|
HỘI
ĐỒNG NHÂN DÂN
TỈNH YÊN BÁI
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số:
76/NQ-HĐND
|
Yên
Bái, ngày 07 tháng 12 năm 2021
|
NGHỊ QUYẾT
THÔNG QUA ĐỀ ÁN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI ĐỒNG
NHÂN DÂN CÁC CẤP TỈNH YÊN BÁI, NHIỆM KỲ 2021 - 2026
HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN TỈNH YÊN BÁI
KHÓA XIX - KỲ HỌP THỨ 4
Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa
phương ngày 19 tháng 6 năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ
chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22 tháng 11 năm
2019;
Căn cứ Luật Tiếp công dân ngày 25
tháng 11 năm 2013;
Căn cứ Luật Hoạt động giám sát của
Quốc hội và Hội đồng nhân dân ngày 20 tháng 11 năm 2015;
Căn cứ Luật Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam ngày 09 tháng 6 năm 2015;
Căn cứ Luật Ngân sách Nhà nước
ngày 25 tháng 6 năm 2015;
Căn cứ Nghị quyết số
629/2019/NQ-UBTVQH14 ngày 30 tháng 01 năm 2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng
dẫn một số hoạt động của Hội đồng nhân dân;
Căn cứ Nghị định số 163/2016/NĐ-CP
ngày 21 tháng 12 năm 2016 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều
của Luật Ngân sách Nhà nước;
Xét Tờ trình số 22/TTr-HĐND ngày
30 tháng 11 năm 2021 của Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh về việc đề nghị
thông qua Đề án nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân
các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026; Báo cáo thẩm tra của Ban Pháp chế Hội
đồng nhân dân tỉnh; ý kiến thảo luận của đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh tại kỳ
họp.
QUYẾT NGHỊ:
Điều 1. Thông qua Đề án nâng cao chất lượng và hiệu quả
hoạt động của Hội đồng nhân dân các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026.
(có
Đề án chi tiết kèm theo)
Điều 2. Tổ chức
thực hiện
1. Giao Thường trực Hội đồng nhân dân
các cấp xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết.
2. Giao Ủy ban nhân dân tỉnh phối hợp
với Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh thực hiện Nghị quyết; hằng năm bố trí
kinh phí để thực hiện Đề án theo tiến độ đề ra.
3. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam tỉnh và các tổ chức đoàn thể căn cứ chức năng, nhiệm vụ phối hợp thực hiện
Nghị quyết.
Nghị quyết này đã được Hội đồng nhân
dân tỉnh Yên Bái khoá XIX - Kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 07 tháng 12 năm 2021./.
|
Nơi nhận:
- Ủy ban Thường vụ Quốc
hội;
- Chính phủ;
- Thường trực Tỉnh ủy;
- Thường trực HĐND tỉnh;
- Ủy ban nhân dân tỉnh;
- Ủy ban MTTQVN tỉnh;
- Đoàn ĐBQH tỉnh;
- Sở Tài chính; Sở Nội vụ;
- Các đoàn thể chính trị - xã hội cấp tỉnh;
- Các đại biểu HĐND tỉnh;
- Thường trực HĐND các huyện, thị xã, thành phố;
- Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố;
- Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh;
- Lưu: VT, CVpc.
|
CHỦ
TỊCH
Tạ Văn Long
|
ĐỀ ÁN
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CÁC CẤP
TỈNH YÊN BÁI, NHIỆM KỲ 2021 - 2026
(Ban hành kèm theo Nghị quyết số 76/NQ-HĐND ngày 07/12/2021 của Hội đồng
nhân dân tỉnh Yên Bái)
Phần thứ nhất
SỰ CẦN THIẾT VÀ
CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN
I. SỰ CẦN THIẾT
XÂY DỰNG ĐỀ ÁN
Trong những năm qua, vấn đề nâng cao
hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp luôn được Đảng
và Nhà nước quan tâm chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo. Nghị quyết Hội nghị lần thứ
tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII xác định: “Nâng cao chất lượng, hiệu
quả hoạt động của Quốc hội và HĐND các cấp, bảo đảm mọi chính sách, pháp luật của
Nhà nước phải theo đúng Cương lĩnh, đường lối, chủ trương của Đảng và phải xuất
phát từ nguyện vọng chính đáng, quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân”. Kết
luận Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII xác định: “Nâng
cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND các cấp”.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần
thứ XIX xác định một trong bảy nhiệm vụ trọng tâm của nhiệm kỳ 2020 - 2025 là: “Tiếp
tục sắp xếp tổ chức, bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động động hiệu lực,
hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, ... đủ phẩm chất,
năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”. Ngày 17/11/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy
Yên Bái đã ban hành Chỉ thị số 19-CT/TU về nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt
động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, trong đó đã xác định: “Tiếp tục đổi mới,
nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm
vụ trong tình hình mới, nhất là cụ thể hóa chủ trương xây dựng hệ thống chính
trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền
các cấp theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX”.
Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa
phương, các Luật và văn bản hướng dẫn của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội,
HĐND các cấp trong tỉnh đã nỗ lực thực hiện và hoàn thành tốt nhiệm vụ, quyền hạn
theo luật định. Dưới sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng của Tỉnh ủy về
công tác quy hoạch, đào tạo, giới thiệu nhân sự ứng cử đại biểu HĐND các cấp;
nhất là lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa
XV và đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021 - 2026; tổ chức bộ máy của HĐND các
cấp sau bầu cử sớm kiện toàn và đi vào hoạt động theo quy định của pháp luật.
Nhìn chung, hoạt động của HĐND các cấp thời gian qua có nhiều đổi mới, chất lượng
và hiệu quả hoạt động nâng lên, được đông đảo cử tri và nhân dân quan tâm, ủng
hộ, đánh giá cao, nổi bật là: Công tác tổ chức các kỳ họp ngày càng khoa học,
linh hoạt; các nghị quyết được thông qua cơ bản bảo đảm cơ sở pháp lý, sát với
thực tiễn, đáp ứng yêu cầu tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương; hoạt động giám sát, khảo sát đi vào chiều sâu, đổi mới cả về nội dung
và hình thức; hoạt động tiếp xúc cử tri có nhiều đổi mới, tạo điều kiện thuận lợi
để cử tri phản ánh tâm tư, nguyện vọng, tham gia đóng góp ý kiến xây dựng chính
quyền; chất lượng đại biểu HĐND được nâng lên, ngày càng phát huy tốt vai trò,
trách nhiệm trong các hoạt động của HĐND.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt
được, hoạt động của HĐND các cấp còn một số tồn tại, hạn chế, đó là: Việc tổ chức
thực hiện các quy định của pháp luật về hoạt động của HĐND ở một số nơi chưa đầy
đủ; công tác chuẩn bị tài liệu tại một số kỳ họp chưa đảm bảo chất lượng, thời
gian theo quy định; một số Tổ đại biểu chưa phát huy tốt vai trò trong các hoạt
động giám sát, khảo sát; một số đại biểu chưa tích cực tham gia phát biểu, thảo
luận, chất vấn tại các kỳ họp; việc giải quyết kiến nghị sau giám sát, giải quyết
ý kiến, kiến nghị của cử tri còn một số nội dung chưa kịp thời; chất lượng hoạt
động của HĐND ở một số địa phương chưa cao, nhất là ở cấp xã.
Nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao chất
lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình
hình mới, việc xây dựng và ban hành Đề án “Nâng cao chất lượng và hiệu quả
hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026” là rất cần
thiết nhằm kế thừa và phát huy có hiệu quả những kinh nghiệm và thành tựu đã đạt
được của các nhiệm kỳ HĐND các cấp trước đây; đồng thời từng bước khắc phục những
hạn chế, bất cập trong thực tiễn hoạt động của HĐND các cấp, góp phần phát huy
ngày càng tốt hơn quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa
phương.
II. CĂN CỨ XÂY DỰNG
ĐỀ ÁN
1. Căn cứ chính trị
Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 17/11/2021 của
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái về nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của
HĐND các cấp tỉnh Yên Bái.
2. Căn cứ pháp lý
- Hiến pháp Nước cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam năm 2013;
- Luật Tổ chức chính quyền địa phương
năm 2015; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật
Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019;
- Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội
và HĐND năm 2015;
- Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp
luật năm 2015; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy
phạm pháp luật năm 2020;
- Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại
biểu HĐND năm 2015;
- Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015;
- Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14
của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV hướng dẫn một số hoạt động của HĐND;
- Quy chế hoạt động của HĐND tỉnh Yên
Bái khóa XIX, nhiệm kỳ 2021 - 2026.
- Các văn bản quy định khác của nhà
nước có liên quan.
Phần thứ hai
THỰC TRẠNG HOẠT
ĐỘNG CỦA HĐND CÁC CẤP TỈNH YÊN BÁI
I. KẾT QUẢ ĐẠT
ĐƯỢC
Dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, trong những
năm qua HĐND các cấp đã từng bước được kiện toàn, củng cố về tổ chức bộ máy,
nâng cao hiệu lực, hiệu quả các hoạt động, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò
của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, góp phần tích cực trong thực hiện
nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của địa
phương.
Công tác tổ chức kỳ họp của HĐND các
cấp bảo đảm đúng chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật, từng bước được đổi
mới và nâng cao chất lượng. Để chuẩn bị cho các kỳ họp, Thường trực HĐND các cấp
đã chủ động báo cáo xin ý kiến của cấp ủy cùng cấp về nội dung, chương trình của
kỳ họp. Chỉ đạo các Ban của HĐND thực hiện cơ bản tốt công tác khảo sát thu thập
thông tin phục vụ công tác thẩm tra; báo cáo thẩm tra tập trung phân tích, phản
biện và nêu rõ chính kiến của các Ban HĐND, giúp đại biểu tập trung thảo luận
và quyết định tại kỳ họp. Công tác điều hành các kỳ họp HĐND của Chủ tọa linh
hoạt, dành nhiều thời gian cho đại biểu thảo luận, bảo đảm phát huy dân chủ,
trí tuệ, tinh thần, trách nhiệm của đại biểu thảo luận tham gia đối với các dự
thảo nghị quyết, báo cáo, đề án. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong phục
vụ kỳ họp, HĐND tỉnh và HĐND thành phố Yên Bái đã thực hiện “Kỳ họp không phát
tài liệu giấy”, các đại biểu tham dự kỳ họp được trang bị máy tính bảng để
nghiên cứu tài liệu và thông qua các nghị quyết của kỳ họp.
Hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn,
giải trình tại các kỳ họp trở thành hoạt động thường xuyên, số lượng đại biểu
tham gia chất vấn ngày càng tăng; chất lượng chất vấn được nâng lên rõ rệt. Các
ý kiến chất vấn, yêu cầu giải trình đã đi vào những vấn đề cụ thể, những vấn đề
bức xúc mà cử tri và dư luận xã hội quan tâm. Việc trả lời chất vấn, trả lời ý
kiến kiến nghị của cử tri tại các kỳ họp được thực hiện nghiêm túc.
Việc ban hành nghị quyết của HĐND đảm
bảo phù hợp với thực tế địa phương, có tính khả thi cao. Từ năm 2015 đến nay,
HĐND tỉnh đã ban hành nhiều chính sách mang tính đột phá, phát huy được tiềm
năng, thế mạnh, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh
tế - xã hội của tỉnh, được các cấp chính quyền, cử tri và Nhân dân đồng thuận,
như: Chính sách thu hút đầu tư; hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy
sản; xây dựng nông thôn mới; giao thông nông thôn; phát triển hợp tác xã, tổ hợp
tác, kinh tế tập thể; chính sách giảm nghèo nhanh và bền vững; hỗ trợ nhà ở cho
hộ gia đình người có công với cách mạng và hộ nghèo đặc biệt khó khăn về nhà ở;
việc sáp nhập, đổi tên tổ dân phố trên địa bàn tỉnh; việc thành lập Trung tâm
Hành chính công; thông qua Đề án xây dựng mô hình đô thị thông minh; việc sắp xếp
quy mô, mạng lưới trường, lớp đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông;
chính sách đối với giáo dục đào tạo, lao động, việc làm, y tế, du lịch; các
chính sách an sinh xã hội...
Hoạt động giám sát của HĐND, Thường
trực HĐND, các Ban của HĐND các cấp đổi mới về nội dung, hình thức, phương pháp
giám sát theo hướng thiết thực, chất lượng và hiệu quả. Nội dung giám sát được
lựa chọn, mang tính bao quát, tập trung vào những nhiệm vụ chính trị trọng tâm,
những vấn đề lớn, có tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội và đời sống
nhân dân. Quá trình giám sát dành nhiều thời gian khảo sát thực tế cơ sở, các hộ
dân, doanh nghiệp, hợp tác xã được thụ hưởng chính sách. Qua đó, đã nắm bắt kịp
thời những bất cập, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước, điều hành phát triển
kinh tế - xã hội; từ đó, kiến nghị, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản
lý, điều hành của các cấp chính quyền; đề xuất xây dựng và điều chỉnh các chính
sách phù hợp, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, giữ
vững quốc phòng, an ninh của địa phương.
Hoạt động tiếp xúc cử tri có nhiều đổi
mới cả về nội dung và hình thức. Tổ chức tiếp xúc cử tri đến các khu dân cư, tạo
điều kiện thuận lợi để đông đảo cử tri tham dự, dành nhiều thời gian để cử tri
phản ánh tâm tư, nguyện vọng, tham gia đóng góp ý kiến xây dựng chính quyền. Tại
các hội nghị tiếp xúc cử tri, nhiều kiến nghị của cử tri được các đại biểu,
lãnh đạo địa phương các cấp trả lời ngay. Những vấn đề thuộc trách nhiệm, quyền
hạn của cấp tỉnh được phản ảnh đầy đủ, kịp thời, trung thực tại kỳ họp HĐND tỉnh,
Ủy ban nhân dân các cấp tích cực chỉ đạo, phân công rõ trách nhiệm để các cơ
quan, đơn vị xem xét, trả lời, giải quyết các kiến nghị của cử tri theo đề nghị
của HĐND. Kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri đã góp phần nâng cao hiệu quả,
hiệu lực quản lý của bộ máy nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công
dân.
Công tác tiếp công dân, nhận và xử lý
đơn được duy trì đảm bảo thường xuyên. Việc phối hợp giữa Thường trực HĐND với
UBND và các cơ quan chức năng cùng cấp trong việc tiếp nhận, xử lý đơn được thực
hiện nghiêm túc. Việc giải quyết đơn của công dân do Thường trực HĐND chuyển đến
các cơ quan chức năng được thực hiện khá tốt, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của công dân.
Chất lượng đại biểu HĐND được nâng
lên, ngày càng phát huy vai trò, trách nhiệm trong các hoạt động của HĐND. Hoạt
động của HĐND các cấp có nhiều đổi mới theo hướng mở rộng dân chủ, hướng về cơ
sở; chất lượng và hiệu quả hoạt động ngày càng rõ nét, được đông đảo cử tri và
Nhân dân quan tâm ủng hộ và đánh giá cao.
Các điều kiện phục vụ hoạt động của
HĐND các cấp cơ bản được đảm bảo. Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, Văn phòng cấp
ủy - Chính quyền cấp huyện và công chức Văn phòng - Thống kê trực tiếp tham
mưu, giúp việc HĐND cấp xã đã thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của
pháp luật. Công tác tham mưu, phục vụ hoạt động khảo sát, giám sát, tiếp xúc cử
tri, tổ chức kỳ họp, cơ bản được thực hiện tốt. Công tác phục vụ Thường trực
HĐND, các Ban của HĐND, các Tổ đại biểu và đại biểu HĐND trong hoạt động tiếp
công dân, tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo được đảm bảo thường xuyên.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc và kinh phí cơ bản đáp ứng
yêu cầu phục vụ hoạt động của HĐND các cấp.
II. TỒN TẠI, HẠN
CHẾ
- Việc tổ chức hội nghị để chuẩn bị kỳ
họp HĐND, có nơi, có lúc còn chậm so với quy định; chất lượng chuẩn bị báo cáo,
tờ trình, đề án và dự thảo Nghị quyết trình HĐND của một số cơ quan chuyên môn
chưa cao, chưa đảm bảo thời gian. Việc thẩm tra các báo cáo, dự thảo nghị quyết
tại một số kỳ họp còn chưa sâu, tính phản biện chưa cao; một số địa phương thực
hiện chưa đầy đủ việc thẩm tra các báo cáo, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp
theo quy định của pháp luật, nhất là cấp xã; việc tổ chức khảo sát thực tế, lấy
ý kiến các đối tượng chịu sự tác động của chính sách còn ít nên chất lượng thẩm
tra, ban hành một số nghị quyết còn hạn chế.
- Hoạt động chất vấn và trả lời chất
vấn tuy đã đổi mới nhưng chỉ tập trung ở cấp tỉnh, ở cấp huyện, đối với cấp xã
còn hạn chế; một số nội dung chất vấn chưa sâu, chưa sát thực tiễn, chưa theo đến
cùng vấn đề chất vấn; nội dung trả lời chất vấn của một số đối tượng bị chất vấn
còn chung chung, chưa rõ ràng, thiếu các giải pháp khắc phục cụ thể.
- Phương pháp giám sát còn bất cập,
giám sát chủ yếu qua hình thức nghe trình bày báo cáo nên kết quả chưa cao; một
số kết luận sau giám sát còn chung chung; công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc
thực hiện ý kiến, kiến nghị sau giám sát chưa được thực hiện thường xuyên. Vì vậy,
hiệu quả giám sát của HĐND các cấp còn hạn chế, đặc biệt đối với HĐND cấp xã.
Phần lớn các Ban của HĐND chưa thực hiện hoạt động giám sát thường xuyên. Hoạt
động giám sát của Tổ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện còn ít, chủ yếu là thực
hiện quyền giám sát tại kỳ họp.
- Tiếp xúc cử tri có mặt còn hạn chế,
phương pháp tiếp xúc cử tri của một số Tổ đại biểu HĐND chưa linh hoạt, cách thức
trình bày báo cáo trước cử tri còn thiếu sinh động; việc tổng hợp ý kiến, kiến
nghị sau tiếp xúc còn chậm; có nơi, có lúc chưa rõ vấn đề cử tri nêu, nên việc
tổng hợp chuyển đến cơ quan có trách nhiệm xem xét giải quyết chưa hiệu quả. Việc
đôn đốc, giám sát UBND và các ngành chức năng thực hiện giải quyết ý kiến, kiến
nghị cử tri còn hạn chế.
- Công tác tiếp công dân, tiếp nhận
và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo của công dân có mặt còn hạn chế. Một số nơi chưa
bố trí lịch để các đại biểu HĐND cấp mình tiếp công dân theo quy định. Công tác
đôn đốc, giám sát việc giải quyết các đơn kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công
dân hiệu quả chưa cao; một số cơ quan, đơn vị chậm giải quyết, chậm trả lời các
kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân do Thường trực HĐND chuyển đến.
- Các tiêu chí hướng dẫn, đánh giá hoạt
động của đại biểu chưa được xây dựng, vì vậy chưa có cơ sở xem xét, đánh giá việc
thực hiện nhiệm vụ của đại biểu để HĐND bình xét, quyết định mức độ hoàn thành
nhiệm vụ và các hình thức khen thưởng cho đại biểu hằng năm, cả nhiệm kỳ.
- Các điều kiện đảm bảo cho hoạt động
của HĐND cấp xã còn hạn chế, một số nơi còn thiếu trang thiết bị làm việc như:
máy tính, máy in, tủ đựng tài liệu, các văn bản pháp luật quy định về chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND..., một số trang thiết bị đã cũ, hỏng không
còn đảm bảo đáp ứng yêu cầu công việc. Kinh phí phân bổ hằng năm cho hoạt động
HĐND cấp xã còn thấp (10.000.000 đồng/xã/năm), nên chưa đáp ứng được yêu cầu về
hoạt động chuyên môn của HĐND cấp xã và đảm bảo thực hiện chế độ chi tiêu tài
chính phục vụ hoạt động của HĐND theo Nghị quyết số 42/2016/NQ-HĐND ngày
26/8/2016 của HĐND tỉnh.
- Chất lượng, hiệu quả tham mưu, giúp
việc của cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ HĐND các cấp trong các hoạt động
tổ chức kỳ họp, thẩm tra, giám sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn
khiếu nại, tố cáo của công dân,... có mặt còn hạn chế. Tổ chức bộ máy, tính
chuyên nghiệp trong hoạt động của bộ máy tham mưu, cho HĐND các cấp chưa cao,
chưa đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới.
III. NGUYÊN NHÂN CỦA
NHỮNG TỒN TẠI HẠN CHẾ
1. Khách quan
- Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật
về tổ chức, hoạt động của HĐND các cấp và cơ quan tham mưu, giúp việc cho HĐND
mặc dù đã được sửa đổi, bổ sung, nhưng chưa thực sự đồng bộ và hoàn thiện. Mặt
khác, trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành vẫn còn nhiều bất cập, gây
khó khăn trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của HĐND. Ngoài ra, một số hạn
chế thuộc về cơ chế, chính sách cán bộ cũng ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả
hoạt động của HĐND, như: chưa ban hành tiêu chuẩn, tiêu chí để đánh giá cán bộ
đảng viên là đại biểu HĐND trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ; chưa có cơ
chế quy định ràng buộc giữa đại biểu với cử tri cũng như phương thức để HĐND và
cử tri đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của mỗi đại biểu HĐND các cấp.
- Cấp ủy, chính quyền một số địa
phương chưa quan tâm đúng mức đến tổ chức, hoạt động của HĐND, nhất là trong
công tác cán bộ, cơ chế phối hợp, tạo điều kiện cho đại biểu HĐND hoạt động.
Vai trò lãnh đạo của một số cấp ủy Đảng đối với HĐND chưa được chú trọng. Một số
địa phương ở cấp xã, đồng chí Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch HĐND chưa
phân định rõ ràng, cụ thể chức năng nhiệm vụ để phát huy tốt vai trò vừa là Bí
thư cấp ủy, vừa là Chủ tịch HĐND.
- Lĩnh vực hoạt động của HĐND rất rộng,
đòi hỏi đại biểu phải có kiến thức tổng quát và kinh nghiệm thực tiễn, trong
khi đó công tác quy hoạch cán bộ để đào tạo, bồi dưỡng nhằm tạo nguồn đại biểu
HĐND chưa thực sự được quan tâm. Bên cạnh đó, khi thực hiện hiệp thương lựa chọn
ứng cử viên để bầu cử đại biểu HĐND còn nặng về cơ cấu.
- Công tác bồi dưỡng, tập huấn kỹ
năng hoạt động cho đại biểu HĐND chưa thường xuyên, nặng về lý luận, thiếu những
kinh nghiệm thực tiễn, cụ thể trong hoạt động của đại biểu. Do vậy, sau tập huấn
trình độ đại biểu chưa được nâng lên. Đa số đại biểu hoạt động theo kiểu vừa học
vừa làm.
2. Chủ quan
- Số lượng, chất lượng đại biểu HĐND
các cấp tuy đã được nâng lên một bước, nhưng chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và
đòi hỏi thực tế. Hầu hết, đại biểu hoạt động kiêm nhiệm ảnh hưởng đến chất lượng
hoạt động của HĐND.
- Một số đại biểu HĐND thiếu chủ động
trong việc tiếp nhận, nghiên cứu các nguồn thông tin, dư luận xã hội nên việc
tiếp thu, giải trình kiến nghị của cử tri trong tiếp xúc cử tri còn hạn chế.
Trong việc chất vấn ngoài việc thiếu thông tin, thiếu tự tin trong trình bày ý
kiến chất vấn, còn có tâm lý nể nang, sợ gây không khí căng thẳng trong kỳ họp,
băn khoăn sau chất vấn ảnh hưởng đến bản thân hoặc cơ quan, đơn vị.
- Cơ quan tham mưu, giúp việc cho
HĐND, đại biểu HĐND tuy đã được đổi mới, kiện toàn, song nhìn chung chất lượng
hoạt động chưa cao, nhất là cấp huyện, cấp xã. Chất lượng đội ngũ cán bộ,
chuyên viên chưa đồng đều; một số ít cán bộ, chuyên viên phương pháp làm việc
chưa khoa học, chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong tham
mưu, xử lý công việc.
- Việc bố trí kinh phí để tổ chức các
hoạt động của HĐND cấp xã còn gặp nhiều khó khăn. Chế độ đãi ngộ đối với đại biểu
HĐND tuy đã được quan tâm nhưng vẫn chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ của đại
biểu.
Phần thứ ba
QUAN ĐIỂM, MỤC
TIÊU, NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA HĐND
CÁC CẤP
I. QUAN ĐIỂM
Đảm bảo sự lãnh đạo trực tiếp, toàn
diện của cấp ủy Đảng đối với tổ chức bộ máy và hoạt động của HĐND. Kế thừa những
thành tựu và kinh nghiệm hoạt động của HĐND trong các nhiệm kỳ trước, phát huy
hơn nữa vị trí và vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Trên cơ
sở các quy định của pháp luật hiện hành, Đề án đưa ra một số giải pháp cụ thể
trong quá trình tổ chức thực hiện phù hợp với thực tiễn nhằm nâng cao hiệu lực,
hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.
Đẩy mạnh công tác phối hợp giữa HĐND
với Đoàn ĐBQH (cấp tỉnh), UBND và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) các
cấp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo mối quan hệ phối hợp ngày càng
chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả. Đồng thời, chú trọng lãnh đạo nâng cao chất lượng,
hiệu quả hoạt động của Thường trực HĐND, các ban HĐND, Tổ đại biểu HĐND; nâng
cao trình độ, năng lực và tinh thần trách nhiệm của đại biểu HĐND các cấp.
II. MỤC TIÊU
1. Mục tiêu tổng quát
Xây dựng HĐND các cấp vững mạnh toàn
diện, góp phần xây dựng chính quyền địa phương trong sạch, vững mạnh, liêm
chính, kiến tạo, phục vụ, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, là chính quyền của nhân
dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Nâng cao năng lực thực hiện chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn gắn với đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của
HĐND trong việc quyết định các vấn đề về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh
của địa phương theo nghị quyết của cấp ủy cùng cấp và quy định của pháp luật;
nâng cao chất lượng công tác giám sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý
đơn khiếu nại, tố cáo theo hướng thiết thực, hiệu quả.
Nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát
huy trí tuệ, năng lực của đại biểu HĐND các cấp, tham gia đầy đủ, tích cực các
hoạt động, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND.
2. Mục tiêu cụ thể
- 100% các kỳ họp của HĐND các cấp được
tổ chức đảm bảo theo đúng luật định, có chất lượng.
- 100% nghị quyết do HĐND ban hành đảm
bảo hợp hiến, hợp pháp, phù hợp với thực tiễn, được phổ biến, tuyên truyền đến
các cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân.
- Trên 90% kiến nghị sau giám sát của
HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu HĐND đảm bảo cụ thể, khả thi, đúng quy
định pháp luật; trên 90% kiến nghị sau giám sát được cơ quan, đơn vị có thẩm
quyền được xem xét, giải quyết kịp thời, đúng quy định.
- 100% ý kiến, kiến nghị của cử tri
được tổng hợp đầy đủ, chính xác, chuyển đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết;
100% ý kiến, kiến nghị của cử tri được các cơ quan chức năng liên quan xem xét
trả lời đảm bảo thời gian theo đúng quy định.
- 100% đơn khiếu nại, tố cáo của công
dân gửi đến HĐND, Thường trực, các Ban của HĐND được chuyển đến cơ quan có thẩm
quyền giải quyết đúng quy định của pháp luật.
- 100% đại biểu HĐND được tập huấn kỹ
năng hoạt động; 100% đại biểu chuẩn bị nội dung thảo luận, tham gia ý kiến đối
với các văn bản trình kỳ họp theo yêu cầu của Thường trực HĐND và thực hiện đầy
đủ các nhiệm vụ của người đại biểu HĐND theo quy định.
- Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật
chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc, kinh phí... phục vụ cho hoạt động của
HĐND các cấp.
III. CÁC NHIỆM VỤ
VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA HĐND
1. Tiếp tục
tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND
- Lãnh đạo, thực hiện tốt việc tuyên
truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng
viên và nhân dân về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan
HĐND, đại biểu HĐND; tôn trọng và phát huy đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của đại
biểu HĐND và vị trí, vai trò của HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa
phương; để HĐND với tư cách là cơ quan trong hệ thống chính trị là cầu nối giữa
Đảng với nhân dân, khắc phục triệt để những quan niệm, nhận thức chưa đầy đủ,
chưa đúng, còn xem nhẹ vai trò của HĐND và đại biểu HĐND các cấp.
- Nghiên cứu ban hành các văn bản để
lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của đại biểu HĐND tại
địa phương mình. Nội dung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động của đại
biểu HĐND của các cấp ủy Đảng phải bám sát đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với đặc điểm, tình hình và nhiệm vụ
phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh địa phương.
- Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ
trong đó có các đại biểu HĐND các cấp có năng lực, tâm huyết, đảm bảo hoàn
thành nhiệm vụ được nhân dân giao phó. Quan tâm đúng mức tới việc bồi dưỡng,
đào tạo đội ngũ đại biểu HĐND một cách có kế hoạch, nhất là xây dựng đội ngũ đại
biểu kế cận để giới thiệu ứng cử vào HĐND trong những nhiệm kỳ tới.
- Tăng cường công tác kiểm tra của cấp
ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND, đặc biệt là trong việc thể chế hoá các chỉ
thị, nghị quyết của cấp ủy. Thường xuyên có cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động
của các đảng viên là đại biểu HĐND theo đúng quy chế. Kiên quyết xử lý đối với
những đảng viên nói chung và các đảng viên là đại biểu HĐND nói riêng vi phạm kỷ
luật đảng, vi phạm pháp luật, sa sút về phẩm chất chính trị.
2. Đổi mới cách
thức tổ chức kỳ họp để nâng cao chất lượng và hiệu quả các kỳ họp HĐND. Chuẩn bị
tốt nội dung, chương trình kỳ họp HĐND các cấp; thực hiện tốt hoạt động chất vấn
và trả lời chất vấn
a) Công tác chuẩn bị nội dung, chương
trình và cách thức tổ chức kỳ họp
- Xác định rõ yêu cầu, nội dung của từng
kỳ họp để có sự phân công, chuẩn bị các văn bản trình kỳ họp cũng như tổ chức,
điều hành kỳ họp. Thường trực HĐND báo cáo cấp ủy cùng cấp để thống nhất chỉ đạo
về nội dung chương trình kỳ họp.
- Cơ quan chủ trì soạn thảo có lộ
trình chuẩn bị báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết từ khâu đề nghị xây
dựng nghị quyết đến quá trình thực hiện phải đảm bảo đúng quy trình quy định, kịp
thời xin chủ trương của cấp ủy về nội dung dự thảo nghị quyết; chú trọng việc lấy
ý phản biện xã hội của Ủy ban MTTQVN và các đoàn thể chính trị theo Quyết định
số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành quy chế giám sát
và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội; tổ chức lấy
ý kiến đối với các đối tượng chịu sự tác động của nghị quyết nhất là về cơ chế
chính sách có liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Biện pháp thực hiện
nghị quyết phải phù hợp với nhận thức của đối tượng chịu sự điều chỉnh, thuận lợi
trong triển khai thực hiện.
- Cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo
báo cáo, hồ sơ dự thảo nghị quyết căn cứ vào từng lĩnh vực hoạt động của các
Ban, mời lãnh đạo các Ban của HĐND các cấp tham dự các hội nghị cuộc họp liên quan
đến việc xây dựng hồ sơ dự thảo nghị quyết để nắm thông tin và tham gia đóng
góp ý kiến.
- Bố trí thời gian hợp lý để các đại
biểu HĐND thảo luận ở tổ và hội trường; tổng hợp đầy đủ, chính xác ý kiến thảo
luận của đại biểu HĐND; Thường trực HĐND, các Ban HĐND, đại biểu HĐND phát huy
vai trò đại biểu, chủ động nghiên cứu, thu thập thông tin từ cơ sở để có đủ căn
cứ thảo luận cho ý kiến và biểu quyết thông qua nghị quyết.
- Sau mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND chủ
trì phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQVN tổ chức rút kinh nghiệm với các cơ quan
liên quan để chuẩn bị tốt hơn cho kỳ họp sau.
- Phát huy vai trò của công tác thông
tin tuyên truyền trong các kỳ họp HĐND phản ánh đầy đủ, kịp thời các nội dung của
kỳ họp tới đông đảo cử tri, tạo điều kiện cho nhân dân theo dõi, giám sát hoạt
động của cơ quan nhà nước ở địa phương; tiếp thu các ý kiến phản ánh của nhân
dân về nội dung của kỳ họp.
b) Thực hiện tốt hoạt động chất vấn
và trả lời chất vấn
- Thường trực HĐND lựa chọn một số
nhóm vấn đề bức xúc, nổi cộm mà dư luận cử tri đại biểu HĐND quan tâm, dự kiến
danh sách, đơn vị ngành trả lời chất vấn gửi xin ý kiến đại biểu HĐND và thông
báo trước để đại biểu HĐND có thời gian chuẩn bị câu hỏi. Bố trí thời gian tổ
chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn hợp lý, phù hợp trong chương trình kỳ họp.
- Thường trực HĐND, các Ban HĐND tăng
cường hoạt động giải trình, chất vấn tại phiên họp trong thời gian giữa hai kỳ
họp HĐND để xem xét các vấn đề bức xúc, nổi cộm của địa phương.
- Phiên chất vấn cần tăng cường đối
thoại, tranh luận thấu đáo từng vấn đề chất vấn; nêu câu hỏi cần ngắn gọn, đi
thẳng vào vấn đề và đúng thẩm quyền, lĩnh vực của đơn vị trả lời chất vấn; người
trả lời chất vấn trả lời ngắn gọn, trọng tâm, đầy đủ; đối với những nội dung hứa
giải quyết cần phải nêu phương án, lộ trình thực hiện; người trả lời chất vấn
phải đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật, trường hợp có lý do chính
đáng mới ủy quyền cho cấp phó trả lời thay và phải được Thường trực HĐND đồng
ý.
- Chủ tọa điều hành phiên chất vấn và
trả lời chất vấn cần phải tạo không khí dân chủ, bình đẳng, tăng tính tranh luận
trong phiên chất vấn, gợi mở, khuyến khích đại biểu tham gia chất vấn. Đồng thời,
kết luận thẳng thắn, rõ vấn đề mà người trả lời chất vấn đã làm được, chưa làm
được, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu đối với vấn đề đại biểu đã chất vấn.
- Căn cứ kết quả trả lời chất vấn và
đề nghị của đại biểu HĐND, HĐND có thể ban hành nghị quyết về nội dung chất vấn.
3. Nâng cao chất
lượng công tác thẩm tra của các Ban HĐND đề nghị quyết đảm bảo tính khả thi,
đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp
với điều kiện thực tế của địa phương
- Các Ban của HĐND chủ động xây dựng
kế hoạch thẩm tra, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên thu thập thông
tin, nghiên cứu các quy định của pháp luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp
trên và thực tiễn tình hình thực hiện nhiệm vụ tại địa phương.
- Thực hiện phối hợp thẩm tra giữa
các Ban HĐND trong đó phân công cụ thể một Ban chủ trì, các Ban khác phối hợp thẩm
tra để đảm bảo kết quả thẩm tra trình kỳ họp được đánh giá toàn diện.
- Các Ban HĐND chủ động phối hợp với
cơ quan trình hồ sơ dự thảo nghị quyết ngay từ khi bắt đầu và trong suốt quá
trình xây dựng để nghiên cứu, trao đổi, thảo luận những vấn đề còn nhiều ý kiến
khác nhau; tăng cường khảo sát thực tế, thu thập thông tin từ cơ sở để nâng cao
chất lượng báo cáo thẩm tra làm căn cứ cho đại biểu thảo luận và biểu quyết
thông qua nghị quyết.
- Xác định trọng tâm thẩm tra, lựa chọn
phương pháp thẩm tra hợp lý, hiệu quả. Đối với những vấn đề quan trọng mời cơ
quan chức năng, chuyên gia tư vấn, tổ chức tham vấn ý kiến nhân dân nhằm đảm bảo
tính khách quan, khoa học. Đối với những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, Thường
trực HĐND chủ trì cùng lãnh đạo các Ban HĐND, lãnh đạo UBND trao đổi, thảo luận
để đảm bảo sự thống nhất trước khi trình HĐND biểu quyết thông qua và trong tổ
chức thực hiện.
- Phát huy vai trò của đại biểu HĐND
là thành viên Ban HĐND trong hoạt động thẩm tra; báo cáo thẩm tra cần tập trung
phân tích, phản biện và đưa ra các kiến nghị thể hiện chính kiến của cơ quan chủ
trì thẩm tra, nêu rõ những vấn đề tán thành, không tán thành, những vấn đề cần
bổ sung, hoàn chỉnh và nêu lý do cụ thể. Đồng thời, đề xuất những vấn đề còn
nhiều ý kiến khác nhau để trình HĐND xem xét, quyết định.
4. Nâng cao chất
lượng công tác giám sát chuyên đề; chú trọng theo dõi, đôn đốc việc thực hiện
các kiến nghị sau giám sát. Tập trung tái giám sát đối với các đối tượng giám
sát không thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt yêu cầu các nội dung kết luận, kiến
nghị của Thường trực, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND; thông qua hoạt động chất
vấn và trả lời chất vấn; việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
a) Giám sát chuyên đề
- Lựa chọn xây dựng chương trình, nội
dung giám sát chuyên đề phải phù hợp, đúng trọng tâm; nội dung giám sát tập
trung vào các vấn đề kinh tế - xã hội bức xúc, được dư luận, cử tri và đại biểu
HĐND quan tâm; khi cần thiết kiến nghị HĐND ban hành nghị quyết về giám sát.
- Căn cứ chương trình giám sát,
chương trình hoạt động, Thường trực HĐND các Ban của HĐND chủ động có kế hoạch
tổ chức hoạt động giám sát; đôn đốc các đối tượng giám sát cung cấp thông tin,
xây dựng báo cáo theo yêu cầu gửi về đoàn giám sát trước khi tiến hành giám
sát; tổ chức họp Đoàn giám sát để triển khai, quán triệt nội dung kế hoạch giám
sát, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên Đoàn giám sát trong việc
nghiên cứu các thông tin liên quan, thống nhất cách thức làm việc tại các đơn vị,
địa phương.
- Đổi mới phương pháp giám sát: Cần
tiến hành giám sát trực tiếp tại cơ sở trước, sau đó mới tiến hành giám sát tại
các cơ quan chuyên môn có liên quan. Đồng thời, kết hợp nghe báo cáo với kiểm
tra thực tế tại địa phương, cơ sở; nghiên cứu hồ sơ; so sánh, đối chiếu kết quả
thực hiện với các quy định hiện hành của Nhà nước, nghị quyết của HĐND. Tại các
buổi giám sát, Trưởng Đoàn giám sát yêu cầu cơ quan chức năng (được mời tham
gia Đoàn giám sát) xem xét, trả lời những kiến nghị của cơ quan, đơn vị chịu sự
giám sát thuộc thẩm quyền giải quyết; đồng thời, kết luận những vấn đề liên
quan đến nội dung giám sát và tiếp thu các ý kiến kiến nghị thuộc thẩm quyền giải
quyết. Từ đó, rút ra được những kết luận, đề xuất, kiến nghị hợp lý, có tính khả
thi cao.
- Trưởng đoàn giám sát chỉ đạo, định
hướng thư ký Đoàn giám sát xây dựng dự thảo báo cáo kết quả giám sát đúng yêu cầu
về thời gian, tổng hợp đầy đủ, chính xác thông tin thu được qua thực tế giám
sát. Báo cáo kết quả giám sát phải đảm bảo khách quan, có căn cứ, chỉ ra được
những hạn chế, thiếu sót, những bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện chính
sách, pháp luật và đề xuất hướng giải quyết khả thi, kiến nghị cơ quan chức
năng có những giải pháp để khắc phục. Các kiến nghị đưa ra phải đảm bảo cụ thể
và có khả năng thực hiện. Thường trực HĐND, Ban của HĐND, đại biểu HĐND và cơ
quan, bộ phận giúp việc HĐND phải thường xuyên theo dõi, giám sát, đôn đốc các
cơ quan, đơn vị, địa phương được giám sát thực hiện nghiêm túc kết luận của
Đoàn giám sát.
- Căn cứ vào các nội dung, chương
trình giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và các vấn đề được dư
luận, cử tri quan tâm; thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và người đứng đầu cấp ủy,
chính quyền địa phương nghiêm túc thực hiện trách nhiệm người đứng đầu trong chỉ
đạo tổ chức thực hiện nội dung giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban
HĐND và Tổ đại biểu HĐND khi có yêu cầu. Đồng thời, chỉ đạo tổ chức thực hiện
nghiêm chỉnh các kiến nghị sau giám sát.
- Thực hiện tái giám sát đối với các
nội dung kết luận, kiến nghị qua giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban HĐND
và Tổ đại biểu HĐND mà các đối tượng giám sát không thực hiện hoặc thực hiện
chưa đạt yêu cầu.
b) Giám sát thông qua hoạt động chất
vấn và trả lời chất vấn
- Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng
chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp và giữa hai kỳ họp HĐND. Thường trực
HĐND tổng hợp, lựa chọn vấn đề chất vấn cần trả lời trực tiếp tại hội trường.
Trường hợp cần điều tra, xác minh thì có thể quyết định cho trả lời tại kỳ họp
sau hoặc trả lời bằng văn bản gửi đến đại biểu HĐND đã chất vấn và Thường trực
HĐND.
- Căn cứ vào đề nghị của đại biểu
HĐND và nội dung chất vấn, trả lời chất vấn, Thường trực HĐND xem xét và có thể
đề nghị HĐND có biện pháp xử lý. Trong trường hợp cần thiết, HĐND ban hành nghị
quyết về việc chất vấn, trả lời chất vấn và trách nhiệm của người bị chất vấn.
- Trong thời gian giữa hai kỳ họp
HĐND, Thường trực HĐND quyết định lựa chọn và tổ chức thực hiện theo các hình
thức chất vấn, giải trình, trả lời bằng văn bản... Người bị chất vấn có trách
nhiệm trả lời trực tiếp đồng thời trả lời bằng văn bản gửi tới đại biểu HĐND đã
chất vấn và Thường trực HĐND.
- Điều hành chất vấn: Cần phát huy
tính dân chủ, bảo đảm tính định hướng, tính khả thi của những vấn đề đặt ra, đồng
thời phải kiểm soát được nội dung chất vấn và trả lời chất vấn.
c) Giám sát thông qua việc tổ chức lấy
phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
Tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu
tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND bầu theo quy định; đảm bảo thực hiện
đúng trình tự, thủ tục và nguyên tắc lấy phiếu tín nhiệm theo quy định của Quốc
hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan cấp trên.
5. Đổi mới hình
thức, nội dung và phương pháp tiếp xúc cử tri; kết hợp tiếp xúc cử tri theo
chuyên đề và nhóm đối tượng. Đảm bảo các ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử
tri được phản ánh đầy đủ, chính xác, gửi đến cơ quan, đơn vị có thẩm quyền giải
quyết kịp thời, triệt để. Thực hiện tốt việc tiếp công dân, giải quyết đơn khiếu
nại, tố cáo của công dân theo quy định của pháp luật. Tăng cường giám sát việc
giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của
các cơ quan liên quan
a) Công tác tiếp xúc cử tri
- Tiếp tục duy trì và phát huy hiệu
quả việc tiếp xúc cử tri định kỳ trước và sau kỳ họp HĐND, đồng thời điều chỉnh
hợp lý nội dung, chương trình hội nghị tiếp xúc cử tri theo hướng:
+ Đảm bảo nội dung đại biểu HĐND báo
cáo, trao đổi với cử tri phù hợp với nhóm cử tri kết hợp gợi mở những vấn đề thực
tiễn để cử tri tham gia đóng góp ý kiến, kiến nghị.
+ Cải tiến chương trình tiếp xúc cử
tri sao cho phù hợp với thực tế, hạn chế thủ tục hành chính rườm rà, tạo không
khí cởi mở, dân chủ, thẳng thắn trong tiếp xúc cử tri.
- Tăng cường tiếp xúc cử tri theo
chuyên đề, đối tượng, lĩnh vực, nơi làm việc, nơi cư trú. Ngoài các hình thức
tiếp xúc cử tri nêu trên, đại biểu HĐND cần tăng cường hoạt động tiếp xúc như:
Liên hệ với cá nhân, nhóm cử tri thông qua đối thoại, theo dõi để thu thập kịp
thời kiến nghị, phản ánh của cử tri nhất là cử tri ở đơn vị bầu ra mình.
- Xem xét phối hợp tiếp xúc cử tri giữa
Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh hoặc giữa HĐND tỉnh với HĐND cấp huyện; giữa HĐND cấp
huyện với HĐND cấp xã bằng các hình thức phù hợp. Tăng thời gian, số điểm tiếp
xúc cử tri, mở rộng tiếp xúc cử tri đến từng xã, thôn, bản, tổ dân phố, hạn chế
việc tiếp xúc “đại cử tri”.
- Nâng cao vai trò, trách nhiệm đại
biểu HĐND trong hoạt động tiếp xúc cử tri, đại biểu HĐND chủ động xây dựng kế
hoạch tiếp xúc cử tri riêng của cá nhân gửi về Tổ đại biểu HĐND; chủ động thực
hiện kế hoạch tiếp xúc cử tri; hằng năm báo cáo với cử tri về kết quả thực hiện
nhiệm vụ đại biểu HĐND.
- Nâng cao vai trò, trách nhiệm của
UBND các cấp trong việc tham gia các cuộc tiếp xúc cử tri: Chủ động cử đại diện
lãnh đạo UBND tham dự để xem xét, trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri theo thẩm
quyền.
- Các ý kiến, kiến nghị của cử tri cần
được cơ quan có thẩm quyền giải quyết, trả lời và báo cáo tại kỳ họp gần nhất
nhằm đảm bảo kịp thời. Đối với những vấn đề bức xúc của nhân dân, HĐND xét thấy
cần thiết có thể ban hành nghị quyết về việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của
cử tri; chú trọng công tác giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử
tri đối với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
b) Hoạt động tiếp công dân, giải quyết
đơn khiếu nại, tố cáo của công dân
- Duy trì phối hợp tổ chức thực hiện
tiếp công dân định kỳ hằng tháng giữa Đoàn ĐBQH, Thường trực HĐND và UBND (cấp
tỉnh); HĐND và UBND (cấp huyện, cấp xã) để tạo điều kiện thuận lợi trong việc
theo dõi có hệ thống quá trình giải quyết của UBND và các ngành chức năng, làm
cơ sở cho Thường trực HĐND kiến nghị đúng trọng tâm, trọng điểm những vấn đề cần
giải quyết góp phần rút ngắn thời gian giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo.
- Tiếp nhận, xử lý đơn khiếu nại, tố
cáo của công dân cần đảm bảo kịp thời, đúng luật định; xác định rõ trách nhiệm
của UBND các cấp, Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn trong việc giải quyết và
tham mưu giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân.
- Tăng cường đôn đốc, giám sát quá
trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có thẩm quyền. Đối với các vụ
việc phức tạp, khiếu nại kéo dài, các cơ quan đã giải quyết hết thẩm quyền
nhưng công dân vẫn không đồng ý thì nghiên cứu tổ chức đoàn giám sát để xem xét
lại toàn bộ quá trình giải quyết.
6. Nâng cao năng
lực, trách nhiệm, vai trò của đại biểu HĐND các cấp; đề xuất cấp có thẩm quyền
quan tâm công tác đào tạo, giới thiệu, bổ nhiệm, luân chuyển đội ngũ cán bộ là
đại biểu HĐND
- Đại biểu HĐND cần chủ động, tích cực
phát huy vai trò, trách nhiệm của đại biểu thường xuyên tự nghiên cứu, học tập,
rèn luyện để nâng cao nhận thức, trình độ chuyên môn, tăng cường trao đổi kinh
nghiệm để nâng cao năng lực, kỹ năng trong công tác dân cử.
- Quan tâm tổ chức tập huấn bồi dưỡng
kỹ năng hoạt động cho các đại biểu HĐND nhất là đại biểu hoạt động chuyên trách
về các kỹ năng: Thẩm tra, chất vấn, giám sát, tiếp công dân, tiếp nhận xử lý
đơn khiếu nại tố cáo; kỹ năng tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật...
(theo chương trình tập huấn của Trung ương, nhu cầu của địa phương theo từng
chuyên đề, trao đổi, học tập kinh nghiệm thực tế hoạt động của HĐND các cấp tại
các tỉnh, thành phố).
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin
phục vụ việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đại biểu HĐND theo luật định.
- Chủ động đề xuất cấp có thẩm quyền quan
tâm công tác quy hoạch, đào tạo, giới thiệu bổ nhiệm, luân chuyển, điều động đối
với đội ngũ cán bộ chuyên trách của HĐND, cán bộ là đại biểu HĐND. Quy hoạch
người ứng cử đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách, đại biểu HĐND cơ cấu trong
các cơ quan, tổ chức để đảm bảo các ứng cử viên có đủ điều kiện về chuyên môn,
có bản lĩnh chính trị, năng lực công tác.
- Thực hiện chế độ khen thưởng, kịp
thời động viên các đại biểu HĐND thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của người đại
biểu dân cử theo luật định.
7. Nâng cao chất
lượng hoạt động của các Tổ đại biểu HĐND
- Các Tổ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp
huyện phải xây dựng Quy chế hoạt động, chương trình kế hoạch công tác quý, năm
trên cơ sở kế hoạch chung của Thường trực HĐND; phân công nhiệm vụ cụ thể cho
các thành viên trong Tổ; phân công đại biểu HĐND tiếp công dân, tiếp xúc cử
tri, nghiên cứu pháp luật, tham gia ý kiến vào các nội dung của kỳ họp; duy trì
đều đặn chế độ sinh hoạt hội họp mỗi quý một lần theo quy định. Thường xuyên phối
hợp với Thường trực HĐND và Ủy ban MTTQVN ở đơn vị bầu cử để thống nhất chương
trình kế hoạch công tác nhất là trong tiếp xúc, tổng hợp ý kiến cử tri; trong
kiểm tra giám sát việc giải quyết trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri.
- Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND
nghiên cứu tài liệu, có ý kiến trực tiếp và ý kiến bằng văn bản về nội dung của
kỳ họp. Tổ đại biểu HĐND phối hợp MTTQVN tổ chức cho đại biểu HĐND tiếp xúc cử
tri trên địa bàn trước và sau các kỳ họp; báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của
cử tri gửi đến Thường trực HĐND theo quy định.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ
đại biểu HĐND trong hoạt động tiếp công dân.
- Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp huyện
cần quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra các Tổ đại biểu thực hiện
nghiêm túc Quy chế hoạt động của HĐND; thường xuyên theo dõi, đánh giá hiệu quả
hoạt động và bảo đảm các điều kiện cho Tổ đại biểu hoạt động.
- Tổ đại biểu HĐND thực hiện tốt chế
độ báo cáo kết quả hoạt động định kỳ hằng quý, 6 tháng, năm với Thường trực
HĐND.
8. Nâng cao chất
lượng tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các Nghị quyết của HĐND
- Thông qua việc tiếp xúc cử tri thường
kỳ, đại biểu HĐND phổ biến, tuyên truyền, giải thích nghị quyết của HĐND. Trong
đó, cần chú trọng thông tin, tuyên truyền đầy đủ về nội dung, ý nghĩa, tầm quan
trọng của các nghị quyết, nhất là các nghị quyết liên quan trực tiếp đến người
dân. Đồng thời, kịp thời nắm bắt những phản ánh về khó khăn, vướng mắc, bất cập
trong quá trình triển khai thực hiện.
- UBND tỉnh tập trung cụ thể hoá, hướng
dẫn và triển khai thực hiện hiệu quả, kịp thời các nghị quyết của HĐND tỉnh;
chú trọng làm tốt việc kiểm tra, sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện,
kịp thời phát hiện, tháo gỡ và đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập
trong quá trình triển khai, đảm bảo các nghị quyết của HĐND tỉnh thực hiện có
hiệu quả.
- Chú trọng nâng cao chất lượng công
tác phối hợp giữa chính quyền, MTTQ và các đoàn thể trong việc tuyên truyền, phổ
biến; tích cực đổi mới hình thức tuyên truyền đảm bảo thiết thực, hiệu quả.
9. Tăng cường
công tác phối hợp
- Cụ thể hóa cơ chế phối hợp công tác
giữa Thường trực HĐND với UBND và Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN cùng cấp ngay từ
đầu nhiệm kỳ, xác định rõ nguyên tắc phối hợp hoạt động giữa từng cơ quan với
nhau và các nội dung phối hợp cụ thể.
- Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban
MTTQVN cùng cấp duy trì tổ chức họp liên ngành để phối hợp, phân công chuẩn bị
nội dung các kỳ họp HĐND; định kỳ họp mỗi năm 01 lần để kiểm điểm, đánh giá kết
quả phối hợp thực hiện Quy chế phối hợp và bàn nhiệm vụ phối hợp công tác của
năm sau.
- Phối hợp chặt chẽ giữa Thường trực
HĐND, Đoàn ĐBQH (cấp tỉnh), Ủy ban MTTQVN cùng cấp trong việc thống nhất chương
trình giám sát để khắc phục việc chồng chéo và nâng cao hiệu quả, chất lượng
các cuộc giám sát. Việc tổ chức đoàn giám sát và triển khai thực hiện cũng cần
được quan tâm, trong đó cần rõ nội dung chủ trì, rõ nội dung phối hợp; tổ chức
đoàn giám sát hợp lý, không nên nhiều đoàn trong một thời gian, địa điểm; quy định
cụ thể về thành phần chính thức và bắt buộc của Đoàn giám sát của HĐND.
10. Đảm bảo các
điều kiện phục vụ hoạt động của HĐND
- Ngân sách Nhà nước bảo đảm kinh phí
và các điều kiện cần thiết phục vụ các hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND,
các Ban HĐND, các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ
và phù hợp với thực tế, theo định mức, tiêu chuẩn quy định; thực hiện tốt chế độ,
chính sách đối với đại biểu HĐND và cán bộ tham mưu, giúp việc cho HĐND. Thực
hiện các hình thức khen thưởng kịp thời đối với những đại biểu HĐND, cán bộ,
công chức, nhân viên có thành tích xuất sắc đóng góp cho hoạt động của HĐND.
- Tăng cường trang bị cơ sở vật chất,
điều kiện làm việc như: Máy vi tính, máy tính bảng, máy in, máy ghi âm... các
thiết bị cần thiết khác phục vụ hoạt động của HĐND và cơ quan tham mưu giúp việc
HĐND, nhằm cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ các hoạt động của HĐND, đại biểu
HĐND đầy đủ, nhanh chóng và kịp thời; cấp huyện chú trọng rà soát, thống kê,
trang bị đủ máy vi tính, máy in và các trang thiết bị làm việc khác đảm bảo đáp
ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ cho 173 đại biểu HĐND chuyên trách cấp xã (Phó
Chủ tịch HĐND) từ nguồn ngân sách cấp huyện.
- Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chế độ
chính sách phục vụ cho hoạt động của HĐND và chính sách đãi ngộ đối với đại biểu
HĐND: HĐND tỉnh Yên Bái đã ban hành Nghị quyết số 42/2016/NQ-HĐND ngày
26/8/2016 về việc ban hành một số chế độ chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của
HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, trong đó quy định cụ thể chế độ, chính sách và định
mức chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái. Tuy
nhiên, Nghị quyết đã ban hành từ năm 2016, đến nay nhiều nội dung không còn phù
hợp, cần sớm được xem xét, sửa đổi, bổ sung, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất
lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.
IV. TIẾN ĐỘ THỜI
GIAN THỰC HIỆN
1. Từ tháng 01 năm 2022 đến tháng
3 năm 2022
Thường trực HĐND các cấp xây dựng
chương trình hoặc kế hoạch cụ thể để triển khai và tổ chức thực hiện.
2. Từ tháng 4 năm 2022 đến năm
2026
- Tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải
pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.
- Tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá
việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của
HĐND theo yêu cầu của Đề án.
V. KINH PHÍ THỰC
HIỆN
1. Dự kiến tổng kinh phí để triển
khai thực hiện một số nội dung của Đề án: 3.456.440.000 đồng (Bằng chữ: Ba tỷ bốn trăm năm sáu triệu, bốn trăm bốn mươi ngàn đồng).
Trong đó:
a) Tập huấn: 2.485.240.000 đồng.
b) Mua sách pháp luật + tài liệu:
174.200.000 đồng.
c) Tổ chức học tập kinh nghiệm:
797.000.000 đồng.
2. Nguồn kinh phí: Kinh phí thực hiện Đề án do ngân sách địa phương đảm bảo và phân bổ
trong dự toán hằng năm.
3. Phân bổ kinh phí hàng năm:
- Năm 2022:
1.743.820.000 đồng.
- Năm 2023:
1.569.620.000 đồng.
- Năm 2024:
143.000.000 đồng.
Phần thứ tư
TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Thường trực HĐND các cấp xây dựng
kế hoạch triển khai và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trong Đề án.
2. Thường trực HĐND tỉnh xây dựng kế
hoạch triển khai các nội dung: Đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao kỹ năng hoạt
động cho đại biểu HĐND cấp tỉnh, lãnh đạo HĐND, các Ban HĐND cấp huyện, cấp xã;
tổ chức biên soạn phát hành cuốn “Cẩm nang hướng dẫn hoạt động của HĐND cấp
xã”; tổ chức các đoàn đi học tập kinh nghiệm tỉnh bạn. Hằng năm, báo cáo HĐND về
kết quả thực hiện Đề án.
3. Ủy ban nhân dân tỉnh phối hợp với
Thường trực HĐND tỉnh trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết; hằng năm
bố trí kinh phí để thực hiện Đề án theo tiến độ đề ra.
4. Ban của HĐND các cấp triển khai các
nội dung Đề án theo thẩm quyền; theo chức năng, nhiệm vụ giúp Thường trực HĐND
cùng cấp tăng cường giám sát việc thực hiện Đề án.
5. Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh
tham mưu giúp Thường trực HĐND tỉnh triển khai thực hiện các nội dung của Đề
án.
6. Đề nghị Ủy ban MTTQVN các cấp và
các tổ chức đoàn thể căn cứ chức năng, nhiệm vụ phối hợp thực hiện các giải
pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, thực hiện có hiệu
quả Quy chế giám sát và phản biện xã hội theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày
12/12/2013 của Bộ Chính trị.