Hồi tố là gì? Trường hợp nào được áp dụng hồi tố?

Nội dung chính

• Hồi tố là gì?
• Trường hợp nào được áp dụng hồi tố?
• Hồi tố trong hoạt động tố tụng dân sự được quy định như thế nào?

Hồi tố là gì?

Căn cứ theo quy định hiện hành, chưa có quy định nào điều chỉnh đẻ trả lời cho câu hỏi Hồi tố là gì? Tuy nhiên, có thể tham khảo câu trả lời cho Hồi tố là gì? theo các nội dung sau đây.

Trên thực tế, các hành vi hay mối quan hệ xã hội được điều chỉnh bởi một văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực tại thời điểm phát sinh.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhằm bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thì dù các hành động đã diễn ra trong quá khứ trước khi có pháp luật điều chỉnh nhưng vẫn có thể áp dụng pháp luật hiện hành.

Đây được xem là hồi tố - hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật đối với các hành vi hay các quan hệ phát sinh trước khi văn bản có hiệu lực thi hành.

Hồi tố là gì? Trường hợp nào được áp dụng hồi tố? (Hình từ Internet)

Trường hợp nào được áp dụng hồi tố?

Căn cứ theo quy định Điều 152 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 quy định về hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật như sau:

Hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật

1. Chỉ trong trường hợp thật cần thiết để bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan trung ương mới được quy định hiệu lực trở về trước.

2. Không được quy định hiệu lực trở về trước đối với các trường hợp sau đây:

a) Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý;

b) Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn.

3. Văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt không được quy định hiệu lực trở về trước.

Như vậy, thông qua quy định trên, hồi tố chỉ được áp dụng trong trường hợp thật cần thiết để bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân mới được quy định trong các văn bản quy phạm pháp pháp luật như sau:

- Luật.

- Nghị quyết của Quốc hội.

- Văn bản quy phạm pháp pháp luật của cơ quan trung ương.

Bên cạnh đó, không được áp dụng hồi tố đối với các trường hợp như sau:

- Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý.

- Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn.

*Lưu ý: không quy định hiệu lực hồi tố đối với các văn bản quy phạm pháp pháp luật của các cơ quan cụ thể như:

- Hội đồng nhân dân.

- Ủy ban nhân dân các cấp.

- Chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Hồi tố trong hoạt động tố tụng dân sự được quy định như thế nào?

Theo quy định tại Điều 1 Nghị quyết 103/2015/QH13, hồi tố trong hoạt động tố tụng dân sự được quy định như sau:

Kể từ ngày Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2016:

[1] Đối với những vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động đã được Tòa án thụ lý trước ngày 01/07/2016, nhưng kể từ ngày 01/07/2016 mới giải quyết theo thủ tục sơ thẩm thì áp dụng các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để giải quyết.

[2] Đối với những vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động đã được Tòa án giải quyết theo thủ tục sơ thẩm trước ngày 01/07/2016, nhưng kể từ ngày 01/07/2016 mới giải quyết theo thủ tục phúc thẩm thì áp dụng các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để giải quyết.

[3] Đối với những bản án, quyết định dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động đã có hiệu lực pháp luật mà bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm trước ngày 01/07/2016 nhưng kể từ ngày 01/07/2016 mới giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm thì áp dụng các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để giải quyết.

[4] Đối với những bản án, quyết định dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động đã có hiệu lực pháp luật trước ngày 01/07/2016 mà kể từ ngày 01/07/2016 người có thẩm quyền kháng nghị mới kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, thì căn cứ để thực hiện việc kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm và việc giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

[5] Đối với những vụ việc hôn nhân và gia đình đã được Tòa án thụ lý giải quyết trước ngày 01/07/2016 thì Tòa án đã thụ lý tiếp tục giải quyết theo thủ tục chung mà không chuyển cho Tòa gia đình và người chưa thành niên giải quyết.

[6] Khi giải quyết vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, Tòa án tiếp tục áp dụng quy định của các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về án phí, lệ phí Tòa án, chi phí tố tụng khác cho đến khi có quy định mới của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Đối với vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động được giải quyết theo thủ tục rút gọn thì áp dụng mức án phí thấp hơn so với mức án phí áp dụng đối với vụ án giải quyết theo thủ tục thông thường.

Trân trọng!