Có bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi quan hệ tự nguyện với bạn gái đã đủ 16 tuổi?

Việc quan hệ tình dục với người đã đủ 16 tuổi có thể phạm vào các tội danh sau đây:

TH1: Tội hiếp dâm theo quy định tại Điều 141 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bởi Khoản 23 Điều 1 Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2017.

Theo đó: "Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm."

Để xác định việc quan hệ với người đã đủ 16 tuổi có cấu thành tội hiếp dâm hay không, cần phải đảm bảo các yếu tố sau:

- Người phạm tội từ đủ 14 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự.

- Lỗi cố ý trực tiếp.

- Hành vi khách quan: Hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, được thực hiện bằng việc dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được hoặc bằng thủ đoạn khác.

+ Hành vi giao cấu trái với ý muốn: nạn nhân không chấp nhận hành vi giao cấu, có phản kháng chống lại việc giao cấu. Nạn nhân đang ở trong tình trạng không thể tự vệ hoặc biểu lộ ý chí.

+ Hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân: ví dụ như giao cấu qua miệng, giao cấu qua hậu môn hoặc dùng các phương tiện khác tác động vào bộ phận sinh dục của nạn nhân.

- Các hành vi nêu trên được thực hiện bằng một trong những thủ đoạn sau:

+ Dùng vũ lực: Sử dụng sức mạnh vật chất đè bẹp sự kháng cự của nạn nhân, chống lại hành vi của người phạm tội như xô ngã, vật, giữ, bóp cổ,...

+ Đe dọa dùng vũ lực: Cố ý làm cho ý chí của nạn nhân bị tê liệt, không thể chống lại hành vi của người phạm tội. Ví dụ như dọa giết, dọa gây thương tích,...

+ Thủ đoạn khác: Ví dụ như dùng chất gây mê, cho uống rượu say, uống chất kích thích để giao cấu,...

- Tội phạm được coi là hoàn thành kể từ thời điểm có hành động giao cấu hoặc có hành vi quan hệ tình dục khác, không căn cứ là đã giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác xong hay chưa.

TH2: Tội cưỡng dâm theo quy định tại Điều 143 Bộ luật hình sự năm 2015:

Theo đó: "Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm."

Để xác định việc quan hệ với người đã đủ 16 tuổi có cấu thành tội cưỡng dâm hay không, cần phải xem xét các yếu tố sau:

- Chủ thể của tội phạm: là người từ đủ 14 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự.

- Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp.

- Hành vi phạm tội: người phạm tội bằng những thủ đoạn khác nhau có hành vi ép buộc người bị lệ mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

- Nạn nhân của tội phạm là người từ đủ 16 tuổi trở lên và có quan hệ lệ thuộc với người phạm tội hoặc là người đang ở trong tình trạng quẫn bách.

+ Người có quan hệ lệ thuộc: Có thể lệ thuộc về mặt công tác (quan hệ giữa cấp trên cấp dưới; thủ thủ trưởng - nhân viên,...); lệ thuộc về kinh tế (quan hệ nuôi dưỡng - người được nuôi dưỡng,...)...

+ Người đang trong tình trạng quẫn bách: là trường hợp nạn nhân đang ở trong hoàn cảnh khó khăn, đòi hỏi phải có sự hỗ trợ của người khác.

+ Người phạm tội lợi dụng quan hệ lệ thuộc hoặc tình trạng quẫn bách để khống chế tư tưởng; buộc nạn nhân phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác bằng các thủ đoạn như:

Đe dọa: dọa chuyển công tác, dọa chấm dứt hợp đồng lao động, dọa cung cấp những thông tin bất lợi,...

Hứa hẹn: hứa sẽ chuyển vị trí công tác tốt hơn, có thu nhập cao hơn,...

- Nạn nhân miễn cưỡng giao cấu, miễn cưỡng giao cấu là trường hợp nạn nhân không muốn giao cấu nhưng vì bị đe dọa hay khống chế nên buộc phải chấp nhận. Trong trường hợp này nạn nhân có sự cân nhắc trước khi chấp nhận giao cấu.

=> Việc quan hệ tình dục với người từ đủ 16 tuổi có thể phạm vào 2 tội danh đã nêu ở trên nếu thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm.

Như vậy, những thông tin bạn cung cấp: Bạn (18 tuổi), bạn gái (17 tuổi) có quan hệ tình dục với nhau, chưa đầy đủ thông tin để xác định xem việc quan hệ tình dục này có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?

- Nếu hai bạn không có quan hệ lệ thuộc nhau, cả hai bên hoàn toàn tự nguyện quan hệ tình dục, không có bất kỳ sự cưỡng ép, đe dọa nào cả thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Ngược lại, nếu việc quan hệ tình dục của hai bạn có đầy đủ những yếu tố cấu thành một trong hai tội danh như đã phân tích ở trên thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trân trọng!