Bị người khác chiếm giữ “sổ đỏ”, phải làm sao?

Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2010 quy định: “Giấy tờ có giá là bằng chứng xác nhận nghĩa vụ trả nợ giữa tổ chức phát hành giấy tờ có giá với người sở hữu giấy tờ có giá trong một thời hạn nhất định, điều kiện trả lãi và các điều kiện khác” (khoản 8 Điều 6).

Căn cứ các quy định viện dẫn trên, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất (gọi tắt là GCN) không được coi là tài sản, hoặc giấy tờ có giá. GCN chỉ là chứng thư pháp lý xác lập mối quan hệ hợp pháp giữa Nhà nước với cá nhân, tổ chức trong việc sử dụng đất, sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất. Do đó, mặc dù GCN của anh bị người khác chiếm giữ nhưng anh không thể khởi kiện (tại Tòa án) để đòi tài sản. Anh không thể yêu cầu cơ quan chức năng xử lý người này về hành vi chiếm đoạt tài sản.

Trường hợp này, anh có thể căn cứ quy định tại Nghị định số 43/2014 ngày 15.4.2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2013, để yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp lại GCN cho anh do bị mất:

“1. Hộ gia đình và cá nhân, cộng đồng dân cư phải khai báo với UBND cấp xã nơi có đất về việc bị mất GCN, UBND cấp xã có trách nhiệm niêm yết thông báo mất GCN tại trụ sở UBND cấp xã, trừ trường hợp mất giấy do thiên tai, hỏa hoạn.

2. Sau 30 ngày, kể từ ngày niêm yết thông báo mất GCN tại trụ sở UBND cấp xã đối với trường hợp của hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư hoặc kể từ ngày đăng tin lần đầu trên phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương đối với trường hợp của tổ chức trong nước, cơ sở tôn giáo, tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người bị mất GCN nộp 01 bộ hồ sơ đề nghị cấp lại GCN.

3. Văn phòng ĐKĐĐ có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ; trích lục bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính thửa đất đối với trường hợp chưa có bản đồ địa chính và chưa trích đo địa chính thửa đất; lập hồ sơ trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tại Điều 37 của Nghị định này ký quyết định hủy GCN bị mất, đồng thời ký cấp lại GCN quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; …” (Điều 77).