Những ai không được làm Hội thẩm nhân dân từ ngày 01/01/2025?

Nội dung chính

• Những ai không được làm Hội thẩm nhân dân từ ngày 01/01/2025?
• Thành phần Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án dân sự gồm mấy Hội thẩm nhân dân?
• Hội thẩm nhân dân có được từ chối tham gia xét xử khi Chánh án Tòa án phân công không?

Những ai không được làm Hội thẩm nhân dân từ ngày 01/01/2025?

Căn cứ theo Điều 123 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024, những người không được làm Hội thẩm nhân dân từ ngày 01/01/2025 gồm:

- Người đang giữ chức danh tư pháp, công chức, viên chức và người lao động trong Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan công an, cơ quan thi hành án, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra theo quy định của luật.

- Luật sư.

- Công chứng viên.

- Thừa phát lại.

- Trợ giúp viên pháp lý.

Những ai không được làm Hội thẩm nhân dân từ ngày 01/01/2025? (Hình từ Internet)

Thành phần Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án dân sự gồm mấy Hội thẩm nhân dân?

Căn cứ theo Điều 63 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định như sau:

Điều 63. Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án dân sự

Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án dân sự gồm một Thẩm phán và hai Hội thẩm nhân dân, trừ trường hợp quy định tại Điều 65 của Bộ luật này. Trong trường hợp đặc biệt thì Hội đồng xét xử sơ thẩm có thể gồm hai Thẩm phán và ba Hội thẩm nhân dân.

Đối với vụ án có đương sự là người chưa thành niên thì phải có Hội thẩm nhân dân là người đã hoặc đang công tác tại Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em.

Đối với vụ án lao động thì phải có Hội thẩm nhân dân là người đã hoặc đang công tác trong tổ chức đại diện tập thể lao động hoặc người có kiến thức về pháp luật lao động.

Theo đó, thông thường thành phần Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án dân sự sẽ gồm có 01 Thẩm phán và 02 Hội thẩm nhân dân.

- Trong trường hợp xét xử vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn thì chỉ cần một Thẩm phán tiến hành, không cần Hội thẩm nhân dân.

- Trong trường hợp đặc biệt thì Hội đồng xét xử sơ thẩm có thể gồm 02 Thẩm phán và 03 Hội thẩm nhân dân.

- Đối với vụ án có đương sự là người chưa thành niên thì phải có Hội thẩm nhân dân là người đã hoặc đang công tác tại Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em.

- Đối với vụ án lao động thì phải có Hội thẩm nhân dân là người đã hoặc đang công tác trong tổ chức đại diện tập thể lao động hoặc người có kiến thức về pháp luật lao động.

Hội thẩm nhân dân có được từ chối tham gia xét xử khi Chánh án Tòa án phân công không?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 126 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 quy định như sau:

Điều 126. Trách nhiệm của Hội thẩm

1. Trung thành với Tổ quốc, gương mẫu chấp hành Hiến pháp và pháp luật.

2. Tham gia xét xử theo sự phân công của Chánh án mà không được từ chối, trừ trường hợp có lý do chính đáng hoặc do pháp luật về tố tụng quy định.

3. Xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; vô tư, khách quan trong xét xử, góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân.

4. Tôn trọng Nhân dân và chịu sự giám sát của Nhân dân.

5. Giữ bí mật nhà nước và bí mật công tác theo quy định của pháp luật.

6. Tích cực học tập để nâng cao kiến thức pháp luật và nghiệp vụ xét xử; tham gia phiên tòa rút kinh nghiệm, hội nghị tổng kết công tác xét xử của Tòa án.

7. Chấp hành nội quy, quy chế của Tòa án.

8. Chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

Hội thẩm trong khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình mà gây thiệt hại thì Tòa án nơi Hội thẩm đó thực hiện nhiệm vụ xét xử phải có trách nhiệm bồi thường và Hội thẩm đã gây thiệt hại có trách nhiệm hoàn trả cho Tòa án theo quy định của pháp luật.

Như vậy, Hội thẩm nhân dân có thể từ chối tham gia xét xử khi Chánh án Tòa án phân công nếu có lý do chính đáng hoặc thuộc trường hợp phải thay đổi theo Điều 53 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

Lưu ý: Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.