Công an có được quyền vào nhà kiểm tra cư trú hay không?

Thông tư số 35/2014/TT-BCA ngày 9/9/2014 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Cư trú, việc kiểm tra cư trú. Theo đó, điều 26 của Luật cư trú và kiểm tra cư trú quy định: Cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân, Công an xã được giao quản lý cư trú tại địa bàn có quyền kiểm tra trực tiếp hoặc phối hợp kiểm tra việc chấp hành pháp luật về cư trú đối với công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức thuộc địa bàn quản lý.

Khi kiểm tra được quyền huy động lực lượng quần chúng làm công tác bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức cùng tham gia.

Việc kiểm tra cư trú của công an cấp trên tại địa bàn dân cư phải có cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân, công an xã được giao quản lý cư trú tại địa bàn chứng kiến.

Căn cứ theo quy định của pháp luật thì Công an khu vực có quyền kiểm tra nơi cư trú của công dân, công dân có nghĩa vụ phải chấp hành sự kiểm tra của cơ quan công an.

Quyền của người dân khi cán bộ kiểm tra nơi cư trú

Cũng theo LS Tân, việc thực hiện kiểm tra hành chính về cư trú là hoạt động thực hiện công vụ của chiến sĩ công an, khi chiến sĩ công an yêu cầu kiểm tra hành chính về cư trú thì người dân có nghĩa vụ phải chấp hành các yêu cầu liên quan đến việc kiểm tra của người có thẩm quyền.

Trong quá trình tuần tra, kiểm tra của mình người thi hành công vụ phải thực hiện đúng theo quy định của pháp luật và theo phân công công vụ và không được vi phạm các hành vi bị cấm.

Tại Điều 5 Nghị định 208/2013/NĐ-CP quy định về các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ, trong đó quy định về hành vi bị nghiêm cấm trong khi thi hành công vụ đối với người thi hành công vụ như sau:

Nghiêm cấm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và tài sản của người khác và sự hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức trong khi thi hành công vụ; lợi dụng việc thi hành công vụ để giải quyết mâu thuẫn cá nhân hoặc vì mục đích cá nhân khác

Theo đó, quyền của người dân là bất khả xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và tài sản của mình. Đồng thời, người dân có quyền được biết về việc mình có nghĩa vụ chấp hành yêu cầu kiểm tra đúng pháp luật. Cụ thể: yêu cầu người thực hiện kiểm tra xuất trình thẻ ngành, giấy chứng nhận công an xã, nội dung kiểm tra có liên quan đến chính mình.

Khi có căn cứ về hành vi kiểm tra hành chính của người thi hành công vụ là vi phạm pháp luật, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân thì người dân có quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, người dân có một số quyền khác (quay phim, chụp hình, ghi âm…) nhưng không gây cản trở cho việc thực hiện công vụ của người thi hành công vụ.