TCVN
8711-2:2011
ĐỘNG VẬT VÀ SẢN PHẨM ĐỘNG VẬT - PHẦN 2: QUY
TRÌNH CHUNG PHÂN TÍCH NGUY CƠ TRONG NHẬP KHẨU SẢN PHẨM ĐỘNG VẬT
Animal
and animal products - Part 2: Import risk analysis process for
animal products
Lời nói đầu
TCVN 8711-2:2011 được
chuyển đổi từ 10 TCN 929:2006 thành tiêu chuẩn quốc gia theo quy định tại khoản
1 Điều 69 của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và điểm a khoản 1 Điều 7 Nghị
định số 127/2007/NĐ-CP ngày
01/8/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiêu chuẩn
và Quy chuẩn kỹ thuật;
TCVN 8711-2:2011 do
Cục Thú y biên soạn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị, Tổng cục
Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
ĐỘNG
VẬT VÀ SẢN PHẨM ĐỘNG VẬT - PHẦN 2: QUY TRÌNH CHUNG PHÂN TÍCH NGUY CƠ TRONG NHẬP
KHẨU SẢN PHẨM ĐỘNG VẬT
Animal
and animal products - Part 2: Import risk
analysis process for animal products
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tiêu chuẩn này đưa ra
quy trình chung đối với các biện pháp phân tích định tính, định lượng, đánh giá
và quản lý rủi ro trong nhập khẩu sản phẩm động vật.
2 Khái niệm
Phân tích nguy cơ
nhập khẩu sản phẩm động vật là việc sử dụng các dữ liệu, thông tin và kiến thức
về dịch tễ học, bệnh lý học, vi sinh vật học, chất tồn dư và kinh tế học nhằm đánh
giá những nguy cơ gây bất lợi cho sức khoẻ người và động vật, đặc biệt là các
dịch bệnh động vật ngoại lai và bệnh lây sang người thông qua nhập khẩu sản
phẩm có nguồn gốc động vật.
Kết quả của việc đánh
giá này sẽ giúp cho việc đưa ra các quyết định đúng đắn trong quản lý nguy cơ để
bảo vệ sức khỏe của người và động vật.
3 Thuật ngữ và định
nghĩa
Trong tiêu chuẩn này
sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau:
3.1
Mối nguy (Hazards)
Những yếu tố có khả
năng gây hại cho người, động vật, thực vật hoặc môi trường, gồm có các tác
nhân: sinh học, hóa học và vật lý.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Xác định mối nguy (hazard
identification)
Quá trình chỉ ra các
tác nhân gây bệnh, những tác nhân có khả năng xâm nhiễm vào hàng hóa trong quá
trình nhập khẩu.
3.3
Phân tích định tính (qualitative analysis)
Đánh giá về khả năng
và mức độ do mối nguy gây ra được trình bày theo các thuật ngữ định tính như “cao”, “trung bình”, “thấp”,
“rất thấp” và “không đáng kể”.
3.4
Phân tích định lượng (quantitative
analysis)
Kết quả của đánh giá
nguy cơ được trình bày ở dạng số, có thể tính toán được.
3.5
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Khả năng xảy ra và
mức độ tác động của một sự kiện bất lợi đến sức khoẻ động vật, con người ở nước nhập khẩu theo
từng thời kỳ.
3.6
Mức nguy cơ chấp nhận
được (accepted
level of risk)
Mức nguy cơ mà nước
nhập khẩu chấp nhận được để bảo vệ sức khỏe của động vật và con người.
3.7
Sản phẩm động vật (animal product)
Sản phẩm có nguồn gốc
từ các loài động vật.
4 Nội dung phân tích
nguy cơ
4.1
Nguyên tắc chung
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Hướng dẫn của Tổ
chức Thú y thế giới (OIE).
- Hiệp định về việc
áp dụng các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật
(Hiệp định SPS) của
Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
- Các quy định của
Việt Nam liên quan đến việc nhập khẩu sản phẩm động vật.
- Xác định rõ loại sản
phẩm động vật cụ thể là đối tượng cho phân tích nguy cơ. Sử dụng tên khoa học để
mô tả tác nhân gây bệnh trong phân tích.
- Mô tả đặc tính tự
nhiên, nguồn gốc và mục đích sử dụng của sản phẩm động vật, các quy trình kỹ
thuật đảm bảo chất lượng được áp dụng trong quá trình sản xuất, chế biến (như
GMP, HACCP, ISO...) khi tiến hành phân tích nguy cơ.
4.1.3 Nguyên tắc về đánh
giá nguy cơ
- Đánh giá dựa trên
các thông tin mang tính khoa học, không phân biệt đối sử và phải minh bạch.
- Sử dụng các kiến
thức: vi sinh vật học, dịch tễ học, hiểu biết về các quy định kiểm dịch trong
nước và Hiệp định SPS, kỹ năng về xác suất thống kê và kinh tế học.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Đánh giá nguy cơ
phải linh hoạt nhằm giải quyết được những vấn đề phức tạp trong thực tế. Đánh
giá nguy cơ phải đáp ứng được sự đa dạng của hàng hóa là sản phẩm động vật. Các
mối nguy cho nhiều loài động vật có thể được xác định qua việc nhập khẩu và sự đặc
trưng của mỗi loại bệnh, thông tin và dữ liệu của hệ thống phát hiện và giám
sát, cách thức, dạng phơi nhiễm của động vật đối với mầm bệnh.
- Cả hai phương pháp
phân tích định tính và phân tích định lượng đều có thể áp dụng.
- Đánh giá nguy cơ
phải dựa trên nguồn thông tin tin cậy và phù hợp với kết quả nghiên cứu khoa
học hiện tại. Việc đánh giá phải được lưu giữ bằng văn bản và được tham khảo
các tài liệu khoa học, các nguồn tài liệu khác, gồm cả ý kiến của chuyên gia.
- Đánh giá nguy cơ phải
thống nhất và minh bạch để đảm bảo tính công bằng, chính xác, hợp lý và sự nhất
quán trong việc quyết định nhằm đáp ứng quyền lợi của các bên liên quan.
- Đánh giá nguy cơ
phải đưa ra các giả thiết và sự ảnh hưởng của nó đến việc tính toán nguy cơ cuối cùng.
- Nguy cơ gia tăng tỷ
lệ thuận với khối lượng hàng hóa được nhập khẩu.
- Đánh giá nguy cơ
phải có nhiệm vụ cập nhật thông tin khi có thêm các thông tin hữu ích.
4.1.4 Nguyên tắc quản
lý nguy cơ
- Quản lý nguy cơ là
quá trình quyết định và thực hiện các biện pháp nhằm đạt được mức bảo hộ thích
hợp và không gây cản trở thương mại. Mục tiêu quản lý nguy cơ là nhằm đảm bảo
sự cân bằng giữa sự
mong
muốn của một quốc gia để giảm khả năng, tần suất xâm nhiễm của dịch bệnh và hậu
quả của chúng đối với hàng hóa nhập khẩu và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của hiệp định
thương mại quốc tế.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.1.5 Nguyên tắc
thông tin nguy cơ
- Thông tin nguy cơ
là quá trình kết hợp các thông tin và ý kiến liên quan đến các mối nguy về khả
năng tác động và sự quan tâm của các bên liên quan trong quá trình phân tích
nguy cơ, kết quả của đánh giá nguy cơ và các biện pháp quản lý nguy cơ được đề
xuất để đưa ra quyết định của nước xuất khẩu và nước nhập khẩu. Thông tin nguy cơ
là một quá trình lặp lại, đa chiều và được thực hiện từ khi bắt đầu tiến hành
phân tích nguy cơ và được duy trì trong suốt quá trình.
- Phải đưa ra một kế
hoạch về thông tin nguy cơ khi bắt đầu một phân tích nguy cơ.
- Thông tin nguy cơ
phải công khai, rõ ràng và được duy trì sau khi đã quyết định cho nhập khẩu sản
phẩm động vật.
- Các thành viên tham
gia trong thông tin nguy cơ gồm các nhà quản lý (thú y, y tế) và các thành phần
khác như nhóm các nhà sản xuất, chế biến sản phẩm động vật trong và ngoài nước,
nhóm trực tiếp chăn nuôi và nhóm sử dụng, tiêu dùng.
- Phải đảm bảo được
sự kết nối giữa giả thuyết, số liệu đầu vào và ước đoán nguy cơ trong quá trình đánh giá.
- Việc đánh giá nội
dung của thông tin nguy cơ để có được những góp ý mang tính khoa học và nhằm đảm
bảo các dữ liệu, thông tin, các biện pháp và các giả định đưa ra có hiệu quả và
đáng tin cậy nhất có thể thông qua hội đồng.
4.2
Phân tích nguy cơ
4.2.1 Khái quát
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Định danh mối nguy;
- Đánh giá nguy cơ;
- Quản lý nguy cơ;
- Thông tin nguy cơ.
Sơ đồ phân tích nguy
cơ được nêu trong Phụ lục A.
4.2.2 Phân tích định
tính nguy cơ
4.2.2.1 Định danh mối
nguy
Đưa ra danh mục yếu
tố nguy hại, nguồn gây bệnh có thể nhiễm vào các sản phẩm động vật nhập khẩu.
Sử dụng danh mục bệnh động vật quy định trong Bộ luật của OIE đối với động vật để
xác định từng
mối nguy
cụ thể đối với từng loại sản phẩm động vật trong quá trình phân tích. Ưu tiên
xem xét các bệnh ngoại lai lây lan nhanh, các bệnh gây hậu quả kinh tế nghiêm
trọng (tỷ lệ chết cao, bị cấm trong thương mại quốc tế) và các bệnh lây từ động
vật sang người.
Xác định sản phẩm động
vật có mang mầm bệnh ngoại lai hay không, bệnh đó hiện có lưu hành tại nước
xuất khẩu hay không.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tiến hành xem xét các
thông tin, năng lực thú y và quản lý động vật, tình hình dịch bệnh khác nhau
giữa các vùng địa lý, khả năng cung cấp những thông tin liên quan đến tình hình
dịch bệnh của nước xuất khẩu.
Trong quá trình đánh
giá, trường hợp thông tin không đủ hoặc chưa hợp lý, thực hiện:
- Liên hệ với cơ quan
Thú y có thẩm quyền của nước xuất khẩu để có thêm thông tin.
- Tiếp tục phân tích
những thông tin chưa rõ ràng để đưa ra những đánh giá cần thiết.
Tiến hành đối chiếu
các biện pháp kiểm dịch đối với từng loại bệnh riêng biệt theo quy định phù hợp
với các văn bản pháp lý của Việt Nam trên cơ sở hài hòa với quy định kiểm dịch
của nước xuất khẩu và phù hợp với Bộ luật của OIE, áp dụng các biện pháp kiểm
dịch thích hợp theo các quy định đó.
Kết quả của Định danh
nguy cơ là phải đưa ra một danh mục mối nguy trong đó nêu rõ tên bệnh, tác nhân
gây bệnh, tình hình dịch bệnh ở nước xuất và nước nhập. Kết luận xem đó có là
nguy cơ trong nhập khẩu sản phẩm có nguồn gốc động vật hay không; nếu xác định
là không có nguy cơ thì có thể không cần tiến hành các bước tiếp theo.
4.2.2.2 Đánh giá nguy
cơ,
theo sơ đồ nêu trong Phụ lục A.
4.2.2.2.1 Đánh giá sự
lây truyền
Đánh giá sự lây
truyền bằng cách:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Ước tính xác suất
nguy cơ.
- Lập sơ đồ chuỗi sự
kiện để xác định các khả năng sản phẩm động vật bị nhiễm các nhân tố gây hại
theo mô tả trong Phụ lục B.
Trong đánh giá sự lây
truyền cần xem xét và đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố sau đây:
- Yếu tố sinh học: đặc
tính của loại sản phẩm động vật, các đường lây truyền, độc tính của mầm bệnh,
bệnh lý, lâm sàng, khả năng kiểm tra và xét nghiệm.
- Yếu tố địa phương:
năng lực thú y, các chương trình giám sát và phòng chống dịch bệnh, các ca bệnh
mới nhiễm hay tỷ lệ lưu hành bệnh, các khu vực an toàn dịch bệnh, phân bố động
vật, phương thức chăn nuôi, các yếu tố thời tiết, môi trường.
- Yếu tố hàng hóa
(sản phẩm động vật): ngoài các yếu tố nêu trên cần xem xét thêm các yếu tố như đặc
tính của sản phẩm, các biện pháp kiểm dịch đã áp dụng trước đó.
Các thông tin trên
lấy từ các nguồn:
- Các chuyên gia thú
y, môi trường, sinh thái, thống kê…;
- Kết quả của các
phòng xét nghiệm thú y;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Các kết quả phân
tích nguy cơ nhập khẩu của các nước liên quan;
Các báo cáo dịch
bệnh, các chương trình giám sát phòng chống dịch bệnh động vật của cơ quan thú
y nước xuất khẩu.
4.2.2.2.2 Đánh giá sự
phơi nhiễm
Mô tả cách thức lây
nhiễm mầm bệnh cho người và động vật của nước nhập khẩu gây ra do các nguy cơ
từ việc nhập khẩu sản phẩm động vật và tính toán xác suất phơi nhiễm bằng biện
pháp định tính.
Đánh giá mối tương
quan giữa lượng mầm bệnh và sự nhiễm bệnh của động vật cảm nhiễm.
Mỗi một loại sản phẩm
động vật, mỗi một yếu tố nguy cơ (mầm bệnh) cần được xem xét và đánh giá riêng
biệt dựa trên các yếu tố sau:
Yếu tố sinh học:
- Đặc tính, độ ổn định,
tính truyền nhiễm, độc tính của mầm bệnh;
- Cách lây truyền của
bệnh: phơi nhiễm ngang (tiếp xúc trực tiếp, ăn, uống, hít thở, giao phối), phơi
nhiễm dọc;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Thực trạng tiêu thụ
và sử dụng sản phẩm động vật;
- Phân bố dân số;
- Các hoạt động văn
hóa, tập quán sinh hoạt;
- Tình hình chăn nuôi
và phương thức chăn nuôi;
- Đặc điểm địa lý và
môi trường. Yếu tố hàng hóa:
- Số lượng sản phẩm động
vật được nhập khẩu;
- Mục đích sử dụng
sản phẩm động vật nhập khẩu;
- Xử lý chất thải.
Nếu đánh giá phơi
nhiễm chứng minh được nguy cơ là không đáng kể, thì có thể dừng việc đánh giá.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
a) Mô tả hậu quả sự
phơi nhiễm của động vật và người với tác nhân gây bệnh và ước đoán xác suất xảy
ra. Kết quả của sự phơi nhiễm là sự ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe người và vật
nuôi, hậu quả xấu đối với môi trường và có thể ảnh hưởng đến kinh tế xã hội.
b) Mô tả những khả
năng hậu quả diễn ra khi bị phơi nhiễm và tính toán xác suất phát hiện của
chúng.
- Hậu quả trực tiếp:
+ Tác động của các
mối nguy đến động vật trong nước (nhiễm bệnh, chết hoặc giảm sản lượng);
+ Hậu quả sức khỏe
cộng đồng;
+ Ảnh hưởng đến môi
trường.
- Hậu quả gián tiếp:
+ Chi phí giám sát và
khống chế;
+ Chi phí đền bù;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.2.2.2.4 Ước lượng
nguy cơ
- Tính toán toàn bộ
nguy cơ có liên quan tới những mối nguy đã được xác định ban đầu;
- Đánh giá số đàn,
nhóm động vật và người có thể ảnh hưởng theo thời gian và quy mô khác nhau;
- Xác suất phân bố, độ
tin cậy và ý nghĩa khác;
- Mô tả sự khác nhau
của tất cả các yếu tố đầu vào;
- Phân tích sự phụ
thuộc và tương quan giữa các dữ liệu đầu vào.
4.2.2.3 Quản lý nguy
cơ
4.2.2.3.1 Lựa chọn
biện pháp quản lý
- Dựa vào quy định
của OIE, CODEX và các quy định hiện hành của Việt Nam và kết quả đánh giá nguy
cơ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.2.2.3.2 Biện pháp
quản lý nguy cơ
Nguy cơ được đánh giá
là không đáng kể thì không cần áp dụng các biện pháp quản lý kỹ thuật (kiểm
dịch) nào. Việc nhập khẩu sản phẩm động vật chỉ tuân theo các quy định quản lý
hành chính thương mại thông thường đã thỏa thuận.
Nguy cơ trong quá trình
đánh giá được kết luận từ thấp đến trung bình, xem xét lựa chọn các biện pháp:
- Xét nghiệm sản phẩm
động vật trước khi nhập khẩu;
- Lập danh mục các
sản phẩm động vật hạn chế nhập khẩu;
- Kết hợp cả hai biện
pháp quản lý trên;
- Lựa chọn vùng, khu
vực, cơ sở an toàn dịch bệnh để lựa chọn sản phẩm động vật nhập khẩu; Nguy cơ được
đánh giá là cao:
- Nếu không là bệnh
ngoại lai thì kết hợp các biện pháp như đã nêu trên đảm bảo độ tin cậy cao để
loại trừ những sản
phẩm động vật không đủ tiêu chuẩn.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.2.2.3.3 Áp dụng và
giám sát các biện pháp quản lý
Quá trình tiếp theo
sau khi quyết định lựa chọn biện pháp quản lý nguy cơ và đảm bảo biện pháp quản
lý nguy cơ là thích hợp. Trong quá trình áp dụng các biện pháp kiểm dịch phải
xem xét các thông tin nguy cơ để có các biện pháp hiệu chỉnh kịp thời. Các hiệu
chỉnh bao gồm:
- Thay thế hoặc bổ
sung các biện pháp kỹ thuật hiệu quả hơn (xét nghiệm, chẩn đoán, sử dụng vắc
xin, thuốc điều trị);
- Thay thế các biện
pháp quản lý kinh tế hơn;
- Áp dụng các biện
pháp khác thuận tiện hơn cho thương mại (thời gian chờ đợi ngắn hơn, số lượng
nhiều hơn).
4.2.2.4 Thông tin
nguy cơ
- Thông tin nguy cơ
là một nội dung xuyên suốt quá trình thực hiện một phân tích nguy cơ.
- Xác định rõ các đơn
vị liên quan, trách nhiệm cụ thể của từng đơn vị và cách thức, phương pháp trao
đổi thông tin khi cần thiết.
- Cập nhật các thông
tin, tiêu chuẩn mới của quốc gia và các tổ chức quốc tế (OIE, WTO, FAO, WHO).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.2.3.1 Khái quát
Phân tích định lượng
nguy cơ là một quá trình bao gồm các hợp phần tương tự như phân tích định tính
nguy cơ. Tuy nhiên, trong phân tích định lượng nguy cơ thì các dữ liệu được thể
hiện cụ thể bằng các con số, có thể tính toán được. Trong đánh giá nguy cơ định
tính, khả năng lây truyền, phơi nhiễm đối với mầm bệnh và mức độ hậu quả nếu
dịch bệnh xảy ra được mô tả bằng các đại lượng định tính như: cao, trung bình,
thấp, rất thấp hoặc không đáng kể. Mặc dù phân tích định tính nguy cơ đã chứng
tỏ có giá trị và hiệu quả cho phần lớn các trường hợp nhập khẩu sản phẩm động
vật, tuy nhiên trong một số trường hợp vẫn cần phải định lượng cụ thể để tìm
hiểu rõ hơn về các nguy cơ hoặc so sánh để lựa chọn các biện pháp kiểm dịch
hiệu quả.
4.2.3.2 Các phương
pháp phân tích định lượng thông dụng
Phân tích định lượng
là việc xây dựng mô hình toán học trong đó các thông tin đầu vào và đầu ra được
thể hiện bằng số.
Đối với các mô hình đơn
giản, khi số liệu đầu vào ít thì người ta sử dụng phương pháp đánh giá ước tính
giá trị điểm. Để thực hiện việc đánh giá này các công thức toán học được xây
dựng sẵn, các số liệu đầu vào được dự tính và một loạt các kết quả thu được chỉ
ra các mức nguy cơ khi nhập khẩu sản phẩm động vật trong các bối cảnh khác
nhau. Các mô hình đơn giản này có thể thực hiện được bằng cách tính toán thủ
công hoặc máy tính đơn giản.
Trong các bối cảnh
phức tạp hơn khi có nhiều yếu tố, nhiều số liệu đầu vào ảnh hưởng đến kết quả đầu
ra thì mô hình toán học xác suất phức tạp hơn sử dụng các phân bố xác suất đầu
vào để xác định các phân bố đầu ra. Đối với các mô hình xác suất phức tạp loại
này thì cần có sự hỗ trợ của các phần mềm chuyên biệt trên máy tính.
4.2.3.3 Những điều
lưu ý khi xây dựng mô hình đánh giá nguy cơ định lượng
4.2.3.3.1 Xác định
phạm vi đánh giá nguy cơ
Xác định rõ câu hỏi
cần giải đáp là gì, vấn đề cụ thể như loại hàng hóa là sản phẩm động vật, nước
xuất khẩu với tình hình dịch bệnh cụ thể, với số lượng xác định thì khi nhập sẽ
có nguy cơ gây lây lan dịch bệnh là bao nhiêu. Cần nêu rõ đơn vị tính ví dụ:
nguy cơ có một đơn vị sản phẩm động vật mang mầm bệnh trên tổng số sản phẩm động
vật nhập khẩu mỗi năm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tổng đàn trong nước
xuất khẩu, một phần của tổng đàn, một vùng an toàn dịch bệnh và quần thể động
vật có phơi nhiễm với các tác nhân gây hại khi nhập khẩu sản phẩm động vật. Xác
định số lượng sản phẩm động vật xuất khẩu.
4.2.3.3.3 Mô tả mô
hình
Tương tự như mô tả mô
hình đường lây truyền và phơi nhiễm như phân tích định tính. Việc mô tả này
giúp việc phân tích định lượng về các mặt sau:
- Xác định các biến
số được xem xét;
- Xác định các mối
tương quan giữa các biến số;
- Đảm bảo có mối liên
quan lô gic về thời gian và không gian;
- Cung cấp khung xây
dựng mô hình toán học;
- Đảm bảo những ước
lượng được tính toán đầy đủ;
- Xác định rõ ràng
các vấn đề cần lưu ý;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4.2.3.3.4 Xem xét độc
lập giữa các biến số
Một số các tính toán
trong đánh giá nguy cơ dựa trên giả định các biến số độc lập với nhau. Ví dụ
nếu tính toán xác suất có ít nhất một đơn vị hàng hóa bị nhiễm bệnh trong một
lô gồm n đơn vị lấy ngẫu nhiên từ 1 lô sản phẩm, với giả định các đơn vị
hàng hóa đều độc lập, không phụ thuộc vào những hàng hóa khác thì:
P
(D+≥1) = 1 - (1 - p)n
Trong đó p là
tỷ lệ ước tính (theo tài liệu, số liệu thống kê lưu giữ trong quá khứ)
Nếu xem xét k đơn
vị hàng hóa với số lượng như nhau từ các lô khác nhau thì xác suất có một đơn
vị
sản phẩm động vật bị
bệnh sẽ là:
P
(D+≥1) = 1- [1 - HP x
(1 - (1 - p)n)]k
Trong đó:
p là tỷ lệ ước tính
(theo tài liệu, số liệu thống kê lưu giữ trong quá khứ);
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Công thức trên tính
cho các lô hàng với giả định là tỷ lệ nhiễm mầm bệnh trong lô hàng như nhau và
các lô hàng độc lập với nhau. Trong thực tế ít khi các lô hàng có tỷ lệ nhiễm
mầm bệnh giống nhau, do đó các tỷ lệ khác nhau sẽ được đưa vào tính toán tức là
có xem xét các tỷ lệ một cách độc lập. Khi đó sự ước tính nguy cơ sẽ sát thực
tế hơn so với việc bỏ qua không tính độc lập.
4.2.3.4 Sự tương quan
giữa các biến số
Trong một số trường
hợp thì giữa hai hoặc nhiều các biến số có sự tương quan (không độc lập) và lúc
đó xác suất kết hợp tính toán theo cách bình thường sẽ không đúng và mô hình sẽ
tạo nên các bối cảnh không hợp lý. Khi xây dựng các mô hình trong phân tích định
lượng cố gắng lựa chọn hoặc thiết kế sao cho các biến số đầu vào là các biến độc
lập.
4.2.3.5 Số liệu và
thông tin sử dụng cho mô hình
Số liệu nói chung khi
sử dụng cho đầu vào của mô hình phân tích định lượng phải đảm bảo một số điều
kiện sau:
- Phải có đầy đủ các
số liệu đại diện cho loại hàng hóa là sản phẩm động vật để ước tính giá trị cho
các thông số của các biến số.
- Kích thước mẫu phải
đạt các yêu cầu tối thiểu.
- Số liệu từ các
chủng loại hàng hóa khác có thể sử dụng được khi loại hàng hóa là đối tượng đánh
giá không có sẵn số liệu.
CHÚ THÍCH: Trong đánh
giá nguy cơ nhập khẩu sản phẩm động vật thường xảy ra việc thiếu số liệu từ các
nước xuất khẩu. Lúc đó người thực hiện đánh giá nguy cơ phải sử dụng số liệu
không đầy đủ hoặc tham khảo chuyên gia.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Phụ lục A
(Quy
định)
Sơ đồ phân tích và đánh giá nguy cơ
A.1 Sơ đồ phân tích nguy cơ
A.2 Sơ đồ đánh giá nguy cơ
Phụ lục B
(Quy
định)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Thư
mục tài liệu tham khảo
[1] Risk Analysis,
Section 1.3, Part 1. Terrestrial Animal Health Code 2006.
[2] Handbook on
Import Risk Analysis for Animals and Animal Products. Quantitative risk
assessment.
OIE
Code.
[3] WTO’s Agreement
on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures.
[4] Animal Health Risk
Analysis Framework for Biotechnology. Derived Animals. Canadian Food Inspection Agency.
[5] The
importation into New Zealand of meat and meat products: A review of the risks
to animal health. Stuart C.MacDiarmid National Adviser. Ministry of
Agriculture and Forestry. Wellington, New Zealand.
[6] Import Risk
Analysis. Biosecurity Authority, Ministry of Agriculture and Forestry.
Wellington, New
Zealand.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
[9] Final report
on Risk Analysis Frameworks and Practices for Vietnam. Ulrich Kihm, et
al, 2007.