Hình phạt trục xuất trong hệ thống hình phạt của BLHS

Trục xuất là loại hình phạt mới được quy định trong BLHS năm 1999 (trước đây nó được áp dụng như một chế tài hành chính trong pháp luật về xuất nhập cảnh). Đối tượng bị áp dụng là người nước ngoài phạm tội. Việc quy định hình phạt trục xuất trong hệ thống hình phạt của BLHS năm 1999 đã làm đa dạng hoá các biện pháp xử lý hình sự, là cơ sở pháp lý để Toà án có thể lựa chọn và áp dụng đối với người nước ngoài phạm tội với mục đích không chỉ trừng trị mà còn tác dụng ngăn ngừa một cách triệt để khả năng phạm tội mới của người nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam. Hình phạt trục xuất là buộc người nước ngoài bị kết án phải rời khỏi lãnh thổ nước Việt Nam. Đối tượng bị áp dụng hình phạt này là người nước ngoài, khái niệm người nước ngoài đã được xác định trong Luật Quốc tịch Việt Nam, trong pháp luật về xuất nhập cảnh, Luật Cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Theo đó “người nước ngoài là người không có quốc tịch Việt Nam”. Từ khái niệm này có thể hiểu người nước ngoài là người mang quốc tịch một nước khác và không mang quốc tịch của bất cứ một nước nào (người không có quốc tịch). Ở đây có một biệt lệ cần lưu ý là, trục xuất sẽ không được áp dụng đối với người không quốc tịch thường trú tại Việt Nam. Với đối tượng này, Toà án có thể áp dụng một trong các hình phạt chính khác căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi mà họ đã thực hiện. Như vậy hình phạt trục xuất có thể được áp dụng đối với người nước ngoài phạm bất kỳ tội nào được quy định trong BLHS năm 1999, và tuỳ từng trường hợp cu thể, trên cơ sở cân nhắc những tình tiết khác nhau, trong đó có vấn đề quốc tịch, Toà án sẽ vận dụng quy định của điều luật này để quyết định áp dụng hình phạt trục xuất đối với người phạm tội.