Hiện nay, Tiêu chuẩn Việt Nam nào quy định về máy biến áp điện lực, cụ thể là mức cách điện và thử nghiệm điện môi và khoảng cách ly? Cụ thể như thế nào? – Thu Hiền (Thanh Hóa).
>> Danh sách văn bản Trung ương cập nhật ngày 23/10/2023
>> Thủ tục quyết định đưa cơ sở phá dỡ tàu biển vào hoạt động từ ngày 27/11/2023
Hiện nay, đang áp dụng Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6306-3:2006: Mức cách điện và thử nghiệm điện môi và khoảng cách ly. Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6306-3:2006 có những nội dung đáng chú ý sau đây:
Các tài liệu viện dẫn sau đây rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm ban hành thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm ban hành thì áp dụng phiên bản mới nhất. Tuy nhiên, các bên có thỏa thuận dựa trên tiêu chuẩn này cần nghiên cứu khả năng áp dụng phiên bản mới nhất của các tài liệu liệt kê dưới đây.
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6306-1 (IEC 60076-1), Máy biến áp điện lực – Phần 1: Qui định chung.
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6989-1 (CISPR 16-1), Qui định đối với phương pháp và thiết bị đo nhiễu tần số radio và đo miễn nhiễm – Thiết bị đo nhiễu và đo miễn nhiễm tần số radio.
IEC 60050 (421), International Electrotechnical Vocabulary (IEV) – Chapter 421: Power transformers and reactors (Từ vựng kỹ thuật điện quốc tế (IEV) – Chương 421: Máy biến áp điện lực và cuộn kháng).
IEC 60060-1, High-voltage test techniques – Part 1: General definitions and test requirements (Kỹ thuật thử nghiệm cao áp – Phần 1: Định nghĩa chung và các yêu cầu thử nghiệm).
IEC 60060-2, High-voltage test techniques – Part 2: Measuring systems (Kỹ thuật thử nghiệm cap áp – Phần 2: Hệ thống đo).
IEC 60071-1:1993, Insulation coordination – Part 1: Definitions, principles and rules (Cách điện phối hợp – Phần 1: Định nghĩa, qui định và qui tắc).
IEC 60071-2:1976, Insulation coordination – Part 2: Application guide (Cách điện phối hợp – Phần 2: Hướng dẫn áp dụng).
IEC 60137:1995, Bushings for alternating voltages above 1 000 V (Các sứ xuyên dùng cho điện áp xoay chiều trên 1 000 V).
IEC 60270, Partial discharge measurements (Phép đo phóng điện cục bộ).
IEC 60076-4, Power transformenrs – Guide to the lightning impulse and switching impulse testing – Power transformenrs and reactors (Máy biến áp điện lực – Hướng dẫn thử nghiệm xung sét và xung đóng cắt – Máy biến áp điện lực và cuộn kháng).
IEC 60790, Oscilloscopes and peak voltmeters for impulse tests (Đồng hồ đo điện áp đỉnh và máy hiện sóng dùng cho thử nghiệm xung).
IEC 61083-1, Digital recorders for measurements in high-voltage impulse tests – Part 2: Evaluation of software used for the determination of the parameters of impulse waveforms (Bộ ghi số dùng cho phép đo trong thử nghiệm xung điện áp cao – Phần 2: Đánh giá phần mềm sử dụng cho việc xác định các tham số của xung dạng sóng).
Toàn văn File Word Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật cùng các văn bản hướng dẫn (đang có hiệu lực thi hành) |
Ảnh chụp một phần Lược đồ Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật 2006
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6306-3:2006 áp dụng các định nghĩa dưới đây. Các thuật ngữ khác được sử dụng có ý nghĩa như đã chỉ ra trong TCVN 6306-1 (IEC 60076-1) hoặc IEC 60050 (421).
- Điện áp cao nhất dùng cho thiết bị Um có thể đặt lên cuộn dây máy biến áp (highest voltage for equipment Um applicable to a transformer winding): Điện áp pha-pha hiệu dụng cao nhất trong hệ thống ba pha mà cuộn dây máy biến áp được thiết kế phù hợp với cách điện của nó.
- Mức cách điện danh định (rated insulation level): Một tập hợp các điện áp chịu thử đặc trưng cho độ bền điện của cách điện.
- Mức cách điện tiêu chuẩn (standard insulation level): Mức cách điện danh định, các điện áp chịu thử tiêu chuẩn kết hợp với Um được khuyến cáo trong bảng 2 và bảng 3 của IEC 60071-1.
- Cách điện đồng nhất của cuộn dây máy biến áp (uniform insulation of a transformer winding): Cách điện của cuộn dây máy biến áp khi tất cả các đầu dây của nó được nối đến các đầu nối có cùng mức cách điện danh định.
- Cách điện không đồng nhất của cuộn dây máy biến áp (non-uniform insulation of a transformer winding): Cách điện của cuộn dây máy biến áp khi có một đầu nối trung bình tính dùng để nối đất trực tiếp hoặc gián tiếp, và được thiết kế với mức cách điện thấp hơn mức ấn định cho đầu nối pha.
Các yêu cầu cách điện đối với máy biến áp điện lực và các thử nghiệm cách điện tương ứng được chia ra có liên quan đến các cuộn dây cụ thể và các đầu nối của chúng.
Đối với máy biến áp ngâm trong dầu, các yêu cầu này chỉ áp dụng cho cách điện bên trong. Bất cứ yêu cầu hoặc các thử nghiệm bổ sung nào liên quan đến cách điện bên ngoài được cho là cần thiết đều phải có điều kiện thỏa thuận giữa nhà cung cấp và người mua, kể cả các thử nghiệm điển hình trên một kiểu kết cấu phù hợp.
Nếu người mua dự định đầu nối máy biến áp theo cách có thể làm giảm khe hở không khí tạo ra bởi chính máy biến áp thì điều này phải được chỉ ra trong bản yêu cầu.
Khi một máy biến áp loại ngâm trong dầu được qui định để vận hành ở độ cao lớn hơn 1 000m so với mực nước biển, khe hở không khí phải được thiết kế phù hợp. Khi đó có thể cần phải chọn sứ xuyên được thiết kế với mức cách điện cao hơn mức qui định cho cách điện bên trong của cuộn dây máy biến áp, xem điều 16 của tiêu chuẩn này và 4.2 của IEC 60137.
Sứ xuyên phải chịu thử nghiệm thường xuyên và thử nghiệm điển hình riêng lẻ theo IEC 60137 để kiểm tra cách điện pha-đất của chúng, cách điện bên trong cũng như cách điện bên ngoài.
Giả định rằng sứ xuyên và bộ điều chỉnh theo nấc được qui định, thiết kế và thử nghiệm phù hợp với các tiêu chuẩn IEC liên quan. Tuy nhiên, thử nghiệm cách điện trên máy biến áp hoàn chỉnh có tác dụng kiểm tra việc ứng dụng và lắp đặt đúng các phần tử này.
Thông thường thử nghiệm cách điện phải được thực hiện tại xưởng chế tạo của nhà cung ứng ở nhiệt độ xấp xỉ nhiệt môi trường nhưng ít nhất là ở 10 0C.
Máy biến áp phải được lắp hoàn chỉnh như khi vận hành gồm cả các thiết bị giám sát. Tuy nhiên, không nhất thiết phải lắp các phần tử không làm ảnh hưởng đến độ bền điện của cách điện bên trong, ví dụ như thiết bị làm mát bên ngoài.
Nếu máy biến áp không đáp ứng được yêu cầu thử nghiệm của nó và bị hư hỏng một sứ xuyên thì cho phép tạm thời thay sứ này bằng một sứ xuyên khác và tiếp tục thử nghiệm trên máy biến áp đến khi hoàn thành. Một trường hợp đặc biệt nảy sinh đối với các thử nghiệm cho phép đo phóng điện cục bộ, đó là một số loại sứ xuyên cao áp thông dụng gây ra những khó khăn vì mức phóng điện cục bộ của chúng trong chất điện môi tương đối cao. Khi các sứ xuyên này được người qui định, cho phép thay chúng bằng sứ xuyên loại không có phóng điện cục bộ trong quá trình thử nghiệm máy biến áp, xem phụ lục A.
Máy biến áp đấu nối với hộp cáp hay đấu nối trực tiếp đến hệ thống lắp đặt SF6 có vỏ bọc kim loại thì cần thiết sao cho có thể đấu nối tạm thời dùng để thử nghiệm cách điện bằng cách sử dụng các sứ xuyên tạm thời, nếu cần. Bằng thỏa thuận, có thể thay sứ xuyên dầu/SF6 bằng sứ xuyên dầu/không khí thích hợp.
Khi nhà cung cấp dự định sử dụng các phần tử phi tuyến hoặc các chống sét, lắp bên trong hoặc bên ngoài máy biến áp, để hạn chế quá điện áp quá độ truyền tới, điều này phải tạo được chú ý cho người mua trong đơn đặt hàng và cần được chỉ ra ở sơ đồ mạch đi dây trên tấm thông số đặc trưng của máy biến áp.