|
VIỆN KIỂM SÁT
NHÂN DÂN
TỐI CAO
-------
|
CỘNG HÒA XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số: 38/HD-VKSTC
|
Hà Nội, ngày 30
tháng 12 năm 2022
|
HƯỚNG DẪN
CÔNG TÁC TIẾP CÔNG DÂN, KIỂM SÁT VÀ GIẢI
QUYẾT ĐƠN KHIẾU NẠI, TỐ CÁO TRONG HOẠT ĐỘNG TƯ PHÁP NĂM 2023
Căn cứ Chỉ thị
số 01/CT-VKSTC ngày 02/12/2022 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về
công tác của ngành Kiểm sát nhân dân năm 2023; Chỉ thị số 04/CT-VKSTC ngày
28/7/2017 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về tăng cường công tác
tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại,
tố cáo trong hoạt động tư pháp; để Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) các cấp thực
hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật và đáp ứng yêu cầu nhiệm
vụ chính trị, VKSND tối cao (Vụ 12) hướng dẫn công tác Tiếp công dân; Kiểm sát
và Giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp năm 2023 như sau:
I. NHỮNG NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM
1. Lãnh đạo
VKSND các cấp tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các quy định của Đảng1, chỉ đạo của Viện trưởng
VKSND tối cao tại các Chỉ thị chuyên đề2; quy định tại các Thông tư liên tịch3 và các quy chế, quy định, quy trình của Ngành liên
quan đến công tác tiếp công dân, giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại,
tố cáo trong hoạt động tư pháp.
2. Nâng cao
trách nhiệm của người đứng đầu VKSND các cấp trong công tác tiếp công dân, kiểm
sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp; tiếp tục tăng cường
công tác tiếp công dân, gắn công tác tiếp công dân với thẩm quyền kiểm sát và
giải quyết khiếu nại, tố cáo; chú trọng tăng cường hoạt động đối thoại với công
dân để giải quyết dứt điểm các khiếu nại, tố cáo kéo dài, đồng thời tuyên truyền,
phổ biến, giải thích pháp luật cho công dân; tham mưu xây dựng kế hoạch tiếp
công dân của lãnh đạo VKSND theo quy định của pháp luật và của Ngành.
3. Tiếp tục thực
hiện các giải pháp nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm
quyền, nhất là tại cấp cơ sở (VKSND cấp huyện); chú trọng việc phân loại, xử lý
đơn bảo đảm chính xác, tránh trường hợp do phân loại không đúng dẫn đến thụ lý,
giải quyết không đúng thẩm quyền; quá trình giải quyết phải tuân thủ quy định của
pháp luật, quy chế, quy trình nghiệp vụ của ngành KSND, bảo đảm việc giải quyết
phải đúng trình tự thủ tục và nội dung; chủ động tham mưu giải quyết dứt điểm
các đơn khiếu nại, tố cáo; không để xảy ra khiếu kiện bức xúc, kéo dài do chậm
giải quyết hoặc làm ảnh hưởng tiến độ giải quyết các vụ việc liên quan.
4. Nâng cao chất
lượng công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan tư
pháp; quan tâm kiểm sát việc giải quyết khiếu nại tố cáo trong tố tụng dân sự,
tố tụng hành chính của Tòa án nhân dân; linh hoạt áp dụng các phương thức kiểm
sát công tác giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp cho phù hợp
với tình hình thực tế tại địa phương nhưng vẫn đảm bảo chất lượng, hiệu quả.
Phát hiện kịp thời vi phạm pháp luật để kiến nghị, kháng nghị, yêu cầu thực hiện
các biện pháp khắc phục, xử lý theo quy định pháp luật và phòng ngừa chung.
5. Thực hiện tốt
hơn nữa nhiệm vụ kiểm tra, xem xét lại quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt
động tư pháp đã có hiệu lực pháp luật coi đây là biện pháp chống oan, sai,
phòng bỏ lọt tội phạm. VKSND có thẩm quyền tập trung vào kiểm tra, xem xét quyết
định giải quyết khiếu nại đối với kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm;
phát hiện kịp thời những thiếu sót trong quá trình giải quyết vụ việc, vụ án để
áp dụng biện pháp xử lý, khắc phục, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ
quan, tổ chức và cá nhân; hạn chế để xảy ra tình trạng đơn thư tồn đọng, kéo
dài, không được xử lý, giải quyết.
6. Tăng cường ứng
dụng công nghệ thông tin trong cập nhật, xử lý, quản lý đơn. Thực hiện việc cập
nhật phần mềm quản lý đơn trong toàn Ngành; quá trình thực hiện cần đánh giá
đúng thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đề xuất giải pháp, kiến nghị
để đảm bảo việc phân loại, xử lý đơn thuận tiện, chính xác, giảm thiểu thời
gian và nhân lực thực hiện.
II. NHỮNG NHIỆM VỤ CỤ THỂ
1. Công tác tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý, quản lý đơn
- Viện trưởng
VKSND các cấp quan tâm, chỉ đạo sát sao công tác tiếp công dân, thực hiện
nghiêm quy định về trách nhiệm tiếp công dân của Viện trưởng VKSND theo quy định
của Luật Tiếp công dân và quy định của Ngành. Gắn công tác tiếp công dân thường
xuyên với công tác tuyên truyền, phổ biến, giải thích pháp luật; tổ chức đối
thoại khi giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, nhất là đối với những
vụ việc phức tạp, bức xúc, kéo dài.
- Đơn vị kiểm
sát, giải quyết đơn khiếu nại tố cáo trong hoạt động tư pháp tiếp công dân thường
xuyên và phối hợp với đơn vị nghiệp vụ có liên quan xác định thời gian tiếp
công dân đối với từng vụ việc cụ thể nhằm giải quyết kịp thời và dứt điểm đơn
khiếu nại, tố cáo.
- Nâng cao
trách nhiệm của công chức Kiểm sát trong việc tiếp nhận, phân loại, xử lý và quản
lý đơn đảm bảo kịp thời, đầy đủ, chặt chẽ, chính xác, không để ảnh hưởng thời hạn
giải quyết đơn thuộc thẩm quyền. Với đặc thù đơn khiếu nại, tố cáo tiếp nhận rất
nhiều nhưng thuộc thẩm quyền giải quyết ít, do đó cần đặc biệt quan tâm đến
công tác phân loại, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp để phục
vụ công tác kiểm sát việc giải quyết.
- Quản lý chặt
chẽ việc tiếp nhận, phân loại, xử lý đối với các đơn cơ quan Đảng, Nhà nước, Quốc
hội, Đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan báo chí chuyển đến, đôn đốc các đơn vị, bộ
phận liên quan thông báo kết quả hoặc tiến độ giải quyết cho các cơ quan chuyển
đơn, người chuyển đơn biết; định kỳ hàng tháng báo cáo về VKSND tối cao (qua Vụ
12);
2. Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp thuộc
thẩm quyền
- Chú trọng
công tác cán bộ làm công tác tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm
quyền; VKSND các cấp cần phân công cán bộ có kinh nghiệm nghiệp vụ chủ trì,
tham mưu giải quyết.
- Trong quá
trình giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, VKSND các cấp cần quan tâm
thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục và đảm bảo nội dung trong các văn
bản giải quyết; chủ động tham mưu giải quyết dứt điểm những đơn khiếu nại, tố
cáo; không để xảy ra khiếu kiện bức xúc, kéo dài do chậm giải quyết hoặc làm ảnh
hưởng đến tiến độ giải quyết các vụ việc có liên quan, đồng thời tích lũy vi phạm
trong quá trình giải quyết khiếu nại để kiến nghị, thông báo yêu cầu rút kinh
nghiệm chung.
- Tăng cường
theo dõi, kiểm tra, hướng dẫn VKSND cấp dưới giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc
thẩm quyền; chú trọng các khiếu nại về oan sai và bỏ lọt tội phạm; kịp thời
phát hiện sai sót, vi phạm để khắc phục ngay; hạn chế tối đa quyết định giải
quyết khiếu nại đã có hiệu lực thi hành có sai sót đến khi VKS có thẩm quyền kiểm
tra lại mới phát hiện, yêu cầu sửa chữa, hoặc hủy bỏ gây khó khăn cho quá trình
giải quyết tiếp theo.
- Đối với vụ
việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, có sự quan tâm của dư luận hoặc kiến nghị của
nhiều cơ quan có thẩm quyền, quá trình giải quyết cần tổ chức đối thoại với người
khiếu nại, tố cáo; qua đó kết hợp với việc giải thích, tuyên truyền nhằm nâng
cao nhận thức pháp luật để người khiếu nại, tố cáo tôn trọng, chấp hành kết quả
giải quyết của VKSND, hạn chế khiếu kiện vượt cấp, kéo dài; trường hợp gặp khó
khăn, phức tạp trong việc xử lý, giải quyết thì kịp thời báo cáo, thỉnh thị VKS
cấp trên.
3. Công tác kiểm tra quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực
pháp luật
- VKSND cấp có
thẩm quyền tiếp tục thực hiện nghiêm túc, hiệu quả công tác kiểm tra quyết định
giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật, coi đây là biện pháp hữu hiệu kiểm
soát oan, sai, bỏ lọt tội phạm.
- VKSND cấp tỉnh
phối hợp với các cơ quan tư pháp (Cơ quan điều tra, Tòa án) xây dựng cơ chế
cung cấp hồ sơ, tài liệu có liên quan khi có đề nghị để việc nghiên cứu, đánh
giá chứng cứ được khách quan, toàn diện, nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm
tra quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật.
- Tăng cường
công tác phối hợp giữa Đơn vị kiểm sát và giải quyết đơn với các đơn vị nghiệp
vụ liên quan để tham mưu, đề xuất giải quyết đơn đề nghị đúng quy định của pháp
luật.
- Trường hợp
qua kiểm tra phát hiện quyết định giải quyết khiếu nại có vi phạm pháp luật, Viện
kiểm sát có thẩm quyền kiểm tra đã hủy bỏ quyết định giải quyết khiếu nại để
yêu cầu giải quyết lại vụ việc theo quy định của pháp luật thì phải theo dõi,
đôn đốc việc thực hiện. Nếu phát hiện thấy cơ quan tiến hành tố tụng cấp dưới
không thực hiện hoặc tiếp tục ban hành quyết định giải quyết không có căn cứ,
trái pháp luật, có dấu hiệu tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp thì kịp thời
chuyển thông tin, tài liệu đến Cơ quan điều tra VKSND tối cao để xem xét xử lý,
giải quyết theo thẩm quyền.
4. Công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động
tư pháp
- Viện kiểm
sát phối hợp với cơ quan tư pháp cùng cấp để nắm thông tin tiếp nhận, thụ lý,
giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp hoặc thông qua việc tiếp
nhận, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo để triệt để áp dụng các biện pháp kiểm sát
phù hợp được quy định tại Thông tư liên tịch số
02/2018/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT ngày 05/9/2018 quy định việc
phối hợp thi hành một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về khiếu nại, tố
cáo; đặc biệt là đối với việc tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong
lĩnh vực tố tụng Dân sự, tố tụng Hành chính: Thông tư liên tịch
02/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 31.8.2016 của VKSND tối cao, TAND tối cao quy định
phối hợp giữa VKSND và TAND trong việc thi hành một số quy định của Bộ luật Dân
sự; Thông tư liên tịch 03/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 31.8.2016 của VKSND tối cao,
TAND tối cao quy định phối hợp giữa VKSND và TAND trong việc thi hành một số
quy định của Luật Tố tụng hành chính. VKSND các cấp cần quan tâm hơn nữa đến
công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo
trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính (đã được VKSND tối cao hướng dẫn tại
Văn bản số 4733/VKSTC-V12 ngày 23/11/2021). Yêu cầu thực hiện nghiêm túc việc định
kỳ hàng tháng báo cáo đầy đủ, kịp thời kết quả công tác kiểm sát việc giải quyết
khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp, đặc biệt trong lĩnh vực tố tụng dân
sự, tố tụng hành chính về VKSND tối cao theo quy định (đồng thời gửi 01 bản qua
Vụ 12 để theo dõi, chỉ đạo).
- Kiểm sát việc
thụ lý, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp thuộc
thẩm quyền của các cơ quan tư pháp, nhất là những trường hợp khiếu nại thuộc thẩm
quyền cơ quan điều tra cùng cấp nhằm hạn chế khiếu nại tiếp theo để VKSND phải
giải quyết; trường hợp người tố cáo không nhất trí kết quả giải quyết tố cáo
trong hoạt động tư pháp của các cơ quan tư pháp khác, VKSND chuyển đơn đến cơ
quan có thẩm quyền đã giải quyết để tự kiểm tra lại; nếu phát hiện có tình tiết
mới, thuộc trường hợp cơ quan tư pháp ngang cấp phải giải quyết lại thì theo
dõi để thực hiện kiểm sát việc giải quyết.
- Khi tiến
hành kiểm sát việc giải quyết khiếu nại đối với hành vi của người có thẩm quyền
của Tòa án cùng cấp trong việc xem xét, quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ
12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định tại
Pháp lệnh số 01/2022/UBTVQH15 ngày 24/3/2022 (Do nhiệm vụ quyền hạn của VKSND
theo Pháp lệnh số 01/2022 và Pháp lệnh số 09/2014 có nhiều quy định tương đồng
nên VKSND vận dụng tương tự điểm b khoản 3 Điều 18 Quy chế số 51 hiện hành để
thực hiện các biện pháp kiểm sát phù hợp trong thời gian VKSND tối cao nghiên cứu
sửa đổi, bổ sung Quy chế số 51); nếu phát hiện có vi phạm pháp luật thì ban
hành kiến nghị.
5. Công tác quản lý, kiểm tra, chỉ đạo, báo cáo
- Người đứng đầu
VKS các cấp và tập thể lãnh đạo phải tập trung xây dựng và giữ gìn đoàn kết,
nêu cao hơn nữa vai trò trách nhiệm nêu gương, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức,
gương mẫu trong công việc; siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ;
đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý chỉ đạo, điều hành, ứng dụng công nghệ thông
tin, coi đây là một trong các giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả công
tác kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp; kịp
thời đề ra biện pháp hữu hiệu, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để thực hiện có
hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị.
- Tăng cường
theo dõi, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của VKSND cấp dưới đảm bảo
nội dung đầy đủ, có căn cứ và đúng pháp luật; chú trọng chất lượng trả lời thỉnh
thị và thông báo rút kinh nghiệm nghiệp vụ, lựa chọn những trường hợp vi phạm
có tính chất phổ biến để rút kinh nghiệm chung; những trường hợp vi phạm cá biệt,
chưa đến mức phải hủy, VKSND cấp trên ban hành văn bản rút kinh nghiệm cần chỉ
rõ, phân tích kỹ vi phạm, sai sót giúp VKSND cấp dưới nhận thức và thực hiện
đúng quy định của pháp luật và của Ngành.
- Trả lời đầy
đủ, kịp thời các chất vấn, kiến nghị của Đại biểu Quốc hội, Đại biểu Hội đồng
nhân dân và đơn do các cơ quan Đảng, Nhà nước, Quốc hội chuyển đến có liên quan
đến trách nhiệm của đơn vị.
- Thực hiện việc
kiểm tra theo chuyên đề về công tác kiểm sát và giải quyết khiếu nại tố cáo
trong hoạt động tư pháp hoặc kiểm tra đối với VKSND cấp dưới có nhiều khiếu nại
trong tố tụng hình sự để đảm bảo việc tiếp nhận, thụ lý, giải quyết đầy đủ, có
căn cứ và đúng pháp luật. Đồng thời khắc phục triệt để những hạn chế, tồn tại,
thiếu sót đã được VKSND tối cao (Vụ 12) tổng hợp, thông báo rút kinh nghiệm
toàn ngành trong năm 2022.
- Trên cơ sở
được điều chỉnh biên chế, Viện trưởng VKSND cấp cao, Viện trưởng VKSND cấp tỉnh
quan tâm sắp xếp, kiện toàn đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp công dân, kiểm sát
và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp bảo đảm có chất lượng
theo hướng “chọn người theo yêu cầu công việc”; tăng cường đào tạo, phát
huy sở trường của từng cán bộ.
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Căn cứ Chỉ thị
của Viện trưởng VKSND tối cao và Hướng dẫn này, VKSND các cấp xây dựng chương
trình công tác của VKSND cấp mình, hướng dẫn VKSND cấp dưới và tổ chức thực hiện
có hiệu quả; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu của ngành KSND, Nghị quyết của
Quốc hội về tiếp công dân, giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố
cáo trong hoạt động tư pháp.
Quá trình thực
hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, đề nghị liên hệ với Vụ Kiểm sát và giải quyết
đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp (Vụ 12) VKSND tối cao để được kịp
thời hướng dẫn, giải đáp.
|
Nơi nhận:
- Đ/c Viện trưởng VKSTC (để báo cáo);
- Các đ/c Phó Viện trưởng VKSTC (để báo cáo);
- VKSQS Trung ương (để biết);
- Các đơn vị nghiệp vụ thuộc VKSTC (để phối hợp);
- Các VKSND cấp cao (để thực hiện);
- VKS các tỉnh, TP trực thuộc TW (để thực hiện);
- Văn phòng VKSTC (để theo dõi);
- Lưu: VT, V12.
|
TL. VIỆN TRƯỞNG
VỤ TRƯỞNG VỤ KIỂM SÁT VÀ GIẢI QUYẾT ĐƠN KHIẾU NẠI, TỐ CÁO TRONG HOẠT ĐỘNG
TƯ PHÁP
Trần Hưng Bình
|
1 Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 về tăng cường
sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố
cáo; Quy định số 11-Qđi/TW ngày 18/02/2019 quy định về trách nhiệm của người đứng
đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản
ánh, kiến nghị của dân.
2 Chỉ thị số 01/CT-VKSTC ngày 02/12/2022 của Viện
trưởng VKSND tối cao về Công tác của ngành Kiểm sát nhân dân năm 2023; Chỉ thị
số 04/CT-VKSTC ngày 28/7/2017 của Viện trưởng VKSND tối cao về tăng cường công
tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu
nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp.
3 Thông tư liên tịch số
01/2018/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTP-BTC-BNN&PTNT ngày 05/4/2018, quy định
phối hợp trong việc báo cáo, thông báo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo
trong hoạt động tư pháp; Thông tư liên tịch số
02/2018/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT ngày 05/9/2018, quy định việc
phối hợp thi hành một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về khiếu nại, tố
cáo; Thông tư liên tịch 02/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 31.8.2016 của VKSND tối
cao, TAND tối cao quy định phối hợp giữa VKSND và TAND trong việc thi hành một
số quy định của Bộ luật Dân sự, Thông tư liên tịch 03/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày
31.8.2016 của VKSND tối cao, TAND tối cao quy định phối hợp giữa VKSND và TAND
trong việc thi hành một số quy định của Luật Tố tụng hành chính.