Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13381-2:2021 về Giống cây trồng nông nghiệp - Khảo nghiệm - Phần 2: Giống ngô

• Số hiệu: TCVN13381-2:2021
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2021

TT	Vùng khảo nghiệm	Khảo nghiệm diện hẹp	Khảo nghiệm diện rộng
1	Trung du và miền núi phía Bắc	3	3
2	Đồng bằng sông Hồng	2	2
3	Bắc Trung bộ	2	2
4	Duyên hải Nam Trung bộ	2	2
5	Tây Nguyên	2	2
6	Đông Nam bộ	2	2
7	Đồng bằng sông Cửu Long	2	2

Tại mỗi điểm khảo nghiệm có đủ diện tích để bố trí thí nghiệm khảo nghiệm diện hẹp theo quy định tại 5.2.2 hoặc khảo nghiệm diện rộng theo quy định tại 5.3.2. Diện tích tối thiểu để bố trí thí nghiệm là: khảo nghiệm diện hẹp 170 m^2; khảo nghiệm diện rộng 3000 m^2.

4.4  Khảo nghiệm có kiểm soát

Thực hiện khảo nghiệm có kiểm soát bệnh khô vằn đối với tất cả các giống ngô khảo nghiệm.

Khảo nghiệm có kiểm soát đặc tính chịu hạn chỉ thực hiện đối với giống ngô được đăng ký có đặc tính chịu hạn.

5  Phương pháp khảo nghiệm

5.1  Phân nhóm giống khảo nghiệm

5.1.1  Phân nhóm giống theo mục đích sử dụng

Các nhóm ngô tẻ, ngô nếp và ngô đường được phân thành nhóm theo mục đích sử dụng như sau:

a) Nhóm ngô tẻ lấy hạt;

...

...

...

c) Nhóm ngô tẻ sinh khối;

d) Nhóm ngô nếp;

e) Nhóm ngô đường;

f) Giống ngô có đặc tính kháng;

g) Giống ngô có đặc tính chịu hạn.

5.1.2  Phân nhóm giống theo thời gian sinh trưởng

Căn cứ vào thời gian sinh trưởng, các giống ngô tẻ được phân nhóm theo quy định tại Bảng 2.

Nhóm giống ngô nếp, ngô đường ngắn ngày thu tươi sau khi trổ cờ, phun râu từ 20 ngày đến 25 ngày hoặc trồng từ 60 ngày đến 65 ngày tùy theo giống.

Bảng 2 - Phân nhóm giống ngô tẻ theo thời gian sinh trưởng

...

...

...

Vùng

Vùng Trung du miền núi phía Bắc, Đồng bằng sông Hồng và Bắc trung bộ^a

Tây Nguyên ^b

Vùng Duyên hải Nam Trung bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam bộ ^b

Chín sớm

Dưới 105 ngày

Dưới 95 ngày

Dưới 90 ngày

Chín trung bình

...

...

...

Từ 95 ngày đến 110 ngày

Từ 90 ngày đến 100 ngày

Chín muộn

Trên 120 ngày

Trên 110 ngày

Trên 100 ngày

CHÚ THÍCH:

(a) Thời gian sinh trưởng của vụ Xuân (Đông Xuân)

...

...

...

5.2  Phương pháp khảo nghiệm diện hẹp

5.2.1  Số vụ khảo nghiệm

Thực hiện tối thiểu 3 vụ và có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm trùng tên. Trường hợp chỉ đề nghị công nhận cho 1 vụ thì phải thực hiện ít nhất 2 vụ khảo nghiệm trùng tên với vụ đề nghị công nhận lưu hành giống.

5.2.2  Bố trí thí nghiệm

Các giống khảo nghiệm và giống đối chứng được bố trí thí nghiệm theo kiểu khối hoàn toàn ngẫu nhiên, 3 lần nhắc lại. Diện tích ô 14 m^2 (5 m x 2,8 m). Khoảng cách giữa các lần nhắc lại tối thiểu 1 m. Các giống được gieo liên tiếp nhau, gieo 4 hàng trên ô.

Trong trường hợp đất thoát nước kém cần làm 2 luống trên ô, mỗi luống trồng 2 hàng.

Các giống ngô nếp, ngô đường phải bố trí cách ly (thời gian hoặc không gian)

Xung quanh thí nghiệm phải có băng bảo vệ, chiều rộng băng ít nhất trồng 2 hàng ngô; mật độ, khoảng cách gieo như trong thí nghiệm khảo nghiệm.

5.2.3  Giống khảo nghiệm

...

...

...

- Giống ngô tẻ: 0,5 kg/giống/điểm khảo nghiệm.

- Giống ngô nếp: 0,4 kg/giống/điểm khảo nghiệm.

- Giống ngô đường: 0,3 kg/giống/điểm khảo nghiệm.

Khối lượng giống gửi tối thiểu đủ cho 3 vụ khảo nghiệm. Khối lượng giống để khảo nghiệm cho 2 vụ sau được lưu giữ tại tổ chức khảo nghiệm trong điều kiện theo quy định tại 4.1.

Chất lượng hạt giống ngô gửi khảo nghiệm đảm bảo tối thiểu tương đương với cấp xác nhận đối với ngô thụ phấn tự do hoặc chất lượng hạt lai F1 đối với ngô lai theo quy định hiện hành.

Thời gian gửi giống trước thời vụ gieo trồng tối thiểu 20 ngày. Khi gửi giống phải có tờ khai theo quy định tại Phụ lục B.

5.2.4  Giống đối chứng

Căn cứ vào danh sách giống đối chứng đã được Cục Trồng trọt phê duyệt và các đặc điểm được mô tả trong "Tờ khai kỹ thuật" của giống ngô đăng ký khảo nghiệm, Tổ chức khảo nghiệm giống cây trồng lựa chọn giống đối chứng phù hợp với giống ngô đăng ký khảo nghiệm.

Chất lượng của hạt giống đối chứng phải tương đương với cấp xác nhận đối với ngô thụ phấn tự do hoặc chất lượng hạt lai F1 đối với ngô lai theo quy định hiện hành.

...

...

...

5.2.6  Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp đánh giá

Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp đánh giá đối với từng nhóm giống: ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô tẻ sinh khối, ngô nếp và ngô đường theo quy định tại Bảng 3, Bảng 4 và Bảng 5.

Các chỉ tiêu được theo dõi, đánh giá trong điều kiện đồng ruộng bình thường.

Cây theo dõi được xác định khi ngô có từ 6 lá đến 7 lá. Theo dõi 10 cây trên ô ở mỗi lần nhắc lại, theo dõi ở hàng thứ 2 và hàng thứ 3 của ô; mỗi hàng chọn 5 cây liên tiếp nhau từ cây thứ 5 đến cây thứ 9 tính từ đầu hàng ngô. Tổng số cây theo dõi là 30 cây mỗi giống.

Năng suất của ô thí nghiệm tính theo khối lượng:

1) Nhóm ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao: Thu hoạch riêng từng ô. Năng suất hạt của ô thí nghiệm được tính theo Công thức (1):

NS =

P1

...

...

...

P2

x

(100-A°)

(1)

S

P3

(100-14)

Trong đó:

NS: Năng suất hạt của ô thí nghiệm (kg/m^2)

...

...

...

S: Diện tích ô thí nghiệm (m^2)

P2: Khối lượng hạt của 10 cây mẫu cân khi đo độ ẩm hạt khi thu hoạch (kg)

P3: Khối lượng bắp tươi của 10 cây mẫu

A°: Ẩm độ hạt khi thu hoạch

(100-A°)/(100-14): Hệ số qui đổi năng suất ở độ ẩm 14 %

Kết quả lấy đến ba chữ số sau dấu phẩy; quy đổi năng suất kg/m^2 sang tạ/ha.

2) Nhóm ngô tẻ sinh khối: Thu hoạch riêng từng ô (chặt cách mặt đất 10 cm) và cân toàn bộ số cây ở mỗi ô. Năng suất sinh khối của mỗi ô thí nghiệm được tính theo Công thức (2):

NS =

P/S

...

...

...

Trong đó:

NS: Năng suất sinh khối của ô thí nghiệm (kg/m^2)

P: Khối lượng sinh khối của toàn bộ ô thí nghiệm (kg)

S: Diện tích ô thí nghiệm (m^2)

Kết quả lấy đến ba chữ số sau dấu phẩy; quy đổi năng suất kg/m^2 sang tạ/ha.

3) Nhóm ngô nếp, ngô đường: Thu hoạch riêng từng ô, bóc toàn bộ lá bi, cân khối lượng bắp tươi của toàn ô không có lá bi. Năng suất bắp tươi của ô thí nghiệm được tính theo Công thức (3):

NS =

P/S

(3)

...

...

...

NS: Năng suất bắp tươi của ô thí nghiệm (kg/m^2)

P: Khối lượng bắp tươi của toàn bộ ô thí nghiệm (kg)

S: Diện tích ô thí nghiệm (m^2)

Kết quả lấy đến ba chữ số sau dấu phẩy; quy đổi năng suất kg/m^2 sang tạ/ha.

Các chỉ tiêu hàm lượng chất khô, chất xơ, protein được đánh giá bởi tổ chức thử nghiệm theo 4.1.1.

Bảng 3 - Các chỉ tiêu theo dõi nhóm ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao

TT

Chỉ tiêu

Giai đoạn

...

...

...

Mức độ biểu hiện

Phương pháp đánh giá

1

Ngày gieo

Ngày

Ngày bắt đầu gieo hạt

2

...

...

...

Trỗ cờ- tung phấn

Ngày

Ngày có trên 50 % số cây có hoa nở ở 1/3 trục chính

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

3

Ngày phun râu

Trỗ cờ- phun râu

Ngày

Ngày có trên 50 % số cây có râu nhú dài từ 2 cm đến 3 cm

...

...

...

4

Thời gian sinh trưởng

Bắp chín sinh lý

Ngày

Ngày có trên 75 % cây có lá bi khô hoặc chân hạt có chấm đen

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

5

Chiều cao cây

Bắp chín sữa

...

...

...

Đo từ gốc sát mặt đất đến hết bông cờ của 10 cây trên ô ở mỗi lần nhắc lại

6

Chiều cao đóng bắp

Bắp chín sữa

cm

Đo từ gốc sát mặt đất đến đốt đóng bắp hữu hiệu trên cùng (bắp thứ nhất) của 10 cây trên ô ở mỗi lần nhắc lại

7

...

...

...

Bắp bắt đầu chín sáp

1

Tốt

Quan sát đánh giá quần thể, tổng hợp các chỉ tiêu: khả năng sinh trưởng phát triển, độ đồng đều về chiều cao cây, dạng bông cờ, chiều cao đóng bắp, vị trí đóng bắp/cây; dạng tán lá, độ bền lá, mức độ nhiễm sâu bệnh trên thân lá, khả năng chống đổ (cảm quan)

2

Khá

3

Trung bình

4

...

...

...

5

Rất kém

8

Độ che kín bắp

Bắp chín sáp

1

Rất kín: Lá bi bao kín đầu bắp và vượt khỏi bắp

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

2

...

...

...

3

Hơi hở: Lá bi bao không chặt đầu bắp

4

Hở: Lá bi không che kín bắp để hở đầu bắp

5

Rất hở: Bao bắp rất kém đầu bắp hở nhiều

9

Trạng thái bắp

Thu hoạch, trước khi lấy mẫu xác định độ ẩm

...

...

...

Tốt

Quan sát đánh giá toàn bộ các bắp đã được thu hoạch của mỗi ô về các chỉ tiêu: mức độ nhiễm sâu bệnh, kích thước bắp, khả năng kết hạt và độ đồng đều của bắp

2

Khá

3

Trung bình

4

Kém

5

...

...

...

10

Số bắp/cây

Thu hoạch

Bắp

Đếm tổng số bắp hữu hiệu chia cho tổng số cây hữu hiệu ở mỗi ô

11

Chiều dài bắp

Thu hoạch

...

...

...

Đo từ đáy bắp đến mút bắp không có lá bi của 10 cây mẫu ở mỗi ô lúc thu hoạch. Chỉ đo bắp thứ nhất của cây mẫu.

12

Đường kính bắp

Thu hoạch

cm

Đo ở giữa bắp không có lá bi của 10 cây mẫu ở mỗi ô. Chỉ đo bắp thứ nhất của cây mẫu.

13

...

...

...

Thu hoạch

Hàng

Đếm số hàng hạt ở giữa bắp. Chỉ đếm bắp thứ nhất của 10 cây mẫu ở mỗi ô. Hàng hạt được tính khi có hơn 5 hạt.

14

Số hạt/hàng

Thu hoạch

Hạt

...

...

...

15

Tỷ lệ hạt/bắp

Thu hoạch

%

Cân khối lượng hạt của 10 bắp mẫu lúc thu hoạch và khối lượng tươi 10 bắp mẫu không có lá bi (cả lõi); Tính tỷ lệ hạt/bắp.

16

Dạng hạt

Thu hoạch

...

...

...

Đá : Nội nhũ cứng hoàn toàn.

Bán đá: Tỷ lệ hạt dạng đá lớn hơn tỷ lệ hạt răng ngựa.

Bán răng ngựa:Trung gian giữa dạng hạt răng ngựa và đá nhưng dạng hạt răng ngựa nhiều hơn.

Răng ngựa: Hạt lõm khi chín sinh lý.

Quan sát dạng hạt của bắp khi vừa bóc lá bi ra của 30 cây mẫu.

17

Màu sắc hạt

Thu hoạch

...

...

...

Vàng

Vàng cam

Đỏ

Màu khác

Quan sát màu sắc hạt của bắp khi vừa bóc lá bi ra của 30 cây mẫu.

18

Khối lượng 1000 hạt

Sau thu hoạch

g

...

...

...

Cân 8 mẫu, mỗi mẫu 100 hạt ở độ ẩm 14%, tính trung bình, lấy một chữ số sau dấu phẩy.

19

Năng suất hạt khô

Thu hoạch

tạ/ha

Tính năng suất hạt trên mỗi ô theo 5.2.6. Công thức (1).

20

Mức độ nhiễm sâu bệnh hại

...

...

...

20.1

Sâu đục thân

Ostrinia furnacalis

Bắp chín sáp

1

Số cây bị sâu < 5 %

...

...

...

2

Số cây bị sâu từ 5 % đến 19%

3

Số cây bị sâu từ 20 % đến 34 %

4

Số cây bị sâu từ 35 % đến 50 %

5

Số cây bị sâu > 50 %

20.2

...

...

...

Helicoverpa armigera

Bắp chín sáp

1

Số bắp bị sâu < 5 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô, xác định tỷ lệ bắp bị hại bởi sâu đục bắp

2

Số bắp bị sâu từ 5 % đến 19%

3

Số bắp bị sâu từ 20 % đến 34 %

...

...

...

Số bắp bị sâu từ 35 % đến 50 %

5

Số bắp bị sâu > 50 %

20.3

Sâu keo mùa thu

Spodoptera frugiperda

7-9 lá và xoáy nõn- trổ cờ

1

Số cây bị sâu < 5 %

...

...

...

2

Số cây bị sâu từ 5 % đến 19 %

3

Số cây bị sâu từ 20 % đến 34 %

4

Số cây bị sâu từ 35 % đến 50%

5

Số cây bị sâu > 50 %

20.4

...

...

...

Rhopalosiphum maidis

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Rất nhẹ: có từ một đến một quần tụ rệp trên lá, cờ

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

2

Nhẹ: xuất hiện một vài quần tụ rệp trên lá, cờ

3

Trung bình: số lượng quần tụ rệp lớn nhưng vẫn có thể nhận ra các quần tụ rệp

...

...

...

Nặng: số lượng rệp lớn, không thể nhận ra các quần tụ rệp

5

Rất nặng: số lượng rệp lớn, đông đặc, lá và cờ kín rệp

20.5

Bệnh khảm biến vàng lá do virus

Maize dwarf mosaic

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

...

...

...

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh > 75 %)

...

...

...

Bệnh đốm lá lớn

Helminthosporium turcicum

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

...

...

...

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh > 75 %)

20.7

Bệnh đốm lá nhỏ

Helminthosporium maydis

Bắp chín sữa và chín sáp

...

...

...

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

...

...

...

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh > 75 %)

20.8

Bệnh gỉ sắt

Puccinia maydis

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

...

...

...

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh > 75 %)

20.9

Bệnh khô vằn

...

...

...

Bắp chín sáp

1

Vết bệnh < 20 % chiều cao cây

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

2

Vết bệnh từ 20 % đến 30 % chiều cao cây

3

Vết bệnh từ 31 % đến 45 % chiều cao cây

4

...

...

...

5

Vết bệnh > 65 % chiều cao cây

20.10

Bệnh thối khô thân cây

Fusarium spp.

Bắp chín sáp

1

Tỷ lệ cây bị bệnh < 10 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

...

...

...

2

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 10 % đến 20 %

3

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 21 % đến 40 %

4

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 41 % đến 50 %

5

Tỷ lệ cây bị bệnh > 50 %

20.11

...

...

...

Bắp chín sáp

1

Hạt bị bệnh < 10 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ hạt bị bệnh.

2

Hạt bị bệnh từ 10 % đến 20 %

3

Hạt bị bệnh từ 21 % đến 40 %

...

...

...

Hạt bị bệnh từ 41 % đến 50 %

5

Hạt bị bệnh > 50 %

21

Chống đổ

...

...

...

Đổ rễ

Bắp chín sáp

1

Tốt: < 5 % cây đổ

Tính tỷ lệ % các cây bị nghiêng một góc bằng hoặc lớn hơn 30 độ so với chiều thẳng đứng của cây

2

Khá: từ 5 % đến 15 % cây đổ

3

Trung bình: từ 16 % đến 29 % cây đổ

...

...

...

Kém: từ 30 % đến 50 % cây đổ

5

Rất kém: > 50 % cây đổ

21.2

Đổ gẫy thân

Sau các đợt gió to.

1

Tốt: < 5 % cây đổ

Tính tỷ lệ % các cây gãy ngang dưới bắp hữu hiệu.

...

...

...

Khá: từ 5 % đến 15 % cây đổ

3

Trung bình: từ 16 % đến 29 % cây đổ

4

Kém: từ 30 % đến 50 % cây đổ

5

Rất kém: > 50 % cây đổ

22

Hàm lượng protein

...

...

...

%

Phân tích đối với giống ngô có hàm lượng protein cao

TCVN 8125:2015
(ISO 20483:2013)

Bảng 4 - Các chỉ tiêu theo dõi nhóm ngô tẻ sinh khối

TT

Chỉ tiêu

Giai đoạn

Đơn vị tính hoặc điểm

Mức độ biểu hiện

...

...

...

1

Ngày gieo

Ngày

Ngày bắt đầu gieo hạt

2

Ngày trỗ cờ (nếu có)

Trỗ cờ- tung phấn

...

...

...

Ngày có trên 50 % số cây có hoa nở ở 1/3 trục chính

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

3

Ngày phun râu (nếu có)

Trỗ cờ- phun râu

Ngày

Ngày có trên 50 % số cây có râu nhú dài từ 2 cm đến 3 cm

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

4

...

...

...

Bắp chín sáp

Ngày

Ngày có trên 75 % cây có tinh bột trong hạt chuyển dạng quánh như sáp

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô. Đánh giá nhanh giai đoạn chín sáp trên ruộng. Chọn vài bắp đại diện, kiểm tra hạt ở đầu (đuôi) bắp có tinh bột dạng sệt, hạt ở phía cuống bắp có tinh bột hơi cứng, hạt ở giữa bắp có tinh bột sánh sệt quánh như sáp (có thể bấm móng tay)

5

Chiều cao cây

Bắp chín sữa

cm

...

...

...

6

Trạng thái cây

Bắp bắt đầu chín sáp

1

Tốt

Quan sát đánh giá quần thể, tổng hợp các chỉ tiêu: khả năng sinh trưởng phát triển, độ đồng đều về chiều cao cây, dạng bông cờ, chiều cao đóng bắp, vị trí đóng bắp/cây; dạng tán lá, độ bền lá, mức độ nhiễm sâu bệnh trên thân lá (cảm quan)

2

Khá

3

...

...

...

4

Kém

5

Rất kém

7

Độ bền lá

Bắp chín sữa đến chín sáp

1

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô < 20 %

...

...

...

2

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô từ 20 % đến 40 %

3

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô từ 41 % đến 60 %

4

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô từ 61  % đến 80 %

5

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô > 80 %

8

...

...

...

Bắp chín sữa

mm

Đo 10 cây cách mặt đất 10 cm của 2 hàng giữa mỗi ô

9

Năng suất sinh khối

Thu hoạch

tạ/ha

...

...

...

10

Hàm lượng chất khô

Thu hoạch

%

Lấy mẫu 10 cây/ô (chặt cách mặt đất 10 cm), băm nhỏ trộn đều. Cân khối lượng tươi. Đem sấy khô tuyệt đối ở 60 °C của từng ô thí nghiệm (sấy đến khi khối lượng không đổi), cân khối lượng khô sau khi sấy và tính ra hàm lượng chất khô theo Công thức (4):

CK = P1/P2 x 100 (4)

Trong đó:

CK: Hàm lượng chất khô (%)

...

...

...

P2: Khối lượng mẫu tươi (kg)

11

Hàm lượng chất xơ

Thu hoạch

TCVN 4329:2007
(ISO 6865:2000)

12

Hàm lượng protein

...

...

...

TCVN 4328-2:2011
(ISO 5983-2:2009)

13

Mức độ nhiễm sâu bệnh hại

...

...

...

Sâu đục thân

Ostrinia furnacalis

Bắp chín sáp

1

Số cây bị sâu < 5 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô, xác định tỷ lệ cây bị hại bởi sâu đục thân ngô

2

Số cây bị sâu từ 5 % đến 19%

3

...

...

...

4

Số cây bị sâu từ 35 % đến 50 %

5

Số cây bị sâu > 50 %

13.2

Sâu đục bắp

Helicoverpa armigera

Bắp chín sáp

1

...

...

...

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô, xác định tỷ lệ bắp bị hại bởi sâu đục bắp

2

Số bắp bị sâu từ 5 % đến 19 %

3

Số bắp bị sâu từ 20 % đến 34 %

4

Số bắp bị sâu từ 35 % đến 50 %

5

Số bắp bị sâu > 50 %

...

...

...

Sâu keo mùa thu

Spodoptera frugiperda

7-9 lá và xoáy nõn- trổ cờ

1

Số cây bị sâu < 5 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô, xác định tỷ lệ cây bị hại bởi sâu keo mùa thu

2

Số cây bị sâu từ 5 % đến 19%

3

...

...

...

4

Số cây bị sâu từ 35 % đến < 50 %

5

Số cây bị sâu > 50 %

13.4

Rệp cờ

Rhopalosiphum maidis

Bắp chín sữa và chín sáp

1

...

...

...

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

2

Nhẹ: xuất hiện một vài quần tụ rệp trên lá, cờ

3

Trung bình: số lượng quần tụ rệp lớn nhưng vẫn có thể nhận ra các quần tụ rệp

4

Nặng: số lượng rệp lớn, không thể nhận ra các quần tụ rệp

5

Rất nặng: số lượng rệp lớn, đông đặc, lá và cờ kín rệp

...

...

...

Bệnh khảm biến vàng lá do virus

Maize dwarf mosaic

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

...

...

...

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh > 75 %)

13.6

Bệnh đốm lá lớn

Helminthosporium turcicum

Bắp chín sữa và chín sáp

...

...

...

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

...

...

...

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh > 75 %)

13.7

Bệnh đốm lá nhỏ

Helminthosporium maydis

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh

...

...

...

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh >75 %)

13.8

Bệnh gỉ sắt

...

...

...

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh < 10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

...

...

...

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh > 75 %)

13.9

Bệnh khô vằn

Rhizoctonia solani

Bắp chín sáp

1

Vết bệnh < 20 % chiều cao cây

...

...

...

2

Vết bệnh từ 20 % đến 30 % chiều cao cây

3

Vết bệnh từ 31 % đến 45 % chiều cao cây

4

Vết bệnh từ 46 % đến 65 % chiều cao cây

5

Vết bệnh > 65 % chiều cao cây

13.10

...

...

...

Fusarium spp.

Bắp chín sáp

1

Tỷ lệ cây bị bệnh < 10 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ cây bị bệnh.

2

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 10 % đến 20 %

3

...

...

...

4

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 41 % đến 50 %

5

Tỷ lệ cây bị bệnh > 50 %

13.11

Bệnh thối đen hạt do Diplodia sp. và Gibberella spp.

Bắp chín sáp

1

Hạt bị bệnh < 10 %

...

...

...

Tính tỷ lệ hạt bị bệnh.

2

Hạt bị bệnh từ 10 % đến 20 %

3

Hạt bị bệnh từ 21 % đến 40 %

4

Hạt bị bệnh từ 41 % đến 50 %

5

Hạt bị bệnh > 50 %

...

...

...

Chống đổ

14.1

Đổ rễ

Bắp chín sáp

1

...

...

...

Tính tỷ lệ % các cây bị nghiêng một góc bằng hoặc lớn hơn 30 độ so với chiều thẳng đứng của cây

2

Khá: từ 5 % đến 15 % cây đổ

3

Trung bình: từ 16 % đến 29 % cây đổ

4

Kém: từ 30 % đến 50 % cây đổ

5

Rất kém: > 50 % cây đổ

...

...

...

Đổ gẫy thân

Sau các đợt gió to.

1

Tốt: < 5 % cây đổ

Tính tỷ lệ % các cây gãy ngang dưới bắp hữu hiệu.

2

Khá: từ 5 % đến 15 % cây đổ

3

Trung bình: từ 16 % đến 29 % cây đổ

...

...

...

Kém: từ 30 % đến 50 % cây đổ

5

Rất kém: > 50 % cây đổ

Bảng 5 - Các chỉ tiêu theo dõi nhóm ngô nếp, ngô đường

TT

Chỉ tiêu

Giai đoạn

Đơn vị tính hoặc điểm

Mức độ biểu hiện

...

...

...

1

Ngày gieo

Ngày

Ngày bắt đầu gieo hạt

2

Ngày trỗ cờ

Trỗ cờ- tung phấn

...

...

...

Ngày có trên 50 % số cây có hoa nở ở 1/3 trục chính

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

3

Ngày phun râu

Trỗ cờ- phun râu

Ngày

Ngày có trên 50 % số cây có râu nhú dài từ 2 cm đến 3 cm

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

4

...

...

...

Bắp chín sữa

Ngày

Có trên 85 % số bắp ở giai đoạn chín sữa

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

5

Chiều cao cây

Bắp chín sữa

cm

...

...

...

6

Chiều cao đóng bắp

Bắp chín sữa

cm

Đo từ gốc sát mặt đất đến đốt đóng bắp hữu hiệu trên cùng (bắp thứ nhất) của 10 cây trên ô ở mỗi lần nhắc lại

7

Trạng thái cây

Bắp bắt đầu chín sữa

...

...

...

Tốt

Quan sát đánh giá quần thể, tổng hợp các chỉ tiêu: khả năng sinh trưởng phát triển, độ đồng đều về chiều cao cây, dạng bông cờ, chiều cao đóng bắp, vị trí đóng bắp/cây; dạng tán lá, độ bền lá, mức độ nhiễm sâu bệnh trên thân lá (cảm quan)

2

Khá

3

Trung bình

4

Kém

5

...

...

...

8

Độ che kín bắp

Bắp chín sữa

1

Rất kín: Lá bi kín đầu bắp và vượt khỏi bắp

Quan sát toàn bộ quần thể ở mỗi ô

2

Kín: Lá bi bao kín đầu bắp

3

...

...

...

4

Hở: Lá bi không che kín bắp để hở đầu bắp

5

Rất hở: Bao bắp rất kém đầu bắp hở nhiều

9

Trạng thái bắp

Thu hoạch, trước khi lấy mẫu xác định độ ẩm

1

Tốt

...

...

...

2

Khá

3

Trung bình

4

Kém

5

Rất kém

10

...

...

...

Thu hoạch

Bắp

Đếm tổng số bắp hữu hiệu chia cho tổng số cây hữu hiệu ở mỗi ô

11

Chiều dài bắp

Thu hoạch

cm

...

...

...

12

Đường kính bắp

Thu hoạch

cm

Đo ở giữa bắp không có lá bi của 10 cây mẫu ở mỗi ô. Chỉ đo bắp thử nhất của cây mẫu.

13

Số hàng hạt/bắp

Thu hoạch

...

...

...

Đếm số hàng hạt ở giữa bắp. Chỉ đếm bắp thứ nhất của 10 cây mẫu ở mỗi ô. Hàng hạt được tính khi có hơn 5 hạt.

14

Số hạt/hàng

Thu hoạch

Hạt

Đếm số hạt của hàng có chiều dài trung bình của bắp của 10 cây mẫu ở mỗi ô. Chỉ đếm bắp thứ nhất của cây mẫu.

15

...

...

...

Thu hoạch

Trắng trong

Trắng đục

Vàng nhạt

Vàng

Đỏ

Tím

Lốm đốm (nhiều màu)

...

...

...

16

Năng suất bắp tươi

Thu hoạch

tạ/ha

Tính năng suất bắp tươi trên mỗi ô theo 5.2.6. Công thức (3)

17

Mức độ nhiễm sâu bệnh hại

...

...

...

17.1

Sâu đục thân

Ostrinia furnacalis

Bắp chín sáp

1

Số cây bị sâu < 5 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô, xác định tỷ lệ cây bị hại bởi sâu đục thân ngô

...

...

...

Số cây bị sâu từ 5 % đến 19%

3

Số cây bị sâu từ 20 % đến 34 %

4

Số cây bị sâu từ 35 % đến 50 %

5

Số cây bị sâu > 50 %

17.2

Sâu đục bắp

...

...

...

Bắp chín sáp

1

Số bắp bị sâu < 5 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô, xác định tỷ lệ bắp bị hại bởi sâu đục bắp

2

Số bắp bị sâu từ 5 % đến 19 %

3

Số bắp bị sâu từ 20 % đến 34%

4

...

...

...

5

Số bắp bị sâu > 50 %

17.3

Sâu keo mùa thu

Spodoptera frugiperda

7-9 lá và xoáy nõn- trổ cờ

1

Số cây bị sâu < 5 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô, xác định tỷ lệ cây bị hại bởi sâu keo mùa thu

...

...

...

Số cây bị sâu từ 5 % đến 19%

3

Số cây bị sâu từ 20 % đến 34 %

4

Số cây bị sâu từ 35 % đến 50 %

5

Số cây bị sâu > 50 %

17.4

Rệp cờ

...

...

...

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Rất nhẹ: có từ một đến một quần tụ rệp trên lá, cờ

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

2

Nhẹ: xuất hiện một vài quần tụ rệp trên lá, cờ

3

Trung bình: số lượng quần tụ rệp lớn nhưng vẫn có thể nhận ra các quần tụ rệp

4

...

...

...

5

Rất nặng: số lượng rệp lớn, đông đặc, lá và cờ kín rệp

17.5

Bệnh khảm biến vàng lá do virus

Maize dwarf mosaic

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh <10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

...

...

...

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh >75 %)

17.6

...

...

...

Helminthosporium turcicum

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh <10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

...

...

...

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh >75 %)

17.7

Bệnh đốm lá nhỏ

Helminthosporium maydis

Bắp chín sữa và chín sáp

1

...

...

...

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh

2

Nhiễm nhẹ (diện tích lá bị bệnh từ 10 % đến 25 %)

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

...

...

...

17.8

Bệnh gỉ sắt

Puccinia maydis

Bắp chín sữa và chín sáp

1

Nhiễm rất nhẹ (diện tích lá bị bệnh <10 %)

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ diện tích lá bị bệnh.

2

...

...

...

3

Nhiễm vừa (diện tích lá bị bệnh từ 26 % đến 50 %)

4

Nhiễm nặng (diện tích lá bị bệnh từ 51 % đến 75 %)

5

Nhiễm rất nặng (diện tích lá bị bệnh >75 %)

17.9

Bệnh khô vằn

Rhizoctonia solani

...

...

...

1

Vết bệnh < 20 % chiều cao cây

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

2

Vết bệnh từ 20 % đến 30 % chiều cao cây

3

Vết bệnh từ 31 % đến 45 % chiều cao cây

4

Vết bệnh từ 46 % đến 65 % chiều cao cây

...

...

...

Vết bệnh > 65 % chiều cao cây

17.10

Bệnh thối khô thân cây

Fusarium spp.

Bắp chín sáp

1

Tỷ lệ cây bị bệnh < 10 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ cây bị bệnh.

...

...

...

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 10 % đến 20%

3

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 21 % đến 40%

4

Tỷ lệ cây bị bệnh từ 41 % đến 50%

5

Tỷ lệ cây bị bệnh > 50 %

17.11

Bệnh thối đen hạt do Diplodia sp. và Gibberella spp.

...

...

...

1

Hạt bị bệnh < 10 %

Đánh giá toàn bộ số cây ở 2 hàng giữa của mỗi ô.

Tính tỷ lệ hạt bị bệnh.

2

Hạt bị bệnh từ 10 % đến 20 %

3

Hạt bị bệnh từ 21 % đến 40 %

4

...

...

...

5

Hạt bị bệnh > 50 %

18

Chống đổ

18.1

...

...

...

Bắp chín sáp

1

Tốt: < 5 % cây đổ

Tính tỷ lệ % các cây bị nghiêng một góc bằng hoặc lớn hơn 30 độ so với chiều thẳng đứng của cây

2

Khá: từ 5 % đến 15 % cây đổ

3

Trung bình: từ 16 % đến 29 % cây đổ

4

...

...

...

5

Rất kém: > 50 % cây đổ

18.2

Đổ gẫy thân

Sau các đợt gió to.

1

Tốt: < 5 % cây đổ

Tính tỷ lệ % các cây gãy ngang dưới bắp hữu hiệu.

2

...

...

...

3

Trung bình: từ 16 % đến 29 % cây đổ

4

Kém: từ 30 % đến 50 % cây đổ

5

Rất kém: > 50 % cây đổ

19

Chất lượng thử nếm

Sau trổ cờ, phun râu từ 20-25 ngày

...

...

...

Luộc bắp ngô tươi, lấy 10 bắp ở hàng thứ 1 hoặc thứ 4, luộc chín, nếm và cho điểm

19.1

Độ dẻo (Đối với giống ngô nếp)

1

Rất dẻo

2

...

...

...

3

Hơi dẻo

4

Ít dẻo

5

Không dẻo

19.2

Hương thơm

...

...

...

Rất thơm

2

Thơm

3

Thơm trung bình

4

Hơi thơm

5

...

...

...

19.3

Vị đậm

1

Rất đậm

2

Đậm

3

...

...

...

4

Hơi nhạt

5

Nhạt

19.4

Độ ngọt

1

Rất ngọt

...

...

...

2

Ngọt

3

Ngọt vừa

4

Ít ngọt

5

Không ngọt

19.5

...

...

...

Trắng trong

Trắng đục

Vàng nhạt

Vàng

Đỏ

Tím

Lốm đốm (nhiều màu)

...

...

...

5.2.7  Báo cáo kết quả khảo nghiệm diện hẹp: Theo quy định tại Phụ lục E.

5.3  Phương pháp khảo nghiệm diện rộng

5.3.1  Số vụ khảo nghiệm

Thực hiện tối thiểu 2 vụ, đồng thời với khảo nghiệm diện hẹp.

5.3.2  Bố trí thí nghiệm

Bố trí thí nghiệm theo kiểu tuần tự hoặc ngẫu nhiên, không lặp lại và có giống đối chứng.

Thí nghiệm có nhiều giống hoặc chỉ 01 giống khảo nghiệm và giống đối chứng.

Diện tích giống khảo nghiệm: mỗi giống ít nhất 2000 m^2/điểm khảo nghiệm.

Diện tích giống đối chứng: mỗi giống ít nhất 1000 m^2/điểm khảo nghiệm.

...

...

...

Khối lượng hạt giống gửi tối thiểu cho 1 vụ khảo nghiệm là 5 kg/giống/điểm khảo nghiệm đối với ngô tẻ; 3 kg/giống/điểm khảo nghiệm đối với ngô nếp; 2,5 kg/giống/điểm khảo nghiệm đối với ngô đường. Chất lượng hạt giống ngô gửi khảo nghiệm theo quy định tại 5.2.3.

Thời gian gửi giống trước thời vụ gieo trồng tối thiểu 20 ngày.

5.3.4  Giống đối chứng: Theo quy định tại 5.2.4.

5.3.5  Quy trình kỹ thuật:

Áp dụng quy trình kỹ thuật theo quy định tại Phụ lục C và tham khảo Phụ lục D.

5.3.6  Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp đánh giá

- Các chỉ tiêu sâu bệnh hại: sâu đục thân, sâu đục bắp, sâu keo mùa thu, rệp cờ, khảm biến vàng lá do virus, đốm lá lớn, đốm lá nhỏ, gỉ sắt, khô vằn, thối khô thân cây, thối đen hạt theo quy định tại Bảng 3, Bảng 4 hoặc Bảng 5;

- Thời gian sinh trưởng đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao (ngày): số ngày từ gieo hạt đến khi ngô chín sinh lý (chân hạt có vết đen hoặc khoảng 75 % số cây có lá bi khô);

- Thời gian thu hoạch sinh khối đối với ngô tẻ sinh khối (ngày): số ngày từ gieo hạt đến giai đoạn chín sáp;

...

...

...

- Năng suất (tạ/ha): xác định theo năng suất thực thu trên diện tích khảo nghiệm, quy ra năng suất tạ/ha hoặc tại 5 điểm theo phương pháp đường chéo trong mỗi ô khảo nghiệm; thu thập trên diện tích tối thiểu là 10 m^2/điểm.

Đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao tính năng suất hạt khô.

Ngô tẻ sinh khối tính năng suất sinh khối.

Ngô nếp, ngô đường tính năng suất bắp tươi (thu bắp tươi, bóc hết lá bi).

5.3.7  Báo cáo kết quả khảo nghiệm diện rộng: Theo quy định tại Phụ lục E.

5.4  Phương pháp khảo nghiệm có kiểm soát

5.4.1  Yêu cầu chung

Thực hiện tối thiểu 1 vụ, đồng thời hoặc sau 1 vụ với khảo nghiệm diện hẹp đối với bệnh khô vằn.

Giống khảo nghiệm được đánh giá với nguồn bệnh khô vằn thu thập tại vùng khảo nghiệm đề nghị công nhận lưu hành giống.

...

...

...

Chất lượng hạt giống gửi khảo nghiệm theo quy định tại 5.2.3.

Khảo nghiệm có kiểm soát đặc tính chịu hạn thực hiện tối thiểu 1 vụ đồng thời với khảo nghiệm diện hẹp.

5.4.2  Đánh giá phản ứng của giống với bệnh khô vằn

5.4.2.1  Bố trí thí nghiệm

Các giống ngô khảo nghiệm được gieo trong nhà lưới hoặc trên đồng ruộng theo hàng; hàng cách hàng 70 cm. Mỗi giống gieo 1 hàng tối thiểu 20 cây, khoảng cách giữa các cây là 25 cm. Chăm sóc cho cây phát triển tốt.

5.4.2.2  Nguồn bệnh

Sử dụng nguồn bệnh khô vằn (Rhizoctonia solani) điển hình trên ngô thu thập tại vùng khảo nghiệm đề nghị công nhận lưu hành giống.

5.4.2.3  Phương pháp lây nhiễm

Tiến hành lây bệnh ở giai đoạn từ 30 ngày đến 40 ngày tuổi vào thời kỳ mưa, ẩm nếu lây trên đồng ruộng hoặc trong nhà lưới có độ ẩm 80 %, nhiệt độ từ 25 °C đến 28 °C để bệnh có điều kiện phát triển. Cho 4 hạt thóc đến 5 hạt thóc đã được nhiễm nấm vào kẽ của điểm tiếp giáp bẹ lá và phiến lá, sát với thân tại đốt thân thứ 2 hoặc đốt thân thứ 3 tính từ mặt đất. Sau đó dùng giấy bạc bao bọc vị trí lây nhiễm để giữ ẩm và giữ cho nguồn bệnh không bị rơi trong 5 ngày đến 7 ngày.

...

...

...

Theo dõi chăm sóc đảm bảo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập và phát triển.

Đánh giá phản ứng của giống khảo nghiệm trên ít nhất 15 cây sau lây nhiễm 14 ngày, sau lây nhiễm 21 ngày và sau lây nhiễm 28 ngày theo quy định tại Bảng 6.

Bảng 6 - Phản ứng của giống với bệnh khô vằn

Cấp bệnh

Triệu chứng

Phản ứng

0

Không bị bệnh

Kháng rất cao

...

...

...

Không bị bệnh hoặc vết bệnh chỉ xuất hiện ở 1 bẹ lá, có 1 hoặc vài vết, các vết không liên kết với nhau

Kháng cao

2

Vết bệnh xuất hiện ở 2 hoặc 3 bẹ lá, có vài vết bệnh và các vết bệnh không liên kết nhau ở bẹ lá thứ 3 tính từ mặt đất

Kháng

3

Vết bệnh chưa lây đến mầm bắp, nhưng ở nhiều hơn 2 bẹ lá, vết bệnh liên kết với nhau

Kháng trung bình

4

...

...

...

Nhiễm

5

Vết bệnh vượt qua vị trí mầm bắp, làm giảm kích thước bắp, lá bao bắp bị bạc trắng, có hoặc không có hạch nấm xuất hiện, bắp không hình thành hạt hoặc hình thành không đủ hạt trên bắp.

Nhiễm nặng

5.4.3  Đánh giá đặc tính chịu hạn

5.4.3.1  Bố trí thí nghiệm

Thí nghiệm được bố trí trong điều kiện hạn có kiểm soát (nhà lưới hoặc ngoài đồng ruộng có mái che), theo khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh, 3 lần nhắc lại; khoảng cách giữa các lần nhắc lại 1m. Các giống khảo nghiệm và giống đối chứng được gieo liên tiếp nhau, mỗi giống gieo 4 hàng, mỗi hàng dài 4 m; mật độ khoảng cách: hàng cách hàng 70 cm, cây cách cây 20 cm; diện tích ô 11,2 m^2 (4 m x 2,8 m). Xung quanh thí nghiệm phải có băng bảo vệ, chiều rộng băng băng bảo vệ trồng ít nhất 2 hàng ngô; mật độ, khoảng cách như trong thí nghiệm.

Điều khiển chế độ tưới nước, tưới một cách chủ động theo yêu cầu của từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển, ở công thức gây hạn, dừng tưới ngay sau giai đoạn ngô có từ 5 lá thật đến 6 lá thật cho đến thời điểm hạn tối đa (sau trổ 2 tuần, để đảm bảo cây ngô bị hạn). Chi tiết được trình bày tại Bảng 7.

Bảng 7 - Các giai đoạn tưới cho 2 điều kiện khác nhau

...

...

...

Các giai đoạn sinh trưởng, phát triển

Công thức tưới đủ

Công thức gây hạn

1

Gieo

ü

ü

2

Từ 2 lá thật đến 3 lá thật

...

...

...

ü

3

Từ 5 lá thật đến 6 lá thật

ü

Không tưới

4

Từ 8 lá thật đến 9 lá thật

ü

Không tưới

...

...

...

Trỗ cờ - tung phấn

ü

Không tưới

6

Trỗ cờ - phun râu

ü

Không tưới

7

Chín sữa

...

...

...

ü*

8

Chín sáp

ü

ü

9

Đá

ü

ü

...

...

...

Chín sinh lý

ü

ü

CHÚ THÍCH: (ü) Tưới đủ; (*) Tiếp tục tưới hoặc tưới phục hồi.

5.4.3.2  Phương pháp đánh giá

Các chỉ tiêu đánh giá khả năng chịu hạn của cây ngô ở giai đoạn trổ cờ đến vào hạt, được đánh giá ở cà 2 điều kiện tưới đủ và gây hạn nhân tạo, bao gồm:

a) Ngày tung phấn: xác định từ ngày gieo đến 50 % số cây tung phấn ở mỗi công thức (ngày).

b) Ngày phun râu: xác định từ ngày gieo đến 50 % số cây phun râu ở mỗi công thức (ngày).

c) Chênh lệch thời gian giữa từ gieo đến tung phấn và từ gieo đến phun râu (ngày).

...

...

...

e) Chiều cao cây: được đo đếm trước khi thu hoạch. Chiều cao cây được đo từ gốc sát mặt đất đến hết bông cờ (cm).

f) Chiều cao đóng bắp: được đo đếm trước khi thu hoạch. Chiều cao đóng bắp được đo từ gốc sát mặt đất đến đốt đóng bắp hữu hiệu trên cùng (cm).

g) Độ bền bộ lá: đánh giá ở thời kỳ kết hạt theo thang điểm quy định tại Bảng 8. Điểm nhỏ (thấp) cho biết về khả năng chống chịu. Điểm cao thể hiện khả năng chống chịu kém hoặc coi là mẫn cảm.

Bảng 8 - Thang điểm đánh giá độ bền lá

Thang điểm

Triệu chứng

1

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô < 20 %

2

...

...

...

3

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô từ từ 41 % đến 60 %

4

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô từ 61 % đến 80 %

5

Diện tích lá úa vàng hoặc chết khô > 80 %

h) Số bắp trên cây: đếm tổng số bắp thu hoạch. Một bắp được tính khi có ít nhất 5 hạt.

i) Năng suất ở ẩm độ 14 %: năng suất hạt khô tính theo Công thức 1, năng suất sinh khối tính theo Công thức 2 và năng suất bắp tươi tính theo Công thức 3.

Khả năng chịu hạn (đặc tính chịu hạn) của giống ngô khảo nghiệm được đánh giá thông qua chỉ số chịu hạn (DRI).

...

...

...

DRI = (Y_s/Y_n)/(M_s/M_n)

(5)

Trong đó:

DRI: Chỉ số chịu hạn

Y_s: Năng suất hạt của giống trong điều kiện hạn.

Y_n: Năng suất hạt của giống trong điều kiện đủ nước.

M_s: Năng suất hạt trung bình của tất cả các giống trong điều kiện hạn.

M_n (năng suất hạt trung bình của tất cả các giống trong điều kiện đủ nước.

Đặc tính chịu hạn được đánh giá như sau:

...

...

...

DRI < 1 : Giống mẫn cảm với hạn.

5.4.4  Báo cáo kết quả khảo nghiệm có kiểm soát: Theo quy định tại Phụ lục F.

6  Yêu cầu về giá trị canh tác và giá trị sử dụng các giống ngô mới được cấp Quyết định công nhận lưu hành giống cây trồng

6.1  Yêu cầu chung

6.1.1  Kết quả khảo nghiệm diện hẹp

- Thời gian sinh trưởng cùng nhóm với giống đối chứng (xem Bảng 2);

- Trạng thái cây (điểm): ≤ 3;

- Trạng thái bắp đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường (điểm): ≤ 3;

- Độ che kín bắp đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường (điểm): ≤ 3;

...

...

...

- Đổ gãy thân (điểm): ≤ 3;

- Mức độ nhiễm sâu bệnh hại trên đồng ruộng trong điều kiện có sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (xem Bảng 3, Bảng 4, Bảng 5): điểm ≤ 3.

6.1.2  Kết quả khảo nghiệm có kiểm soát

Bệnh khô vằn cấp bệnh: ≤ 4

6.2  Yêu cầu cụ thể

6.2.1  Nhóm ngô tẻ lấy hạt

Giống ngô tẻ lấy hạt đáp ứng hai yêu cầu sau:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất cao hơn giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại tối thiểu 50 % số địa điểm trong vụ khảo nghiệm; các vụ còn lại năng suất trung bình không thấp hơn giống đối chứng;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm cao hơn giống đối chứng ít nhất 10 %.

...

...

...

Giống ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao đáp ứng tối thiểu một trong hai yêu cầu sau đây:

a) Yêu cầu 1:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất hạt cao hơn giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại tối thiểu 50 % số địa điểm trong vụ khảo nghiệm; các vụ còn lại năng suất trung bình không thấp hơn giống đối chứng;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất hạt trung bình của các địa điểm khảo nghiệm cao hơn giống đối chứng ít nhất 10 %;

- Hàm lượng protein không thấp hơn giống đối chứng.

b) Yêu cầu 2:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất hạt tối thiểu tương đương giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại các địa điểm khảo nghiệm;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất hạt trung bình của các địa điểm khảo nghiệm không thấp hơn giống đối chứng;

- Hàm lượng protein cao hơn giống đối chứng ít nhất 10 %.

...

...

...

Giống ngô tẻ sinh khối đáp ứng tối thiểu một trong hai yêu cầu sau đây:

a) Yêu cầu 1:

- Cỏ ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất sinh khối cao hơn giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại tối thiểu 50 % số địa điểm trong vụ khảo nghiệm; các vụ còn lại năng suất trung bình không thấp hơn giống đối chứng;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất sinh khối trung bình của các địa điểm khảo nghiệm cao hơn giống đối chứng ít nhất 10 %;

- Hàm lượng chất khô, hàm lượng chất xơ và hàm lượng protein không thấp hơn giống đối chứng.

b) Yêu cầu 2:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất tối thiểu tương đương giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại các địa điểm khảo nghiệm;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm không thấp hơn giống đối chứng;

- Hàm lượng chất khô hoặc hàm lượng chất xơ hoặc hàm lượng protein cao hơn giống đối chứng ít nhất 10%.

...

...

...

Giống ngô nếp đáp ứng tối thiểu một trong hai yêu cầu sau đây:

a) Yêu cầu 1:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất cao hơn giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại tối thiểu 50 % số địa điểm trong vụ khảo nghiệm; các vụ còn lại năng suất trung bình không thấp hơn giống đối chứng;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm cao hơn giống đối chứng ít nhất 10 %;

- Chỉ tiêu chất lượng thử nếm (độ dẻo, hương thơm, vị đậm) tối thiểu tương đương giống đối chứng.

b) Yêu cầu 2:

Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất tối thiểu tương đương giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại các địa điểm khảo nghiệm;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm không thấp hơn giống đối chứng;

- Chỉ tiêu chất lượng thử nếm: độ dẻo và vị đậm tốt hơn giống đối chứng ít nhất 1 mức độ biểu hiện; hương thơm tối thiểu tương đương giống đối chứng.

...

...

...

Giống ngô đường đáp ứng tối thiểu một trong hai yêu cầu sau đây:

a) Yêu cầu 1:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất cao hơn giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại tối thiểu 50 % số địa điểm trong vụ khảo nghiệm; các vụ còn lại năng suất trung bình không thấp hơn giống đối chứng;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm cao hơn giống đối chứng ít nhất 10 %;

- Chỉ tiêu chất lượng thử nếm (hương thơm, vị đậm, độ ngọt) tối thiểu tương đương giống đối chứng.

b) Yêu cầu 2:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất tối thiểu tương đương so với giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại các địa điểm khảo nghiệm.

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm không thấp hơn giống đối chứng;

- Chỉ tiêu chất lượng thử nếm: độ ngọt tốt hơn giống đối chứng ít nhất 1 mức độ biểu hiện; hương thơm và vị đậm tối thiểu tương đương giống đối chứng.

...

...

...

Giống ngô thuộc một trong các nhóm theo 5.1.1 đáp ứng được các yêu cầu sau:

- Có ít nhất 2 vụ khảo nghiệm diện hẹp năng suất tối thiểu tương đương giống đối chứng ở mức ý nghĩa thống kê (p=α) ≤ 0,05 tại các địa điểm khảo nghiệm;

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm không thấp hơn giống đối chứng;

- Giống có phản ứng kháng cao với bệnh khô vằn (cấp bệnh ≤ 1) trong điều kiện khảo nghiệm có kiểm soát;

- Đối với giống ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, hàm lượng protein không thấp hơn giống đối chứng;

- Đối với giống ngô nếp: độ dẻo, hương thơm và vị đậm tối thiểu tương dương giống đối chứng;

- Đối với giống ngô đường: hương thơm, vị đậm và độ ngọt tối thiểu tương đương giống đối chứng.

6.2.7  Giống có đặc tính chịu hạn

Giống ngô thuộc một trong các nhóm theo 5.1.1 đáp ứng được các yêu cầu sau:

...

...

...

- Các vụ khảo nghiệm diện rộng năng suất trung bình của các địa điểm khảo nghiệm không thấp hơn giống đối chứng;

- Giống chịu hạn (DRI > 1) trong điều kiện khảo nghiệm có kiểm soát;

- Đối với giống ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao: hàm lượng protein không thấp hơn giống đối chứng;

- Đối với giống ngô nếp: độ dẻo, hương thơm và vị đậm tối thiểu tương đương giống đối chứng;

- Đối với giống ngô đường: hương thơm, vị đậm và độ ngọt tối thiểu tương đương giống đối chứng.

Phụ lục A

(Quy định)

Phân vùng khảo nghiệm

...

...

...

Gồm 14 tỉnh: Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Bắc Giang, Phú Thọ, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình.

A.2  Vùng đồng bằng sông Hồng

Gồm 11 tỉnh: thành phố: Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.

A.3  Vùng Bắc Trung bộ

Gồm 6 tỉnh: Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.

A.4  Vùng Duyên hải Nam Trung bộ

Gồm 8 tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận.

A.5  Vùng Tây Nguyên

Gồm 5 tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng.

...

...

...

Gồm 6 tỉnh, thành phố: Bình Phước, Tây Ninh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Thành phố, Hồ Chí Minh.

A.7  Vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Gồm 13 tỉnh, thành phố: Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau.

Phụ lục B

(Quy định)

Tờ khai

B.1  Đơn đăng ký khảo nghiệm

Đơn đăng ký khảo nghiệm bao gồm các nội dung sau:

...

...

...

Địa chỉ:

Điện thoại:                                                  Fax:                                    Email:

- Nội dung đăng ký khảo nghiệm:

+ Tên giống khảo nghiệm;

+ Nhóm giống đăng ký khảo nghiệm (theo 5.1);

+ Hình thức khảo nghiệm (khảo nghiệm diện hẹp/khảo nghiệm diện rộng/khảo nghiệm có kiểm soát);

- Vùng đăng ký khảo nghiệm (xem Phụ lục A);

- Số điểm yêu cầu khảo nghiệm/vùng;

- Vụ khảo nghiệm:                                             Năm:

...

...

...

B.2  Tờ khai kỹ thuật

Tờ khai kỹ thuật bao gồm các nội dung sau:

- Tên tổ chức, cá nhân có giống đăng ký khảo nghiệm

Địa chỉ:

Điện thoại:                                                  Fax:                                    Email:

- Tên giống đảng ký khảo nghiệm:                     Tên gốc nếu là giống nhập nội (nếu có):

- Phân nhóm giống đăng ký khảo nghiệm theo mục đích sử dụng (nhóm ngô tẻ lấy hạt/nhóm ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao/nhóm ngô tẻ sinh khối/nhóm ngô nếp/nhóm ngô đường);

- Phân nhóm giống ngô tẻ đăng ký khảo nghiệm theo thời gian sinh trưởng (chín sớm/chín trung bình/chín muộn);

- Nguồn gốc giống:

...

...

...

+ Nhập nội: Xuất xứ ……………;                        Thời gian nhập nội: ……………...

- Phương pháp chọn tạo:

+ Công thức lai (tên dòng hoặc giống bố mẹ nếu là giống lai);

+ Phương pháp khác (nếu có).

- Đặc điểm chính của giống:

+ TGST vụ Xuân, Đông xuân (ngày):

+ TGST vụ Đông, Thu đông (ngày):

+ TGST vụ Xuân hè, Hè thu (ngày):

+ Chiều cao cây kể cả cờ (cm):                                      Chiều cao đóng bắp (cm):

...

...

...

+ Năng suất trung bình (tạ/ha):                                       Năng suất cao nhất (tạ/ha):

+ Đặc tính kháng sâu bệnh (có hoặc không; nếu có kháng với sâu bệnh gì);

+ Đặc tính chịu hạn (giống có đặc tính chịu hạn hoặc không);

+ Hàm lượng protein (giống ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao hoặc ngô tẻ sinh khối):

+ Hàm lượng chất khô (giống ngô tẻ sinh khối):

+ Hàm lượng chất xơ (giống ngô tẻ sinh khối):

- Thời vụ gieo trồng

+ Vụ Xuân, Đông Xuân:

+ Vụ Đông, Thu đông:

...

...

...

- Yêu cầu kỹ thuật khác (nếu có)

- Xác nhận của tổ chức/cá nhân đăng ký khảo nghiệm

Phụ lục C

(Quy định)

Quy trình kỹ thuật

C.1  Thời vụ

Theo khung thời vụ tốt nhất với từng nhóm giống tại địa điểm khảo nghiệm.

C.2  Yêu cầu về đất trồng

...

...

...

C.3  Kỹ thuật gieo, khoảng cách, mật độ

Gieo hạt thực hiện theo một trong hai phương pháp sau:

Gieo thẳng: Mỗi hốc gieo 2 hạt, sâu từ 3 cm đến 4 cm. Khi ngô từ 3 lá đến 4 lá tiến hành tỉa lần 1, từ 5 lá đến 6 lá tỉa lần 2, chỉ để lại mỗi hốc 1 cây.

Gieo ngô bầu: Xem Phụ lục D.

Nếu đất có kiến, sử dụng thuốc hoá học trộn với đất bột rải đều xuống rãnh. Khi ngô mọc mầm, nếu gặp mưa phùn và xuất hiện sâu keo, sâu xám phá hoại thì sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn. Mật độ, khoảng cách gieo trồng ngô theo quy định tại Bảng C.1.

Bảng C.1 - Khoảng cách và mật độ gieo trồng

TT

Nhóm giống

Khoảng cách

...

...

...

Mật độ

cây/ha

1

Ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao

Chín sớm và trung bình

70 cm x 25 cm

80

57.000

...

...

...

Chín muộn

70 cm x 28 cm

72

51.000

2

Ngô tẻ sinh khối

70 cm x 20 cm

100

71.000

...

...

...

Ngô nếp, ngô đường

70 cm x 25 cm

80

57.000

C.4  Phân bón

Lượng phân bón: phân chuồng hoai mục từ 8 tấn đến 10 tấn/ha hoặc phân hữu cơ khác với lượng quy đổi tương đương. Căn cứ lượng phân vô cơ (kg/ha) sử dụng tùy theo nhóm giống và loại đất được quy định tại Bảng C.2, tổ chức khảo nghiệm giống cây trồng quyết định lượng phân bón vô cơ phù hợp cho từng nhóm giống và điều kiện cụ thể tại địa điểm khảo nghiệm.

Cách bón:

Bón lót: toàn bộ phân hữu cơ và phân lân

Bón thúc lần 1: khi ngô từ 4 lá đến 5 lá: 1/2 lượng đạm + 1/2 lượng kali

...

...

...

Bảng C.2 - Lượng phân bón vô cơ

Loại đất

Nhóm đất

Ngô nếp, ngô ngọt

Ngô tẻ, ngô sinh khối

Nhóm chín sớm và trung bình

Nhóm chín muộn

N

kg/ha

...

...

...

kg/ha

K₂O

kg/ha

N

kg/ha

P₂O₅

kg/ha

K₂O

kg/ha

...

...

...

kg/ha

P₂O₅

kg/ha

K₂O

kg/ha

Đất phù sa

Phù sa được bồi hàng năm

Từ 120 đến 140

Từ 60 đến 70

...

...

...

Từ 150 đến 170

Từ 70 đến 80

Từ 70 đến 90

Từ 170 đến 190

Từ 80 đến 90

Từ 80 đến 100

Phù sa không được bồi hàng năm

Từ 130 đến 150

Từ 70 đến 80

...

...

...

Từ 160 đến 180

Từ 80 đến 90

Từ 80 đến 100

Từ 180 đến 200

Từ 90 đến 100

Từ 100 đến 110

Đất xám, đất cát

Đất xám, xám bạc màu, cát ven biển

Từ 140 đến 160

...

...

...

Từ 80 đến 100

Từ 170 đến 190

Từ 80 đến 90

Từ 90 đến 100

Từ 200 đến 220

100

Từ 100 đến 120

Đất đỏ vàng

Phát triển trên Bazan

...

...

...

Từ 60 đến 70

Từ 80 đến 100

Từ 150 đến 170

Từ 70 đến 80

Từ 90 đến 100

Từ 170 đến 190

Từ 80 đến 90

Từ 80 đến 100

Phát triển trên các đá mẹ

...

...

...

Từ 70 đến 80

Từ 60 đến 80

Từ 160 đến 180

Từ 80 đến 90

Từ 80 đến 100

Từ 180 đến 200

Từ 90 đến 100

Từ 80 đến 100

C.5  Chăm sóc

...

...

...

Khi ngô từ 8 lá đến 9 lá: xới vun, bón thúc lần 2 và vun cao chống đổ.

C.6  Tưới tiêu

Đảm bảo đủ độ ẩm đất cho ngô trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển, đặc biệt chú ý vào các thời kỳ ngô từ 6 lá đến 7 lá, xoắn nõn, trổ cờ, chín sữa. Sau khi tưới nước hoặc sau mưa phải thoát hết nước đọng trong ruộng ngô.

C.7  Phòng trừ sinh vật gây hại

Phòng trừ sinh vật gây hại và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn của ngành bảo vệ thực vật.

C.8  Thu hoạch

Đối với ngô tẻ lấy hạt: khi ngô chín sinh lý (chân hạt có vết đen hoặc khoảng 75% số cây có lá bi khô) chọn ngày nắng ráo để thu hoạch.

Đối với ngô sinh khối: thu hoạch ở giai đoạn chín sáp.

Đối với ngô nếp, ngô đường: thu hoạch ở giai đoạn hạt chín sữa, sau khi trổ cờ, phun râu từ 20 ngày đến 25 ngày.

...

...

...

Phụ lục D

(Tham khảo)

Kỹ thuật làm ngô bầu

D.1  Nguyên liệu làm bầu

- Đất bùn.

- Phân chuồng ủ hoai có bổ sung phân lân (cứ 100 kg phân chuồng ủ với 3 kg lân nung chảy).

D.2  Cách làm bầu

- Trộn đều nguyên liệu theo tỷ lệ khối lượng đất/phân là 5:1.

- Dàn đều nguyên liệu dày 5 cm trên nền đất cứng, phẳng, sạch cỏ hoặc trên sân gạch đã được rải một lớp trấu hoặc cát mỏng.

...

...

...

D.3  Gieo hạt và chăm sóc

- Ngâm hạt giống trong nước sạch từ 4 h đến 5 h, sau đó rửa sạch nước chua, ủ nứt nanh, gieo 1 hạt vào giữa bầu với độ sâu khoảng 1 cm, sau đó phủ một lớp đất bột mỏng lên mặt bầu.

- Thường xuyên tưới nhẹ để giữ độ ẩm bầu khoảng từ 75 % đến 80 % độ ẩm tối đa đồng ruộng.

D.4  Yêu cầu bầu ngô trước khi trồng

- Cây ngô có từ 2,0 lá đến 2,5 lá thật

- Cây sinh trưởng tốt, gốc to, lá xanh, rễ phát triển bình thường

- Cây sạch sâu bệnh

- Thời gian lưu bầu không quá 10 ngày

...

...

...

(Quy định)

Báo cáo kết quả khảo nghiệm diện hẹp, khảo nghiệm diện rộng

E.1  Yêu cầu chung

Báo cáo kết quả khảo nghiệm diện hẹp, khảo nghiệm diện rộng bao gồm các thông tin sau:

- Tên tổ chức, cá nhân có giống khảo nghiệm:

- Tên giống khảo nghiệm:

- Nhóm giống khảo nghiệm:                               Giống đối chứng:

- Hình thức khảo nghiệm (diện hẹp, diện rộng):

- Vùng khảo nghiệm:

...

...

...

- Địa điểm và thời gian khảo nghiệm:

- Phương pháp khảo nghiệm: viện dẫn tiêu chuẩn này

- Quy trình kỹ thuật:

+ Loại đất:

+ Lượng phân bón:

- Kết quả khảo nghiệm

- Các yếu tố bất thường có thể ảnh hưởng đến kết quả thử nghiệm (nếu có).

- Xác nhận của tổ chức khảo nghiệm giống cây trồng.

Ngoài các thông tin trên:

...

...

...

1) Giống ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao:

- Một số đặc điểm nông học của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Ngày gieo:                                   Ngày trỗ cờ:                 Ngày phun râu:

+ Thời gian sinh trưởng (ngày):

+ Chiều cao cây (cm):                             Chiều cao đóng bắp (cm):

+ Trạng thái cây (điểm):

+ Độ che kín bắp (điểm):

+ Trạng thái bắp (điểm):

+ Số bắp/cây (điểm):

...

...

...

+ Số hàng hạt/bắp:                                                             Số hạt/hàng:

+ Tỷ lệ hạt/bắp:

+ Dạng hạt:                                                                         Màu sắc hạt:

+ Khối lượng 1000 hạt (g);

- Năng suất hạt khô của giống khảo nghiệm và giống đối chứng (tạ/ha):

- Mức độ nhiễm sâu bệnh hại trên đồng ruộng của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Sâu đục thân (điểm):

+ Sâu đục bắp (điểm):

+ Sâu keo mùa thu (điểm)

...

...

...

+ Khảm biến vàng lá do virus (điểm):

+ Đốm lá lớn (điểm):

+ Đốm lá nhỏ (điểm):

+ Gỉ sắt (điểm):

+ Khô vằn (điểm):

+ Thối khô thân cây (điểm):

+ Thối đen hạt: (điểm):

- Khả năng chống đổ của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Đổ rễ (điểm):

...

...

...

- Hàm lượng protein (ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao):

2) Giống ngô tẻ sinh khối:

- Một số đặc điểm nông học của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Ngày gieo:                             Ngày trỗ cờ (nếu có):                Ngày phun râu (nếu có):

+ Thời gian thu hoạch sinh khối (ngày):

+ Chiều cao cây (cm):

+ Trạng thái cây (điểm):

+ Độ bền lá (điểm);

+ Đường kính thân (điểm):

...

...

...

- Hàm lượng chất khô của giống khảo nghiệm và giống đối chứng (tạ/ha):

- Hàm lượng chất xơ của giống khảo nghiệm và giống đối chứng (tạ/ha):

- Hàm lượng protein của giống khảo nghiệm và giống đối chứng (tạ/ha):

- Mức độ nhiễm sâu bệnh hại trên đồng ruộng của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Sâu đục thân (điểm):

+ Sâu đục bắp (điểm):

+ Sâu keo mùa thu (điểm):

+ Rệp cờ (điểm)

+ Khảm biến vàng lá do virus (điểm):

...

...

...

+ Đốm lá nhỏ (điểm):

+ Gỉ sắt (điểm):

+ Khô vằn (điểm):

+ Thối khô thân cây (điểm):

+ Thối đen hạt: (điểm):

- Khả năng chống đổ của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Đổ rễ (điểm):

+ Đổ gẫy thân (điểm):

3) Giống ngô nếp hoặc ngô đường:

...

...

...

+ Ngày gieo:                             Ngày trỗ cờ:                             Ngày phun râu:

+ Thời gian thu hoạch bắp tươi (ngày):

+ Chiều cao cây (cm):                            Chiều cao đóng bắp (cm):

+ Trạng thái cây (điểm):

+ Độ che kín bắp (điểm):

+ Trạng thái bắp (điểm):

+ Số bắp/cây (điểm):

+ Chiều dài bắp (cm):                                                                Đường kính bắp (cm):

+ Số hàng hạt/bắp:                                                                   Số hạt/hàng:

...

...

...

- Năng suất bắp tươi của giống khảo nghiệm và giống đối chứng (tạ/ha):

- Mức độ nhiễm sâu bệnh hại trên đồng ruộng của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Sâu đục thân (điểm):

+ Sâu đục bắp (điểm):

+ Sâu keo mùa thu (điểm):

+ Rệp cờ (điểm)

+ Khảm biến vàng lá do virus (điểm):

+ Đốm lá lớn (điểm):

+ Đốm lá nhỏ (điểm):

...

...

...

+ Khô vằn (điểm):

+ Thối khô thân cây (điểm):

+ Thối đen hạt: (điểm):

- Khả năng chống đổ của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Đổ rễ (điểm):

+ Đổ gẫy thân (điểm):

- Chất lượng thử nếm của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Ngô nếp: độ dẻo, hương thơm, vị đậm, độ ngọt, màu sắc hạt bắp luộc.

+ Ngô đường: hương thơm, vị đậm, độ ngọt, màu sắc hạt bắp luộc.

...

...

...

- Mức độ nhiễm sâu bệnh hại trên đồng ruộng của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Sâu đục thân (điểm):

+ Sâu đục bắp (điểm):

+ Sâu keo mùa thu (điểm):

+ Rệp cờ (điểm)

+ Khảm biến vàng lá do virus (điểm):

+ Đốm lá lớn (điểm):

+ Đốm lá nhỏ (điểm):

+ Gỉ sắt (điểm):

...

...

...

+ Thối khô thân cây (điểm):

+ Thối đen hạt: (điểm):

- Thời gian sinh trưởng của giống khảo nghiệm và giống đối chứng:

+ Thời gian sinh trưởng đối với giống ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao;

+ Thời gian thu hoạch sinh khối đối với ngô sinh khối;

+ Thời gian thu hoạch bắp tươi đối với giống ngô nếp hoặc ngô đường.

- Năng suất của giống khảo nghiệm và giống đối chứng (tạ/ha):

+ Năng suất hạt khô đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao;

+ Năng suất sinh khối đối với ngô tẻ sinh khối;

...

...

...

E.2  Mẫu báo cáo số liệu theo dõi giống tại điểm khảo nghiệm diện hẹp

TÊN CƠ SỞ KHẢO NGHIỆM
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: ……………..

…………, ngày …… tháng …… năm ……

BÁO CÁO KHẢO NGHIỆM DIỆN HẸP

1. Tên, địa chỉ cơ sở thực hiện khảo nghiệm:

...

...

...

2. Tên cán bộ khảo nghiệm:

Điện thoại:

Email:

3. Nhóm giống khảo nghiệm:

Giống đối chứng:

4. Vụ khảo nghiệm:

Năm:

...

...

...

5. Địa điểm khảo nghiệm:

6. Số lượng giống khảo nghiệm:

7. Ngày gieo:

Ngày thu hoạch:

...

...

...

Kích thước ô:

Số lần nhắc lại:

9. Loại đất:

Cây trồng vụ trước:

10. Phân bón: Ghi rõ loại phân và số lượng đã sử dụng

- Phân chuồng (hoặc phân hữu cơ khác): ………… tấn/ha

- N: …………………….. kg/ha

...

...

...

- K₂O: …………………. kg/ha

- Vôi (nếu có): ……….. kg/ha

11. Phòng trừ sâu bệnh: Ghi rõ ngày tiến hành, loại thuốc và nồng độ sử dụng:

- Lần 1: ………………………………………………

- Lần 2: ………………………………………………

- Lần 3: ………………………………………………

12. Tóm tắt ảnh hưởng của thời tiết đến thí nghiệm:

………………………………………………………………………………………………………….

...

...

...

13. Số liệu kết quả khảo nghiệm: (ghi đầy đủ, chính xác vào Bảng E.1 dưới đây)

14. Kết luận và đề nghị:

Kết luận: ………………………………………………………………………………………………

Đề nghị: ………………………………………………………………………………………………

Cán bộ khảo nghiệm

Cơ sở khảo nghiệm
(ký tên, đóng dấu)

Bảng E.1 - Các chỉ tiêu theo dõi giống ngô khảo nghiệm

...

...

...

Điểm khảo nghiệm: ……………………………….

Tên giống

Chỉ tiêu

...

...

...

1. Số ngày từ gieo đến trổ cờ (ngày)

2. Số ngày từ gieo đến phun râu (ngày)

...

...

...

3. Thời gian sinh trưởng (ngày):

- Số ngày từ gieo đến chín sinh lý đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao

...

...

...

- Số ngày từ gieo đến đến chín sáp đối với ngô tẻ sinh khối

...

...

...

- Số ngày từ gieo đến giai đoạn hạt chín sữa đối với ngô nếp, ngô đường

...

...

...

4. Chiều cao cây (cm)

...

...

...

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

6. Trạng thái cây (1, 2, 3, 4, 5)

...

...

...

7. Độ bền lá (1, 2, 3, 4, 5) (đối với ngô tẻ sinh khối)

...

...

...

8. Đường kính thân (mm) (đối với ngô tẻ sinh khối)

...

...

...

9. Độ che kín bắp (1, 2, 3, 4, 5)

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

...

...

...

10. Trạng thái bắp (1, 2, 3, 4, 5)

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tế lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

...

...

...

11. Số bắp trên cây (bắp)

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

...

...

...

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

13. Đường kính bắp (cm)

...

...

...

14. Số hàng hạt trên bắp

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

...

...

...

15. Số hạt trên hàng

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

...

...

...

16. Tỷ lệ hạt trên bắp (%)

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao)

...

...

...

17. Dạng hạt

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao)

...

...

...

18. Màu sắc hạt

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

...

...

...

19. Khối lượng 1000 hạt (g)

(đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao)

...

...

...

20. Số cây thu hoạch trên ô (đối với ngô  tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng  protein cao, ngô nếp và ngô đường)

Nhắc lại 1:

...

...

...

Nhắc lại 2:

...

...

...

21. Số bắp trên ô (đối với ngô tẻ lấy hạt, ngô tẻ lấy hạt có hàm lượng protein cao, ngô nếp và ngô đường)

...

...

...

Nhắc lại 2:

...

...

...

Nhắc lại 3:

...

...

...

22. Năng suất (tạ/ha)

Nhắc lại 1:

...

...

...

Nhắc lại 2:

...

...

...

Nhắc lại 3:

...

...

...

TB

...

...

...

23. Sâu đục thân (1-5)

...

...

...

25. Sâu keo mùa thu (1-5)

...

...

...

26. Rệp cờ (1-5)

...

...

...

27. Bệnh khảm biến vàng lá do virus (1-5)

...

...

...

28. Bệnh đốm lá lớn (1-5)

...

...

...

30. Bệnh gỉ sắt (1-5)

...

...

...

31. Bệnh khô vằn (1-5)

...

...

...

32. Bệnh thối khô thân cây (1-5)

...

...

...

33. Bệnh thối đen hạt (1-5)

...

...

...

35. Đổ gãy thân (%)

...

...

...

E.3  Mẫu báo cáo số liệu theo dõi giống tại điểm khảo nghiệm diện rộng

TÊN CƠ SỞ KHẢO NGHIỆM
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: ……………..

...

...

...

BÁO CÁO KHẢO NGHIỆM DIỆN RỘNG

1. Tên, địa chỉ cơ sở thực hiện khảo nghiệm:

2. Tên cán bộ khảo nghiệm:

Điện thoại:

Email:

3. Nhóm giống khảo nghiệm:

...

...

...

4. Vụ khảo nghiệm:

Năm:

5. Địa điểm khảo nghiệm:

6. Số lượng giống khảo nghiệm:

...

...

...

7. Kỹ thuật gieo (gieo thẳng hoặc gieo ngô bầu):

8. Ngày gieo (hoặc trồng ngô bầu):

9. Mật độ:

Khoảng cách:

...

...

...

11. Loại đất:

12. Phân bón:

- Phân chuồng (hoặc phân hữu cơ khác): ………… tấn/ha

- N: …………………….. kg/ha

...

...

...

- K₂O: …………………. kg/ha

- Vôi (nếu có): ……….. kg/ha

13. Phòng trừ sâu bệnh: Ghi rõ ngày tiến hành, loại thuốc và nồng độ sử dụng:

- Lần 1: ………………………………………………

- Lần 2: ………………………………………………

- Lần 3: ………………………………………………

14. Tóm tắt ảnh hưởng của thời tiết đến thí nghiệm:

15. Kết quả khảo nghiệm:

...

...

...

Bảng E.2 - Mức độ nhiễm sâu bệnh hại của các giống khảo nghiệm

Đơn vị tính: Điểm

Tên giống

Sâu đục thân

Sâu đục bắp

Sâu keo mùa thu

Rệp cờ

Khảm biến vàng lá do virus

Đốm lá lớn

...

...

...

Gỉ sắt

Khô vằn

Thối khô thân cây

Thối đen hạt

...

...

...

...

...

...

15.2. Thời gian sinh trưởng và năng suất của giống khảo nghiệm:

...

...

...

Tên giống

Thời gian sinh trưởng

ngày

Năng suất thực thu

tạ/ha

...

...

...

16. Kết luận và đề nghị:

Kết luận: ………………………………………………………………………………………………

Đề nghị: ………………………………………………………………………………………………

Cán bộ khảo nghiệm

Cơ sở khảo nghiệm
(ký tên, đóng dấu)

Phụ lục F

...

...

...

Báo cáo kết quả khảo nghiệm có kiểm soát

Báo cáo kết quả khảo nghiệm có kiểm soát bao gồm các thông tin sau:

- Tên tổ chức, cá nhân có giống khảo nghiệm;

- Địa điểm khảo nghiệm;

- Thời gian thực hiện;

- Phương pháp khảo nghiệm: viện dẫn tiêu chuẩn này;

- Phản ứng của giống với bệnh khô vằn

+ Nguồn bệnh (đại diện cho vùng khảo nghiệm);

+ Giống khảo nghiệm: cấp bệnh, phản ứng với bệnh

...

...

...

- Khả năng chịu hạn (đối với giống đăng ký có khả năng chịu hạn)

+ Giống khảo nghiệm: chỉ số chịu hạn (DRI)

+ Giống đối chứng (giống chống chịu hạn cao và giống chống chịu hạn kém): chỉ số chịu hạn (DRI)

- Xác nhận của tổ chức khảo nghiệm giống cây trồng.

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] ICAR - Indian Institute of maize research. 2012. Mass screening techniques for resistance to maize diseases. CIMMYT 1985.

[2] CIMMYT. 2016. Phenotying for abiotic stress tolerance in maize: Drought stress Field.

[3] Pervez H. Zaidi (2012). Drought Tolerance in Maize: Theoretical considerations & Practical implications.

...

...

...

MỤC LỤC

1  Phạm vi áp dụng

2  Tài liệu viện dẫn

3  Thuật ngữ, định nghĩa và chữ viết tắt

3.1  Thuật ngữ và định nghĩa

3.2  Chữ viết tắt

4  Yêu cầu về khảo nghiệm

4.1  Yêu cầu về địa điểm, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng giống ngô

...

...

...

4.3  Khảo nghiệm diện hẹp, khảo nghiệm diện rộng

4.4  Khảo nghiệm có kiểm soát

5  Phương pháp khảo nghiệm

5.1  Phân nhóm giống khảo nghiệm

5.2  Phương pháp khảo nghiệm diện hẹp

5.3  Phương pháp khảo nghiệm diện rộng

5.4  Phương pháp khảo nghiệm có kiểm soát

6  Yêu cầu về giá trị canh tác và giá trị sử dụng các giống ngô mới được cấp Quyết định công nhận lưu hành giống cây trồng

6.1  Yêu cầu chung

...

...

...

Phụ lục A (Quy định) Phân vùng khảo nghiệm

Phụ lục B (Quy định) Tờ khai

Phụ lục C (Quy định) Quy trình kỹ thuật

Phụ lục D (Tham khảo) Kỹ thuật làm ngô bầu

Phụ lục E (Quy định) Báo cáo kết quả khảo nghiệm diện hẹp, khảo nghiệm diện rộng

Phụ lục F (Quy định) Báo cáo kết quả khảo nghiệm có kiểm soát

Thư mục tài liệu tham khảo