Quyền, nghĩa vụ của bị can trong vụ án hình sự? Giấy triệu tập bị can bắt buộc phải gửi cho UBND xã?

Nội dung chính

• Quyền và nghĩa vụ của bị can trong vụ án hình sự?
• Giấy triệu tập bị can bắt buộc phải gửi cho UBND xã?
• Điều tra viên mới có quyền hỏi cung bị can?

Quyền và nghĩa vụ của bị can trong vụ án hình sự?

Quyền và nghĩa vụ của bị can trước khi bị hỏi cung được quy định như thế nào trong bộ luật tố tụng hình sự? Vì vừa rồi tôi là bị can trong vụ án hình sự Điều tra viên hỏi cung tôi thì không giải thích cho tôi biết quyền và nghĩa vụ như thế nào, hiện tại thì bên công an đã thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với tôi cấm đi khỏi nơi cư trú. Nên tôi muốn biết hơn về quyền và nghĩa vụ của bình khi hỏi cung?

Trả lời: Căn cứ Khoản 2 Điều 183 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về hỏi cung bị can như sau:

Trước khi tiến hành hỏi cung lần đầu, Điều tra viên phải giải thích cho bị can biết rõ quyền và nghĩa vụ theo quy định tại Điều 60 của Bộ luật này. Việc này phải ghi vào biên bản.

Căn cứ Điều 60 Bộ luật trên thể hiện quyền và nghĩa vụ như sau:

Bị can có quyền:

- Được biết lý do mình bị khởi tố;

- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;

- Nhận quyết định khởi tố bị can; quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố và các quyết định tố tụng khác theo quy định của Bộ luật này;

- Trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội;

- Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

- Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

- Đề nghị giám định, định giá tài sản; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật;

- Tự bào chữa, nhờ người bào chữa;

- Đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu;

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Bị can có nghĩa vụ:

- Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì có thể bị áp giải, nếu bỏ trốn thì bị truy nã;

- Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Giấy triệu tập bị can bắt buộc phải gửi cho UBND xã?

Liên quan đến thủ tục tố tụng trong vụ án hình sự, xin được hỏi: Giấy triệu tập bị can bắt buộc phải gửi cho UBND cấp xã nơi bị can cư trú phải không?

Trả lời: Căn cứ Khoản 2 Điều 182 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về triệu tập bị can như sau:

1. Khi triệu tập bị can, Điều tra viên phải gửi giấy triệu tập. Giấy triệu tập bị can ghi rõ họ tên, chỗ ở của bị can; giờ, ngày, tháng, năm, địa điểm có mặt, thời gian làm việc, gặp ai và trách nhiệm về việc vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.

2. Giấy triệu tập bị can được gửi cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi bị can cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi bị can làm việc, học tập. Cơ quan, tổ chức nhận được giấy triệu tập có trách nhiệm chuyển ngay giấy triệu tập cho bị can.

Do đó, đối chiếu với quy định trên thì không có quy định bắt buộc Giấy triệu tập bị can được gửi cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi bị can cư trú (UBND xã) mà có thể gửi cho cơ quan, tổ chức nơi bị can làm việc, học tập.

Điều tra viên mới có quyền hỏi cung bị can?

Điều tra viên mới có quyền hỏi cung bị can có đúng không? Bên Viện Kiểm sát chỉ có quyền giám sát nhưng không được thực hiện việc hỏi cung bị can?

Trả lời: Căn cứ Điều 183 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về hỏi cung bị can như sau:

1. Việc hỏi cung bị can do Điều tra viên tiến hành ngay sau khi có quyết định khởi tố bị can. Có thể hỏi cung bị can tại nơi tiến hành điều tra hoặc tại nơi ở của người đó. Trước khi hỏi cung bị can, Điều tra viên phải thông báo cho Kiểm sát viên và người bào chữa thời gian, địa điểm hỏi cung. Khi xét thấy cần thiết, Kiểm sát viên tham gia việc hỏi cung bị can.

2. Trước khi tiến hành hỏi cung lần đầu, Điều tra viên phải giải thích cho bị can biết rõ quyền và nghĩa vụ theo quy định tại Điều 60 của Bộ luật này. Việc này phải ghi vào biên bản.

Trường hợp vụ án có nhiều bị can thì hỏi riêng từng người và không để họ tiếp xúc với nhau. Có thể cho bị can viết bản tự khai của mình.

3. Không hỏi cung bị can vào ban đêm, trừ trường hợp không thể trì hoãn được nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.

4. Kiểm sát viên hỏi cung bị can trong trường hợp bị can kêu oan, khiếu nại hoạt động điều tra hoặc có căn cứ xác định việc điều tra vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp khác khi xét thấy cần thiết. Việc Kiểm sát viên hỏi cung bị can được tiến hành theo quy định tại Điều này.

5. Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên bức cung, dùng nhục hình đối với bị can thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự.

Như vậy, thông thường thì việc hỏi cung bị can do Điều tra viên tiến hành ngay sau khi có quyết định khởi tố bị can. Có thể hỏi cung bị can tại nơi tiến hành điều tra hoặc tại nơi ở của người đó. 

Tuy nhiên, đối với Viện kiểm sát, ở đây là Kiểm sát viên cũng có quyền hỏi cung bị can trong trường hợp bị can kêu oan, khiếu nại hoạt động điều tra hoặc có căn cứ xác định việc điều tra vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp khác khi xét thấy cần thiết.

Do đó, việc hỏi cung đối với bị can không chỉ là thuộc thẩm quyền của Điều tra viên mà cả cơ quan Viện kiểm sát, người thực hiện hỏi cung là Kiểm sát viên.

Trân trọng!