Có thể xin cấp sổ đỏ cho đất lấn chiếm không?

Nội dung chính

• Đất lấn chiếm có được xin cấp sổ đỏ không?
• Sử dụng đất trước năm 1993 xin cấp sổ đỏ có phải đóng tiền sử dụng đất không?
• Đất thuộc quy hoạch, chưa có kế hoạch sử dụng đất thì có được cấp sổ đỏ hay không?

Đất lấn chiếm có được xin cấp sổ đỏ không?

Tôi có một mảnh đất nguồn gốc trước là lấn chiếm và đã có xây dựng nhà cấp 4 đang sử dụng được 20 năm. Vậy cho hỏi đất này tôi có được làm sổ đỏ không?

Trả lời:

Theo Điều 12 Luật đất đai 2013 quy định các hành vi nghiêm cấm liên quan đến QSDĐ, cụ thể như sau:

"1. Lấn, chiếm, hủy hoại đất đai.

2. Vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố.

3. Không sử dụng đất, sử dụng đất không đúng mục đích.

4. Không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất.

5. Nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp vượt hạn mức đối với hộ gia đình, cá nhân theo quy định của Luật này.

..."

Như vậy, hành vi lấn, chiếm đất của bạn để xây nhà là hành vi nghiêm cấm (vi phạm quy định về đất đai).

Mặt khác, tại Khoản 5 Điều 22 Nghị định 43/2014/NĐ-CP và Khoản 18 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP quy định điều kiện cấp Giấy chứng nhận QSDĐ đối với việc lấn chiếm đất như sau:

- Không có tranh chấp.

- Sử dụng ổn định.

Như vậy, đủ 2 điều kiện trên, đất lấn chiếm sẽ được cấp GCNQSDĐ theo quy định.

Lưu ý:

- Chỉ cấp QCNQSDĐ đối với đất lấn chiếm trước ngày 01 tháng 7 năm 2014;

- Chỉ hộ gia đình, cá nhân mới được cấp, không áp dụng với tổ chức.

- Không phải tất cả các trường hợp lấn, chiếm đều được được cấp Sổ đỏ mà chỉ có người đang sử dụng đất ổn định trong các trường hợp quy định tại khoản 1, điểm a và điểm c khoản 2, điểm b khoản 3 Điều 22 Nghị định 43/2014/NĐ-CP mà không có tranh chấp thì được cấp Sổ đỏ.

Sử dụng đất trước năm 1993 xin cấp sổ đỏ có phải đóng tiền sử dụng đất không?

Bà A có 1 thửa đất số 10, tờ bản đồ số 20. Thửa đất trên có thể hiện trên bản đồ 299 là 90,0m2 đất thổ cư và bà A có tên trong số mục kê năm 1991. Năm 2019, bà A đăng ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu. Vậy bà A có phải nộp tiền sử dụng đất không?

Trả lời:

Theo quy định của Luật đất đai 2013, Nghị định 43/2014/NĐ-CP và Điều 6 Nghị định 45/2014/NĐ-CP thì những trường hợp sau đây phải nộp tiền sử dụng đất khi làm Sổ đỏ, cụ thể:

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất làm nhà ở, đất phi nông nghiệp được Nhà nước công nhận có thời hạn lâu dài trước ngày 01/7/2014 khi được cấp Sổ đỏ thì phải nộp tiền sử dụng đất, cụ thể:

+ Khi cấp Sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân đối với đất đã sử dụng ổn định từ trước ngày 15/10/1993 mà không có một trong các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai 2013; 

...

Như vậy, gia đình bạn sử dụng đất từ năm 1991 khi cấp sổ đỏ phải nộp tiền sử dụng đất.

Tuy nhiên, nếu gia đình bạn có những loại giấy tờ sau thì không phải nộp tiền sử dụng đất:

- Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;

- Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;

- Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;

- Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật;

- Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;

- Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ.

Trên đây là nội dung hỗ trợ.

Đất thuộc quy hoạch, chưa có kế hoạch sử dụng đất thì có được cấp sổ đỏ hay không?

Xin Luật sư tư vấn giúp tôi trường hợp này: Năm 1996, hộ gia đình được UBND cấp huyện giao đất rừng sản xuất. Tuy nhiên từ đó đến nay, Khu di tích lịch sử mượn khu đất đó sử dụng vào mục đích làm bãi xe. Hiện nay, Khu di tích đã trả lại cho các hộ gia đình. Phần diện tích này hiện nay thuộc quy hoạch khu di tích lịch sử đó (Chưa có kế hoạch sử dụng đất năm hiện tại). Các hộ gia đình tiếp tục đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vậy Luật sư cho tôi hỏi là hộ gia đình đó có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không? 

Trả lời:

Căn cứ Khoản 2 Điều 49 Luật đất đai 2013 quy định về thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất như sau:

Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Trường hợp đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất trong khu vực phải chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất theo kế hoạch được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; nếu người sử dụng đất có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật.

Theo quy định trên, nếu đất nằm trong diện quy hoạch đã được công bố nhưng chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục thực hiện quyền sử dụng đất của mình. Nếu đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất phải phải chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất theo kế hoạch.

Theo thông tin bạn cung cấp thì mảnh đất này đã thuộc quy hoạch, nhưng chưa có kế hoạch sử dụng đất hằng năm thì gia đình bạn vẫn được tiếp tục sử dụng mảnh đất này.

Căn cứ Khoản 6 Điều 19 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định các trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất:

6. Người sử dụng đất có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nhưng đã có thông báo hoặc quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Như vậy, nếu đất đã có thông báo hoặc quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì không thuộc đối tượng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

Đối chiếu với thông tin bạn cung cấp thì mảnh đất nhà bạn đang nằm trong diện quy hoạch, tuy nhiên bạn không cung cấp thông tin về việc quy hoạch mảnh đất đó đã có thông báo hoặc quyết định thu hồi đất hay chưa, do vậy có 2 trường hợp có thể xảy ra:

- Trường hợp 1: Nếu gia đình bạn chưa nhận được thông báo hoặc quyết định thu hồi đất của UBND huyện và có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quy định tại Điều 100 hoặc Điều 101 Luật đất đai 2013, thì gia đình bạn được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật trong đó có việc đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

- Trường hợp 2: Nếu gia đình bạn đã nhận được thông báo hoặc quyết định thu hồi đất của UBND huyện (quy định tại Khoản 2 Điều 66 Luật đất đai năm 2013) thì thửa đất gia đình bạn đang sử dụng thuộc trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Tuy nhiên, tại Khoản 3 Điều 49 Luật đất đai 2013 quy định:

“Diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được công bố phải thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 03 năm chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi hoặc chuyển mục đích đối với phần diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất.”

Như vậy, nếu mảnh đất gia đình bạn đang sử dụng đã nhận được thông báo phải thu hồi nhưng sau 3 năm chưa có quyết định thu hồi đất thì cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi. Trường hợp có công bố hủy bỏ thu hồi đất thì gia đình bạn có thể nộp hồ sơ để làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Trên đây là nội dung hỗ trợ.

Trân trọng!