Hợp đồng hôn nhân trong trường hợp nào sẽ được pháp luật công nhận và không công nhận?

Nội dung chính

• Hợp đồng hôn nhân trong trường hợp nào sẽ được pháp luật công nhận?
• Hợp đồng hôn nhân trong trường hợp nào sẽ không được pháp luật công nhận?
• Hợp đồng hôn nhân có thể bị tuyên là vô hiệu khi nào?

Hợp đồng hôn nhân trong trường hợp nào sẽ được pháp luật công nhận?

Căn cứ theo Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về khái niệm hợp đồng như sau:

Khái niệm hợp đồng

Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Căn cứ theo Điều 28 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng như sau:

Áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng

1. Vợ chồng có quyền lựa chọn áp dụng chế độ tài sản theo luật định hoặc chế độ tài sản theo thỏa thuận.

Chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định được thực hiện theo quy định tại các điều từ Điều 33 đến Điều 46 và từ Điều 59 đến Điều 64 của Luật này.

Chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận được thực hiện theo quy định tại các điều 47, 48, 49, 50 và 59 của Luật này.

...

Đồng thời tại Điều 47 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về thỏa thuận xác lập chế độ tài sản vợ chồng như sau:

Thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng

Trong trường hợp hai bên kết hôn lựa chọn chế độ tài sản theo thỏa thuận thì thỏa thuận này phải được lập trước khi kết hôn, bằng hình thức văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận được xác lập kể từ ngày đăng ký kết hôn.

Qua đó có thể thấy, hợp đồng là văn bản ghi nhận sự thỏa thuận của các bên về một vấn đề trong đó có việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ của các bên.

Việc áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng có thể thực hiện theo hình thức thỏa thuận và thỏa thuận này phải được xác lập thành văn bản có công chứng chứng thực.

Hiện nay theo pháp luật về hôn nhân và gia đình chỉ ghi nhận thỏa thuận của vợ chồng về chế độ tài sản là dạng thỏa thuận có thể lập thành hợp đồng, không ghi nhận bất kỳ sự thỏa thuận nào khác trong thời kỳ hôn nhân có thể lập thành văn bản

Tức là, hợp đồng hôn nhân là văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng thì sẽ được pháp luật công nhận.

Hợp đồng hôn nhân trong trường hợp nào sẽ được pháp luật công nhận và không công nhận? (Hình từ Internet)

Hợp đồng hôn nhân trong trường hợp nào sẽ không được pháp luật công nhận?

Theo khoản 11 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 giải thích về kết hôn giả tạo như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

...

11. Kết hôn giả tạo là việc lợi dụng kết hôn để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài; hưởng chế độ ưu đãi của Nhà nước hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình.

...

Tại khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình như sau:

Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình

...

2. Cấm các hành vi sau đây:

a) Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;

b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;

c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;

d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;

đ) Yêu sách của cải trong kết hôn;

e) Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn;

g) Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính;

h) Bạo lực gia đình;

i) Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi.

...

Theo đó, việc 02 bên kết hôn với nhau không nhằm mục đích xây dựng gia đình sẽ là kết hôn giả tạo. 02 bên lập hợp đồng hôn nhân để thỏa thuận các vấn đề không nhằm mục đích xây dựng gia đình sẽ không được pháp luật công nhận.

Hợp đồng hôn nhân có thể bị tuyên là vô hiệu khi nào?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 6 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP quy định về xác định thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng vô hiệu như sau:

Xác định thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng vô hiệu

...

2. Tòa án quyết định tuyên bố thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu khi thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 50 của Luật hôn nhân và gia đình và lưu ý một số trường hợp sau đây:

a) Thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu do vi phạm quyền được bảo đảm chỗ ở của vợ, chồng quy định tại Điều 31 và điểm b khoản 1 Điều 50 của Luật hôn nhân và gia đình là trường hợp thỏa thuận đó cho phép một bên được quyền định đoạt nhà ở là nơi ở duy nhất của vợ chồng dẫn đến vợ, chồng không có chỗ ở hoặc không bảo đảm chỗ ở tối thiểu về diện tích, điều kiện sinh hoạt, an toàn, vệ sinh môi trường theo quy định của pháp luật về nhà ở.

b) Nội dung của thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu do vi phạm nghiêm trọng quyền được cấp dưỡng, quyền được thừa kế và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của cha, mẹ, con và các thành viên khác của gia đình quy định tại điểm c khoản 1 Điều 50 của Luật hôn nhân và gia đình là trường hợp thỏa thuận đó nhằm trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng quy định từ Điều 110 đến Điều 115 của Luật hôn nhân và gia đình hoặc để tước bỏ quyền thừa kế của những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc theo quy định của Bộ luật dân sự hoặc vi phạm các quyền, lợi ích hợp pháp của cha, mẹ, con và các thành viên khác của gia đình đã được Luật hôn nhân và gia đình và pháp luật khác có liên quan quy định.

...

Theo đó, hợp đồng hôn nhân là thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng có thể bị tuyên bố vô hiệu nếu thuộc 01 trong các trường hợp sau:

- Không tuân thủ điều kiện có hiệu lực của giao dịch được quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 và các luật khác có liên quan;

- Vi phạm một trong các quy định sau;

+ Nguyên tắc chung về chế độ tài sản của vợ chồng

+ Quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng trong việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình

+ Giao dịch liên quan đến nhà là nơi ở duy nhất của vợ chồng

+ Giao dịch liên quan đến nhà là nơi ở duy nhất của vợ chồng

- Nội dung của thỏa thuận vi phạm nghiêm trọng quyền được cấp dưỡng, quyền được thừa kế và quyền, lợi ích hợp pháp khác của cha, mẹ, con và thành viên khác của gia đình.

- Vi phạm quyền được bảo đảm chỗ ở của vợ, chồng;

- Vi phạm nghiêm trọng quyền được cấp dưỡng, quyền được thừa kế và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của cha, mẹ, con và các thành viên khác của gia đình

Trân trọng!