triển khai thực hiện về các mặt: Quy mô đầu tư, nguồn vốn đầu
tư, tình hình triển khai thực hiện dự án, các đặc điểm riêng đối với từng loại
hình dự án đầu tư (giao thông, thủy lợi, xây dựng…).
Điều 15. Chuẩn
bị các điều kiện cần thiết cho Đoàn kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 16 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Chương III
THỰC HIỆN KIỂM
TOÁN
Điều 16. Công
bố quyết định kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 17 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 17. Tiến
hành kiểm toán
1. Thu thập thông tin để hoàn thiện
hoặc sửa đổi KHKT chi tiết (nếu cần thiết)
Thực hiện theo các bước quy định tại
Khoản 2 Điều 13 của Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
2. Thu thập và đánh giá bằng chứng
kiểm toán
a) Kiểm toán viên nhà nước thực hiện
kiểm toán các phần việc được giao
- Căn cứ KHKT chi tiết đã được duyệt
và nhiệm vụ được giao, Kiểm toán viên sử dụng các phương
pháp, thủ tục kiểm toán để thực hiện kiểm toán từng nội dung, khoản mục nhằm
thu thập và đánh giá các bằng chứng kiểm toán. Các phương pháp và thủ tục kiểm
toán thực hiện theo quy định tại Khoản 5 Điều 10 của Quy trình này.
- Kiểm toán viên nhà nước phải thực
hiện kiểm toán theo trình tự từ tổng hợp đến chi tiết; lựa chọn một hoặc kết hợp
một số phương pháp, thủ tục kiểm toán thích hợp để kiểm toán những nội dung cụ
thể. Trong quá trình thực hiện kiểm toán, Kiểm toán viên nhà nước phải vận dụng
hợp lý các phương pháp, thủ tục kiểm toán, kiến thức và xét đoán chuyên môn; các văn bản theo quy định của pháp luật để tiến hành kiểm toán các phần
việc được phân công một cách hiệu quả và tiết kiệm thời gian.
- Việc đánh giá bằng chứng kiểm
toán thu thập được, thực hiện phù hợp theo quy định tại CMKTNN số 1500 – Bằng
chứng kiểm toán trong kiểm toán tài chính; từ Đoạn 55 đến Đoạn 84 CMKTNN số
3000 – Hướng dẫn kiểm toán hoạt động và từ Đoạn 43 đến Đoạn 61 CMKTNN số 4000 –
Hướng dẫn kiểm toán tuân thủ.
- Kiểm toán viên nhà nước phải có
hành vi ứng xử chuyên nghiệp thông qua xét đoán chuyên môn, thận trọng và
thái độ hoài nghi nghề nghiệp trong suốt cuộc kiểm toán.
- Trong quá trình thực hiện kiểm
toán: Nếu có các dấu hiệu làm cho Kiểm toán viên nhà nước tin rằng một tài liệu
có thể không xác thực, hoặc đã bị sửa đổi mà không được thông báo, hoặc những nội
dung, số liệu phát hiện có dấu hiệu gian lận thì Kiểm toán viên nhà nước phải
tiến hành kiểm tra thêm bằng các thủ tục như: Xác nhận trực tiếp với bên thứ
ba; sử dụng chuyên gia và các phương pháp hợp pháp khác để đánh giá tính xác thực
của tài liệu đó; kiểm tra, xác minh tài liệu đó từ các nguồn thông tin khác. Nếu
các giải trình của đơn vị được kiểm toán là không nhất quán, thì Kiểm toán viên
nhà nước phải tiến hành kiểm tra về các điểm không nhất quán đó nhằm thu thập đầy
đủ bằng chứng thích hợp để khẳng định hoặc loại bỏ nghi ngờ của Kiểm toán viên
nhà nước. Việc xác minh, điều tra,… phải lập biên bản và các bằng chứng thu thập
được kèm theo. Trong trường hợp phát hiện dấu hiệu sai phạm lớn, các sai phạm
có dấu hiệu hình sự, Kiểm toán viên nhà nước, Tổ trưởng phải báo cáo kịp thời
cho Trưởng đoàn, Kiểm toán trưởng; Trưởng đoàn, Kiểm toán trưởng phải báo cáo kịp
thời với Tổng Kiểm toán nhà nước để chỉ đạo làm rõ, xử lý.
b) Kiểm toán viên nhà nước kiểm
tra, soát xét lại kết quả kiểm toán: Thực hiện theo quy định tại Điểm
c Khoản 2 Điều 18 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
c) Kiểm toán viên nhà nước tổng hợp
kết quả kiểm toán, báo cáo Tổ trưởng quá trình thực hiện kiểm toán: Thực hiện
theo quy định tại Điểm d Khoản 2 Điều 18 Quy trình kiểm toán của
Kiểm toán nhà nước.
3. Các nội dung khác: Ghi chép tài
liệu, hồ sơ kiểm toán; Tổ trưởng kiểm tra, soát xét các phần việc kiểm toán do
Kiểm toán viên nhà nước thực hiện; Kiểm toán viên nhà nước ký biên bản xác nhận
số liệu và tình hình kiểm toán.
Thực hiện theo quy định tại Khoản 4, Khoản 5, Khoản 6 Điều 18 Quy trình kiểm toán của Kiểm
toán nhà nước.
Điều 18. Một số
nội dung của công tác kiểm toán dự án đầu tư
1. Kiểm toán việc tuân thủ pháp luật,
chế độ quản lý đầu tư và xây dựng công trình
1.1. Kiểm toán công tác lập, thẩm
định, phê duyệt dự án đầu tư
a) Căn cứ kiểm toán
- Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng,
Luật Đấu thầu và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
- Quy chế quản lý và sử dụng nguồn
hỗ trợ phát triển chính thức (đối với công trình xây dựng sử dụng vốn hỗ trợ của
nước ngoài); các quy định của nhà tài trợ (đối với các dự án sử dụng vốn của
các tổ chức, cá nhân tài trợ).
- Các Quy hoạch ngành, quy hoạch
vùng, quy hoạch chi tiết có liên quan; các hiệp định ký kết đối với các dự án sử
dụng vốn vay.
- Kế hoạch đầu tư công trung hạn
và hàng năm về chuẩn bị đầu tư của cấp có thẩm quyền giao; dự toán kinh phí được
phê duyệt.
- Báo cáo đề xuất chủ trương đầu
tư (nếu có), Báo cáo đầu tư xây dựng công trình (Báo cáo nghiên cứu tiền khả
thi), dự án đầu tư xây dựng công trình (Báo cáo nghiên cứu khả thi) hoặc báo
cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình và quyết định của cấp có thẩm quyền
cho phép tiến hành đầu tư xây dựng công trình.
- Quyết định giao nhiệm vụ chủ đầu
tư và thành lập Ban QLDA, hợp đồng thuê tư vấn quản lý dự án (nếu có).
- Hợp đồng điều tra, khảo sát, tư
vấn lập báo cáo đầu tư xây dựng công trình, dự án đầu tư xây dựng công trình hoặc
báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình.
- Giấy phép kinh doanh, điều kiện
năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức và cá nhân thực hiện hợp đồng điều tra,
khảo sát, tư vấn, lập báo cáo đầu tư xây dựng công trình, dự án đầu tư xây dựng
công trình hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình.
- Văn bản thẩm tra, thẩm định,
tham gia ý kiến của các cơ quan có liên quan trong việc thẩm định dự án đầu tư
và thiết kế cơ sở; quyết định phê duyệt dự án đầu tư hoặc báo cáo kinh tế, kỹ
thuật; biên bản nghiệm thu bàn giao tài liệu.
- Tài liệu khác.
b) Nội dung kiểm toán
- Kiểm tra đánh giá sự cần thiết đầu
tư xây dựng và chủ trương đầu tư, mục tiêu đầu tư xây dựng, địa điểm xây dựng
và diện tích sử dụng đất, quy mô công suất và hình thức đầu tư xây dựng.
- Sự phù hợp của thiết kế cơ sở với
quy hoạch chi tiết xây dựng; Sự phù hợp của thiết kế cơ sở với vị trí địa điểm
xây dựng, khả năng kết nối với hạ tầng kỹ thuật của khu vực; Đối với các dự án
đầu tư có điều chỉnh cần kiểm tra cơ sở của việc điều chỉnh dự án đầu tư, tính
đúng đắn của việc điều chỉnh so với các quy định của Luật Xây dựng, Luật Đầu tư
công và các quy định có liên quan.
- Sự phù hợp của phương án công
nghệ, dây chuyền công nghệ được lựa chọn đối với công trình có yêu cầu về thiết
kế công nghệ; Sự phù hợp của các giải pháp thiết kế về bảo đảm an toàn xây dựng,
bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ; Sự tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn
kỹ thuật trong thiết kế; Sự phù hợp của giải pháp tổ chức thực hiện dự án theo
giai đoạn, hạng mục công trình với yêu cầu của thiết kế cơ sở.
- Cơ sở của việc lập tổng mức đầu
tư; tính đúng đắn của phương pháp xác định tổng mức đầu tư.
- Việc chấp hành trình tự, thủ tục
đầu tư: Báo cáo đầu tư xây dựng công trình, dự án đầu tư xây dựng công trình hoặc
báo cáo kinh tế – kỹ thuật xây dựng công trình phải được lập, thẩm tra, thẩm định,
phê duyệt đúng quy định trình tự, thời gian và nội dung.
- Thẩm quyền của cơ quan quyết định
đầu tư: Kiểm tra việc ra quyết định đầu tư có đúng thẩm quyền.
- Thẩm quyền của cơ quan thẩm định
báo cáo đầu tư xây dựng công trình, dự án đầu tư xây dựng công trình hoặc báo
cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình.
- Năng lực của các đơn vị tư vấn:
Kiểm tra sự phù hợp của giấy phép kinh doanh, năng lực hoạt động xây dựng của
đơn vị tư vấn với quy mô dự án đầu tư đang thực hiện; kiểm tra chứng chỉ hành
nghề của cá nhân tham gia dự án.
Đối với các sai sót phát hiện
qua kết quả kiểm toán cần xác định cụ thể nguyên nhân, giá trị sai sót (nếu có)
làm căn cứ đưa ra kết luận và kiến nghị xử lý tài chính và trách nhiệm của tập
thể, cá nhân có liên quan theo quy định của Nhà nước.
1.2. Kiểm toán công tác thực hiện
dự án đầu tư
a) Căn cứ kiểm toán
- Hồ sơ khảo sát, thiết kế, dự
toán; báo cáo thẩm tra, thẩm định hồ sơ thiết kế, dự toán; quyết định phê duyệt
thiết kế, dự toán xây dựng công trình (Hồ sơ lập ban đầu và hồ sơ điều chỉnh bổ
sung trong quá trình triển khai thực hiện dự án).
- Kế hoạch lựa chọn thầu, văn bản
thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu (nếu có); Quyết định phê duyệt kế hoạch lựa
chọn nhà thầu; Quyết định điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu (nếu có).
- Hồ sơ lựa chọn nhà thầu: Hồ sơ mời
thầu/hồ sơ yêu cầu; Văn bản phê duyệt hồ sơ mời thầu/hồ sơ yêu cầu; Thông báo mời
thầu; Văn bản phê duyệt danh sách nhà thầu trong trường hợp đấu thầu hạn chế; Hồ
sơ dự thầu/ hồ sơ đề xuất/ hồ sơ điều kiện năng lực của nhà thầu; Hồ sơ xét thầu;
Báo cáo thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu; Văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn
nhà thầu.
- Biên bản thương thảo, đàm phán hợp
đồng, hợp đồng kinh tế, phụ lục hợp đồng kinh tế, hồ sơ thanh lý hợp đồng kinh
tế giao nhận thầu xây dựng, mua sắm thiết bị, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng và
chi phí khác.
- Giấy phép xây dựng (trường hợp dự
án đầu tư yêu cầu phải có giấy phép xây dựng), giấy phép khai thác tài nguyên
(trường hợp dự án đầu tư có nhu cầu khai thác tài nguyên).
- Hồ sơ quản lý chất lượng công
trình: Bản vẽ hoàn công, nhật ký công trình, hồ sơ nghiệm thu, ....
- Hồ sơ thanh toán, quyết toán.
- Hồ sơ thực hiện hợp đồng của các
gói thầu: Chi phí xây dựng, chi phí thiết bị, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng và
chi phí khác.
- Các quy định về quản lý giá, tiến
độ thi công xây dựng, chất lượng, thanh quyết toán.
- Hồ sơ giải quyết sự cố công
trình (nếu có).
- Hồ sơ bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư:
+ Phương án và dự toán sử dụng đất;
+ Biên bản kiểm kê đất và tài sản
trên đất;
+ Phương án bồi thường, các văn bản
thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư;
+ Chứng từ thực hiện chi trả bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư.
- Các căn cứ khác (nếu có).
b) Nội dung kiểm toán
- Kiểm tra điều kiện, năng lực của
các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện dự án (khảo sát, thiết kế, tư vấn, thi
công, ... có đủ tư cách pháp nhân và giấy phép kinh doanh, chứng chỉ năng lực
hoạt động xây dựng, chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng).
- Việc chấp hành quy định về: Sự
tuân thủ của thiết kế với quy chuẩn xây dựng, tiêu chuẩn xây dựng áp dụng cho dự
án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và các quy định khác có liên quan; thẩm
quyền của cơ quan thẩm định (thiết kế, dự toán và quyết toán); thẩm quyền của
cơ quan ra quyết định phê duyệt nhiệm vụ khảo sát, thiết kế - dự toán hoặc cấp
giấy phép, …
- Việc chấp hành trình tự, thủ tục
đầu tư như: Trình tự thiết kế công trình theo các bước đã được quy định; hồ sơ
thiết kế, dự toán phải được thẩm tra, thẩm định trước khi phê duyệt; điều kiện
khởi công công trình; các quy định khác (nếu có).
- Kiểm tra nội dung các văn bản
quy định về thủ tục đầu tư. So sánh về quy mô, mức độ, chỉ tiêu với các văn bản,
thủ tục khác của dự án đầu tư đã ban hành trước có tính pháp lý cao hơn như thiết
kế bước sau phải phù hợp với bước thiết kế trước đã được phê duyệt về quy mô,
công nghệ, công suất, cấp công trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng.
- Kiểm tra giá trị dự toán công
trình: Kiểm tra sự phù hợp khối lượng công tác xây dựng, chủng loại và số lượng
thiết bị trong dự toán so với khối lượng, chủng loại và số lượng thiết bị tính
toán từ thiết kế xây dựng, công nghệ; định mức, đơn giá, phụ phí phải áp dụng
đúng với chế độ quy định. Kiểm tra trình tự, thủ tục, thẩm quyền khi thực hiện
điều chỉnh dự toán; dự toán xây dựng công trình không được vượt tổng mức đầu
tư.
- Kiểm tra hồ sơ thủ tục lựa chọn
nhà thầu về tính đầy đủ, đúng đắn, hợp lệ của hồ sơ mời thầu/hồ sơ yêu cầu, hồ
sơ lựa chọn nhà thầu, kết quả trúng thầu..., hồ sơ chỉ định thầu... theo đúng
quy định của luật pháp (Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu và các văn bản quy phạm
pháp luật khác có liên quan).
- Kiểm tra việc đàm phán, thương
thảo và ký kết hợp đồng trong hoạt động xây dựng phải phù hợp với Luật Xây dựng,
Luật Đấu thầu và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan; kiểm tra việc
tuân thủ các quy định của hợp đồng trong quá trình thực hiện; kiểm tra thủ tục
thanh lý hợp đồng.
- Trình tự, thủ tục quản lý giá
công trình; việc xây dựng và phê duyệt đơn giá phải đúng chế độ quy định.
- Kiểm tra sự phù hợp của việc
thay đổi thiết kế, kiểm tra khối lượng phát sinh (các lệnh thay đổi) với chế độ,
hồ sơ dự thầu và các quy định của hợp đồng.
- Kiểm tra việc tuân thủ các quy định
trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư:
+ Thành phần Hội đồng bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư theo quy định;
+ Việc ban hành đơn giá bồi thường,
hỗ trợ của Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố;
+ Công tác lập, thẩm tra và phê
duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư;
+ Kiểm tra việc xác nhận của cơ
quan có thẩm quyền đối với bản đồ hiện trạng; hồ sơ kỹ thuật thửa đất, ... do
đơn vị tư vấn lập;
+ Kiểm tra sự đầy đủ của hồ sơ bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định.
Đối với các sai sót phát hiện
qua kết quả kiểm toán cần xác định cụ thể nguyên nhân, giá trị sai sót (nếu có)
làm căn cứ đưa ra kết luận và kiến nghị xử lý tài chính và trách nhiệm của tập
thể, cá nhân có liên quan theo quy định của Nhà nước.
1.3. Kiểm toán công tác quản lý chất
lượng công trình
a) Căn cứ kiểm toán
- Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng,
Luật Đấu thầu và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan; các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, các quy trình,
quy phạm, tiêu chuẩn có liên quan.
- Hồ sơ mời thầu/Hồ sơ yêu cầu, hồ
sơ dự thầu/hồ sơ đề xuất.
- Hồ sơ quản lý chất lượng công
trình: khảo sát, thiết kế, thi công, ...
- Hồ sơ hợp đồng.
- Hồ sơ hoàn công.
- Các hồ sơ phê duyệt điều chỉnh bổ
sung khác (nếu có).
b) Nội dung kiểm toán
Căn cứ kết quả trong bước thực hiện
kiểm toán tuân thủ việc chấp hành các văn bản pháp luật về quản lý dự án đầu
tư, căn cứ vào các văn bản pháp luật về quản lý chất lượng công trình xây dựng
và căn cứ kết quả kiểm tra hiện trường, kết quả kiểm định
chất lượng (nếu có) để đánh giá chất lượng từng khâu trong
thực hiện dự án đầu tư và toàn dự án, cụ thể:
- Kiểm tra đánh giá chất lượng
công tác khảo sát
Kiểm tra tính tuân thủ, trình tự
thực hiện, chất lượng công tác khảo sát qua các bước: Nhiệm vụ khảo sát xây dựng,
phương án kỹ thuật khảo sát xây dựng, tiêu chuẩn khảo sát áp dụng, giám sát khảo sát của nhà thầu và chủ đầu tư, kết quả nghiệm thu công tác khảo sát cùng các nội
dung trong báo cáo khảo sát,...
- Kiểm tra đánh giá chất lượng
công tác thiết kế: Tính tuân thủ,
trình tự, chất lượng thực hiện trong công tác lập nhiệm vụ
thiết kế có phù hợp với chủ trương, mục tiêu đầu tư; nội dung thiết kế có tuân
theo nhiệm vụ thiết kế được phê duyệt, phù hợp với kết quả khảo sát và tiêu chuẩn
thiết kế được lựa chọn; việc triển khai các bước thiết kế có đảm bảo tính logic
và kế thừa; đánh giá chất lượng công tác thẩm tra, thẩm định, phê duyệt thiết kế và chất lượng công tác nghiệm thu thiết kế.
- Kiểm tra đánh giá chất lượng công
tác thi công xây dựng công trình bao gồm: Kiểm tra công tác quản lý chất lượng
đối với vật liệu, sản phẩm, cấu kiện, thiết bị sử dụng cho công trình xây dựng;
kiểm tra công tác quản lý chất lượng thi công xây dựng công trình của nhà thầu;
kiểm tra công tác quản lý chất lượng thi công xây dựng công trình và nghiệm thu
công trình xây dựng của chủ đầu tư; kiểm tra công tác giám sát tác giả của nhà
thầu thiết kế xây dựng công trình; kiểm tra việc thực hiện thí nghiệm đối chứng,
kiểm định chất lượng, thí nghiệm khả năng chịu lực của kết cấu công trình trong
quá trình thi công xây dựng (nếu có); kiểm tra tính tuân thủ về bảo hành, bảo
trì công trình theo quy định.
- Kiểm tra hiện trường và kết quả
đánh giá của các cơ quan chuyên môn
Việc kiểm tra hiện trường phải có
kế hoạch được Trưởng đoàn phê duyệt bao gồm: Nội dung, phương pháp, phương tiện,
nhân sự ... kết quả kiểm tra hiện trường phải lập thành Biên bản kiểm tra hiện
trường. Đối với những công việc đòi hỏi
chuyên môn sâu hoặc cần phải kiểm định chất lượng công
trình có thể thuê các đơn vị kiểm định
chất lượng chuyên ngành hoặc thuê chuyên gia theo quy định
của Kiểm toán nhà nước và thực hiện sau khi được sự đồng ý của lãnh đạo Kiểm
toán nhà nước.
Đối với các sai sót phát hiện
qua kết quả kiểm toán cần xác định cụ thể nguyên nhân, giá trị sai sót (nếu có)
làm căn cứ đưa ra kết luận và kiến nghị xử lý tài chính và trách nhiệm của tập
thể, cá nhân có liên quan theo quy định của Nhà nước.
1.4. Kiểm toán công tác quản lý tiến
độ
a) Căn cứ kiểm toán
- Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu và
các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
- Quyết định của cấp có thẩm quyền
cho phép tiến hành đầu tư xây dựng công trình.
- Các quy hoạch có liên quan và kế
hoạch đầu tư dự án được phê duyệt.
- Hồ sơ mời thầu/Hồ sơ yêu cầu, hồ
sơ dự thầu/hồ sơ đề xuất.
- Hồ sơ quản lý chất lượng công
trình.
- Hồ sơ hợp
đồng; hồ sơ phát sinh, các văn bản gia hạn hợp đồng.
- Hồ sơ hoàn công.
b) Nội dung kiểm toán
- Đánh giá tổng thể về công tác quản
lý tiến độ công trình theo quy định.
- Xác định thời gian chậm hoặc
vượt tiến độ theo từng công việc từ lập dự án đến thi công xây dựng, hoàn thành
bàn giao các hạng mục và toàn bộ công trình; kiểm tra việc gia hạn hợp đồng (nếu
có) của gói thầu, dự án đầu tư theo nội dung hợp đồng đã ký kết.
- Thời gian chậm hoặc vượt tiến
độ dự án theo kế hoạch ban đầu.
- Xác định nguyên nhân khách
quan, chủ quan của việc chậm tiến độ và việc phải gia hạn hợp đồng; thẩm quyền
của cấp quyết định việc gia hạn hợp đồng.
- Xác định nguyên nhân rút ngắn
được tiến độ thực hiện hợp đồng và của dự án (nếu có).
- Đánh giá việc xử lý chậm tiến
độ của chủ đầu tư.
Đối với các sai sót phát hiện
qua kết quả kiểm toán cần xác định cụ thể nguyên nhân, giá trị sai sót (nếu có)
làm căn cứ đưa ra kết luận và kiến nghị xử lý tài chính và trách nhiệm của tập
thể, cá nhân có liên quan theo quy định của Nhà nước.
1.5. Kiểm toán công tác nghiệm
thu, quyết toán, đưa công trình vào khai thác, sử dụng
a) Căn cứ kiểm toán
- Luật Xây dựng và các văn bản quy
phạm pháp luật khác có liên quan.
- Các biên bản nghiệm thu công việc,
bộ phận, giai đoạn, hạng mục, toàn bộ dự án đầu tư; hồ sơ quản lý chất lượng
công trình (thí nghiệm vật liệu đầu vào; thí nghiệm, kiểm tra chất lượng toàn bộ
dự án đầu tư, ...).
- Bản vẽ hoàn công, báo cáo kết quả
thực hiện dự án (nếu có), hồ sơ bảo hành công trình, công tác bảo hành của đơn
vị thi công, ...
- Báo cáo quyết toán dự án hoàn
thành; Báo cáo quyết toán vốn đầu tư theo hạng mục công trình, công trình hoàn
thành; Báo cáo quyết toán A-B; Báo cáo kiểm toán độc lập (nếu có).
b) Nội dung kiểm toán
- Hồ sơ nghiệm thu: Kiểm tra các
biên bản nghiệm thu công việc, bộ phận, giai đoạn, hạng mục, toàn bộ dự án đầu
tư.
- Kiểm tra hồ sơ hoàn thành công
trình theo quy định; kiểm tra hồ sơ bảo hành công trình, công tác bảo hành của
đơn vị thi công.
- Kiểm tra báo cáo quyết toán dự
án hoàn thành; báo cáo quyết toán vốn đầu tư theo hạng mục công trình, công
trình hoàn thành; báo cáo giá trị khối lượng hoàn thành.
- Tình hình thực tế sử dụng tài sản,
công trình sau bàn giao.
Đối với các sai sót phát hiện
qua kết quả kiểm toán cần xác định cụ thể nguyên nhân, giá trị sai sót (nếu có)
làm căn cứ đưa ra kết luận và kiến nghị xử lý tài chính và trách nhiệm của tập
thể, cá nhân có liên quan theo quy định của Nhà nước.
2. Kiểm toán việc chấp hành chế độ
tài chính kế toán của Nhà nước
2.1. Kiểm toán công tác quản lý
tài chính
- Kiểm toán việc quản lý, sử dụng
các nguồn vốn đầu tư của dự án: vốn ngân sách nhà nước, vốn vay, vốn khác.
- Kiểm toán việc chấp hành các quy
định về chi tiêu thường xuyên của đơn vị quản lý dự án.
- Kiểm toán việc tuân thủ các quy
định trong việc tạm ứng, thanh toán: căn cứ vào chế độ và quy định của hợp đồng
kiểm tra trình tự, thủ tục tạm ứng, thanh toán.
- Kiểm toán việc chấp hành chế độ
báo cáo quyết toán vốn đầu tư hàng năm theo niên độ ngân sách nhà nước.
2.2. Kiểm toán công tác kế toán
- Việc tuân thủ chế độ kế toán bao
gồm: Chế độ kế toán áp dụng, hình thức kế toán, công tác mở sổ kế toán hạch
toán kế toán, lập các loại báo cáo theo quy định, ...
- Việc đối chiếu công nợ, thanh
toán của các đơn vị chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư đối với các nhà thầu, với
cơ quan cấp phát, cho vay.
3. Kiểm toán báo cáo quyết toán dự
án hoàn thành (hoặc báo cáo vốn đầu tư thực hiện đối với trường hợp dự án chưa
lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành)
3.1. Kiểm toán nguồn vốn đầu tư
a) Căn cứ kiểm toán
- Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu
tư công, Luật Xây dựng và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
- Quy chế quản lý và sử dụng nguồn
vốn ODA và các nguồn vốn vay khác, hiệp định đã ký kết với tổ chức cho vay vốn.
- Quyết định phê duyệt đầu tư dự
án.
- Các chế độ quản lý tài chính, kế
toán của Nhà nước.
b) Nội dung kiểm toán
- Kiểm tra tình hình giải ngân,
thanh toán vốn đầu tư; kiểm tra tính đầy đủ của nguồn vốn đã đầu tư: Chứng từ,
sổ kế toán, thực hiện đối chiếu số vốn đã cấp, cho vay, thanh toán do chủ đầu
tư đã báo cáo với số xác nhận của cơ quan cấp vốn, cho vay, thanh toán liên
quan; trường hợp nhận vốn bằng ngoại tệ phải thực hiện kiểm tra việc quy đổi
theo tỷ giá quy định tại thời điểm phát sinh.
- Kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của
các nguồn vốn đầu tư đã sử dụng; kiểm tra việc quyết toán nguồn vốn đầu tư thực
hiện theo niên độ ngân sách nhà nước.
- Kiểm tra sự phù hợp trong việc sử
dụng các loại nguồn vốn đầu tư so với cơ cấu xác định trong quyết định đầu tư của
cấp có thẩm quyền.
- Kiểm tra việc lập kế hoạch vốn,
bố trí vốn và thực hiện kế hoạch vốn.
3.2. Kiểm toán chi phí đầu tư
3.2.1. Căn cứ kiểm toán
- Luật đầu tư công, Luật Xây dựng,
Luật Đấu thầu và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
- Các chế độ quản lý tài chính, kế
toán của Nhà nước.
- Hồ sơ, tài liệu do đơn vị cung cấp:
Các hồ sơ khảo sát, bản vẽ thiết kế, hồ sơ dự toán, thiết kế bản vẽ thi công
(BVTC), hồ sơ hợp đồng, biên bản nghiệm thu, bản vẽ hoàn công, hồ sơ quản lý chất
lượng, quyết toán A – B, …; hồ sơ địa chính; hồ sơ bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư và các tài liệu khác có liên quan.
3.2.2. Nội dung kiểm toán
a) Quy định chung
- Căn cứ tổng mức đầu tư được
duyệt và chi phí đầu tư thực hiện để thực hiện kiểm toán theo KHKT chi tiết được
phê duyệt đối với từng khoản mục chi phí ghi trong tổng mức đầu tư bao gồm: chi
phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; chi phí xây dựng; chi phí thiết bị; chi
phí quản lý dự án; chi phí tư vấn đầu tư xây dựng; chi phí khác.
- Kiểm toán viên phải thực hiện
kiểm toán theo quy định đối với từng hình thức giá hợp đồng và các điều khoản cụ
thể của hợp đồng, phù hợp với hồ sơ quản lý chất lượng, khoản mục chi phí đầu
tư do chủ đầu tư tự thực hiện hay do chủ đầu tư thuê các nhà thầu thực hiện
theo hợp đồng.
- Trường hợp chi phí xây dựng
công trình tạm, công trình phụ trợ phục vụ thi công; chi phí xây dựng nhà tạm để
ở và điều hành thi công tại hiện trường được lập thiết kế, dự toán riêng cho hạng
mục, tiến hành kiểm toán như kiểm toán gói thầu xây dựng độc lập.
- Trường hợp chi phí xây dựng
công trình tạm, công trình phụ trợ phục vụ thi công; chi phí xây dựng nhà tạm để
ở và điều hành thi công tại hiện trường được tính theo tỷ lệ (%) trong gói thầu
xây dựng chính (không lập thiết kế, dự toán riêng); tiến hành kiểm toán việc áp
dụng tỷ lệ (%) trên cơ sở kết quả kiểm toán gói thầu xây dựng chính.
- Khi tiến hành kiểm toán, kiểm
toán viên phải nghiên cứu kỹ hồ sơ hợp đồng, bản vẽ thiết kế, hồ sơ hoàn công
và các tài liệu có liên quan, chọn mẫu những khối lượng xây lắp có giá trị lớn,
những phần công việc có nhiều khả năng sai sót để đi sâu kiểm tra chi tiết.
b) Kiểm toán chi phí xây dựng
b.1. Kiểm toán đối với gói thầu
theo hình thức “Hợp đồng trọn gói”
- Đối chiếu nội dung công việc,
khối lượng thực hiện trong bảng tính giá trị đề nghị thanh toán/quyết toán A-B
với biên bản nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành, hồ sơ thiết kế BVTC, bản
vẽ hoàn công, chỉ dẫn kỹ thuật thi công và nghiệm thu của Dự án, hồ sơ quản lý
chất lượng công trình, kết quả kiểm tra hiện trường và các yêu cầu của hợp đồng
để xác định khối lượng công việc hoàn thành đã được nghiệm thu đúng quy định.
- Đối chiếu đơn giá trong bảng
tính giá trị đề nghị thanh toán/quyết toán A-B với đơn giá ghi trong bảng tính
giá trị hợp đồng.
- Đối với gói thầu đã lập Báo
cáo quyết toán công trình hoàn thành, trường hợp nhà thầu thực hiện đầy đủ các
yêu cầu, nội dung công việc, đúng khối lượng công việc hoàn thành và đơn giá
ghi trong hợp đồng, bảng tính giá hợp đồng; thì giá trị quyết toán đúng bằng
giá trọn gói của hợp đồng đã ký; Không chiết tính lại khối lượng cũng như đơn
giá chi tiết đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quyết định trúng thầu.
- Đối với các sai sót về khối
lượng nghiệm thu (khối lượng nghiệm thu tính toán lại theo kết quả kiểm toán
sai khác so với khối lượng đề nghị thanh toán/quyết toán) được tính toán, xác định
làm căn cứ để kiến nghị phù hợp và xác định trách nhiệm, tập thể, cá nhân theo
quy định của Nhà nước và các quy định trong hợp đồng kinh tế ký kết giữa các
bên có liên quan.
b.2. Kiểm toán đối với gói thầu
hợp đồng theo hình thức “Giá hợp đồng theo đơn giá cố định”
- Đối chiếu nội dung công việc,
khối lượng thực hiện trong bảng tính giá trị đề nghị thanh toán/quyết toán A-B
với biên bản nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành, hồ sơ thiết kế BVTC, bản
vẽ hoàn công, chỉ dẫn kỹ thuật thi công và nghiệm thu của Dự án, hồ sơ quản lý
chất lượng công trình, kết quả kiểm tra hiện trường và các yêu cầu của hợp đồng
để tính toán, xác định khối lượng công việc hoàn thành đã được nghiệm thu đúng
quy định.
- Đối chiếu đơn giá trong bảng
tính giá trị đề nghị thanh toán/quyết toán A-B với đơn giá cố định ghi trong bảng
tính giá hợp đồng và các tài liệu kèm theo hợp đồng.
- Giá trị thanh toán/quyết toán
bằng khối lượng công việc hoàn thành đã được nghiệm thu đúng quy định nhân (x)
với đơn giá cố định ghi trong hợp đồng.
b.3. Kiểm toán đối với gói thầu
hợp đồng theo hình thức “Giá hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh” (hoặc “Giá hợp đồng
theo giá điều chỉnh”)
- Căn cứ điều kiện cụ thể của hợp
đồng, xác định rõ phạm vi và phương thức điều chỉnh của hợp đồng.
- Trường hợp điều chỉnh về khối
lượng phải căn cứ biên bản nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành, hồ sơ
thiết kế BVTC, bản vẽ hoàn công, chỉ dẫn kỹ thuật thi công và nghiệm thu của Dự
án, hồ sơ quản lý chất lượng công trình, kết quả kiểm tra hiện trường và các
yêu cầu của hợp đồng để tính toán, xác định khối lượng công việc hoàn thành đã
được nghiệm thu đúng quy định.
- Trường hợp điều chỉnh về đơn
giá phải căn cứ nguyên tắc điều chỉnh đơn giá ghi trong hợp đồng để xác định
đơn giá thanh toán/quyết toán.
- Trường hợp điều chỉnh theo cơ
chế chính sách của Nhà nước phải căn cứ nguyên tắc ghi trong hợp đồng, các cơ
chế chính sách được áp dụng phù hợp với thời gian thực hiện hợp đồng (đã ghi
trong hợp đồng) để xác định giá trị được điều chỉnh. Đối với các gói thầu bị chậm
tiến độ không điều chỉnh cho trường hợp kéo dài thời gian thực hiện so với thời
gian trong hợp đồng đã ký do lỗi của nhà thầu gây ra.
- Giá trị thanh toán/quyết toán
bằng khối lượng công việc hoàn thành đã được nghiệm thu đúng quy định nhân (x)
với đơn giá thanh toán/quyết toán.
b.4. Kiểm toán đối với gói thầu
hợp đồng theo hình thức “giá hợp đồng kết hợp”
Khi thực hiện kiểm toán Kiểm
toán viên (KTV) phải xác định rõ phạm vi theo công trình, hạng mục công trình
hoặc nội dung công việc cụ thể được áp dụng hình thức hợp đồng cụ thể: trọn
gói, đơn giá cố định hoặc đơn giá điều chỉnh. Việc kiểm toán từng phần của hợp
đồng, theo từng hình thức hợp đồng, tương ứng với quy định tại các điểm b.1,
b.2, b.3 điểm b khoản này.
b.5. Kiểm toán các trường hợp
phát sinh
Khi thực hiện kiểm toán các trường
hợp phát sinh phải căn cứ các quy định về điều chỉnh hợp đồng xây dựng tương ứng
với từng loại hợp đồng đã được các bên thỏa thuận trong hợp đồng và phụ lục bổ
sung hợp đồng (nếu có), hồ sơ xử lý phát sinh được cấp có thẩm quyền phê duyệt
để thực hiện kiểm toán chi tiết.
b.6. Kiểm toán đối với gói thầu
do chủ đầu tư tự thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu
Trường hợp chủ đầu tư ký kết hợp
đồng với đơn vị hạch toán phụ thuộc để thực hiện gói thầu, việc kiểm toán gói
thầu căn cứ vào hình thức giá hợp đồng và thực hiện theo quy định tại các điểm
b.1, b.2, b.3, b.4, b.5 điểm b khoản này.
Trường hợp chủ đầu tư ký thỏa
thuận giao việc cho một đơn vị thuộc chủ đầu tư để thực hiện gói thầu, việc kiểm
toán thực hiện như sau:
- Đối chiếu các nội dung, khối
lượng trong bảng tính giá trị đề nghị quyết toán của chủ đầu tư với biên bản
nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành, hồ sơ thiết kế BVTC, bản vẽ hoàn
công, chỉ dẫn kỹ thuật thi công và nghiệm thu của Dự án, hồ sơ quản lý chất lượng
công trình, kết quả kiểm tra hiện trường để tính toán, xác định khối lượng công
việc hoàn thành đã được nghiệm thu đúng quy định.
- Đối chiếu sự phù hợp giữa đơn
giá trong bảng tính giá trị đề nghị thanh toán/quyết toán của chủ đầu tư với
đơn giá trong dự toán được duyệt.
- Giá trị thanh toán/quyết toán
bằng khối lượng thực hiện đã được nghiệm thu đúng quy định nhân (x) với đơn giá
đã kiểm tra.
b.7. Kiểm tra thực tế tại hiện
trường
- Kiểm tra tổng thể công trình
về khối lượng, chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật công trình...
- Chọn mẫu một số công việc, hạng
mục, kiểm tra kích thước thông qua các phương pháp đo, đếm, ...; kiểm tra quy
cách, tiêu chuẩn vật tư, vật liệu; sử dụng các thiết bị kiểm tra sự phù hợp của
thực tế với bản vẽ hoàn công, biên bản nghiệm thu. Đối với việc kiểm tra các
công trình đang trong giai đoạn thi công cần phải kiểm tra các phần công việc
chìm khuất (nếu đủ điều kiện) trước khi thực hiện các công việc tiếp theo.
c) Kiểm toán chi phí thiết bị
c.1. Kiểm toán đối với gói thầu
hợp đồng theo hình thức “Hợp đồng trọn gói”
- Đối chiếu danh mục, chủng loại,
nguồn gốc xuất xứ, chất lượng, cấu hình, giá của thiết bị trong bảng tính giá
trị đề nghị thanh toán/quyết toán A-B với các yêu cầu, danh mục, chủng loại, cấu
hình, nguồn gốc xuất xứ, chất lượng quy định trong hợp đồng; kết quả kiểm tra
hiện trường, giá của thiết bị ghi trong hợp đồng, bảng tính giá hợp đồng và các
biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành của hợp đồng.
- Đối với gói thầu đã lập Báo
cáo quyết toán công trình hoàn thành, trường hợp nhà thầu thực hiện đầy đủ các
yêu cầu, nội dung công việc, đúng khối lượng thực hiện và quy định của hợp đồng
thì giá trị quyết toán đúng bằng giá trọn gói của hợp đồng đã ký; Không chiết
tính lại đơn giá chi tiết đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quyết định
trúng thầu.
- Đối với các sai sót về danh mục,
chủng loại, nguồn gốc xuất xứ, chất lượng, cấu hình (kết quả kiểm tra, tính
toán lại theo kết quả kiểm toán sai khác so với danh mục, chủng loại, nguồn gốc
xuất xứ, chất lượng, cấu hình đề nghị thanh toán/quyết toán) được tính toán,
xác định làm căn cứ để kiến nghị phù hợp và xác định trách nhiệm, tập thể, cá
nhân theo quy định của Nhà nước và các quy định trong hợp đồng kinh tế ký kết
giữa các bên có liên quan.
c.2. Kiểm toán đối với gói thầu
hợp đồng theo hình thức “Giá hợp đồng theo đơn giá cố định”
- Căn cứ biên bản nghiệm thu khối
lượng thực hiện tính toán, đối chiếu danh mục, chủng loại, nguồn gốc xuất xứ,
chất lượng, cấu hình của thiết bị trong bảng tính giá trị đề nghị thanh
toán/quyết toán A-B với các yêu cầu, danh mục, chủng loại, nguồn gốc xuất xứ,
chất lượng, cấu hình của thiết bị quy định trong hợp đồng; kết quả kiểm tra hiện
trường và các tài liệu kèm theo hợp đồng để xác định khối lượng thực hiện đã được
nghiệm thu đúng quy định.
- Đối chiếu đơn giá trong bảng
tính giá trị đề nghị thanh toán/quyết toán A-B với đơn giá cố định ghi trong bảng
tính giá hợp đồng.
- Giá trị thanh toán/quyết toán
bằng khối lượng thực hiện đã được nghiệm thu đúng quy định nhân (x) với đơn giá
cố định ghi trong hợp đồng.
c.3. Kiểm toán đối với gói thầu
hợp đồng theo hình thức “Giá hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh” (hoặc “Giá hợp đồng
theo giá điều chỉnh”)
- Căn cứ điều kiện cụ thể của hợp
đồng, xác định rõ phạm vi và phương thức điều chỉnh của hợp đồng.
- Trường hợp điều chỉnh về khối
lượng phải căn cứ biên bản nghiệm thu khối lượng thực hiện tính toán, đối chiếu
danh mục, chủng loại, nguồn gốc xuất xứ, chất lượng, cấu hình của thiết bị
trong bảng tính giá trị đề nghị thanh toán/quyết toán A-B với các yêu cầu, danh
mục, chủng loại, nguồn gốc xuất xứ, chất lượng, cấu hình của thiết bị quy định
trong hợp đồng; kết quả kiểm tra hiện trường và các tài liệu kèm theo hợp đồng
để xác định khối lượng thực hiện đã được nghiệm thu đúng quy định.
- Trường hợp điều chỉnh về đơn
giá phải căn cứ nguyên tắc điều chỉnh đơn giá ghi trong hợp đồng để xác định
đơn giá quyết toán.
- Trường hợp điều chỉnh theo cơ
chế chính sách của Nhà nước phải căn cứ nguyên tắc ghi trong hợp đồng và các cơ
chế chính sách được áp dụng trong thời gian thực hiện hợp đồng để xác định giá
trị được điều chỉnh. Đối với các gói thầu bị chậm tiến độ không điều chỉnh cho
trường hợp kéo dài thời gian thực hiện so với thời gian trong hợp đồng đã ký do
lỗi của nhà thầu gây ra.
- Giá trị thanh toán/quyết toán
bằng khối lượng công việc hoàn thành đã được nghiệm thu đúng quy định nhân (x)
với đơn giá thanh toán/quyết toán.
c.4. Kiểm toán đối với gói thầu
hợp đồng theo hình thức “Giá hợp đồng kết hợp”
Khi thực hiện kiểm toán KTV cần
xác định rõ phạm vi hoặc nội dung công việc cụ thể được áp dụng hình thức hợp đồng:
trọn gói, đơn giá cố định hoặc giá điều chỉnh. Việc kiểm toán từng phần của hợp
đồng, theo từng hình thức hợp đồng, tương ứng với quy định tại các điểm c.1,
c.2, c.3 điểm c khoản này.
c.5. Kiểm toán các trường hợp phát
sinh
Khi thực hiện kiểm toán các trường
hợp phát sinh phải căn cứ các quy định về điều chỉnh hợp đồng xây dựng tương ứng
với từng loại hợp đồng đã được các bên thỏa thuận trong hợp đồng và phụ lục bổ
sung hợp đồng (nếu có), hồ sơ xử lý phát sinh được cấp có thẩm quyền phê duyệt
để thực hiện kiểm toán chi tiết.
c.6. Kiểm toán đối với gói thầu
do chủ đầu tư tự thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu
- Trường hợp chủ đầu tư ký kết
hợp đồng với đơn vị hạch toán phụ thuộc để thực hiện gói thầu, việc thẩm tra
gói thầu căn cứ vào hình thức giá hợp đồng và thực hiện theo quy định tại các
điểm c.1, c.2, c.3, c.4, c.5 điểm c khoản này.
- Trường hợp chủ đầu tư ký thỏa
thuận giao việc cho một đơn vị thuộc chủ đầu tư để thực hiện gói thầu, việc kiểm
toán thực hiện như sau:
+ Đối chiếu danh mục, chủng loại,
nguồn gốc xuất xứ, chất lượng, cấu hình, giá của thiết bị đề nghị thanh
toán/quyết toán so với biên bản nghiệm thu, hồ sơ thiết kế phần thiết bị và dự
toán chi phí thiết bị được phê duyệt để xác định giá trị quyết toán phần mua sắm
thiết bị;
+ Kiểm tra chi phí gia công, lắp
đặt thiết bị đối với thiết bị cần gia công, cần lắp đặt theo dự toán được duyệt
và được nghiệm thu đúng quy định. Giá trị quyết toán bằng khối lượng thực hiện
đã được nghiệm thu đúng quy định nhân (x) với đơn giá đã kiểm tra;
+ Kiểm tra các khoản chi phí
liên quan: chi phí vận chuyển thiết bị từ nơi mua về đến chân công trình; chi
phí lưu kho bãi, bảo quản, bảo dưỡng thiết bị, chi phí khác.
c.7. Kiểm tra thực tế tại hiện
trường
Chọn mẫu một số thiết bị để kiểm
tra thực tế tại hiện trường nhằm xác định sự hiện hữu của tài sản về danh mục,
chủng loại, tiêu chuẩn kỹ thuật, xuất xứ của thiết bị công nghệ, phụ tùng kèm
theo và các trang bị khác.
d) Kiểm toán chi phí quản lý dự
án
- Căn cứ vào chứng từ, hoá đơn
và các tài liệu có liên quan kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của toàn bộ các khoản
chi phí quản lý dự án; đối chiếu các nội dung chi với dự toán đã được cấp có thẩm
quyền phê duyệt; chi phí thực tế so với tỷ lệ, định mức quy định; việc mua sắm,
quản lý và sử dụng tài sản.
- Trường hợp Ban QLDA quản lý
nhiều công trình, dự án cùng một thời điểm mà không theo dõi chi tiết theo từng
công trình: Thực hiện kiểm tra việc phân bổ chi phí quản lý dự án cho từng công
trình, dự án so với tỷ lệ, định mức nhà nước quy định.
e) Kiểm toán chi phí tư vấn đầu
tư xây dựng công trình và các chi phí khác
- Kiểm toán nhóm chi phí theo định
mức: Căn cứ vào việc áp dụng định mức, tỷ lệ quy định; điều kiện cam kết của hợp
đồng để thực hiện kiểm tra.
- Kiểm toán nhóm chi phí tính
trực tiếp theo dự toán được duyệt: Kiểm tra việc lập, thẩm định, phê duyệt dự
toán; việc quyết toán đối với các chi phí.
- Kiểm toán nhóm chi phí áp dụng
hình thức hợp đồng theo thời gian: đối chiếu đơn giá thù lao theo thời gian do
chủ đầu tư và nhà thầu thỏa thuận trong hợp đồng nhân với thời gian làm việc thực
tế (theo tháng, tuần, ngày, giờ) để xác định mức thù lao phải trả cho nhà thầu.
Các khoản chi phí đi lại, khảo sát, thuê văn phòng làm việc, chi khác căn cứ
quy định về phương thức thanh toán ghi trong hợp đồng để thẩm tra (theo chứng từ
hóa đơn hợp lệ hoặc theo đơn giá khoán đã thỏa thuận trong hợp đồng).
f) Kiểm toán chi phí bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư
- Kiểm toán đánh giá tính hợp lệ
và đầy đủ của hồ sơ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, việc xây dựng và phê duyệt
phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
- Căn cứ vào hồ sơ bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư, hồ sơ địa chính kết hợp với kiểm tra thực tế để xác định
diện tích, nguồn gốc, hạng đất đất đền bù; dự toán các công trình trên đất phải
bồi thường, di chuyển; việc áp dụng giá bồi thường, hỗ trợ về đất, hoa màu và
các công trình trên đất căn cứ vào chính sách của nhà nước theo từng thời kỳ;
giá trị quyết toán các công trình tái định cư, các công trình xây dựng để thực
hiện bồi thường (nếu có).
- Kiểm tra danh sách chi trả
cho các tổ chức, cá nhân nhận tiền bồi thường đã có chữ ký xác nhận theo quy định
để xác định giá trị quyết toán.
- Kiểm toán việc lập dự toán, sử
dụng và thanh quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi, hỗ trợ, tái định cư.
- Trường hợp có các công trình
hạ tầng kỹ thuật thì việc kiểm toán tương tự như kiểm toán chi phí xây dựng nêu
tại Điểm b Khoản này.
- Kiểm toán công tác lập báo
cáo quyết toán và thẩm tra quyết toán của các đơn vị thực hiện công tác bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư trong trường hợp nội dung bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư được tách thành tiểu dự án riêng và tổ chức thực hiện độc lập.
4. Kiểm
toán chi phí đầu tư không tính vào
giá trị tài sản
4.1. Căn cứ kiểm toán
- Luật Xây dựng và các văn bản quy
phạm pháp luật khác có liên quan.
- Hồ sơ quyết toán và các quyết định
phê duyệt của cấp có thẩm quyền.
- Kết quả kiểm toán phần chi phí đầu
tư dự án theo từng công trình, hạng mục công trình.
- Biên bản xác định giá trị thiệt
hại, quyết định huỷ bỏ của cấp có thẩm quyền để không tính vào giá trị tài sản.
4.2. Nội dung kiểm toán
a) Kiểm toán các chi phí thiệt hại
do các nguyên nhân bất khả kháng được phép không tính vào giá trị tài sản theo
các nội dung:
- Kiểm tra nguyên nhân và giá trị
thiệt hại theo các biên bản tính toán, xác nhận; kiểm tra biên bản và chứng từ
bồi thường của công ty bảo hiểm để tính ra phần thiệt hại không thuộc phạm vi bảo
hiểm.
- Xác định đúng theo các nguyên tắc,
thủ tục quy định của Nhà nước về chi phí thiệt hại.
- Cách xác định chi phí đầu tư
không tính vào giá trị công trình trên cơ sở các căn cứ đánh giá thiệt hại (kiểm
kê tài sản và giá trị thiệt hại của Hội đồng kiểm kê cơ sở; Giá trị thiệt hại
theo Biên bản xác định được chủ đầu tư, đơn vị nhận thầu, tư vấn giám sát, nhà
thầu bảo hiểm kiểm tra, xác nhận và kiến nghị xử lý); đối chiếu với giá trị khối
lượng công trình được nghiệm thu thực hiện kiểm tra tính đúng đắn của quyết định
huỷ bỏ và các căn cứ để tính giá trị khối lượng huỷ bỏ (khối lượng, đơn giá…).
- Xác định chi phí đầu tư tính vào
giá trị tài sản theo phương pháp: Lấy chi phí đầu tư sau khi kiểm toán trừ chi
phí đầu tư không tính vào giá trị tài sản.
b) Kiểm toán các khoản chi phí
không tạo nên tài sản để trình cấp có thẩm quyền cho phép không tính vào giá trị
tài sản như: Chi phí đào tạo, tăng cường và nâng cao năng lực cho cơ quan quản
lý hoặc cộng đồng; chi phí các Ban QLDA ở Trung ương không liên quan trực tiếp
đến tài sản được hình thành và bàn giao ở các địa phương.
5. Kiểm toán giá trị tài sản hình
thành qua đầu tư
a) Căn cứ kiểm toán
- Luật Xây dựng và các văn bản quy
phạm pháp luật khác có liên quan.
- Hồ sơ quyết toán và các quyết định
phê duyệt của cấp có thẩm quyền.
- Kết quả kiểm toán phần chi phí đầu
tư dự án theo từng công trình đã thực hiện hàng năm.
- Biên bản bàn giao tài sản cho
các đơn vị sử dụng.
- Mặt bằng giá, các chế độ chính
sách của Nhà nước tại thời điểm bàn giao.
- Các văn bản hướng dẫn phương
pháp quy đổi chi phí dự án đầu tư xây dựng đã thực hiện về mặt bằng giá tại thời
điểm bàn giao.
b) Nội dung kiểm toán
- Kiểm tra danh mục tài sản bàn
giao bao gồm cả tài sản cố định và tài sản lưu động cho các đối tượng quản lý.
- Kiểm tra tính đúng đắn của việc
phân loại giá trị tài sản dài hạn (cố định), tài sản lưu động hình thành qua đầu
tư. Phát hiện những trường hợp phân loại không đúng giữa tài sản dài hạn (cố định)
và tài sản ngắn hạn.
- Kiểm tra việc phân bổ chi phí quản
lý dự án, chi phí tư vấn, chi phí khác chung của toàn dự án cho từng tài sản cố
định theo nguyên tắc: chi phí trực tiếp liên quan đến tài sản cố định nào thì
tính cho tài sản cố định đó; chi phí chung liên quan đến nhiều tài sản cố định
thì phân bổ theo tỷ lệ chi phí trực tiếp của từng tài sản cố định so với tổng số
chi phí trực tiếp của toàn bộ tài sản cố định.
- Kiểm tra tính đúng đắn của giá
trị tài sản bàn giao cho các đối tượng sử dụng và mục đích sử dụng: Chi phí đầu
tư để tính toán quy đổi giá và bàn giao cho đơn vị sử dụng là chi phí đầu tư
sau khi đã được kiểm toán loại trừ những chi phí không hợp lý, bổ sung phần thiếu
sót hoặc nhận bàn giao chi phí đầu tư của dự án khác; một công trình hoàn thành
có thể bàn giao cho nhiều đối tượng sử dụng.
Trường hợp Ban QLDA không giải thể,
tiếp tục quản lý tài sản (thuộc dự án, chưa khấu hao hết, chưa thanh lý) đang
dùng cho hoạt động của ban thì giá trị tài sản còn lại đó không tính vào giá trị
bàn giao.
- Kiểm tra việc tính toán quy đổi
chi phí đầu tư về mặt bằng giá tại thời điểm bàn giao theo hướng dẫn của Bộ Xây
dựng: Kiểm tra việc tổng hợp chi phí đã thực hiện từng năm; việc xác định hệ số
quy đổi; kiểm tra việc tính toán và tổng hợp chi phí quy đổi (thực hiện đối với
dự án cấp quyết định đầu tư yêu cầu thực hiện quy đổi chi phí đầu tư về mặt bằng
giá tại thời điểm bàn giao).
6. Kiểm toán tình hình công nợ và
vật tư, thiết bị tồn đọng
a) Căn cứ kiểm toán
- Các quyết định điều chuyển tài sản.
- Sổ kế toán theo dõi vật tư, tài
sản, tình hình công nợ và các chứng từ, tài liệu liên quan.
- Các biên bản kiểm kê tài sản, đối
chiếu công nợ với các khách hàng.
- Chế độ của nhà nước về quản lý
và xử lý tài sản khi kết thúc dự án.
- Hồ sơ thanh lý, nhượng bán tài sản.
b) Nội dung kiểm toán
- Kiểm toán công nợ phải trả
Kiểm tra số phải trả cho từng
khách hàng: Căn cứ vào kết quả kiểm tra giá trị thực hiện đầu tư về chi phí bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư, chi phí xây dựng, chi phí thiết bị, chi phí tư vấn
đầu tư xây dựng, chi phí khác được chấp nhận thanh toán ở phần trên, tổng hợp,
phân loại theo từng nhà thầu để xác định; kiểm tra sổ sách kế toán, và các chứng
từ để xác định số tiền thực tế đã thanh toán cho từng nhà thầu; xác định số nợ
phải trả bằng số tiền chấp nhận trả trừ đi số đã trả; thực hiện đối chiếu xác
minh công nợ với các nhà thầu hoặc gửi thư xác nhận (nếu thấy cần thiết).
- Kiểm tra tài sản và vốn tồn đọng
theo phương pháp: Cân đối nhập, xuất, tồn để xác định số tồn của từng loại vật
tư, tài sản, sau đó đối chiếu với số liệu theo sổ kế toán, báo cáo tài chính,
tài liệu kiểm kê xem có khớp đúng không. Trong đó có thể chọn mẫu một số vật
tư, tài sản tồn kho với số lượng lớn để đối chiếu thực tế.
- Kiểm tra tiền mặt tồn quỹ thông
qua việc kiểm kê thực tế đối chiếu với số dư trên sổ kế toán.
- Đối với các khoản tiền gửi ngân
hàng thông qua việc đối chiếu với sổ phụ và trực tiếp lấy xác nhận của ngân
hàng, đối chiếu xác nhận số dư tài khoản tại cơ quan cấp vốn.
- Xem xét hướng xử lý của chủ đầu
tư đối với tài sản (vật tư, thiết bị) dư thừa, phế liệu chưa xử lý, các khoản
tiền vốn thu được chưa nộp ngân sách, tồn dư tiền gửi, tiền mặt,…
Trong quá trình thực hiện kiểm
toán KTV phải vận dụng các quy định phù hợp tại CMKTNN số 200 – Các nguyên tắc
cơ bản của kiểm toán tài chính, CMKTNN số 400 – Các nguyên tắc cơ bản của kiểm
toán tuân thủ, CMKTNN số 4000 – Hướng dẫn kiểm toán tuân thủ.
7. Kiểm toán đánh giá tính kinh tế,
hiệu lực và hiệu quả của dự án đầu tư xây dựng công trình
Trên cơ sở các tiêu chí kiểm toán
được nêu tại Điểm b Khoản 3 Điều 10 của Quy trình này; căn cứ vào kết quả kiểm
toán trên các nội dung lập dự án, thiết kế, dự toán, lựa chọn nhà thầu, quản lý
chất lượng, quản lý chi phí đầu tư, ... để đánh giá các mặt kinh tế, hiệu lực
và hiệu quả của dự án đầu tư theo KHKT tổng quát được phê duyệt.
Trong quá trình thực hiện kiểm
toán KTV phải vận dụng phù hợp theo các quy định tại CMKTNN số 300 – Các nguyên
tắc cơ bản của kiểm toán hoạt động và CMKTNN số 3000 – Hướng dẫn kiểm toán hoạt
động để thực hiện.
Điều 19. Lập
và thông qua đơn vị được kiểm toán biên bản kiểm toán của Tổ kiểm toán và dự thảo
thông báo kết quả kiểm toán tại đơn vị kiểm toán chi tiết
Thực hiện theo quy định tại Điều 19 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Chương IV
LẬP VÀ GỬI BÁO
CÁO KIỂM TOÁN
Điều 20. Lập
dự thảo báo cáo kiểm toán
1. Tập hợp các bằng chứng kiểm
toán, kết quả kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 20 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
2. Kiểm tra, phân loại, tổng hợp kết
quả kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 20 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
3. Lập dự thảo báo cáo kiểm toán
Trên cơ sở kết quả tổng hợp tình
hình, số liệu kiểm toán, Trưởng đoàn lập dự thảo báo cáo kiểm toán.
Báo cáo kiểm toán phải bảo đảm các
yêu cầu chung quy định tại Hệ thống chuẩn mực Kiểm toán nhà nước và theo mẫu
quy định của Tổng Kiểm toán nhà nước. Báo cáo kiểm toán thường gồm những nội
dung cơ bản sau:
a) Phần mở đầu gồm những nội dung
cơ bản sau:
- Nội dung kiểm toán: Ghi theo quyết
định kiểm toán.
- Phạm vi và giới hạn kiểm toán:
Ghi rõ những nội dung kiểm toán, nội dung không kiểm toán và lý do không thực
hiện.
- Căn cứ kiểm toán.
b) Phần nội dung gồm:
- Khái quát tình hình dự án: Tên dự
án, chủ đầu tư dự án; mục tiêu đầu tư, quy mô đầu tư; tổng mức đầu tư, ngày
khởi công, ngày hoàn thành.
- Kết quả kiểm toán quyết toán của
dự án theo các nội dung kiểm toán: Nguồn vốn đầu tư; chi phí đầu tư; các nội
dung khác của báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành (nếu có). Trong từng
nội dung phải nêu rõ kết quả và nguyên nhân chênh lệch.
- Về tính đúng đắn, trung thực của
Báo cáo (số liệu) quyết toán của Dự án.
- Việc chấp hành pháp luật, chính
sách, chế độ trong quản lý dự án đầu tư và các văn bản pháp luật khác có liên
quan: Trong mỗi nội dung cần phân tích, đánh giá những vấn đề nổi bật: ưu điểm,
những mặt làm được; khuyết điểm, tồn tại, hạn chế; trách nhiệm của tập thể, cá
nhân liên quan.
- Tính kinh tế, hiệu lực và hiệu
quả của dự án.
c) Các kết luận, kiến nghị và các
nội dung khác (nếu có).
d) Các thuyết minh, phụ biểu (nếu
có).
e) Các nội dung theo thể thức văn
bản: chữ ký, đóng dấu, ngày ký báo cáo kiểm toán thực hiện theo quy định.
Lập dự thảo báo cáo kiểm toán phải
xem xét mục tiêu và loại hình kiểm toán áp dụng của cuộc kiểm toán để lựa chọn
tuân thủ các nội dung hướng dẫn về lập báo cáo kiểm toán đã được quy định tại Hệ
thống CMKTNN một cách phù hợp.
4. Thảo luận, lấy ý kiến thành
viên Đoàn kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Khoản 4 Điều 20 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 21. Kiểm
toán trưởng xét duyệt dự thảo báo cáo kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 21 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 22. Tổng
Kiểm toán nhà nước xét duyệt dự thảo báo cáo kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 22 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 23. Hoàn
thiện dự thảo báo cáo kiểm toán, gửi lấy ý kiến của đơn vị được kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 23 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 24.
Thông báo kết quả kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 24 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Điều 25. Phát
hành báo cáo kiểm toán và thông báo kết quả kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Điều 25 Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Chương V
THEO DÕI, KIỂM
TRA VIỆC THỰC HIỆN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ KIỂM TOÁN
Điều 26. Theo
dõi, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán
Thực hiện theo quy định tại Chương
V Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
|
TỔNG
KIỂM TOÁN NHÀ NƯỚC
Hồ Đức Phớc
|
PHỤ LỤC KÈM
THEO
Phụ lục 01: Một số sai sót,
gian lận thường gặp
Phụ lục 02: Các vấn đề cần lưu
ý – Giai đoạn thiết kế công trình xây dựng
Phụ lục 03: Các vấn đề cần lưu
ý – Giai đoạn đấu thầu và giao thầu
Phụ lục 04: Các vấn đề cần lưu
ý – Giai đoạn thi công, giám sát thi công và nghiệm thu công trình
PHỤ LỤC 01
MỘT SỐ SAI SÓT, GIAN LẬN THƯỜNG GẶP
(Ban hành kèm theo Quyết định số 02/2017/QĐ-KTNN ngày 13 tháng 3 năm 2017 của
Tổng Kiểm toán nhà nước)
1. Kiểm toán việc chấp hành
pháp luật, chế độ quản lý đầu tư xây dựng
1.1. Công tác lập, thẩm tra, thẩm
định, phê duyệt dự án đầu tư
- Công tác lập, thẩm tra, thẩm
định, phê duyệt dự án không đúng về trình tự, thẩm quyền và thời gian.
- Nội dung dự án đầu tư sơ sài
không đầy đủ theo quy định.
- Những tài liệu điều tra thăm
dò thị trường, nguồn vật liệu, động lực, môi sinh, môi trường, phương án bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư, nguồn vốn đầu tư,… không đầy đủ.
- Những công việc tư vấn chưa
có quy định về định mức chi phí nhưng không lập, duyệt dự toán hoặc lập, duyệt
với đơn giá cao.
- Dự án không phù hợp với quy
hoạch ngành, vùng.
- Xác định tổng mức đầu tư
không chính xác và không đủ cơ sở.
1.2. Công tác thực hiện dự án đầu
tư
- Hồ sơ khảo sát không đầy đủ,
chưa đủ căn cứ để thiết kế.
- Nội dung hồ sơ thiết kế kỹ thuật
và thiết kế bản vẽ thi công không đầy đủ theo quy định, sai lệch về quy mô,
công nghệ, công suất, cấp công trình, diện tích đất sử dụng, …so với quyết định
đầu tư.
- Công tác dự toán: Vận dụng sai định
mức, đơn giá, xác định đơn giá đối với những công việc chưa có quy định về định
mức, đơn giá thiếu căn cứ; tính toán sai khối lượng, tính toán thừa hoặc thiếu
khối lượng công tác thi công.
- Công tác bồi thường, hỗ trợ: lập,
phê duyệt và thực hiện phương án bồi thường không đúng quy định; hồ sơ bồi thường
không đầy đủ, ...
- Công tác lựa chọn nhà thầu: Hồ
sơ mời thầu không đầy đủ, rõ ràng, chi tiết; phê duyệt hồ sơ và kế hoạch lựa chọn
thầu không đúng thẩm quyền, không đủ số lượng nhà thầu tham dự tối thiểu, không
chấp hành quy định về thời gian; mở thầu không đủ thành phần; xét thầu không
công bằng, thiếu cơ sở; ...
- Hợp đồng thi công không chặt chẽ,
đầy đủ, đúng quy định.
- Khối lượng phát sinh không có
thiết kế, dự toán phê duyệt bổ sung, sửa đổi.
- Thi công sai thiết kế được
phê duyệt.
- Nghiệm thu, thanh toán sai
quy định của hợp đồng; thanh toán khối lượng chưa thi công.
- Không chấp hành đúng quy định
về giám sát thi công, giám sát quyền tác giả của tư vấn thiết kế.
- Hồ sơ nghiệm thu không đầy đủ:
thiếu biên bản nghiệm thu từng phần, các tài liệu kết quả thí nghiệm vật liệu,
bê tông, kết cấu, ...
- Nhật ký công trình ghi không
đầy đủ diễn biến phát sinh và sự cố trong quá trình thi công…
1.3. Công tác nghiệm thu, thanh
quyết toán, đưa công trình vào khai thác, sử dụng
- Hồ sơ nghiệm thu tổng thể
không đầy đủ.
- Hồ sơ hoàn công không đầy đủ,
không đúng với thực tế thi công.
- Báo cáo quyết toán vốn đầu tư
công trình hoàn thành chưa lập hoặc lập không đúng quy định.
2. Đánh giá tính kinh tế, hiệu
quả và hiệu lực của dự án đầu tư xây dựng công trình
2.1. Lập, thẩm định, phê duyệt
dự án đầu tư
- Các thông tin, thông số làm
căn cứ lập dự án đầu tư không hợp lý: Các chỉ số về kinh tế, thị trường; các
thông số về môi trường (nước thải, tiếng ồn, ô nhiễm, vv); các chỉ số kỹ thuật
(mức độ chịu bão, gió, mưa, động đất, vv); các tiêu chuẩn kỹ thuật không phù hợp
(độ bền, tuổi thọ, chất lượng vật liệu, ...).
- Chưa xem xét tất cả các
phương án đầu tư có thể có để có sự lựa chọn tối ưu.
- Lựa chọn địa điểm đầu tư
không hợp lý, theo ý chủ quan chưa tính đến các yếu tố liên quan (địa chất,
giao thông, nguồn nguyên liệu, thị trường, nguồn nhân lực, ...).
- Lựa chọn công nghệ không
không theo tiêu chí so sánh chi phí – hiệu quả; không đảm bảo tính đồng bộ,
không nêu rõ các tiêu chuẩn, đặc tính và thông số kinh tế kỹ thuật của thiết bị.
- Tính toán không xem xét đến
điều kiện thực tế về hạ tầng hiện có như điện, nước, thoát nước, ...
- Lựa chọn giải pháp xây dựng
chưa lưu ý đến sự lạc hậu về công nghệ và tiến bộ của khoa học kỹ thuật.
2.2. Thiết kế, dự toán
- Thiết kế khi chưa đủ thông
tin về nhu cầu đầu tư, chưa căn cứ trên nhu cầu.
- Khảo sát thiếu chính xác dẫn
tới phương án thiết kế không phù hợp.
- Thiết kế, bố trí dây chuyền
công nghệ không hợp lý.
- Thiết kế không đầy đủ, chưa
lường hết được các phạm vi khối lượng công việc cần thiết dẫn tới phát sinh khối
lượng lớn phải giao thầu bổ sung làm chậm tiến độ và vượt dự toán chi phí.
- Thiết kế trang thiết bị kỹ
thuật và thiết kế xây dựng không có sự phối hợp đồng bộ.
- Thiết kế quá nhu cầu của bên
sử dụng, giải pháp quá tốn kém: hành lang và lối thông nhau quá rộng một cách
không cần thiết; trang bị nội thất quá xa xỉ; thiết bị vận hành kỹ thuật quá tốn
kém về các chi phí không chỉ ban đầu mà cả chi phí thường xuyên, duy tu, bảo dưỡng
nảy sinh trong quá trình vận hành về sau, ....
- Thời hạn thiết kế quá ngắn vì
vậy đến khi thi công việc thiết kế mới được hoàn thành đầy đủ dẫn tới tiến độ
thi công bị ảnh hưởng và không thể kiểm soát được chi phí.
- Dự toán chi phí chưa chính
xác do thông tin chưa đầy đủ, thiếu cẩn thận trong tính toán hoặc chủ ý lập dự
toán thấp để dự án dễ được phê duyệt và khi đã thi công sẽ đề nghị duyệt kinh
phí bổ sung để hoàn thành; ngược lại, lập dự toán cao để có nguồn kinh phí mua
sắm những trang thiết bị đắt tiền.
- Dự toán bị cắt giảm một cách
vô cớ trong quá trình thẩm định và phê duyệt, sau này lại phải duyệt bổ sung.
- Dự toán chi phí khối lượng phát
sinh được lập muộn, thậm chí khi đã thi công xong hạng mục, vì vậy không có tác
dụng đối với việc quản lý chi phí.
2.3. Lựa chọn nhà thầu
- Không tổ chức đấu thầu rộng
rãi mà chỉ đấu thầu hạn chế hoặc chỉ định thầu.
- Hồ sơ mời thầu lập có sai sót
dẫn tới việc lựa chọn nhà thầu không đảm bảo yêu cầu dự án làm ảnh hưởng đến tiến
độ và chất lượng công trình.
- Mô tả gói thầu không đầy đủ,
rõ ràng dẫn đến cách hiểu không như nhau dễ dẫn đến xẩy ra tranh chấp khi thực
hiện hợp đồng.
- Chủ đầu tư và nhà thầu thông
đồng với nhau nên đã thông tin cho nhà thầu về một phần khối lượng công việc
nào đó trong gói thầu sẽ được giao bổ sung. Nhà thầu biết thông tin sẽ bỏ với
đơn giá cao đột biến cho những công việc đó, giảm đơn giá các công việc còn lại
để thắng thầu, khi được thanh toán sẽ được hưởng lợi rất lớn ở phần giao bổ
xung, dẫn tới chi phí công trình tăng.
- Thông thầu: một nhà thầu mua
tất cả hồ sơ mời thầu; các nhà thầu thoả hiệp với nhau để một nhà thầu nào đó
thắng thầu rồi phân chia lợi ích giữa các nhà thầu với nhau (thường là trong đấu
thầu hạn chế), ...
- Thẩm định thiếu chính xác,
phê duyệt giá gói thầu quá cao.
- Xét thầu thiếu công bằng,
không theo những tiêu thức đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Tiêu chí đánh giá hồ sơ dự thầu
không hợp lý, qua đó tạo điều kiện cho các nhà thầu có ít năng lực, kinh nghiệm
vẫn có thể tham gia đấu thầu và trúng thầu hoặc có thể đưa ra những tiêu chí
đánh giá bất lợi cho các nhà thầu có năng lực.
2.4. Hợp đồng và thực hiện hợp
đồng
- Các điều khoản hợp đồng không
chặt chẽ.
- Giá trên hợp đồng không căn cứ
vào giá trúng thầu.
- Hợp đồng không được điều chỉnh
kịp thời khi thay đổi thiết kế, do đó không có được cái nhìn tổng quát về diễn
biến chi phí, chi phí vượt trội không được phát hiện kịp thời. Trong những trường
hợp đó, thường giá cả của chi phí phát sinh, bổ sung thường cao hơn giá hợp đồng
gốc (các ban quản lý xây dựng thường lấy lý do là thi công không cùng thời điểm).
- Không thực hiện việc phạt nhà
thầu khi nhà thầu vi phạm các điều khoản hợp đồng.
2.5. Quản lý thi công xây dựng
- Tiến độ bị kéo dài do nguyên
nhân chủ quan, khách quan.
- Do giám sát không tốt nên
không phát hiện kịp thời các hạng mục có khiếm khuyết kỹ thuật, sử dụng nguyên
vật liệu kém chất lượng; các trang thiết bị kỹ thuật không đúng thông số đã thoả
thuận ... dẫn đến hư hại công trình xây dựng.
- Khi nghiệm thu các hạng mục
phát hiện ra khiếm khuyết nhưng không kiên quyết yêu cầu đơn vị thi công khắc
phục ngay.
- Việc quá chậm trễ đưa ra yêu
cầu sửa chữa các khiếm khuyết có thể do đơn vị sử dụng sau khi nhận bàn giao
công trình đã không thông báo kịp thời và đầy đủ cho ban QLXD về những khiếm
khuyết đó, dẫn đến bên nhận thầu có thể viện lý do hết hiệu lực thời hạn bảo
hành, sẽ tốn kém chi phí cho việc khắc phục.
2.6. Điều kiện, năng lực của tổ
chức cá nhân trong hoạt động xây dựng
- Các tổ chức, cá nhân tham gia
hoạt động xây dựng không có đủ năng lực về tài chính, kỹ thuật, chuyên môn.
- Các tổ chức cá nhân không
đúng chức năng, ngành nghề, không có đủ độ tin cậy và kinh nghiệm…
3. Kiểm toán báo cáo quyết
toán vốn đầu tư công trình hoàn thành hoặc hạng mục công trình hoàn thành
3.1. Nguồn vốn đầu tư
- Hạch toán không đầy đủ nguồn
vốn, áp dụng sai tỷ giá sai thời điểm dẫn đến sai lệch số dư nguồn vốn trên báo
cáo của đơn vị so với số liệu của cơ quan cấp, cho vay vốn.
- Các nguồn vốn bị phân loại một
cách sai lệch.
- Nguồn vốn sử dụng không đúng
nguyên tắc tài chính và quyết định đầu tư.
- Nguồn vốn sử dụng không đúng
mục đích.
3.2. Chi phí đầu tư
a) Đối với giá trị khối lượng
xây lắp hoàn thành
- Về khối lượng:
+ Quyết toán khống khối lượng,
không đúng thực tế thi công;
+ Tính toán khối lượng sai so
thiết kế và bản vẽ hoàn công;
+ Tính trùng khối lượng xây lắp
của công trình (thường xẩy ra ở những điểm giao);
+ Quyết toán chi phí của công
trình khác;
+ Quyết toán thiếu thủ tục theo
quy định;
+ Quyết toán khối lượng phải dỡ
bỏ do lỗi của nhà thầu;
+ Quyết toán không trừ sản phẩm,
vật tư thu hồi;
+ Quyết toán khối lượng phát
sinh do lỗi của nhà thầu tính thiếu trong hồ sơ dự thầu đã được thể hiện trong
hồ sơ mời thầu và hồ sơ thiết kế.
- Về đơn giá:
+ Áp dụng sai giá khu vực, giá
trúng thầu hoặc đơn giá công trình;
+ Áp dụng sai hệ số vận chuyển,
hệ số điều chỉnh giá;
+ Vật tư đưa vào công trình
không đúng chủng loại quy định;
+ Tính sai khối lượng vật liệu
được tính chênh lệch giá do áp dụng sai định mức;
+ Áp dụng sai thời điểm được
quy định tính chênh lệch giá…;
+ Áp dụng sai chỉ số trượt giá:
sai nguồn chỉ số, sai thời điểm.
- Các khoản phụ phí:
+ Tính sai định mức quy định;
+ Tính phụ phí xây lắp trên giá
trị thiết bị đưa vào lắp đặt.
- Tính sai số học về giá trị
quyết toán.
b) Đối với chi phí thiết bị
hoàn thành:
- Thiết bị không đảm bảo tính
năng kỹ thuật và chất lượng và xuất xứ theo yêu cầu.
- Số lượng thiết bị, phụ tùng
thay thế không đầy đủ như quy định trong hợp đồng.
- Áp dụng sai tỷ giá ngoại tệ đối
với thiết bị nhập ngoại.
- Thiếu thủ tục thanh toán, chứng
từ không hợp lệ hoặc thanh toán sai chế độ về: chí phí kho bãi, kiểm tra hàng
hoá tại cảng, cước phí vận chuyển, chi phí bảo hành bảo dưỡng thiết bị…
- Phân bổ chi phí vận chuyển, bảo
quản, bảo dưỡng thiết bị vào từng tài sản cố định không đúng.
- Thanh toán các nội dung không
có trong hợp đồng.
c) Đối với chi phí khác
- Khối lượng khảo sát tính sai,
tính khống khối lượng.
- Chi phí khác tính theo định mức:
Đơn vị áp dụng sai tỷ lệ phần trăm quy định, xác định các căn cứ để tính chưa
đúng, vận dụng sai lệch hoặc lẫn lộn giữa các loại chi phí xây dựng, chi phí
thiết bị, chi phí khác.
- Chi phí chưa có quy định về định
mức như: Không có dự toán hoặc dự toán không được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Chi phí bồi thường, hỗ trợ
không đúng với khối lượng thực tế, bồi thường sai diện tích đất, sai đơn giá,
tiền bồi thường không được thanh toán đầy đủ đến tay người dân được bồi thường,
thanh toán cho cả diện tích đất công cộng, xác định sai cấp nhà, loại đất, …
- Các chứng từ chi phí không hợp
lệ, quyết toán vượt giá trị hợp đồng đã ký kết.
- Quyết toán trùng các khoản
chi phí.
- Không ghi thu hồi giá trị sản
phẩm thu được trong thời gian sản xuất thử hoặc thu hồi giá trị phế liệu sau đầu
tư.
- Áp sai thuế suất; thanh toán
cho nhà thầu có thuế nhưng nhà thầu xuất hoá đơn không thuế.
- Quyết toán tiền bảo hiểm công
trình nhưng thực tế không mua.
- Nhận tiền bồi thường bảo hiểm
công trình nhưng không giảm chi phí công trình.
- Tính và phân bổ lãi vay đầu
tư không đúng quy định.
- Không nộp ngân sách nhà nước
các khoản cho thuê trụ sở, thiết bị, tài sản.
4. Quản lý chất lượng và tiến
độ công trình
4.1. Quản lý chất lượng
- Sai sót trong khảo sát, thiết
kế làm ảnh hưởng đến chất lượng sử dụng.
- Thi công không đảm bảo quy
trình kỹ thuật và yêu cầu của dự án; sử dụng nguyên vật liệu không đúng tiêu
chuẩn dự án... làm ảnh hưởng chất lượng công trình.
- Quản lý thi công không tốt,
không phát hiện và kịp thời xử lý sai sót làm ảnh hưởng tới chất lượng.
4.2. Quản lý tiến độ
Xác định nguyên nhân chậm tiến
độ:
- Do năng lực nhà thầu không đảm
bảo: huy động máy móc thiết bị không đúng theo hồ sơ thầu; năng lực tài chính
không đáp ứng; năng lực quản lý kém...
- Do nhà thầu cố tình kéo dài để
có lợi trong thanh toán.
- Do năng lực quản lý của tư vấn
(giám sát, QLDA) và chủ đầu tư.
- Do công tác khảo sát thiết kế
không phù hợp dẫn tới phải thay đổi bổ sung nhiều nội dung...
- Do biến động về giá lớn.
- Do các điều kiện bất khả
kháng.
5. Chi phí đầu tư tính vào
giá trị tài sản
- Những thiệt hại về chi phí vật
tư, thiết bị do bên B phải chịu lẫn lộn vào chi phí đầu tư thực hiện xin huỷ bỏ
của Chủ đầu tư.
- Tính sai khối lượng xin huỷ bỏ.
- Các sai sót khác đã nêu trong
phần kiểm toán vốn đầu tư thực hiện.
6. Giá trị tài sản hình
thành qua đầu tư
- Những dự án đầu tư thực hiện
trong nhiều năm, việc quy đổi giá rất khó khăn phức tạp nên dễ bị tính sai.
- Nhiều loại tài sản khó phân
loại là tài sản cố định hay tài sản lưu động nên thường bị lẫn lộn.
- Bỏ sót giá trị đầu tư nhận
bàn giao của các dự án khác trong quá trình đầu tư hoặc bỏ sót đối tượng bàn
giao tài sản đầu tư.
7. Kiểm toán tình hình công
nợ và vật tư, thiết bị tồn đọng
- Công nợ thiếu cơ sở để xác định
tính chính xác.
- Đơn vị (hoặc cá nhân) có nợ
đã giải thể, thay đổi tổ chức bộ máy… không nắm được tình hình công nợ hoặc
không có khả năng thu nợ.
- Vật tư, thiết bị tồn đọng
không được kiểm kê, đánh giá lại và quản lý chặt chẽ.
PHỤ LỤC 02
CÁC VẤN ĐỀ LƯU Ý –
GIAI ĐOẠN THIẾT KẾ CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số 02/2017/QĐ-KTNN ngày 13 tháng 3 năm 2017 của
Tổng Kiểm toán nhà nước)
1. Cơ sở thiết kế
- Trước khi thiết kế các bên có
liên quan phải tìm hiểu thông tin về khu đất xây dựng công trình; thực hiện khảo
sát địa chất nền móng công trình.
- Kiểm tra việc tham khảo những
kết quả được rút ra từ những thông tin trên vào các bước thiết kế công trình.
2. Tổ chức công tác thiết kế
- Kiểm tra việc tuân thủ trong
công tác thiết kế công trình dựa trên cơ sở của các quy định chung của pháp luật
và những yêu cầu của chủ đầu tư.
- Kiểm tra tính tuân thủ trong
việc thành lập Ban QLDA của Chủ đầu tư và những nhiệm vụ, thẩm quyền giao cho
Ban QLDA theo quy định của Luật Xây dựng và các văn bản hướng dẫn thi hành.
- Kiểm tra hồ sơ thiết kế có
đưa ra được các biện pháp, quy định để đảm bảo rằng hồ sơ thiết kế đã được xem
xét đầy đủ đến các yếu tố về chi phí vận hành, duy tu bảo dưỡng trong quá trình
sử dụng.
3. Thiết kế kỹ thuật/thiết kế bản
vẽ thi công
a) Kiểm tra tính hợp lý trong
việc đưa ra các giải pháp thiết kế, phương án thiết kế thay thế:
- Dạng công trình (ví dụ: cầu
hay đường hầm).
- Cách thức xây dựng (ví dụ: đổ
bê tông tại chỗ, lắp ghép các cấu kiện bê tông đúc sẵn).
- Giải pháp thi công móng (ví dụ:
móng cọc, móng băng hay móng bè).
b) Kiểm tra việc lập biện pháp
thi công có lưu ý xem xét đến các yếu tố như:
- Khảo sát địa chất nền móng
công trình.
- Các quy định của cơ quan nhà
nước.
- Các quy định và yêu cầu của
chủ đầu tư.
c) Kiểm tra việc lựa chọn
phương án thiết kế có chú ý đến các tiêu chí:
- Mối tương quan chi phí - hiệu
quả.
- Điều kiện để sau này có thể mở
rộng hoặc thay đổi công năng sử dụng.
- Chi phí vận hành và duy tu bảo
dưỡng cũng như các chi phí đi kèm khác.
- Bảo vệ môi trường, phòng chống
cháy nổ.
- Thời gian thi công khác nhau.
d) Kiểm tra những vấn đề đặc
thù liên quan đến phương án thi công, vật liệu xây dựng được lựa chọn (yêu cầu
về mặt kỹ thuật và kinh nghiệm triển khai thực hiện).
đ) Kiểm tra đánh giá việc tính
toán, thiết kế phần khung chịu lực có phù hợp đảm bảo tính kinh tế của các giải
pháp thiết kế này (kiểm tra đánh giá tính kinh tế của thiết kế khung dầm chịu lực...).
e) Kiểm tra tính tuân thủ trong
công tác lập, thẩm định, phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền trong việc thay đổi,
điều chỉnh, bổ sung thiết kế và đánh giá được những tác động của nó ảnh hưởng đến
tiến độ, chất lượng của dự án.
g) Kiểm tra việc lập, thẩm định,
phê duyệt bản vẽ thiết kế có đầy đủ, kịp thời với tiến độ thực hiện dự án và
quy định của Luật Xây dựng.
4. Kế hoạch tiến độ
a) Kiểm tra việc lập, phê duyệt
kế hoạch quản lý tiến độ thi công của từng gói thầu và của toàn bộ dự án.
b) Kiểm tra sự phù hợp của Kế
hoạch tiến độ đó với quy mô, yêu cầu của dự án; Kiểm tra các biện pháp được đưa
ra trong Kế hoạch tiến độ khi có những sai lệch giữa Kế hoạch và thực tế triển
khai thực hiện dự án.
c) Kiểm tra tính tuân thủ trong
việc theo dõi đầy đủ tất cả các hoạt động quan trọng đối với công tác thi công
xây dựng và việc đặt ra những thời hạn cụ thể cho từng phần việc xây dựng.
d) Kiểm tra việc lập, xác định
những mốc thời gian đặt ra cho từng hoạt động cụ thể hoặc ấn định những thời hạn
cuối cùng phải hoàn thành những công việc đó của dự án.
đ) Kiểm tra việc xem xét, đánh
giá và xử lý vấn đề của các bên có liên quan đến những hoạt động của dự án bị
chậm tiến độ có thể ảnh hưởng đến thời hạn hoàn thành của toàn bộ công trình.
e) Kiểm tra việc tuân thủ những
thời hạn hoàn thành công trình đã được dự kiến.
g) Kiểm tra việc xác định
nguyên nhân, trách nhiệm trong việc chậm tiến độ (do nguyên nhân ở khâu lập Kế
hoạch tiến độ hay thực tế triển khai dự án).
h) Kiểm tra việc đánh giá, rút
kinh nghiệm của bên giao thầu liên quan đến các tồn tại trong công tác lập và
thực hiện kế hoạch tiến độ thực hiện dự án.
PHỤ LỤC 03
CÁC VẤN ĐỀ LƯU Ý –
GIAI ĐOẠN ĐẤU THẦU VÀ GIAO THẦU
(Ban hành kèm theo Quyết định số 02/2017/QĐ-KTNN ngày
13 tháng 3 năm 2017 của Tổng Kiểm toán nhà nước)
1. Mô tả công việc, mô tả thi
công, danh mục công việc
- Kiểm tra tính đầy đủ trong việc
mô tả thi công và danh mục công việc phải thực hiện được xây dựng trên cơ sở
thiết kế đã được phê duyệt.
- Kiểm tra việc đảm bảo tính
công bằng, minh bạch, cạnh tranh trong lập hồ sơ mời thầu/hồ sơ yêu cầu với các
nội dung:
+ Nội dung mô tả công việc (mô
tả gói thầu) được xây dựng một cách trung lập với tất cả các nhà thầu hoặc
không đưa ra những thông tin đặc thù có lợi cho một nhà thầu nào đó;
+ Đảm bảo huy động được sự tham
gia của các nhà thầu tiềm năng, không xuất hiện những lợi thế cạnh tranh đối với
những nhà thầu đó;
+ Sự đầy đủ của bản mô tả nhiệm
vụ thi công về mục tiêu dự kiến đạt được của công việc xây dựng và đặc tính kỹ
thuật của gói thầu/dự án.
- Kiểm tra các nội dung không
thống nhất giữa các phần của bản mô tả gói thầu.
- Kiểm tra tính đầy đủ, rõ ràng
của Bản mô tả khái quát nhiệm vụ thi công, đặc biệt về:
+ Mục đích của biện pháp xây dựng;
+ Địa thế và địa chất của khu đất
nơi xây dựng công trình;
+ Những khả năng giao thông hiện
có tới địa điểm xây dựng;
+ Phương thức xây dựng và những
phần việc quan trọng nhất của dự án;
+ Những toà nhà và các công
trình hiện đã có sẵn;
+ Trường hợp một dự án xây dựng
cần được thực hiện theo hai hay nhiều giai đoạn;
+ Các lưu ý về những quy định của
cơ quan nhà nước, đặc biệt là những yêu cầu về kỹ thuật của chủ đầu tư áp dụng
cho dự án.
- Kiểm tra việc áp dụng các kết
quả nghiên cứu khảo sát địa chất công trình, công tác khảo sát có đủ để đánh
giá về địa chất, tỷ lệ nước và những ảnh hưởng môi trường có thể xẩy ra trong bản
mô tả khái quát nhiệm vụ thi công.
- Kiểm tra tính đầy đủ của các
danh mục công việc cần thực hiện được thể hiện trong bản thiết kế kèm theo hồ sơ
mời thầu/hồ sơ yêu cầu.
- Kiểm tra xem xét việc đưa ra
những khả năng thay thế cho những mục cần có sự so sánh về giá cả trong danh mục
công việc cần thực hiện.
- Kiểm tra việc lập theo nhóm
những công việc có cùng tính chất vào cùng một mục trong bố cục danh mục công
việc phải thực hiện.
- Kiểm tra sự phân định rõ ràng
các công việc phải thực hiện trong danh mục công việc nhằm ngăn ngừa sự trùng lắp
và khả năng tính toán kép có thể xẩy ra.
- Kiểm tra đánh giá mức độ rành
mạch và tỉ mỉ (tới mức độ mà tất cả các nhà thầu có thể hiểu như nhau) của những
công việc phải thực hiện.
- Kiểm tra đánh giá việc tính
toán những khối lượng được nêu trong bảng tiên lượng mời thầu (khối lượng phải
được tính toán một cách chuẩn xác theo yêu cầu của hồ sơ thiết kế và nằm trong
khuôn khổ mà bên giao thầu cho phép).
- Xác định nguyên nhân của những
chênh lệch và biện pháp xử lý với những chênh lệch đó.
- Kiểm tra tính phù hợp, hợp lý
của các đơn vị tính khối lượng áp cho các hạng mục công việc trong việc tổng hợp
và kiểm tra khối lượng trong giai đoạn nghiệm thu, quyết toán công trình.
2. Điều kiện hợp đồng
- Xác định những điều khoản
trong điều kiện hợp đồng có nội dung không rõ ràng và có mâu thuẫn.
- Kiểm tra đánh giá việc khắc
phục những vấn đề không rõ ràng, mâu thuẫn hoặc gây ra những điều kiện bất lợi
nào đó cho bên giao thầu trong điều kiện hợp đồng.
- Kiểm tra các điều khoản cam kết
trong điều kiện hợp đồng về các nội dung:
+ Những yêu cầu trong việc sử dụng
nhân lực và sử dụng những trang thiết bị công trường;
+ Cách thức xử lý đối với những
trường hợp gián đoạn công việc giữa chừng;
+ Quy định về giải quyết tranh
chấp hợp đồng;
+ Điều kiện phạt vi phạm hợp đồng
cho trường hợp không tuân thủ thời hạn hoàn thành đã thoả thuận;
+ Xác định mức phạt vi phạm hợp
đồng;
+ Việc mô tả rõ ràng tất cả những
phương tiện cần thiết cho công tác thi công (ví dụ: điện và nước; liên quan đến
vị trí: cách thức và những khả năng về thoát nước thải, rác thải);
+ Quy định cụ thể công việc giữ
vệ sinh công trường, giải phóng rác thải và vật liệu xây dựng thải cũng như việc
phân bổ các chi phí có liên quan...
- Kiểm tra đánh giá việc khuyến
khích các nhà thầu đưa ra những kiến nghị giải pháp thay thế có thể nâng cao hiệu
quả kinh tế trong điều kiện hợp đồng.
- Kiểm tra những phụ lục, nội
dung khác kèm theo hợp đồng có quy định đầy đủ các nội dung, cụ thể:
+ Giao thầu các hạng mục công
việc theo từng giai đoạn thực hiện;
+ Bảo lãnh thực hiện hợp đồng;
+ Nghiệm thu;
+ Nhật ký công trường;
+ Bảo hành;
+ Những sự cố cản trở và gián
đoạn công việc xây dựng;
+ Cách thức xử lý trong những
trường hợp có bất đồng về thanh toán;
+ Những quy định về quyết toán
công trình.
3. Mời thầu
- Kiểm tra đánh giá tính tuân
thủ trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu về các nội dung:
+ Tuân thủ quy định, hướng dẫn
về lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu;
+ Những công việc tổ chức đấu
thầu được thực hiện bởi những cơ quan có thẩm quyền;
+ Khi thực hiện mời thầu, bên mời
thầu đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện cần thiết theo quy định;
+ Nội dung hồ sơ mời thầu được
lập theo mẫu quy định của Nhà nước.
Trường hợp việc mời thầu đã được
thực hiện trước khi hồ sơ mời thầu được phê duyệt thì phải xem nguyên nhân, lý
do thực hiện.
- Kiểm tra đánh giá trong việc
lựa chọn nhà thầu (xét thầu) có đặc biệt chú ý xem xét những khía cạnh:
+ Uy tín – mà trước hết là tính
tin cậy và sự tuân thủ thời hạn;
+ Vị trí của nhà thầu trên thị
trường;
+ Trình độ kỹ thuật, năng lực
và chất lượng;
+ Khoảng cách địa lý.
- Kiểm tra việc thay đổi nhà thầu
được chỉ định của chủ đầu tư trong trường hợp chỉ định thầu hoặc đấu thầu hạn
chế.
- Kiểm tra việc chủ đầu tư tuân
thủ quy định về thông báo mời thầu rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại
chúng theo quy định hiện hành trong trường hợp tổ chức đấu thầu rộng rãi.
- Kiểm tra việc đảm bảo quy định
các nhà thầu tham dự đấu thầu được nhận hồ sơ mời thầu một cách đầy đủ, có cùng
nội dung và cùng thời điểm.
- Kiểm tra các quy định về việc
tất cả các nhà thầu tham gia đấu thầu được tham khảo bản vẽ, tham quan hiện trường
để biết địa thế công trình, thể loại và quy mô những công việc phải thực hiện.
- Kiểm tra trình tự, thủ tục
trong công tác mời thầu; phát hành, sửa đổi, làm rõ hồ sơ mời thầu; chuẩn bị, nộp,
tiếp nhận, quản lý, sửa đổi, rút hồ sơ dự thầu.
4. Mở thầu, kiểm tra hồ sơ thầu
và xét thầu
- Kiểm tra tính tuân thủ trong
công tác mở thầu, làm rõ hồ sơ dự thầu, sửa lỗi và hiệu chỉnh sai lệch, đánh
giá hồ sơ dự thầu về các nội dung:
+ Thời hạn nộp hồ sơ dự thầu;
trình tự, thủ tục mở thầu của bên mời thầu;
+ Việc lập biên bản mở thầu đầy
đủ theo quy định;
+ Những kiến nghị làm rõ hồ sơ
dự thầu trong quá trình xét thầu của bên mời thầu;
+ Việc sửa lỗi và hiệu chỉnh
sai lệch của tổ chuyên gia chấm thầu trong đó lưu ý đến các đơn giá bất thường,
các nội dung mâu thuẫn giữa đề xuất kỹ thuật và đề xuất tài chính của các hồ sơ
dự thầu;
+ Việc tuân thủ trong công tác
chỉnh lý sửa đổi hồ sơ dự thầu;
+ Trình tự, thủ tục đánh giá hồ
sơ dự thầu của bên mời thầu theo quy định;
+ Kiểm tra đánh giá hiện tượng
thông đồng giá dự thầu (nếu có);
+ Xác định nguyên nhân bị hủy kết
quả lựa chọn nhà thầu (nếu có).
5. Đàm phán hợp đồng
- Kiểm tra trình tự, thủ tục
thương thảo, đàm phán hợp đồng và hoàn thiện hợp đồng đối với nhà thầu được đề
nghị trúng thầu.
- Kiểm tra việc xử lý các vấn đề
liên quan đến trường hợp thương thảo không thành công với nhà thầu được đề nghị
trúng thầu.
6. Giao thầu và ký hợp đồng
- Kiểm tra tính tuân thủ trong
việc trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu.
- Kiểm tra tính tuân thủ nội
dung hợp đồng về thời hạn thanh toán, số lần thanh toán theo yêu cầu của hồ sơ
mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu.
- Kiểm tra các nội dung hợp đồng
ký kết theo kết quả lựa chọn nhà thầu đã được thẩm định, phê duyệt.
- Kiểm tra tính đầy đủ của các
tài liệu kèm theo hợp đồng theo những thoả thuận đã được hai bên thống nhất.
- Kiểm tra tính hợp lệ, hợp
pháp của các tập thể, cá nhân tham gia ký kết hợp đồng.
- Kiểm tra việc tuân thủ quy định
để đảm bảo tuân thủ nguyên tắc “chỉ thực hiện một công việc nào đó sau khi có
thoả thuận bằng văn bản”
7. Điều chỉnh hợp đồng
- Kiểm tra nguyên nhân dẫn đến
sự cần thiết phải có những điều chỉnh hợp đồng và hợp đồng bổ sung.
- Kiểm tra tính tuân thủ trong
việc đàm phán lại về giá cả và các thoả thuận khác trong hợp đồng đã được ký kết
giữa các bên.
- Kiểm tra việc tuân thủ trong
xác định giá thanh toán cho những công việc điều chỉnh, bổ sung trong quá trình
thực hiện hợp đồng.
- Kiểm tra đánh giá mức độ ảnh
hưởng của những hợp đồng điều chỉnh, bổ sung đến những thay đổi kế hoạch thời
gian thực hiện và kế hoạch thanh toán.
- Việc điều chỉnh hợp đồng phải
tuân thủ các điều kiện trong hợp đồng đã ký kết, phù hợp với các quy định pháp
luật về điều chỉnh hợp đồng, điều chỉnh giá.
PHỤ LỤC 04
CÁC VẤN ĐỀ LƯU Ý –
GIAI ĐOẠN THI CÔNG, GIÁM SÁT THI CÔNG VÀ
NGHIỆM THU CÔNG TRÌNH
(Ban hành kèm theo Quyết định số 02/2017/QĐ-KTNN
ngày 13 tháng 3 năm 2017 của Tổng Kiểm toán nhà nước)
1. Thi công
- Kiểm tra tính đầy đủ các thủ
tục khi khởi công công trình:
+ Giấy phép xây dựng (đối với
công trình phải có giấy phép xây dựng);
+ Các bản vẽ thiết kế thi công
và danh mục công việc;
+ Các quy định điều kiện ràng
buộc khác của nhà nước.
- Kiểm tra việc tuân thủ theo
cam kết của Nhà thầu trong hồ sơ dự thầu, hợp đồng ký kết trong việc huy động đủ
máy móc, thiết bị và năng lực.
- Kiểm tra việc thực hiện những
công việc theo đúng thiết kế, khối lượng, quy mô và đảm bảo chất lượng quy định.
- Kiểm tra việc tuân thủ tiêu
chuẩn kỹ thuật của dự án đối với các chủng loại vật tư, vật liệu đưa vào công
trình.
- Kiểm tra xác định các nguyên
nhân chậm tiến độ.
- Kiểm tra việc tuân thủ các
quy định trong lập các bản vẽ hoàn công theo đúng với thực tế thi công.
2. Điều chỉnh thi công
- Xác định nguyên nhân của các
điều chỉnh thi công.
- Kiểm tra tính đầy đủ của các
hồ sơ điều chỉnh trong quá trình thi công (việc ghi chép giải trình một cách đầy
đủ về những lý do dẫn đến những điều chỉnh; sự phê duyệt của các cơ quan có thẩm
quyền trước khi thực hiện những điều chỉnh đó).
- Kiểm tra việc xác định những
thay đổi về chi phí đối với những nội dung điều chỉnh.
- Kiểm tra tính tuân thủ của hồ
sơ điều chỉnh trong trường hợp phải cấp thiết điều chỉnh do yêu cầu của bộ phận
giám sát thi công mà chưa kịp lập, thẩm định, phê duyệt (những điều chỉnh đó phải
được giải trình đầy đủ và được lập, trình kịp thời cho các cơ quan có thẩm quyền
để phê duyệt bổ sung).
- Kiểm tra việc tuân thủ về
trình tự, thủ tục trong việc quyết toán các khối lượng công việc bổ sung, thay
đổi thiết kế.
3. Giám sát thi công
- Kiểm tra việc bố trí đủ nhân
sự cho công tác giám sát thi công công trình theo quy định.
- Việc kiểm tra, giám sát chủng
loại và chất lượng vật liệu một cách liên tục của bộ phận giám sát thi công của
bên giao thầu.
- Kiểm tra công tác giám sát
trong quá trình thi công về các nội dung:
+ Theo dõi, ghi chép những sai
sót đã được phát hiện trong quá trình thi công và các văn bản yêu cầu nhà thầu
khắc phục những sai sót đó;
+ Việc khắc phục các sai sót
theo đúng yêu cầu, thời hạn;
+ Công tác kiểm soát và ghi chép
việc sử dụng nhân lực, vật liệu và máy móc để phục vụ cho công việc lập hồ sơ
quyết toán công trình.
- Kiểm tra việc lập bản vẽ hoàn
công theo quy định trong đó lưu ý việc phản ánh đầy đủ những điều chỉnh trong
quá trình thi công làm căn cứ quyết toán công trình.
- Kiểm tra tính tuân thủ trong
việc nghiệm thu những phần việc bị che khuất trước khi thực hiện các phần việc
khác.
4. Giám sát thời hạn thực hiện
- Kiểm tra việc hoàn thành các
công việc thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư về các nội dung:
+ Cung cấp những tài liệu cần
thiết cho công tác thi công;
+ Đặt ra những mục tiêu chính
và ấn định những cao điểm;
+ Bố trí mặt bằng xây dựng và
các đường giao thông;
+ Điều phối các công ty bằng việc
đặt ra thời hạn.
- Kiểm tra việc thực hiện các
cam kết của nhà thầu trong hồ sơ dự thầu và hợp đồng ký kết để đáp ứng yêu cầu
thi công: việc tập kết và huy động đầy đủ nhân lực, vật liệu và máy móc thiết bị.
- Kiểm tra việc tuân thủ quy định
về thời gian thực hiện hợp đồng.
- Kiểm tra việc thực hiện theo
dõi ghi chép đầy đủ những sự cố làm gián đoạn thi công và những chỉ thị của bộ
phận giám sát thi công có liên quan.
- Đánh giá nguyên nhân, trách
nhiệm của các bên trong việc để xẩy ra chậm tiến độ công trình.
- Kiểm tra đánh giá tính hợp lý
trong việc thanh toán cho các nhà thầu chi phí tăng thêm do chậm tiến độ thuộc
trách nhiệm của chủ đầu tư.
- Kiểm tra đánh giá, xác định
nguyên nhân trong trường hợp các hạng mục đơn lẻ không hoàn thành tiến độ; đánh
giá các biện pháp khắc phục để bảo đảm tiến độ của tổng thể công trình; xác định
chi phí ảnh hưởng và trách nhiệm của bên gây ra sự chậm trễ.
- Kiểm tra đánh giá việc gia hạn
tiến độ để hoàn thành hợp đồng và thực hiện các thỏa thuận đã cam kết trong hợp
đồng trong trường hợp nhà thầu
không hoàn thành thành tiến độ theo cam kết thuộc trách nhiệm của nhà thầu.
- Kiểm tra việc gia hạn, bổ
sung thời gian thực hiện hợp đồng và các công việc liên quan đến điều chỉnh
trong Kế hoạch tiến độ.
- Đánh giá việc cung cấp thông tin
đầy đủ và kịp thời cho những bộ phận liên quan về những thời hạn đã hoặc sẽ xẩy
ra liên quan đến Kế hoạch tiến độ và việc thoả thuận lại những thời hạn mới có
tính ràng buộc trong quá trình thực hiện hợp đồng.
5. Nghiệm thu
- Kiểm tra việc tuân thủ trình
tự, thủ tục nghiệm thu:
+ Tiến hành nghiệm thu theo
đúng quy định của Nghị định về quản lý chất lượng công trình và quy định của hợp
đồng ký kết giữa các bên;
+ Những văn bản nghiệm thu được
lập đầy đủ những nội dung cần thiết theo quy định và có đầy đủ chữ ký của những
người có trách nhiệm;
+ Quy định về thời hạn đặt ra
cho việc khắc phục những sai sót đã phát hiện trong quá trình nghiệm thu;
+ Có đầy đủ chứng chỉ thí nghiệm,
kiểm định cần thiết và những xác nhận nghiệm thu của cơ quan nhà nước (ví dụ
các chứng chỉ thí nghiệm vật liệu, Biên bản nghiệm thu cốt thép...).
- Kiểm tra sự tham gia của các
nhà chuyên môn khi nghiệm thu công trình (nếu có).
- Kiểm tra việc tổng hợp giá trị
quyết toán của các hạng mục công trình phù hợp với những biên bản nghiệm thu.
- Kiểm tra việc xử lý khắc phục
các sai sót với những sai sót không thể khắc phục được hoặc khắc phục thì phải
tốn kém chi phí tới mức không tương xứng (có thoả thuận về việc giảm thanh toán
không và mức giảm có thoả đáng không).
- Kiểm tra việc xử lý các sai
sót thuộc trách nhiệm của nhà thầu trong trường hợp nhà thầu không chịu khắc phục
những sai sót.
- Kiểm tra xác định nguyên nhân
các hạng mục công việc chưa đủ điều kiện nghiệm thu nhưng đã được chủ đầu tư chấp
thuận (nếu có).
- Kiểm tra việc lập các danh mục
bảo hành công trình kèm thời hạn bảo hành cho tất cả các hạng mục công trình và
thông báo cho các nhà thầu.
- Kiểm tra việc xác nhận hoàn
thành việc bảo hành công trình xây dựng.