Giá trị thặng dư sản xuất là gì? Cách tính tỷ suất giá trị thặng dư như thế nào?

Nội dung chính

• Giá trị thặng dư sản xuất là gì? Cách tính tỷ suất giá trị thặng dư như thế nào?
• Thời gian được nghỉ trong giờ làm việc của người lao động được quy định như thế nào?
• Chính sách của Nhà nước về lao động được quy định như thế nào?

Giá trị thặng dư sản xuất là gì? Cách tính tỷ suất giá trị thặng dư như thế nào?

Theo lý thuyết kinh tế của C. Mác giá trị thặng dư là phần giá trị mà công nhân làm thuê tạo ra ngoài giá trị sức lao động của họ, nhưng bị nhà tư bản chiếm đoạt mà không trả cho họ.

Theo đó đây được xem như là nguồn gốc của lợi nhuận và là biểu hiện của sự bóc lột lao động trong chủ nghĩa tư bản. Có nhiều phương pháp tạo ra giá trị thặng dư được các nhà tư bản áp dụng:

Ví dụ: Giao kết hợp đồng giữa doanh nghiệp và người lao động mà ở đó thời gian làm việc của người lao động là 8 tiếng một ngày và phải tạo ra 100 sản phẩm.

Tuy nhiên trong 8 tiếng người lao động không thể tạo ra 100 sản phẩm như giao kết, doanh nghiệp yêu cầu người lao động phải kéo dài thời gian lao động để hoàn thành đủ 100 sản phẩm.

Nhưng thời gian kéo dài này không được tính vào thời gian làm thêm giờ và người lao động không được hưởng lương khoản thời gian kéo dài này.

Do đó khoản thời gian này được xem như giá trị vượt lên quá thời gian cần thiết để bù đắp giá trị sức lao động của họ. Và đó gọi là giá trị thặng dư.

Ví dụ: Một người công nhân cần 15p để tạo ra 1 sản phẩm nhưng. Doanh nghiệp yêu cầu công nhân phải tạo ra 1 sản phẩm trong 10p. Thời gian đã bị cắt đi 5p và 5p được áp cho các sản phẩm sau. Từ đó làm tăng lên số sản phẩm của 1 ngày sản xuất từ đó tạo ra giá trị thặng dư.

Giá trị thặng dư cũng là cơ sở để xây dựng lý luận về giai cấp, chính sách, chiến lược và mục tiêu của phong trào công nhân và xã hội chủ nghĩa.

Cách tính tỷ suất giá trị thặng dư như sau:

Tỷ suất giá trị thặng dư cũng có thể tính theo tỷ lệ phần trăm giữa thời gian lao động thặng dư (t') và thời gian lao động tất yếu (t) như sau:

m' = (t'/t) x 100%

Trong đó:

- m' là: Tỷ suất giá trị thặng dư

- t' là: Thời gian lao động thặng dư

- t là: Thời gian lao động tất yếu

Lưu ý: Nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo!

Giá trị thặng dư sản xuất là gì? Cách tính tỷ suất giá trị thặng dư như thế nào? (Hình từ Internet)

Thời gian được nghỉ trong giờ làm việc của người lao động được quy định như thế nào?

Căn cứ quy định Điều 109 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nghỉ trong giờ làm việc như sau:

Nghỉ trong giờ làm việc

1. Người lao động làm việc theo thời giờ làm việc quy định tại Điều 105 của Bộ luật này từ 06 giờ trở lên trong một ngày thì được nghỉ giữa giờ ít nhất 30 phút liên tục, làm việc ban đêm thì được nghỉ giữa giờ ít nhất 45 phút liên tục.

Trường hợp người lao động làm việc theo ca liên tục từ 06 giờ trở lên thì thời gian nghỉ giữa giờ được tính vào giờ làm việc.

2. Ngoài thời gian nghỉ quy định tại khoản 1 Điều này, người sử dụng lao động bố trí cho người lao động các đợt nghỉ giải lao và ghi vào nội quy lao động.

Như vậy, Người lao động làm việc theo thời giờ làm việc từ 06 giờ trở lên trong một ngày thì được nghỉ giữa giờ ít nhất 30 phút liên tục, làm việc ban đêm thì được nghỉ giữa giờ ít nhất 45 phút liên tục.

Trường hợp người lao động làm việc theo ca liên tục từ 06 giờ trở lên thì thời gian nghỉ giữa giờ được tính vào giờ làm việc.

Lưu ý: Ngoài thời gian nghỉ nêu trên, người sử dụng lao động bố trí cho người lao động các đợt nghỉ giải lao và ghi vào nội quy lao động.

Chính sách của Nhà nước về lao động được quy định như thế nào?

Căn cứ quy định Điều 4 Bộ luật Lao động 2019 quy định chính sách của Nhà nước về lao động được quy định như sau:

- Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người làm việc không có quan hệ lao động; khuyến khích những thỏa thuận bảo đảm cho người lao động có điều kiện thuận lợi hơn so với quy định của pháp luật về lao động.

- Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, quản lý lao động đúng pháp luật, dân chủ, công bằng, văn minh và nâng cao trách nhiệm xã hội.

- Tạo điều kiện thuận lợi đối với hoạt động tạo việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề để có việc làm; hoạt động sản xuất, kinh doanh thu hút nhiều lao động; áp dụng một số quy định của Bộ luật này đối với người làm việc không có quan hệ lao động.

- Có chính sách phát triển, phân bố nguồn nhân lực; nâng cao năng suất lao động; đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho người lao động; hỗ trợ duy trì, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho người lao động; ưu đãi đối với người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Có chính sách phát triển thị trường lao động, đa dạng các hình thức kết nối cung, cầu lao động.

- Thúc đẩy người lao động và người sử dụng lao động đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định.

- Bảo đảm bình đẳng giới; quy định chế độ lao động và chính sách xã hội nhằm bảo vệ lao động nữ, lao động là người khuyết tật, người lao động cao tuổi, lao động chưa thành niên.

Trân trọng!