Bệnh trầm cảm là gì? Người bị bệnh trầm cảm phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Nội dung chính

• Bệnh trầm cảm là gì?
• Người bị bệnh trầm cảm có bắt buộc phải chữa bệnh không?
• Người bị bệnh trầm cảm phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Bệnh trầm cảm là gì?

Tại Việt Nam, trong những năm gần đây bệnh trầm cảm cũng có chiều hướng gia tăng. Bệnh trầm cảm có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào và thường phổ biến đối với những bạn trẻ.

Bệnh trầm cảm (tên tiếng Anh là Depression), có thể được hiểu là rối loạn tâm trạng gây ra cảm giác buồn bã, bi quan và mất mát. Bệnh trầm cảm ảnh hưởng nhiều đến cảm giác, suy nghĩ và cách hành xử của người bệnh, từ đó có thể dẫn đến nhiều vấn đề về tình cảm và thể chất.

Người bị bệnh trầm cảm thường xuyên mất ngủ khiến cho sức khỏe giảm sút, tinh thần trí tuệ kém minh mẫn, ảnh hưởng đến công việc và đời sống hằng ngày. Do đó, bệnh trầm cảm khiến cho người bệnh gặp rất nhiều khó khăn trong giao tiếp, quan hệ xã hội.

Trường hợp bệnh trầm cảm kéo dài có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng rất khó lường trước, có thể kể đến là gây ảnh hưởng đến tính mạng của bản thân hoặc người thân.

Lưu ý: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo!

Bệnh trầm cảm là gì? Người bị bệnh trầm cảm phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự không? (Hình từ Internet)

Người bị bệnh trầm cảm có bắt buộc phải chữa bệnh không?

Căn cứ theo điểm b khoản 1 Điều 82 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 quy định về bắt buộc chữa bệnh như sau:

Bắt buộc chữa bệnh

1. Các trường hợp bắt buộc chữa bệnh theo quy định của Luật này bao gồm:

a) Người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định của pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm;

b) Người mắc bệnh trầm cảm có ý tưởng, hành vi tự sát; người mắc bệnh tâm thần ở trạng thái kích động có khả năng gây nguy hại cho bản thân hoặc có hành vi gây nguy hại cho người khác hoặc phá hoại tài sản;

c) Trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

2. Chính phủ quy định về biện pháp bắt buộc chữa bệnh đối với trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này.

Dựa theo quy định này, trường hợp người bị bệnh trầm cảm có ý tưởng, hành vi tự sát thì thuộc đối tượng bắt buộc phải chữa bệnh.

Người bị bệnh trầm cảm phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Căn cứ theo Điều 21 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:

Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự

Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Ngoài ra, căn cứ theo Điều 49 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:

Bắt buộc chữa bệnh

1. Đối với người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh quy định tại Điều 21 của Bộ luật này, Viện kiểm sát hoặc Tòa án căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.

2. Đối với người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng trước khi bị kết án đã mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

3. Đối với người đang chấp hành hình phạt tù mà bị bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, nếu không có lý do khác để miễn chấp hành hình phạt, thì người đó phải tiếp tục chấp hành hình phạt.

Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù.

Từ những căn cứ trên, không phải trong mọi trường hợp người bị bệnh trầm cảm phạm tội đều phải chịu trách nhiệm hình sự.

Có thể thấy, trường hợp người bị bệnh trầm cảm phạm tội sẽ được giám định pháp y tâm thần. Nếu kết quả giám định pháp y tâm thần cho thấy người bị bệnh trầm cảm bị mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi tại thời điểm phạm tội thì không phải chịu trách nhiệm hình sự và bắt buộc chữa bệnh tại một cơ sở điều trị chuyên khoa.

Trường hợp kết quả giám định pháp y tâm thần cho thấy người bị bệnh trầm cảm nhưng không đến mức bị mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi tại thời điểm phạm tội thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.

Trân trọng!