Quy chuẩn QCVN 113:2023/BGTVT về Yêu cầu kỹ thuật và phương pháp thử vành bánh xe mô tô, xe gắn máy

Bảng 2 - Lực nén hướng kính

Mã chiều rộng danh nghĩa

Lực (kN)

Mã chiều rộng danh nghĩa

Lực (kN)

1.10

0,98

2.75

6,37

...

...

...

1,47

3.00

6,37

1.40

1,96

3.50

6,37

1.50

2,45

...

...

...

6,37

1.60

3,43

4.50

6,37

1.85

4,41

5.00

6,37

...

...

...

4,90

5.50

6,37

2.50

6,37

6.00

6,37

2.3 Các yêu cầu kỹ thuật đối với vành bánh xe

Vành, vành bánh xe phải đáp ứng các yêu cầu sau (không áp dụng yêu cầu này cho vành bánh xe có kết cấu ghép sử dụng nan hoa):

...

...

...

Sau khi thử khả năng chịu tải trọng hướng kính theo Phụ lục C ban hành kèm theo Quy chuẩn này, bề mặt vành bánh xe không được xuất hiện các vết nứt, không có sự biến dạng rõ rệt hoặc bất kỳ sự tháo lỏng không bình thường nào tại các chỗ nối ghép.

2.3.2 Khả năng chịu va đập hướng kính

Sau khi thử khả năng chịu va đập hướng kính (tải trọng đơn hoặc tải trọng kép) theo phụ lục D ban hành kèm theo Quy chuẩn này, bề mặt vành bánh xe không được xuất hiện các vết nứt, không có sự biến dạng rõ rệt hoặc bất kỳ sự tháo lỏng không bình thường nào tại các chỗ nối ghép hay sự rò rỉ không khí đột ngột do vành bị hỏng.

2.3.3 Khả năng chịu mô men xoắn

Sau khi thử khả năng chịu mô men xoắn theo Phụ lục E ban hành kèm theo Quy chuẩn này, bề mặt vành bánh xe không được xuất hiện các vết nứt, không có sự biến dạng rõ rệt hoặc bất kỳ sự tháo lỏng không bình thường nào tại các chỗ nối ghép. Chỉ áp dụng yêu cầu kỹ thuật này cho vành bánh xe dùng trong bánh xe dẫn động. Không áp dụng cho vành bánh xe có chứa động cơ điện bên trong.

2.3.4 Độ kín khí đối với vành lắp lốp không săm

Vành bánh xe sử dụng cho lốp không săm phải thử độ kín khí. Sau khi thử độ kín khí theo Phụ lục G ban hành kèm theo Quy chuẩn này, không được có sự rò rỉ không khí qua vành bánh xe thể hiện ở dạng bọt khí có thể nhìn thấy được.

3. QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ

3.1 Phương thức kiểm tra, thử nghiệm

...

...

...

3.2 Tài liệu kỹ thuật và mẫu thử

Khi có nhu cầu thử nghiệm, tổ chức hoặc cá nhân sản xuất, nhập khẩu vành, vành bánh xe phải cung cấp cho cơ sở thử nghiệm tài liệu kỹ thuật và mẫu thử theo yêu cầu nêu tại điểm 3.2.1 và điểm 3.2.2 của Quy chuẩn này.

3.2.1 Yêu cầu về tài liệu kỹ thuật

3.2.1.1. Bản vẽ kỹ thuật của vành, vành bánh xe phải thể hiện kết cấu và các thông số kích thước theo quy định kỹ thuật tại Điều 2 của Quy chuẩn này;

3.2.1.2. Bản đăng ký thông số kỹ thuật phải thể hiện các thông tin sau đây: Loại vành; Mã đường kính và mã chiều rộng danh nghĩa; Ký hiệu kích cỡ lốp lắp cho vành/vành bánh xe; Áp suất lốp; Vị trí lắp trên xe; Tải trọng cho phép lớn nhất tác dụng lên bánh xe; Kết cấu vành bánh xe.

3.2.2. Yêu cầu về mẫu thử

02 mẫu vành phục vụ thử nghiệm theo điểm 2.2 của Quy chuẩn này;

03 mẫu bao gồm: 01 vành bánh xe và 02 vành bánh xe có lắp đầy đủ lốp, săm (nếu có), ổ bi và trục bánh xe phục vụ thử nghiệm theo điểm 2.3 của Quy chuẩn này.

3.3 Báo cáo thử nghiệm

...

...

...

4. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

4.1 Cục Đăng kiểm Việt Nam chịu trách nhiệm triển khai, thực hiện Quy chuẩn này.

4.2. Áp dụng kể từ ngày Quy chuẩn này có hiệu lực.

Phụ lục A: Vành tâm lõm

A.1 Vành tâm lõm được phân loại theo bảng:

Bảng A.1 - Phân loại vành

Loại

Viết tắt

...

...

...

Hình

Ghi chú

Vành tâm lõm

DC

WM

Hình A1

Đế tanh hình trụ

MT

Hình A2

...

...

...

Hình A6

LF

Hình A8

A.2 Ký hiệu của vành: 18 x 1.85

Vành có thể được ghi thêm các ký hiệu khác (tùy theo nhà sản xuất).

A.3 Mặt cắt ngang và kích thước của vành

A.3.1 Mặt cắt ngang, kích thước và dung sai của:

Vành tâm lõm WM theo hình A.1 và bảng A.2, A.3

Vành tâm lõm MT theo hình A.2 đến hình A.5 và bảng A.4 đến bảng A.7; hình A.6, A.7 và bảng A.8 đến bảng A.10

...

...

...

A.3.2 Mặt cắt trái và phải của vành phải đối xứng nhau, sai lệch kích thước giữa bên phải và bên trái được tạo ra khi gập đôi hình chiếu mặt cắt ngang của vành qua trục đối xứng không được lớn hơn 0,5 mm.

Hình A.1 - Vành tâm lõm WM

Bảng A.2 - Kích thước của vành tâm lõm WM (mm)

Mã chiểu rộng danh nghĩa của vành

A

B Nhỏ nhất

G

H

...

...

...

J

R₁ Nhỏ nhất

R₂

R₃ Lớn nhất

R₄ Nhỏ nhất

R₅

Kích thước

Dung sai

Kích thước

...

...

...

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

1.10

28,0

+1,0

-0,5

5,0

...

...

...

±0,5

7,0

+1,0

0,5

3,0

+2,0

0

2,0

1.5

...

...

...

1,5

5,0

7,0

1.20

30,5

5,5

9,0

3,5

6,0

...

...

...

36,0

6,5

10,0

8,0

3,5

4,0

2.0

6,5

10,0

...

...

...

38,0

7,5

10,5

4,0

7,0

2,0

5,5

11,5

1.60

...

...

...

12,0

4,5

4,5

8,0

13,0

1.85

47,0

8,5

14,0

...

...

...

5,0

3,5

12,5

6,0

15,0

2.15

55,0

7,5

7,0

...

...

...

2.50

63,5

9,5

3,0

19,0

2.75

70,0

10,5

12,0

...

...

...

3.0

Bảng A.3 - Đường kính D và chu vi vành tâm lõm WM (mm)

Mã đường kính danh nghĩa của vành

D

Chu vi ứng với đường kính D

Kích thước

Dung sai

14

357,1

...

...

...

+2,0

-0,5

15

382,5

1201,7

16

405,6

1274,2

17

...

...

...

1361,2

18

458,7

1441,0

19

484,1

1520,8

20

509,5

...

...

...

21

534,9

1680,4

22

558,8

1755,5

23

584,2

1835,3

...

...

...

Hình A.2 - Vành tâm lõm MT

Bảng A.4 - Kích thước của vành tâm lõm MT (mm)

Mã chiều rộng danh nghĩa của vành

A

B

G

H

C

...

...

...

R₁

R₂

R₃

R₄

R₅

R₆

R₇

Kích thước

Dung sai

...

...

...

Lớn nhất

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

Nhỏ nhất

...

...

...

Lớn nhất

Kích thước

Dung sai

Nhỏ nhất

Lớn nhất

Kích thước

Dung sai

MT 1.85

47,0

...

...

...

-0,5

9,0

12,5

14,0

±0,5

9,0

+1,0

0

10,5

...

...

...

+0,5

0

3,0

12,5

2,5

2,5

±0,5

3,0

2,5

...

...

...

±0,5

MT 2.15

55,0

13,0

3,0

3,0

MT 2.50

63,5

+1,5

...

...

...

+1,0

-0,5

12,0

+2,0

0

5,5

MT 2.75

70,0

14,0

...

...

...

76,0

13,0

15,0

MT 3.50

89,0

MT 4.00

101,5

16,0

MT 4.50

...

...

...

MT 5.00

127,0

MT 5.50

140,0

MT 6.00

152,5

Ghi chú:

1. Đường biên như ở hình A.3 có thể sử dụng cho đường biên của vành có chiều rộng danh nghĩa MT 1.85 và MT 2.15.

2. Đường biên như ở hình A.4 có thể sử dụng cho phần vành có đục lỗ.

...

...

...

Bảng A.5 - Đường kính D và chu vi vành tâm lõm MT (mm)

Mã đường kính danh nghĩa của vành

D

Chu vi tương ứng với đường kính D

Chu vi tương ứng với đường kính D_H

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

...

...

...

357,6

1123,4

+1,5

-0,5

1121,3

+2,0

-1,0

15 M/C

383,0

...

...

...

1201,1

16

406,0

1275,5

±0,1

1273,4

17

433,8

1362,8

...

...

...

1360,7

18

459,2

1442,6

-0,5

1440,5

19

484,6

...

...

...

1520,3

20

510,0

1602,2

1600,1

21

535,4

1682,0

1679,9

...

...

...

584,7

1836,9

1834,8

Hình A3

Bảng A.6 - Kích thước P và R4 (mm)

Mã chiều rộng danh nghĩa của vành

P

...

...

...

Nhỏ nhất

Kích thước

Dung sai

MT 1.85

8,0

+2,0

0

6,5

MT 2.15

...

...

...

Hình A.4

Bảng A.7- Kích thước R₅ và R₉ (mm)

Mã chiều rộng danh nghĩa của vành

R₅

Nhỏ nhất

R₉

Nhỏ nhất

...

...

...

3,0

20,0

MT 2.15

MT 2.50

30,0

MT 2.75

MT 3.00

40,0

MT 3.50

...

...

...

MT 4.50

MT 5.00

MT 5.50

MT 6.00

Hình A.5

Hình A.6 - Vành tâm lõm MT

...

...

...

Mã chiều rộng danh nghĩa của vành

A

B

G

H

C

E

R₁

R₂

...

...

...

R₄

R₅

R₆

R₇

Kích thước

Dung sai

Nhỏ nhất

Lớn nhất

Kích thước

...

...

...

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

Nhỏ nhất

Lớn nhất

Kích thước

...

...

...

Nhỏ nhất

Lớn nhất

Kích thước

Dung sai

MT 1.85

47,0

+1,0

-0,5

9,0

...

...

...

14,0

±0,5

9,0

+1,0

0

10,5

10,5

+0,5

0

...

...

...

12,5

2,5

2,5

±0,5

3,0

2,5

2,5

±0,5

MT 2.15

...

...

...

13,0

3,0

3,0

MT 2.50

63,5

+1,5

-1,0

+1,0

-0,5

...

...

...

+2,0

0

5,5

MT 2.75

70,0

14,0

MT 3.00

76,0

13,0

...

...

...

MT 3.50

89,0

Ghi chú: Đường biên như ở hình A.7 có thể sử dụng cho trường hợp chiều rộng danh nghĩa của vành MT 1.85 và MT 2.15.

Bảng A.9 - Đường kính D và chu vi vành tâm lõm MT (mm)

Mã đường kính danh nghĩa của vành

D

Chu vi ngoài của đường kính D

Chu vi ngoài của đường kính DH

Kích thước

...

...

...

Kích thước

Dung sai

10

253,2

795,4

+1,5

-0,5

793,3

+2,0

...

...

...

12

304,0

995,0

952,9

Hình A.7

Bảng A.10 - Kích thước P và R4 (mm)

Mã chiều rộng danh nghĩa của vành

...

...

...

R₄

Nhỏ nhất

Kích thước

Dung sai

MT 1.85

8,0

+2,0

0

6,5

...

...

...

11,0

Hình A.8 - Vành tâm lõm LF

Bảng A.11 - Kích thước của vành tâm lõm LF (mm)

Mã chiều rộng danh nghĩa của vành

A

B

G

...

...

...

C

P

R1

R2

R3

R4

R5

α(^o)

Kích thước

...

...

...

Nhỏ nhất

Lớn nhất

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

...

...

...

Lớn nhất

Nhỏ nhất

Nhỏ nhất

Độ

Dung sai

1.20

30,5

+1.0

...

...

...

5,5

7,5

9,0

±0,5

10,0

±1,0

5,5

4,0

+2,0

...

...

...

1,5

6,0

1,5

4,5

3,0

10

±5

1.50

38,0

...

...

...

11,5

10,5

6,5

3,0

7,0

2,0

5,5

1.85

47,0

...

...

...

6,5

22

0

-5

2.15

55,0

11,0

Ghi chú

1. Trường hợp chiều rộng danh nghĩa của vành là 1.85 có thể tạo thêm phần lồi như ở hình A.9.

...

...

...

3. Trường hợp chiều rộng danh nghĩa của vành là 1.20 và 1.50 và đường kính danh nghĩa của vành là 10, kích thước cho phép nhỏ nhất của H là 8,0.

Hình A.9 - Hình dạng của phần lồi

Hình A.10 - Hình dạng của phần lồi

Bảng A.12 - Đường kính D và chu vi vành tâm lõm LF (mm)

Mã đường kính danh nghĩa của vành

D

Chu vi tương ứng với đường kính D

...

...

...

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

8

202,4

635,8

+1,5

-0,5

...

...

...

+2,0

-1,0

10

253,2

795,4

793,3

12

304,0

955,0

...

...

...

Phụ lục B

Phương pháp thử độ bền

Việc tác dụng lực được thực hiện như sau:

Đặt vành thẳng đứng trên một đế có bề mặt đặt vành không nhỏ hơn chiều rộng danh nghĩa của vành thép theo phương nằm ngang. Tác dụng lực từ từ theo phương hướng kính của vành.

Hình B.1 - Sơ đồ nguyên lý thử nén vành

Phụ lục C

Thử khả năng chịu tải trọng hướng kính

...

...

...

Thiết bị thử (ví dụ minh họa trên hình C.1) phải đáp ứng các yêu cầu sau :

+ Thiết bị thử phải có một trống thử, đường kính không nhỏ hơn 400 mm, bề mặt trống phải nhẵn, êm và có chiều rộng lớn hơn chiều rộng của lốp bánh xe được thử

+ Trống thử phải được quay với vận tốc không đổi

+ Thiết bị thử phải cho phép tác dụng một tải trọng hướng kính không đổi (sai số của sự thay đổi tải trọng hướng kính trong quá trình thử là ±5%) vào bánh xe theo phương từ tâm của bánh xe đến tâm của trống thử và phải đảm bảo sao cho bánh xe luôn tiếp xúc với trống thử.

Hình C.1 - Thiết bị thử khả năng chịu tải trọng hướng kính

Ghi chú :

1 - Trống thử;

2 - Lốp;

...

...

...

4 - Tải trọng hướng kính.

C.2 Điều kiện thử

C.2.1 Tải trọng hướng kính tĩnh

Tải trọng hướng kính Qt, tính theo niutơn được xác định theo công thức sau:

Q_t = S_r.W

Trong đó: S_r là hệ số, bằng 2,25;

                W là tải trọng cho phép lớn nhất tác dụng lên bánh xe (niutơn).

C.2.2 Áp suất lốp bánh xe

Áp suất không khí trong lốp bánh xe trước khi thử, tính theo kilo Pascal, ít nhất phải phù hợp với tải trọng lớn nhất theo thiết kế của lốp bánh xe được thử. Trong trường hợp lốp bị hỏng, phép thử phải được tiếp tục sau khi thay lốp.

...

...

...

Lắp vành bánh xe có lốp được bơm tới áp suất tối thiểu bằng áp suất được ghi trên bánh xe với thiết bị thử (xem hình C.1) theo phương pháp như đã được dùng để lắp đặt bánh xe trên xe. Trống thử được quay trong khi tác dụng tải trọng hướng kính Q phù hợp với C.2.1.

Số vòng quay của trống thử phải không nhỏ hơn 5 x 10₅ vòng.

Phụ lục D

Thử khả năng chịu va đập hướng kính

D.1 Thiết bị thử

Thiết bị thử phải có các đặc tính sau:

+ Vành bánh xe đã được lắp với lốp có thể lắp được trên băng;

+ Băng hoặc khung giá trên đó lắp vành bánh xe thử phải có đủ độ cứng vững;

...

...

...

Ví dụ minh họa về thiết bị sử dụng cho phép thử này xem ở hình D.1a hoặc D.1b

Hình D.1a - Thiết bị thử khả năng chịu va đập hướng kính tải trọng đơn

Ghi chú:

1 - Khối tải trọng va đập ;

2 - Cơ cấu nhả nhanh;

3 - Khung thiết bị thử;

4 - Rãnh dẫn hướng;

5 - Chiều cao thả rơi khối tải trọng va đập.

...

...

...

Hình D.1b Thiết bị thử khả năng chịu va đập hướng kính tải trọng kép

Ghi chú :

1- Cơ cấu nhả nhanh;

5 - Tải trọng phụ;

2 - Tải trọng chính;

6 - Lò xo xoắn (2 cái);

3 - Khung thiết bị thử;

7 - Chiều cao thả rơi khối tải trọng va đập.

4 - Rãnh dẫn hướng;

...

...

...

D.2 Điều kiện thử

D.2.1 Tải trọng va đập và chiều cao rơi

D.2.1.1 Thiết bị thử khả năng chịu va đập hướng kính tải trọng đơn

Khối lượng của tải trọng va đập Qv với sai số 2% của khối lượng được xác định theo công thức sau:

Trong đó: Q_v là khối lượng va đập tính bằng kilôgam;

K - là hệ số bằng 1 đối với cả vành trước và vành sau ;

W - là tải trọng cho phép lớn nhất tác dụng lên bánh xe (niutơn);

g - là gia tốc trọng trường (bằng 9,8 m/s²);

...

...

...

Chiều cao rơi đối với vành sau là 120 mm.

D.2.1.2 Thiết bị thử khả năng chịu va đập hướng kính tải trọng kép

Khối lượng tổng cộng của hai khối tải trọng va đập Qv với sai số 2% của khối lượng được xác định theo công thức sau:

Trong đó: Qv là khối lượng tổng của hai khối va đập tính bằng kilôgam;

K là hệ số bằng 2,5 đối với vành trước và 1,5 đối với vành sau;

W là tải trọng cho phép lớn nhất tác dụng lên bánh xe (niutơn);

g là gia tốc trọng trường (bằng 9,8 m/s2).

(Khối lượng của tải trọng va đập phụ bao gồm cả khối lượng của hai lò xo bằng 40 kg)

...

...

...

D.2.2 Áp suất lốp bánh xe

Áp suất không khí trong lốp bánh xe trước khi thử (tính theo kilo Pascal), được xác định như sau : p = (áp suất không khí phù hợp với tải trọng lớn nhất theo thiết kế của lốp bánh xe được thử x 1,15) ± 10.

D.3 Tiến hành thử

Lắp lốp nhỏ nhất thích hợp với tải trọng thiết kế của bánh xe lên giá đỡ theo phương pháp như được dùng để lắp đặt bánh xe với xe. Vị trí tương đối phải được xác định sao cho khi va đập thì véctơ vận tốc đi qua tâm của bánh xe.

Phụ lục E

Thử khả năng chịu mô men xoắn

E.1 Thiết bị thử

Thiết bị thử phải cho phép tạo ra mô men xoắn tác dụng giữa moayơ và vành bánh xe. Ví dụ về thiết bị này được nêu trên hình E.1a và E.1b

...

...

...

Hình E.1a - Thiết bị thử khả năng chịu mô men xoắn

Ghi chú:

1 - Bu lông xiết chặt.

4 - Mặt tựa vành.

2 - Vành bánh xe.

5 - Cánh tay đòn.

3 - Đồ gá kẹp chặt.

6 - Điểm đặt lực.

...

...

...

Hình E.1b - Thiết bị thử khả năng chịu mô men xoắn

1 - Vành bánh xe.

5 - Cánh tay đòn.

2 - Đĩa chặn.

6 - Điểm đặt lực.

3 - Mặt tựa vành.

7 - Bu lông giữ vành bánh xe.

4 - Đồ gá kẹp chặt.

...

...

...

Mô men xoắn T tính theo niutơn mét được xác định theo công thức sau:

T = ± W.R

Trong đó: W là tải trọng lớn nhất tác dụng lên vành (niutơn) ;

R là bán kính tĩnh lớn nhất của lốp có thể lắp với vành (mét).

E.3 Tiến hành thử

Cố định gờ vành bánh xe với giá đỡ và tác dụng mô men xoắn được xác định theo E.2 vào vành bánh xe theo hướng đối xứng nhau qua bề mặt tiếp xúc của moayơ. Chiều dài của của cánh tay đòn phải bằng bán kính của lốp nhỏ nhất thích hợp với vành bánh xe.

Cho phép cố định vành bánh xe trên giá đỡ thông qua bề mặt tiếp xúc của mayơ và tác dụng mô men xoắn vào vành bánh xe thông qua một vòng hình khuyên được lắp chặt vào vành bánh xe.

Số lần tác dụng mô men xoắn không nhỏ hơn 10⁵.

...

...

...

Thử độ kín khí đối với vành, vành bánh xe lắp lốp không săm

G.1 Mục đích

Phụ lục này nhằm đánh giá độ kín khí của vành, vành bánh xe sử dụng lốp không săm.

Độ kín khí của vành, vành bánh xe lắp lốp không săm được đánh giá, thử nghiệm theo một trong hai phương pháp sau:

G.2 Phương pháp 1

G.2.1 Điều kiện thử

Vành bánh xe được lắp lốp không săm phù hợp theo quy định của nhà sản xuất.

Áp suất không khí trong lốp khi thử nghiệm:

a) 300 kPa; hoặc

...

...

...

G.2.2 Tiến hành thử

Sau khi bơm căng lốp đến áp suất quy định, ngâm bánh xe ngập vào trong nước, để bánh xe ổn định trong nước rồi kiểm tra sự rò rỉ khí từ bánh xe.

Thời gian thử ít nhất là 2 phút.

G.3 Phương pháp 2

G.3.1 Thiết bị thử nghiệm

Thiết bị thử nghiệm độ kín khí đối với vành bánh xe sử dụng lốp không săm nêu trên hình G.1

Hình G.1 - Thiết bị thử độ kín khít đối với vành lắp lốp không săm

Ghi chú:

...

...

...

3 - Đĩa ép;

2 - Vòng cao su làm kín;

4 - Đường bơm hơi tạo áp suất;

5 - Vành bánh xe hợp kim nhẹ.

G.3.2 Điều kiện thử

Áp suất không khí được dùng phải lớn hơn hoặc bằng 300 kPa.

G.3.3 Tiến hành thử

Ép kín khít một cách chắc chắn cả hai bên mép của vành hợp kim bằng các tấm ép (xem hình G.1) và bơm không khí vào bên trong lòng của vành hợp kim để kiểm tra sự kín khí của vành hợp kim.

...

...

...