LAO ĐỘNG - TIỀN LƯƠNG

Thử việc nhưng không ký hợp đồng, có trái luật không?

Thúy Vy

08:56 17/02/22

Trước khi xác lập mối quan hệ lao động, người lao động phải trải qua thời gian thử việc để biết được bản thân có thựa sự phù hợp với công việc này hay không? Vậy thỏa thuận thử việc có bắt buộc phải ký hợp đồng hay không?

>> Trợ cấp mất việc có tính thuế thu nhập cá nhân không?

>> Trợ cấp mất việc làm: Điều kiện và mức hưởng

Thử việc nhưng không ký hợp đồng, có trái luật không?

1) Có bắt buộc phải ký hợp đồng khi thử việc không?

Tại khoản 1 Điều 24 Bộ luật lao động 2019 quy định về thử việc như sau:

Điều 24. Thử việc

1. Người sử dụng lao động và người lao động có thể thỏa thuận nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận về thử việc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc.

Theo đó, NLĐ và NSDLĐ có thể thỏa thuận nội dung thử việc trong hợp đồng lao động hoặc giao kết hợp đồng thử việc. Tuy nhiên, Bộ luật lao động lại không quy định hình thức của hợp đồng thử việc.

Điều 14 Bộ luật này, hợp đồng lao động có thể được giao kết dưới 03 hình thức: văn bản, lời nói, dữ liệu điện tử. Trong đó, với hợp đồng lao động bằng lời nói chỉ được áp dụng đối với hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng nhưng với trường hợp này người lao động sẽ không phải thử việc.

Do đó, trường hợp lựa chọn thỏa thuận thử việc tại HĐLĐ, các bên sẽ phải giao kết hợp đồng bằng văn bản hoặc thông qua dữ liệu điện tử. Còn nếu giao kết hợp đồng thử việc, các bên được tùy chọn hình thức của hợp đồng.

Như vậy,trong quá trình thử việc không bắt buộc các bên phải giao kết hợp đồng mà vẫn có thể thỏa thuận bằng miệng. Cho dù cho thỏa thuận thử việc bằng miệng nhưng không ký hợp đồng cũng không bị coi là trái luật.

2) Những rủi ro khi NLĐ không thỏa thuận hợp đồng thử việc

Theo phân tích trên, thỏa thuận bằng miệng khi thử việc mà không giao kết hợp đồng thử việc không bị coi là trái luật. Tuy nhiên, khi thỏa thuận bằng miệng thì NLĐ sẽ gặp phải những rủi ro, chẳng hạn:

- Bị xâm phạm các quyền lợi chính đáng trong thời gian thử việc

Căn cứ BLLĐ 2019, trong thời gian thử việc người lao động sẽ được hưởng các quyền lợi sau:

Đảm bảo về thời gian thử việc: Không quá 180 ngày với công việc của người quản lý doanh nghiệp; không quá 60 ngày với công việc cần trình độ cao đẳng trở lên; không quá 30 ngày với công việc cần trình độ trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ; không quá 06 ngày làm việc với công việc khác (Điều 25).
Lương thử việc: Được trả ít nhất 85% tiền lương cho công việc làm thử (Điều 26).
Ngoài ra cũng được đảm bảo về thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi,…

Tuy nhiên nếu các bên chỉ thỏa thuận miệng về vấn đề thử việc, những quyền lợi trên của người lao động sẽ rất dễ bị vi phạm do không có căn cứ chứng minh thỏa thuận trước đó. Có nhiều trường hợp, NSDLĐ chỉ trả 80% lương cho người lao động hoặc kéo dài thời gian thử việc so với quy định,…

- Không có căn cứ để giải quyết khi tranh chấp

Do không có các giấy tờ ràng buộc về mặt pháp lý, nếu người lao động nghỉ việc khi đang thử việc, NSDLĐ thường sẽ từ chối trả lương và người lao động sẽ không thể nhận được các quyền lợi liên quan khác. Khi đó, người lao động sẽ gặp khó khăn khi phải chứng minh trước cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp bởi họ không hề có một văn bản pháp lý nào chứng minh rằng mình đã thử việc ở doanh nghiệp này. Đây là một thiệt thòi lớn khi NLĐ thử việc mà không giao kết hợp đồng

Mặc dù pháp luật không bắt buộc về việc ký hợp đồng trong thời gian thử việc nhưng để đảm bảo quyền và lợi ích của bản thân, người lao động cần hết sức lưu ý và có quyền yêu cầu ký hợp đồng thử việc bằng văn bản để có cơ sở bảo vệ quyền lợi của mình.

- Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của Pháp luật doanh nghiệp. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email khoinghiep@thuvienphapluat.vn.

- Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo;

- Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc.