Hạch toán tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất như thế nào?

Nội dung chính

• Hạch toán tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất như thế nào?
• Nhà nước quyết định thu hồi đất trong trường hợp nào?
• Việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất khi nào?

Hạch toán tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất như thế nào?

Căn cứ theo Công văn 13029/BTC-QLKT năm 2023 hướng dẫn về hạch toán tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất như sau:

Tại Điều 2 Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính quy định: “Thông tư này hướng dẫn việc ghi sổ kế toán, lập và trình bày Báo cáo tài chính, không áp dụng cho việc xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp đối với ngân sách Nhà nước.”

Tại điểm a khoản 1 Điều 93 Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính quy định về nguyên tắc kế toán Tài khoản 711 - Thu nhập khác như sau:

.....

Tại đoạn 07 Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 18 - Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng quy định:

.....

- Tại đoạn 11 Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 18 - Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng quy định:

.....

Như vậy, căn cứ vào các quy định nêu trên, cho mục đích ghi sổ kế toán, lập và trình bày báo cáo tài chính thì khi doanh nghiệp nhận được tiền do Nhà nước đền bù di dời cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp hạch toán khoản tiền đền bù nhận được vào Tài khoản 711 - Thu nhập khác. Đồng thời, khoản tiền đền bù được nhận có mục đích là để sử dụng cho việc di dời cơ sở kinh doanh nên khi doanh nghiệp nhận được tiền đền bù thì cũng phát sinh một khoản dự phòng phải trả cho việc thực hiện di dời cơ sở kinh doanh và doanh nghiệp phải ước tính một cách đáng tin cậy về giá trị của khoản dự phòng đó. Khoản dự phòng phải trả này chính là nguồn để doanh nghiệp thực hiện di dời cơ sở kinh doanh, bàn giao mặt bằng cho Nhà nước.

Ngoài ra, tại điểm a khoản 1 Điều 6 Thông tư số 80/2017/TT-BTC ngày 02/8/2017 quy định: “Đối với doanh nghiệp nhà nước bị thu hồi đất và phải di dời đến cơ sở mới thì số tiền bồi thường tài sản quy định tại khoản 1 Điều 18c Nghị định số 47/2014/NĐ-CP được quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp”.

Thông qua hướng dẫn của Công văn trên, việc hạch toán tiền bồi thường đền bù di dời cơ sở kinh doanh khi nhà nước thu hồi đất đối với doanh nghiệp được hướng dẫn như sau:

- Doanh nghiệp hạch toán khoản tiền đền bù nhận được vào Tài khoản 711 - Thu nhập khác.

- Doanh nghiệp phải có khoản dự phòng khi nhận tiền đền bù để chi trả cho việc thực hiện di dời cơ sở kinh doanh, bàn giao mặt bằng cho Nhà nước.

Mặt khác, trường hợp khi thu hồi đất, doanh nghiệp bị thiệt hại về tài sản do Nhà nước giao quản lý sử dụng và phải di dời đến cơ sở mới thì doanh nghiệp được sử dụng tiền bồi thường tài sản để đầu tư tại cơ sở mới theo dự án đầu tư được cấp có thẩm quyền phê duyệt và số tiền này được được quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp.

Hạch toán tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất như thế nào? (Hình từ Internet)

Nhà nước quyết định thu hồi đất trong trường hợp nào?

Căn cứ theo quy định Điều 16 Luật Đất đai 2013, Nhà nước quyết định thu hồi đất trong trường hợp như sau:

- Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

- Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai.

- Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

Việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất khi nào?

Theo Điều 71 Luật Đất đai 2013, việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện như sau:

- Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục.

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành.

- Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành.

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

Trân trọng!