Thực nghiệm điều tra là gì? Khi nào cần phải thực nghiệm điều tra?

Nội dung chính

• Thực nghiệm điều tra là gì? Khi nào cần phải thực nghiệm điều tra?
• Trình tự của việc thực nghiệm điều tra được quy định như thế nào?
• Viện kiểm sát tiến hành thực nghiệm điều tra trong trường hợp nào?

Thực nghiệm điều tra là gì? Khi nào cần phải thực nghiệm điều tra?

Căn cứ khoản 1 Điều 204 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định thực nghiệm điều tra như sau:

Thực nghiệm điều tra

1. Để kiểm tra, xác minh tài liệu, tình tiết có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án, Cơ quan điều tra có thể thực nghiệm điều tra bằng cách dựng lại hiện trường, diễn lại hành vi, tình huống hoặc những tình tiết khác của một sự việc nhất định và tiến hành các hoạt động thực nghiệm cần thiết. Khi thực nghiệm điều tra phải đo đạc, chụp ảnh, ghi hình, vẽ sơ đồ, ghi rõ kết quả thực nghiệm điều tra vào biên bản.

Nghiêm cấm việc thực nghiệm điều tra xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người tham gia thực nghiệm điều tra và người khác.

...

Như vậy, thực nghiệm điều tra là hoạt động nhằm kiểm tra, xác minh tài liệu, tình tiết có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án.

Thực nghiệm điều tra bằng cách dựng lại hiện trường, diễn lại hành vi, tình huống hoặc những tình tiết khác của một sự việc nhất định và tiến hành các hoạt động thực nghiệm cần thiết

Lưu ý: Nghiêm cấm thực nghiệm điều tra xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người tham gia thực nghiệm điều tra và người khác.

Thực nghiệm điều tra là gì? Khi nào cần phải thực nghiệm điều tra? (Hình từ Internet)

Trình tự của việc thực nghiệm điều tra được quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 204 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định thực nghiệm điều tra:

Thực nghiệm điều tra

1. Để kiểm tra, xác minh tài liệu, tình tiết có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án, Cơ quan điều tra có thể thực nghiệm điều tra bằng cách dựng lại hiện trường, diễn lại hành vi, tình huống hoặc những tình tiết khác của một sự việc nhất định và tiến hành các hoạt động thực nghiệm cần thiết. Khi thực nghiệm điều tra phải đo đạc, chụp ảnh, ghi hình, vẽ sơ đồ, ghi rõ kết quả thực nghiệm điều tra vào biên bản.

Nghiêm cấm việc thực nghiệm điều tra xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người tham gia thực nghiệm điều tra và người khác.

2. Trước khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời gian và địa điểm tiến hành thực nghiệm điều tra. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc thực nghiệm điều tra. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi rõ vào biên bản.

3. Điều tra viên chủ trì tiến hành thực nghiệm điều tra và việc thực nghiệm điều tra phải có người chứng kiến.

Khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Cơ quan điều tra có thể mời người có chuyên môn tham gia. Trường hợp cần thiết, người bị tạm giữ, bị can, người bào chữa, bị hại, người làm chứng có thể tham gia.

4. Trường hợp cần thiết, Viện kiểm sát tiến hành thực nghiệm điều tra. Việc thực nghiệm điều tra được tiến hành theo quy định tại Điều này.

Như vậy, trình tự của việc thực nghiệm điều tra được quy định như sau:

Bước 1: Điều tra viên thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời gian và địa điểm tiến hành thực nghiệm điều tra.

- Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc thực nghiệm điều tra.

- Trường hợp kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi rõ vào biên bản.

Bước 2: Điều tra viên chủ trì tiến hành thực nghiệm điều tra và việc thực nghiệm điều tra phải có người chứng kiến.

- Khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Cơ quan điều tra có thể mời người có chuyên môn tham gia.

- Trường hợp cần thiết, người bị tạm giữ, bị can, người bào chữa, bị hại, người làm chứng có thể tham gia.

Bước 3: Lập biên bản thực nghiệm điều tra hiện trường vụ án hình sự

Viện kiểm sát tiến hành thực nghiệm điều tra trong trường hợp nào?

Căn cứ khoản 2 Điều 35 Quyết định 111/QĐ-VKSTC năm 2020 quy định viện kiểm sát tiến hành thực nghiệm điều tra trong các trường hợp sau:

- Trong giai đoạn điều tra, Viện kiểm sát đã yêu cầu Cơ quan điều tra thực nghiệm điều tra nhưng Cơ quan điều tra không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ;

- Trong giai đoạn truy tố, mà xét thấy việc thực nghiệm điều tra đơn giản, không cần phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung thì Kiểm sát viên báo cáo, đề xuất lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo Viện tự mình hoặc phối hợp với Cơ quan điều tra tổ chức thực nghiệm điều tra.

Lưu ý: Việc thực nghiệm điều tra và lập biên bản thực nghiệm điều tra phải theo đúng quy định.

Trân trọng!