Không nhận lại xe đã bán có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Thứ nhất, bản chất của hợp đồng mua bán tài sản là việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên mua và nhận lại một khoản tiền. Về thời điểm chuyển quyền sở hữu đối với tài sản là đối tượng của hợp đồng mua bán tài sản được quy định tại Điều 439 Bộ luật dân sự 2005 như sau:

1. Quyền sở hữu đối với tài sản mua bán được chuyển cho bên mua kể từ thời điểm tài sản được chuyển giao, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

2. Đối với tài sản mua bán mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì quyền sở hữu được chuyển cho bên mua kể từ thời điểm hoàn thành thủ tục đăng ký quyền sở hữu đối với tài sản đó.

3. Trong trường hợp tài sản mua bán chưa được chuyển giao mà phát sinh hoa lợi, lợi tức thì hoa lợi, lợi tức thuộc về bên bán.

Trong trường hợp này, đối tượng của hợp đồng mua bán là một chiếc xe máy- một tài sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của pháp luật, do quyền sở hữu chỉ được chuyển giao cho bên mua sau khi thực hiện thủ tục đăng ký quyền sở hữu.

Việc bên mua không thực hiện được thủ tục trong trường hợp của bạn, nếu xuất phát từ những nguyên nhân khách quan mà bạn cũng như họ không thể khắc phục thì việc bên mua yêu cầu trả xe và nhận lại tiền là hợp lý. Bạn cần lưu ý, lý do bên mua không thực hiện được thủ tục sang tên trên Giấy đăng ký xe hoàn toàn nằm ngoài ý chí chủ quan của họ thì mới được xem xét. Điều này nhằm loại bỏ trường hợp người mua cố ý không thực hiện hoặc không thực hiện những việc cần thiết để đăng ký sang tên Giấy đăng ký xe máy để gây khó dễ và thiệt hại cho bạn.

Việc bạn ký cam kết tại cơ quan Công an với nội dung sẽ hoàn trả số tiên mua xe cho bên mua trong thời hạn 15 ngày có giá trị ràng buộc trách nhiệm của bạn. Trong trường hợp thời hạn 15 kết thúc mà bạn không có khả năng thanh toán và hai bên không có thỏa thuận nào khác thì bên mua có quyền yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình- buộc bạn thanh toán tiền mua xe theo quy định tại Điều 4 và Điều 27 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

Thứ hai, quan hệ giữa bạn và người mua xe đơn thuần là một quan hệ pháp luật dân sự. Việc bạn không thực hiện nghĩa vụ thanh toán tiền mua xe (nếu phát sinh) chỉ làm phát sinh những biện pháp xử lý mang tính chất dân sự.

Điều 8 Bộ luật hình sự 1999 hiện hành quy định: Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hoá, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội  chủ nghĩa.

Như vậy có thể thấy, vấn đề truy cứu trách nhiệm hình sự chỉ đặt ra đối với những hành vi ở những mức độ nhất định, gây thiệt hại ở mức đáng kể cho xã hội. Xem xét bốn yếu tố cấu thành tội phạm bao gồm: mặc chủ quan, mặt khách quan, khách thể và chủ thể trên cơ sở những thông tin bạn cung cấp về trường hợp của bạn thì việc đặt ra vấn đề truy cứu trách nhiệm hình sự với bạn ít có khả năng xảy ra.

Trên đây là tư vấn của Ban biên tập Thư Ký Luật về việc không nhận lại xe đã bán. Bạn nên tham khảo chi tiết Bộ luật hình sự 1999 để nắm rõ quy định này.

Trân trọng!