Gia đình hai vợ, một chồng có được không?

Luật gia Trần Thị Thanh Tình - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định cấm các hành vi sau đây: "Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ” (điểm c khoản 2 Điều 5).

Nghị định số 110/2013/NĐ-CP của Chính phủ ngày 24.09.2013 quy đinh, phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: "b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác; c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ" (điểm b và điểm c khoản 1 Điều 48).

Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 (BLHS), quy định: “Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm” (khoản 1 Điều 147).

Thông tư Số: 01/2001/TTLT-BTP-BCA - TANDTC-VKSNDTC, chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này trong trường hợp sau đây: “Hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng gây hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả nghiêm trọng có thể là làm cho gia đình của một hoặc cả hai bên tan vỡ dẫn đến ly hôn, vợ hoặc chồng, con vì thế mà tự sát,...”.

Trường hợp anh nêu, mặc dù được sự đồng ý của vợ anh, nhưng việc anh sống chung đồng thời với vợ và người phụ nữ khác không những phá vỡ thuần phong mỹ tục Việt Nam, mà còn là hành vi vi phạm quy định của pháp luật về chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Người vi phạm (anh và người phụ nữ sống chung) có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự, tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Chúng tôi giả thiết, hành vi vi phạm này của anh chưa tới mức gây hậu quả nghiêm trọng (làm cho gia đình của một hoặc cả hai bên tan vỡ dẫn đến ly hôn, vợ hoặc chồng, con vì thế mà tự sát,...), thì anh và người phụ nữ vi phạm vẫn bị phạt theo quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều 48 nghị định 110/2013/NĐ-CP.