Công chức cấp xã buộc phải có trình độ đại học trở lên đúng không?

Nội dung chính

• Công chức cấp xã buộc phải có trình độ đại học trở lên đúng không?
• Biên chế cán bộ, công chức cấp xã định hướng như thế nào?
• Quản lý và bố trí biên chế khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp theo nguyên tắc nào?

Công chức cấp xã buộc phải có trình độ đại học trở lên đúng không?

Căn cứ tại tiết 1 tiểu mục 2 Mục B Công văn 11/CV-BCĐ năm 2025 về tiêu chuẩn chung đối với công chức cấp xã như sau:

I. Đối với công chức cấp xã (gồm: Công chức giữ chức danh Trưởng phòng và tương đương, Phó Trưởng phòng và tương đương và công chức chuyên môn, nghiệp vụ)

1. Tiêu chuẩn chung[1]

1.1. Tiêu chuẩn về chính trị tư tưởng và phẩm chất đạo đức

a) Có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm vững và am hiểu sâu đường lối, chủ trương của Đảng; trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân;

b) Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của công chức theo quy định của pháp luật; nghiêm túc chấp hành sự phân công nhiệm vụ của cấp trên; tuân thủ pháp luật,

c) Tận tụy, trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, khách quan, công tâm và gương mẫu trong thực thi công vụ; lịch sự, văn hóa và chuẩn mực trong giao tiếp, phục vụ nhân dân;

d) Có lối sống và sinh hoạt lành mạnh, khiêm tốn, đoàn kết; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; không lợi dụng việc công để mưu cầu lợi ích cá nhân; không quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực;

đ) Có ý thức học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất, trình độ, năng lực.

1.2. Tiêu chuẩn về trình độ đào tạo

Có trình độ chuyên môn đại học trở lên cơ bản phù hợp lĩnh vực công tác của vị trí việc làm được bố trí hoặc có kinh nghiệm thực tiễn liên quan vị trí việc làm.

[...]

3. Tiêu chuẩn đối với công chức chuyên môn, nghiệp vụ ở cấp xã (không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý)

Cán bộ, công chức cấp xã được bầu hoặc tuyển dụng và xếp lương theo trình độ đào tạo như công chức hành chính quy định tại Nghị định số 33/2023/NĐ-CP nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện quy định tại khoản 1 mục II này thì được bố trí vào vị trí việc làm của công chức ở cấp xã mới và xếp ngạch công chức hành chính ở bậc và hệ số lương hiện hưởng, không phải thực hiện thủ tục tiếp nhận vào làm công chức.

Trường hợp cán bộ, công chức cấp xã đang được cơ quan có thẩm quyền cử đi đào tạo trình độ đại học để đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm đảm nhận, thì được cơ quan quản lý công chức xem xét, bố trí vào vị trí việc làm ở cấp xã mới cho phù hợp; đồng thời tiếp tục tham gia đào tạo cho đến khi tốt nghiệp theo đúng quy định. Đối với công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số hoặc công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn chưa đạt trình độ chuyên môn đại học cần xem xét năng lực, tín nhiệm, kinh nghiệm thực tiễn bố trí việc làm phù hợp; đồng thời phải được chuẩn hóa trình độ đại học sau 5 năm kể từ khi thành lập đơn vị hành chính cấp xã mới.

[...]

Như vậy Công chức cấp xã buộc phải có trình độ đại học trở lên cơ bản phù hợp lĩnh vực công tác của vị trí việc làm được bố trí hoặc có kinh nghiệm thực tiễn liên quan vị trí việc làm.

Tuy nhiên Đối với công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số hoặc công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn chưa đạt trình độ chuyên môn đại học cần xem xét năng lực, tín nhiệm, kinh nghiệm thực tiễn bố trí việc làm phù hợp; đồng thời phải được chuẩn hóa trình độ đại học sau 5 năm kể từ khi thành lập đơn vị hành chính cấp xã mới.

Công chức cấp xã buộc phải có trình độ đại học trở lên đúng không? (Hình từ Internet)

Biên chế cán bộ, công chức cấp xã định hướng như thế nào?

Căn cứ tại tiết b tiểu mục 1 Mục 2 Công văn 11/CV-BCĐ năm 2025 về biên chế cán bộ, công chức cấp xã định hướng như sau:

- Trước mắt, giữ nguyên số lượng biên chế cán bộ, công chức của cấp huyện, cấp xã hiện có để bố trí làm việc tại cấp xã và thực hiện việc rà soát, tinh giản biên chế đối với cán bộ, công chức cấp xã không đủ tiêu chuẩn theo quy định nhằm cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm trong thời hạn 05 năm cơ bản theo đúng quy định của Chính phủ.

- Dự kiến định hướng tạm thời về bố trí khung biên chế đối với các đơn vị hành chính cấp xã như sau:

Khung biên chế của một chính quyền cấp xã khoảng 32 biên chế (không bao gồm biên chế khối đảng, đoàn thể và không bao gồm biên chế của Ban Chỉ huy quân sự cấp xã) bố trí tại các vị trí sau:

(1) Lãnh đạo Hội đồng nhân dân: Gồm 01 Chủ tịch, 01 Phó Chủ tịch (trong đó có 01 chuyên trách).

(2) Lãnh đạo Ủy ban nhân dân: Gồm 01 Chủ tịch, 02 Phó Chủ tịch.

(3) 02 Ban của Hội đồng nhân dân: Gồm 02 Trưởng ban do Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy xã kiêm nhiệm, 02 Phó Trưởng ban chuyên trách và 02 công chức.

(4) 03 Phòng chuyên môn của Ủy ban nhân dân:

+ Mỗi phòng có 02 công chức lãnh đạo, quản lý chuyên trách.

+ Công chức phòng chuyên môn: 04 công chức/phòng (tổng số 12 biên chế công chức).

(5) Trung tâm Phục vụ hành chính công: 01 Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân kiêm Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công; 01 Phó Giám đốc chuyên trách và 05 công chức (trường hợp thực hiện mô hình Trung tâm hành chính công 01 cấp do cấp tỉnh bố trí người làm việc cho phù hợp).

Tiêu chí xác định biên chế cán bộ, công chức cấp xã:

(1) Mỗi đơn vị hành chính cấp xã bình quân tạm thời bố trí 32 biên chế/xã.

(2) Đối với đơn vị hành chính cấp xã có quy mô dân số[5] từ trên 16.000 dân: (i) Xã, phường miền núi, vùng cao, cứ tăng 1.000 dân được bố trí thêm 01 biên chế công chức; đối với xã, phường, đặc khu vùng khác cứ tăng 2.000 dân được bố trí thêm 01 biên chế công chức và bố trí không quá 50 biên chế/xã và 70 biên chế/phường, đặc khu.

(3) Cấp xã là 01 đơn vị hành chính giữ nguyên (không thực hiện sắp xếp) thì khuyến khích không thành lập phòng chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã.

(4) Đối với Đặc khu Phú Quốc (có diện tích lớn, dân số đông) thì được tổ chức không quá 05 phòng chuyên môn và trước mắt, giữ nguyên số lượng biên chế hiện có; đồng thời, sau khi cơ quan có thẩm quyền xác định biên chế sau 05 năm thì thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ để bảo đảm đúng số lượng quy định.

Trường hợp đơn vị hành chính xã có quy mô dân số lớn từ trên 60.000 dân thì được xem xét tổ chức thêm 1 phòng chuyên môn.

Đối với đơn vị hành chính cấp xã không tổ chức phòng chuyên môn thì được tăng 01 Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã và bố trí chức danh cán bộ, công chức theo vị trí việc làm không quá 25 biên chế/xã (bao gồm cán bộ cấp xã và công chức cấp xã theo quy định của Chính phủ); đồng thời thực hiện điều chỉnh biên chế (so với biên chế tiêu chuẩn 32 biên chế/xã) cho đơn vị hành chính cấp xã khác có quy mô dân số, diện tích tự nhiên lớn, phát triển kinh tế trọng điểm của địa phương.

Năm 2026, Bộ Nội vụ phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương xây dựng khung tiêu chí xác định biên chế; căn cứ vào khung tiêu chí xác định biên chế đối với các xã, phường, đặc khu và tổng số biên chế được cấp có thẩm quyền giao đối với từng địa phương, các địa phương chủ động quyết định việc điều phối, cân đối, quyết định giao biên chế đối với từng đơn vị hành chính cấp xã cho phù hợp với điều kiện, đặc điểm của từng đơn vị hành chính, bảo đảm sau 05 năm sẽ giảm về số biên chế theo quy định của cấp có thẩm quyền.

Quản lý và bố trí biên chế khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp theo nguyên tắc nào?

Căn cứ tại Mục 1 Công văn 09/CV-BCĐ năm 2025 về nguyên tắc quản lý và bố trí biên chế khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp như sau:

[1] Việc quản lý, bố trí biên chế bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan, tổ chức, đơn vị; yêu cầu của vị trí việc làm, cải cách hành chính gắn với tinh giản biên chế và cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ, bảo đảm tinh, gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

[2] Trong giai đoạn sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính các cấp, triển khai mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, trước mắt, cơ bản giữ nguyên số lượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động hợp đồng hiện có tại cơ quan, tổ chức, đơn vị để sắp xếp, bố trí công tác tại cơ quan, tổ chức, đơn vị tương ứng hoặc bố trí công tác tại cấp xã. Sau đó, thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ theo lộ trình, bảo đảm trong thời hạn 05 năm cơ bản số lượng biên chế thực hiện theo đúng quy định.

[3] Trường hợp trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, cán bộ, công chức, viên chức có nguyện vọng nghỉ hưu trước tuổi và thôi việc hoặc không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ hoặc không đủ tiêu chuẩn cán bộ, công chức (cấp xã mới) theo quy định của Luật Cán bộ, công chức sửa đổi (đang trình Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV thông qua) thì cấp ủy, chính quyền địa phương cho nghỉ theo đúng chính sách của Chính phủ nhằm kết hợp cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Trường hợp cán bộ, công chức, viên chức có nguyện vọng nghỉ ngay trước khi vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp thì cấp ủy, chính quyền địa phương xem xét, quyết định để công chức, viên chức nghỉ việc ngay vẫn hưởng lương cho đến thời điểm được hưởng chính sách, chế độ theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 67/2025/NĐ-CP) từ ngày 01/7/2025.