Quan hệ lao động là gì? Quan hệ lao động được xây dựng như thế nào?

Nội dung chính

• Quan hệ lao động là gì?
• Quan hệ lao động được xây dựng như thế nào?
• Các quan hệ pháp luật lao động được điều chỉnh là những quan hệ nào?

Quan hệ lao động là gì?

Căn cứ tại Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định về định nghĩa quan hệ lao động như sau:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Bộ luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

[...]

4. Tổ chức đại diện người sử dụng lao động là tổ chức được thành lập hợp pháp, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động trong quan hệ lao động.

5. Quan hệ lao động là quan hệ xã hội phát sinh trong việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa người lao động, người sử dụng lao động, các tổ chức đại diện của các bên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Quan hệ lao động bao gồm quan hệ lao động cá nhân và quan hệ lao động tập thể.

6. Người làm việc không có quan hệ lao động là người làm việc không trên cơ sở thuê mướn bằng hợp đồng lao động.

[...]

Như vậy, quan hệ lao động là quan hệ xã hội phát sinh trong việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa người lao động, người sử dụng lao động, các tổ chức đại diện của các bên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Quan hệ lao động bao gồm quan hệ lao động cá nhân và quan hệ lao động tập thể.

Quan hệ lao động là gì? Quan hệ lao động được xây dựng như thế nào? (Hình từ Internet)

Quan hệ lao động được xây dựng như thế nào?

Căn cứ theo Điều 7 Bộ luật Lao động 2019 có quy định về việc xây dựng quan hệ lao động như sau:

Điều 7. Xây dựng quan hệ lao động

1. Quan hệ lao động được xác lập qua đối thoại, thương lượng, thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau.

2. Người sử dụng lao động, tổ chức đại diện người sử dụng lao động và người lao động, tổ chức đại diện người lao động xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định với sự hỗ trợ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

3. Công đoàn tham gia cùng với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hỗ trợ xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định; giám sát việc thi hành quy định của pháp luật về lao động; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.

4. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các tổ chức đại diện của người sử dụng lao động khác được thành lập theo quy định của pháp luật có vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, tham gia xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định.

Như vậy, quan hệ lao động được xây dựng cụ thể như sau:

- Quan hệ lao động được xác lập qua đối thoại, thương lượng, thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau.

- Người sử dụng lao động, tổ chức đại diện người sử dụng lao động và người lao động, tổ chức đại diện người lao động xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định với sự hỗ trợ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

- Công đoàn tham gia cùng với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hỗ trợ xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định; giám sát việc thi hành quy định của pháp luật về lao động; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.

- Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các tổ chức đại diện của người sử dụng lao động khác được thành lập theo quy định của pháp luật có vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, tham gia xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định.

Các quan hệ pháp luật lao động được điều chỉnh là những quan hệ nào?

Căn cứ theo Điều 1 Bộ luật Lao động 2019 quy định về phạm vi điều chỉnh như sau:

Điều 1. Phạm vi điều chỉnh

Bộ luật Lao động quy định tiêu chuẩn lao động; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của người lao động, người sử dụng lao động, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, tổ chức đại diện người sử dụng lao động trong quan hệ lao động và các quan hệ khác liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động; quản lý nhà nước về lao động.

Theo đó, pháp luật lao động điều chỉnh các quan hệ lao động bao gồm:

- Quan hệ lao động cá nhân: là quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Đây là quan hệ pháp luật cơ bản và quan trọng nhất trong các quan hệ pháp luật lao động và phát sinh thông qua sự thoả thuận của các bên. Quá trình xác lập, tồn tại và chấm dứt quan hệ pháp luật lao động cá nhân sẽ làm phát sinh các quan hệ pháp luật lao động có liên quan như: quan hệ pháp luật bồi thường thiệt hại, quan hệ pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động.

- Quan hệ lao động tập thể: là quan hệ lao động giữa

+ Đại diện lao động với đại diện sử dụng lao động

+ Đại diện lao động với người sử dụng lao động.

Quan hệ này được thiết lập và thực hiện với mục đích để tiến hành một số các hành vi mà quan hệ lao động không giải quyết được như kí kết thoả ước lao động tập thể, thoả hiệp ở cấp độ doanh nghiệp.