Xác định mức bồi thường cụ thể khi Nhà nước thu hồi đất như thế nào?

Nội dung chính

• Khi nào thì Nhà nước thu hồi đất?
• Xác định mức bồi thường cụ thể khi Nhà nước thu hồi đất như thế nào?
• Khi xây dựng khung giá đất tại địa phương thì cần dựa trên những căn cứ nào?

Khi nào thì Nhà nước thu hồi đất?

Theo khoản 11 Điều 3 Luật Đất đai 2013 giải thích về Nhà nước thu hồi đất như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

...

11. Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai.

...

Theo khoản 1 Điều 16 Luật Đất đai 2013 quy định về Nhà nước quyết định thu hồi đất, trưng dụng đất như sau:

Nhà nước quyết định thu hồi đất, trưng dụng đất

1. Nhà nước quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

b) Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai;

c) Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

2. Nhà nước quyết định trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.

Theo đó, Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước lấy lại quyền sử dụng đất của người được trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai.

Hiện nay, có 03 nguyên nhân để Nhà nước sẽ thu hồi đất như sau:

- Vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

- Do vi phạm pháp luật về đất đai;

- Do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

Xác định mức bồi thường cụ thể khi Nhà nước thu hồi đất như thế nào? (hình từ Internet)

Xác định mức bồi thường cụ thể khi Nhà nước thu hồi đất như thế nào?

Căn cứ theo Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất như sau:

Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất

1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường.

2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

3. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.

Tại Điều 114 Luật Đất đai 2013 quy định về bảng giá đất và giá đất cụ thể như sau:

Bảng giá đất và giá đất cụ thể

1. Căn cứ nguyên tắc, phương pháp định giá đất và khung giá đất, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua bảng giá đất trước khi ban hành. Bảng giá đất được xây dựng định kỳ 05 năm một lần và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm đầu kỳ.

Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi Chính phủ điều chỉnh khung giá đất hoặc giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp.

...

2. Bảng giá đất được sử dụng để làm căn cứ trong các trường hợp sau đây:

...

đ) Tính tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai;

...

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể. Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức việc xác định giá đất cụ thể. Trong quá trình thực hiện, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh được thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất để tư vấn xác định giá đất cụ thể.

Việc xác định giá đất cụ thể phải dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai; áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp. Căn cứ kết quả tư vấn xác định giá đất, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh trình Hội đồng thẩm định giá đất xem xét trước khi trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định.

...

4. Giá đất cụ thể được sử dụng để làm căn cứ trong các trường hợp sau đây:

...

đ) Tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Theo đó, khi Nhà nước thu hồi đất sẽ căn cứ trên giá đất cụ thể tại địa phương để thực hiện bồi thường.

Theo quy định pháp luật thì thời điểm xác định giá đất bồi thường là thời điểm có quyết định thu hồi đất

Tuy nhiên, giá đất cụ thể tại địa phương sẽ do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai; áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp.

Ngoài tại Điều 67 Luật Đât đai 2013 quy định về thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng như sau:

Thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

1. Trước khi có quyết định thu hồi đất, chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi biết. Nội dung thông báo thu hồi đất bao gồm kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.

...

Theo đó, trước khi ra quyết định thu hồi đất thì cơ quan có thẩm quyền phải thông báo về việc thu hồi đất cho người có đất chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp.

Như vậy, trong khoảng thời gian từ lúc thông báo thu hồi đất đến lúc ra quyết định thu hồi đất có thể xảy ra biến động về đất đai hoăc điều chỉnh giá đất định kỳ nên không thể xác định mức bồi thường cụ thể khi Nhà nước thu hồi đất.

Khi xây dựng khung giá đất tại địa phương thì cần dựa trên những căn cứ nào?

Căn cứ theo Điều 6 Nghị định 44/2014/NĐ-CP quy định về căn cứ xây dựng khung giá đất như sau:

Căn cứ xây dựng khung giá đất

Việc xây dựng khung giá đất phải căn cứ vào nguyên tắc định giá đất quy định tại Điều 112 của Luật Đất đai, phương pháp định giá đất quy định tại các Khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 4 của Nghị định này; kết quả tổng hợp, phân tích thông tin về giá đất thị trường; các yếu tố tự nhiên, kinh tế - xã hội, quản lý và sử dụng đất đai ảnh hưởng đến giá đất.

Theo đó, khi xây dựng khung giá đất cần căn cứ vào những nội dung sau:

- Nguyên tắc định giá đất

- Phương pháp định giá đất

- Kết quả tổng hợp, phân tích thông tin về giá đất thị trường

- Các yếu tố tự nhiên, kinh tế - xã hội, quản lý và sử dụng đất đai ảnh hưởng đến giá đất.

Trân trọng!