Bố mẹ có quyền ép buộc con cái kết hôn không?

Theo quy định tại Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 2014 về các hành vi bị nghiêm cấm thì cấm tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn.

Hành vi cưỡng ép kết hôn là một trong những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm trong trường hợp này. Thêm vào đó, việc kết hôn của nam nữ phải đảm bảo tính tự nguyện của cả hai bên.

Tại Điều 146 Bộ luật hình sự 1999 quy định:

''Điều 146. Tội cưỡng ép kết hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ

Người nào cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ, cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm.''

Theo hướng dẫn bởi Điều 2 Thông tư liên tịch 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC, Chủ thể của tội này có thể là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự. Thông thường, chủ thể của tội này là bên nam hoặc bên nữ muốn kết hôn; người có ảnh hưởng nhất định trong gia đình của bên nam hay bên nữ (như: ông, bà, cha, mẹ, anh, chị...); người có ảnh hưởng trực tiếp đến bên nam hoặc bên nữ (như: người vợ cũ, chồng cũ, con sau khi ly hôn, người tình cũ...); người có ảnh hưởng trong công tác (như: thủ trưởng đối với nhân viên) hoặc về tín ngưỡng, tôn giáo (như: các chức sắc trong tôn giáo đối với tín đồ). Chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này khi người vi phạm đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm. 

Nếu không đủ cấu thành để truy cứu trách nhiệm hình sự thì những người thực hiện hành vi cưỡng ép kết hôn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 55 Nghị định 167/2013/NĐ-CP như sau:

''Điều 55. Hành vi cưỡng ép kết hôn, ly hôn, tảo hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện tiến bộ

Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

1. Cưỡng ép người khác kết hôn, ly hôn, tảo hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần hoặc bằng thủ đoạn khác.

2. Cản trở người khác kết hôn, ly hôn, cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác.''

Như thông tin bạn cung cấp, gia đình và người thân của bạn đang ép bạn kết hôn với một người mà bạn không hề có tình cảm mặc dù nhiều lần bạn đã trình bày nguyện vọng của mình. Do đó để đảm bảo quyền lợi của mình bạn cần trình báo đến cơ quan công an nơi bạn cư trú về vấn đề của mình trong trường hợp này.

Trên đây là tư vấn của Ban biên tập Thư Ký Luật về việc bố mẹ ép buộc con cái kết hôn. Bạn nên tham khảo chi tiết Luật hôn nhân và gia đình 2014 để nắm rõ quy định này.

Trân trọng!