Kính gửi: Ủy
ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Ngày Thế giới không thuốc lá 31 tháng 5 năm 2023 được
Tổ chức Y tế thế giới phát động với chủ đề “Chúng ta cần thực phẩm, không cần
thuốc lá” nhằm kêu gọi các quốc gia thúc đẩy các hoạt động nâng cao nhận thức
của cộng đồng về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, kinh tế, môi trường, an
ninh lương thực và dinh dưỡng; đề cập đến mối liên hệ giữa sử dụng, trồng cây
thuốc lá và đói nghèo; kêu gọi bỏ thuốc lá để tăng chi cho thực phẩm.
Tại Việt Nam, với sự quan tâm, chỉ đạo của Quốc hội,
Chính phủ, thời gian qua, Bộ Y tế đã phối hợp với các Bộ ngành, các tổ chức
Chính trị - xã hội, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tăng cường nâng cao nhận
thức trong cộng đồng về tác hại của việc hút thuốc, xây dựng môi trường không
khói thuốc,...Công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) đạt được nhiều
kết quả, đặc biệt là giảm tỷ lệ hút thuốc lá trong giới trẻ. Cụ thể, tỷ lệ sử dụng
thuốc lá trong thanh niên độ tuổi 15-24 giảm từ 26% xuống 13%. Ở lứa tuổi học
sinh 13-15 tuổi, tỷ lệ hút thuốc lá cũng giảm từ 2,5% năm 2014 xuống 1,9% năm
2022. Tuy vậy, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các nước có số người hút thuốc lá
cao trên thế giới.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác PCTHTL
cũng đang gặp nhiều các khó khăn, thách thức như sự xuất hiện của các sản phẩm
mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha...) nhằm vào thanh thiếu
niên; thuốc lá rẻ, được bày bán khắp nơi, ý thức tuân thủ các quy định pháp luật
về PCTHTL của một bộ phận người dân còn chưa cao. Nếu chúng ta không tiếp tục
thực hiện các biện pháp - phòng chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ và kịp thời ngăn
chặn các sản phẩm thuốc lá mới tại Việt Nam thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá sẽ gia
tăng trở lại, đặc biệt là trong nhóm tuổi trẻ và nữ giới.
Để tiếp tục tăng cường công tác PCTHTL và hưởng ứng
Ngày Thế giới không thuốc lá năm 2023, Bộ Y tế trân trọng đề nghị Ủy ban nhân
dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phối hợp, chỉ đạo tổ chức các hoạt
động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31 tháng 5, Tuần lễ Quốc gia không
thuốc lá từ ngày 25 đến ngày 31 tháng 5 và tiếp tục tăng cường thực thi Luật
PCTHTL, cụ thể như sau:
1. Chỉ đạo các cơ quan truyền thông trên địa bàn tỉnh,
thành phố tăng cường tuyên truyền về Luật PCTHTL: chủ đề Ngày thế giới không
thuốc lá; tác hại của thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá
nung nóng, shisha.
2. Chỉ đạo các Sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị tăng
cường phổ biến thông tin về tác hại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tới
công chức, viên chức, người lao động tại cơ quan, đơn vị, người dân trên địa
bàn. Kịp thời ban hành các quy định để ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc
lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại các cơ sở giáo dục đào tạo, các cơ quan, đơn
vị.
3. Chỉ đạo và tổ chức thực hiện nghiêm Luật PCTHTL;
đưa nội dung PCTHTL vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc
lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị; treo biển báo cấm
hút thuốc tại các địa điểm có quy định cấm hút thuốc.
4. Thành lập và tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành hoặc
lồng ghép việc kiểm tra thực hiện Luật PCTHTL vào chương trình, kế hoạch kiểm
tra của các cơ quan, tổ chức. Tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý
nghiêm các trường hợp mua, bán, sử dụng trái phép thuốc lá điếu, thuốc lá điện
tử, thuốc lá làm nóng, shisha trên địa bàn tỉnh, thành phố.
5. Thành lập hoặc kiện toàn Ban chỉ đạo Chương
trình PCTHTL; phân công trách nhiệm cụ thể của các Sở, ban, ngành và tổ chức
chính trị xã hội trong việc thực hiện Luật PCTHTL; ban hành kế hoạch hoạt động
PCTHTL hàng năm của tỉnh.
6. Chỉ đạo các Sở, ban, ngành, đoàn thể ở địa
phương phối hợp chặt chẽ với cơ quan đầu mối về PCTHTL tại tỉnh, căn cứ điều kiện
thực tế để tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần
lễ quốc gia không thuốc lá như: treo băng rôn, khẩu hiệu; tổ chức mít tinh, hội
nghị, diễu hành và các hình thức truyền thông phù hợp khác.
7. Sử dụng có hiệu quả kinh phí do Quỹ Phòng, chống
tác hại của thuốc lá hỗ trợ để tổ chức thực hiện hoạt động PCTHTL.
Bộ Y tế gửi kèm theo Công văn này các khẩu hiệu, nội
dung truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá để Quý cơ quan tham khảo,
thực hiện (Tài liệu có thể tải về từ trang web http://vinacosh.gov.vn).
Xin trân trọng cảm ơn.
|
Nơi nhận:
- Như trên;
- TTgCP (để báo cáo);
- PTTg Trần Hồng Hà (để báo cáo);
- VP TW, các Ban của Đảng;
- VP Quốc hội;
- VP Chính phủ;
- VP Chủ tịch nước;
- Ủy ban Xã hội của Quốc hội;
- Cơ quan TW của các đoàn thể;
- Toà án nhân dân tối cao;
- Viện KSND tối cao;
- Bộ trưởng (để b/c);
- Các đồng chí Thứ trưởng Bộ Y tế (để thực hiện);
- Văn phòng; Thanh tra; các Vụ, Cục (Bộ Y tế) (để thực hiện);
- Các cơ quan truyền thông;
- Sở Y tế các tỉnh, Thành phố;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố;
- Lưu: VT, KCB.
|
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
Trần Văn Thuấn
|
MỘT
SỐ THÔNG TIN VỀ
CHỦ
ĐỀ NGÀY THẾ GIỚI KHÔNG THUỐC LÁ 31 THÁNG 5 NĂM 2023
“Chúng ta cần thực
phẩm, không cần thuốc lá”
Năm 2023, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chọn thông điệp
“Chúng ta cần thực phẩm, không cần thuốc lá” làm chủ đề cho Ngày Thế giới
không thuốc lá 31/5.
Thông qua chủ đề này, Tổ chức Y tế thế giới kêu gọi
các quốc gia thúc đẩy các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về
tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, kinh tế, môi trường, an ninh lương thực và
dinh dưỡng; khuyến khích người nông dân chuyển đổi, thay thế cây thuốc lá bằng
cây trồng phù hợp; đề cập đến mối liên hệ giữa thuốc lá và đói nghèo; bên cạnh
đó kêu gọi người hút bỏ thuốc lá để dành chi cho thực phẩm. Theo Tổ chức Y tế
thế giới, việc trồng, sản xuất và sử dụng thuốc lá có liên quan đến tình trạng
mất an ninh lương thực và đói nghèo. Cụ thể:
1. Sử dụng thuốc lá là một trong
những nguyên nhân gây ra nghèo đói
Sử dụng thuốc lá dẫn đến các bệnh mãn tính điều trị
tốn kém và tử vong sớm, gây gánh nặng tài chính cho các gia đình; Chi tiêu cho
thuốc lá làm ảnh hưởng đến nguồn thu nhập ít ỏi của các hộ gia đình nghèo nhất.
Bên cạnh đó, sử dụng thuốc lá gây ra nạn đói và mất an ninh lương thực vì nguồn
lực lẽ ra nên chi tiêu cho thực phẩm thì lại bị chuyển sang chi tiêu cho thuốc
lá và chi trả việc khám, chữa các căn bệnh do thuốc lá gây ra.
Theo Tổ chức Y tế thế giới1,
hút thuốc lá gây ra nhiều bệnh mạn tính và nan y và là nguyên nhân gây tử vong
hàng đầu mà có thể phòng tránh được. Trong khói thuốc có khoảng 7.000 chất hóa
học, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân gây ra 25 nhóm bệnh khác
nhau, bao gồm 11 loại ung thư, các bệnh tim mạch, các bệnh về hô hấp và ảnh hưởng
sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ giới. Ước tính cứ 2 người hút thuốc lá thì
có 1 người sẽ chết sớm, trong đó 1/2 số ca tử vong xảy ra ở tuổi trung niên.
Bên cạnh các tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá
còn gây tổn thất về kinh tế đối với các cá nhân, gia đình và xã hội, bao gồm
chi tiêu cho hút thuốc, chi phí cho khám, điều trị bệnh liên quan đến hút thuốc,
giảm sút/mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm, và tổn thất do cháy nổ
vì hút thuốc lá. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, tổn thất kinh tế toàn
cầu do thuốc lá gây ra mỗi năm là 1.400 tỷ đô la Mỹ.
2. Việc trồng, sản xuất và sử dụng
thuốc lá có liên quan đến tình trạng mất an ninh lương thực và đói nghèo.
Việc trồng cây thuốc lá chiếm nhiều diện tích đất
mà có thể được sử dụng để trồng cây lương thực. Trên toàn cầu, khoảng 3,5 triệu
ha đất được chuyển đổi để trồng cây thuốc lá mỗi năm. 9 trong số 10 quốc gia trồng
thuốc lá lớn nhất trên thế giới là các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình,
trong đó có 4 quốc gia được xác định là bị thiếu lương thực. Nếu đất trồng thuốc
lá có thể được sử dụng cho việc trồng cây lương thực sẽ góp phần vào việc thực
hiện Mục tiêu thứ 2 của Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc: “Xóa đói, bảo đảm
an ninh lương thực, cải thiện dinh dưỡng và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền
vững”.
Thuốc lá cũng là nguyên nhân làm cho rừng bị tàn
phá và ô nhiễm môi trường. Hàng năm có khoảng 5% diện tích rừng bị phá để trồng
cây thuốc lá cũng như lấy gỗ để sấy thuốc lá. Ước tính mỗi năm cần 18 tỷ cây
xanh để làm củi sấy thuốc lá. Việc sử dụng thuốc lá thải ra môi trường mỗi năm
khoảng từ 3.000 đến 6.000 tấn formaldehyde, từ 12.000 đến 47.000 tấn nicotine
và từ 300 đến 600 triệu kg chất thải độc hại của các mẩu thuốc lá.2
Trồng thuốc lá đòi hỏi sử dụng nhiều thuốc trừ sâu
và phân bón, là một trong những nguyên nhân gây suy thoái đất đai, làm đất mất
chất dinh dưỡng nhanh hơn so với các loại cây trồng khác, làm tăng thêm tình trạng
mất an ninh lương thực khi đất trở nên không phù hợp hoặc kém hiệu quả hơn cho
mục đích trồng cây lương thực. Việc trồng, sản xuất và sử dụng thuốc lá ảnh hưởng
đến nguồn nước, đất, bãi biển và đường phố của chúng ta bằng hóa chất, chất thải
độc hại, đầu mẩu thuốc lá, bao gồm cả vi hạt nhựa và chất thải từ thuốc lá điện
tử.
3. Tổ chức Y tế Thế giới kêu gọi
các nước
Xây dựng các chính sách và chiến lược phù hợp nhằm
cung cấp sự hỗ trợ cho các hoạt động thay thế khả thi về kinh tế cho người trồng
thuốc lá; tăng cường bảo vệ môi trường và sức khỏe của những người trồng cây
thuốc lá; nâng cao nhận thức cho người trồng cây thuốc lá về tác hại của trồng
cây thuốc lá và lợi ích của việc chuyển đổi cây trồng phù hợp; Hỗ trợ các nỗ lực
chống sa mạc hóa và suy thoái môi trường bằng cách giảm trồng cây thuốc lá.
Tăng thuế thuốc lá ở mức cao để khuyến khích người
hút thuốc cai thuốc lá và ngăn ngừa thanh niên bắt đầu hút thuốc. Đánh thuế tiêu
thụ đặc biệt đối với thuốc lá ở mức 70-75% giá bán lẻ, giúp làm giảm đáng kể việc
sử dụng thuốc lá, bảo vệ sức khỏe người dân.
Kêu gọi những nhà lãnh đạo, nhà nghiên cứu, các nhà
hoạt động xã hội và cộng đồng cùng chung tay trong nỗ lực phòng, chống tác hại
của thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung
nóng, Shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác..); Ngăn chặn việc bắt đầu sử dụng
các sản phẩm thuốc lá nung nóng thuốc lá điện tử; Tăng cường truyền thông về
tác hại của thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá mới; Ngăn ngừa việc đưa ra các kết
luận thiếu căn cứ về tính an toàn của các sản phẩm này.
Thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc
lá hiệu quả như: thực hiện môi trường không thuốc lá; Thực thi cấm quảng cáo,
khuyến mãi các sản phẩm thuốc lá bao gồm quảng cáo trực tiếp và trên nền tảng kỹ
thuật số, mạng internet; Tăng thuế thuốc lá; Tăng cường kiểm soát chặt chẽ hoạt
động bán buôn, bán lẻ các sản phẩm thuốc lá; Tăng diện tích in cảnh báo sức khoẻ;
Lồng ghép và tăng cường các chương trình cai nghiện thuốc lá vào các chương
trình y tế quốc gia và các chương trình khác.
KHẨU
HIỆU TUYÊN TRUYỀN
NGÀY
THẾ GIỚI KHÔNG THUỐC LÁ 31/5/2023
TUẦN LỄ QUỐC GIA
KHÔNG THUỐC LÁ 25-31/5/2023
1. Sử dụng thuốc lá là một nguyên nhân gây ra đói
nghèo
2. Hãy dùng tiền mua thuốc lá để mua thực phẩm cho
con bạn
3. Hãy chọn thực phẩm, đừng chọn thuốc lá
4. Hút thuốc lá làm bạn tốn tiền và phải trả giá bằng
sức khoẻ
5. Hút thuốc thụ động dù ít hay nhiều đều có hại
cho sức khoẻ
6. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chứa chất
gây ung thư và chất Nicotine gây nghiện.
7. Đừng để mình thành nạn nhân của việc nghiện chất
nicotine trong thuốc lá điện tử
8. Bỏ thuốc lá để phục hồi lá phổi của bạn
9. Không hút thuốc lá nơi làm việc, nơi công cộng
10. Không hút thuốc lá trong nhà, nơi tập trung
đông người
11. Hãy nhắc người khác không hút thuốc lá gần bạn
và mọi người
MỘT
SỐ NỘI DUNG TRUYỀN THÔNG
I. LUẬT PHÒNG, CHỐNG TÁC HẠI CỦA
THUỐC LÁ:
- Địa điểm cấm hút thuốc (Điều 11,
Điều 12): cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, nơi làm việc, các địa điểm công cộng
trong nhà (nhà hàng, quán cà phê, nhà ga, bến tàu, bến xe, trung tâm hội nghị,
nhà hát, nhà văn hóa, rạp chiếu phim, rạp xiếc, câu lạc bộ, nhà thi đấu thể
thao...), trên các phương tiện giao thông công cộng.
- Trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức,
địa phương (Điều 6): Đưa nội dung phòng, chống tác hại của
thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, quy định không hút thuốc lá tại nơi
làm việc vào quy chế nội bộ; Đưa quy định về việc hạn chế hoặc không hút thuốc
lá trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước;
Gương mẫu thực hiện và vận động cơ quan, tổ chức, địa phương thực hiện các quy
định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
- Trách nhiệm của người đứng đầu các địa điểm cấm
hút thuốc lá: Tổ chức thực hiện, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc mọi người thực hiện
đúng quy định về cấm hút thuốc lá tại địa điểm thuộc quyền quản lý, điều hành;
treo biển có chữ hoặc biểu tượng cấm hút thuốc lá tại địa điểm cấm hút thuốc
lá.
Treo biển báo cấm hút thuốc tại các địa điểm có quy
định cấm hút thuốc như: Khu vực trong nhà tại nơi làm việc của cơ quan hành
chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp, tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp và nơi
làm việc trong nhà khác, nhà hàng, quán cà phê, cơ sở dịch vụ ăn uống, cơ sở dịch
vụ vui chơi giải trí, nhà ga, bến tàu, bến xe, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng,
trung tâm hội nghị, nhà hát, nhà văn hóa, rạp chiếu phim, rạp xiếc, câu lạc bộ,
nhà thi đấu thể thao, sân vận động có mái che, quán bar, quán karaoke, vũ trường,
trên phương tiện giao thông công cộng và địa điểm công cộng trong nhà khác;
Khách sạn, nhà nghỉ, nhà khách, khu nghỉ dưỡng (resort) và cơ sở lưu trú du lịch
khác.
- Quyền của mọi người được sống, làm việc trong môi
trường không có khói thuốc lá; yêu cầu người hút thuốc lá không hút tại địa điểm
có quy định cấm (Điều 7 Luật PCTH thuốc lá).
- Nghĩa vụ của người hút thuốc (Điều
13): không hút thuốc tại địa điểm có quy định cấm, không hút thuốc trong
nhà khi có trẻ em, phụ nữ mang thai, người bệnh, người cao tuổi, giữ vệ sinh
chung, bỏ tàn, mẩu thuốc lá đúng nơi quy định khi hút thuốc lá tại những địa điểm
được phép hút thuốc lá.
- Tuyên truyền quy định về các hành vi bị nghiêm cấm
trong Luật PCTH thuốc lá:
II. MỘT SỐ THÔNG TIN VỀ TÁC HẠI
CỦA THUỐC LÁ
Trong khói thuốc có khoảng 7.000 chất hóa học,
trong đó có 69 chất gây ung thư. Một số chất độc hại trong khói thuốc gồm:
Nicotine
Nicotine là một chất gây nghiện có trong thuốc lá,
được hấp thụ vào máu và ảnh hưởng đến não bộ trong khoảng 7-10 giây sau khi hút
vào. Sau mỗi lần hít một hơi thuốc lá, Nicotine gây tăng nhịp đập của tim, co
thắt mạch máu ở tim, tăng mạch và huyết áp. Cơ quan Kiểm soát Dược và thực phẩm
Hoa Kỳ (FDA) xếp nicotine vào nhóm các chất có tính chất dược lý gây nghiện mạnh,
tương tự Heroin và Cocain. Khi Nicotine trong khói thuốc gắn kết thụ thể
Nicotine trên các tế bào thần kinh tại “trung tâm thưởng” ở hệ viền não bộ, các
hóa chất trung gian dẫn truyền thần kinh được phóng thích gây ra một loạt các
phản ứng hóa học tạo ra nhiều tác động tâm thần kinh như cảm giác sảng khoái,
vui vẻ, tăng hoạt động nhận thức. Tuy nhiên cảm giác đó sẽ mau qua đi sau vài
phút. Khi nồng độ Nicotine trong cơ thể giảm xuống, người hút thuốc sẽ cảm thấy
bứt rứt, căng thẳng; không tập trung được; buồn bã, lo lắng; rối loạn giấc ngủ..
vì vậy để có sự thoải mái, người hút thuốc phải tiếp tục hút thuốc. Ở những người
sử dụng thuốc lá, Nicotine được tìm thấy ở tất cả các cơ quan, bộ phận trong cơ
thể và trong cả sữa mẹ.
Hắc ín (Tar)
Hắc ín hay còn gọi là nhựa thuốc lá, có màu đen và
quánh giống như nhựa đường, chứa rất nhiều chất gây ung thư.
Carbon monoxide (khí CO)
Khí CO trong khói thuốc lá khi hấp thụ vào máu sẽ gắn
kết rất chặt với hemoglobine trong hồng cầu, làm giảm khả năng vận chuyển oxy của
hồng cầu, giảm nồng độ oxy trong máu, làm máu đặc hơn và làm tăng gánh nặng cho
tim.
Khí CO góp phần hình thành các mảng xơ vữa động mạch
đồng thời làm suy giảm sự hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu và ảnh hưởng đến
sự tăng trưởng và điều chỉnh cơ thể, liên quan đến bệnh tim, đột quỵ và các vấn
đề tuần hoàn khác.
Benzene
Là một chất sinh ung thư được tìm thấy trong khói của
dầu khí hay trong thuốc trừ sâu bọ. Chất này có nồng độ rất cao trong khói thuốc
lá, lượng Benzene tác động đến con người từ khói thuốc lá chiếm một nửa lượng
Benzene xâm nhập vào con người từ tất cả các nguồn.
Nitrosamines
Là một chất gây ung thư rất mạnh có nhiều trong
khói thuốc và cả trong các sản phẩm thuốc lá không khói.
Ammonia
Là một chất được sử dụng trong thuốc kích thích
tăng trưởng và trong các sản phẩm tẩy rửa. Trong sản xuất thuốc lá, chất này được
sử dụng tăng cường khả năng hấp thụ Nicotine của niêm mạc đường hô hấp, vì thế
cùng một lượng khói thuốc hít vào, lượng Nicotine được hấp thụ tăng lên.
Formaldehyde
Dung dịch dùng trong ướp xác, và nó cũng có nhiều
trong khói thuốc. Chất này gây kích thích mũi, họng và mắt của người hút thuốc
khi hít phải khói thuốc lá.
Polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH):
Là một chất gây ung thư tìm thấy trong dầu đi ê zen
và sản phẩm đốt cháy khác.
Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của khoảng 25 căn bệnh,
trong đó có nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tim
mạch, đột quỵ, tiểu đường...Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm sử dụng thuốc lá gây
ra hàng trăm nghìn ca bệnh mãn tính và cướp đi sinh mạng của hơn 40.000 người.
Con số tử vong do thuốc lá ước tính sẽ tăng lên thành 70.000 ca mỗi năm vào năm
2030 nếu các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả không được thực hiện.3 Tổn thất kinh tế do 5 nhóm bệnh chính liên quan tới
thuốc lá (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn
mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) ước tính đã gây ra con số tổn thất lên tới
1% GDP của nước ta.4
III. MỘT SỐ THÔNG TIN VỀ TÁC HẠI
CỦA THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ, THUỐC LÁ NUNG NÓNG
1. Đặc tính sản phẩm:
Những năm gần đây, bên cạnh các sản phẩm thuốc lá
điếu, xì gà, thuốc lá sợi (thuốc lào) đang được quản lý theo quy định của Luật
phòng, chống tác hại của thuốc lá, trên thị trường đã đang xuất hiện các sản phẩm
mới, phổ biến nhất là thuốc lá điện tử (Electronic Nicotine Delivery - ENDs) và
thuốc lá nung nóng (Heated Tobacco Product - HTPs). Hiện nay Luật Phòng, chống
tác hại của thuốc lá không quy định về các sản phẩm “thuốc lá điện tử”, “thuốc
lá nung nóng” vì vậy các sản phẩm này chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và
lưu hành hợp pháp tại Việt Nam.
Thuốc lá điện tử là thiết bị sử dụng pin làm
nóng dung dịch điện tử (e-liquid) để tạo ra sol khí/khói cho người dùng hít
vào, chứa chất tạo mùi, hòa tan trong Propylene Glycol hoặc/và Glycerin. Thành
phần chính của dung dịch điện tử, bên cạnh nicotin, còn có propylene glycol và
các chất tạo hương vị.
Có ít nhất 60 hợp chất hóa học đã được tìm thấy
trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi là tinh dầu) và nhiều hợp chất khác
có trong sol khí/khói tạo ra từ thuốc lá điện tử5.
Nicotine là một chất gây nghiện cao, gây tăng nhịp tim, co thắt mạch máu ở tim,
tăng mạch và huyết áp. Nicotin còn ảnh hưởng đến sự phát triển và di căn của khối
u và có khả năng thúc đẩy, hình thành các khối u6.
Thành phần của dung dịch thuốc lá điện tử còn có
glycerin, propylene glycol. Propylene glycol có thể tạo thành propylene oxide,
một chất gây ung thư khi được đun nóng và hóa hơi. Glycerin khi được đun nóng
và hóa hơi tạo thành acrolein, gây kích ứng đường hô hấp trên. Các chất độc hại
được tìm thấy trong sol khí của thuốc lá điện tử như Ethylene Glycol,
Diethylene Glycol, aldehydes, hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs), hợp chất hữu cơ
dễ bay hơi (VOCs) như toluene, nitrosamine, hydrocarbon thơm đa vòng, chất đặc
biệt gây ung thư nitrosamines, acrolein, Formaldehyde, Hydrooxycarbonyls,
Acetaldehyde, Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, phân tử Ultrafine,... Một số
kim loại như chì, bạc, crom, nikel, formaldehyde có hàm lượng tương đương hoặc
cao hơn so với thuốc lá thông thường7.
Để tạo mùi vị hấp dẫn, thu hút người sử dụng, đặc
biệt là giới trẻ, các nhà sản xuất còn sử dụng rất nhiều loại hương liệu có mùi
vị như: bạc hà, táo, cam, chanh....trong thuốc lá điện tử. Theo Tổ chức Y tế thế
giới, hiện khoảng 20,000 loại hương liệu, trong đó có nhiều loại chưa được đánh
giá toàn diện về mức độ gây hại với sức khỏe. Những hương vị này có thể che giấu
độ gắt của nicotin làm cho sản phẩm dễ chịu hơn, dễ hít vào hơn. Một số hương
liệu được sử dụng trong ENDS đã được chứng minh là làm tăng độc tính của sản phẩm8. Ngoài ra, việc làm nóng các cuộn dây kim loại
trong ENDS sẽ tạo ra nhiều kim loại nặng trong sol khí ENDS như cadmium, chì,
niken, thiếc, mangan, selen, kẽm và đồng9.
Thuốc lá nung nóng (HTPs): là sản phẩm sử dụng
thiết bị điện tử để nung nóng điếu thuốc đến nhiệt độ đủ để tạo ra sol khí có
thể hít vào, có chứa nicotin - chất gây nghiện cao và các hóa chất khác, các chất
phụ gia không phải thuốc lá và thường có nhiều hương vị10.
Tổ chức Y tế thế giới đã có khuyến cáo: Thuốc lá
nung nóng tạo ra chất khí độc hại, có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc
lá điếu thông thường. Dù được nung ở nhiệt độ thấp hơn, nhưng vẫn tạo ra những
hóa chất tương tự như trong khói thuốc lá như: Acrolein (chất gây kích ứng đường
hô hấp mạnh), glycidol, formaldehyde và acetaldehyde (chất gây ung thư), carbon
monoxide, hydrocarbon thơm đa vòng và các kim loại (nhôm, titan, stronti,
molypden, thiếc và antimon).
2. Một số ảnh hưởng tới sức
khoẻ của việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng
Thuốc lá điện tử, Thuốc lá nung nóng là những sản
phẩm mới xuất hiện trong khoảng 10 năm trở lại, bằng chứng khoa học về độc tính
và ảnh hưởng sức khỏe lâu dài của các sản phẩm này vẫn đang được tiếp tục
nghiên cứu. Tuy nhiên, rất nhiều các nghiên cứu bước đầu đã chỉ ra hậu quả đối
với sức khoẻ của việc sử dụng và tiếp xúc thụ động với “sol khí”/khói của các sản
phẩm này.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy việc sử dụng
ENDS ảnh hưởng đến hệ hô hấp, tim mạch và tăng nguy cơ ung thư, tăng nguy cơ mắc
bệnh răng miệng và các vấn đề sức khỏe khác bao gồm các triệu chứng tiêu hóa,
phổ biến nhất là đau vùng thượng vị, buồn nôn và nôn, tiêu chảy và xuất huyết
tiêu hoá. Hậu quả nổi bật nhất của ENDS là Hội chứng tổn thương phổi cấp do thuốc
lá điện tử, viết tắt là theo tiếng anh là EVALI. Tại Mỹ, ít nhất 2.807 trường hợp
nhập viện và 68 trường hợp tử vong đã được xác nhận do EVALI cho đến tháng 2
năm 2020. Một số ảnh hưởng cụ thể của Thuốc lá điện tử, Thuốc lá nung nóng đối
với sức khoẻ đã được ghi nhận qua các báo cáo, cụ thể:
2.1. Tác hại đến hệ hô hấp
Tác động của ENDS đối với chức năng phổi đã được
báo cáo. Chức năng phổi giảm và sức cản hô hấp tăng ở người sử dụng thuốc lá điện
tử so với những người không sử dụng11 12. Một nghiên cứu cắt ngang khác trên 44.817 người
trưởng thành ở Canada cho thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử có liên quan đến tỷ
lệ suy giảm chức năng phổi do tắc nghẽn. Tỷ lệ này cao hơn gấp đôi ở người dùng
ENDS so với những người không hút thuốc và không sử dụng thuốc lá điện tử13
Sử dụng thuốc lá điện tử được phát hiện liên quan đến
hội chứng tổn thương phổi cấp (EVALI). Năm 2019 tại Mỹ, một loạt trường hợp tổn
thương phổi nghiêm trọng ở những người sử dụng thuốc lá điện tử không có tiền sử
bệnh phổi đã được ghi nhận14. Số ca bệnh tiếp tục
tăng và đạt đỉnh 2.807 ca nhập viện vào tháng 2 năm 2020, trong đó có đến 68 ca
tử vong. Ngoài EVALI, các nghiên cứu cho thấy ENDS có khả năng liên quan đến sự
gia tăng mức độ nghiêm trọng của các rối loạn hô hấp như hen suyễn và bệnh phổi
tắc nghẽn mãn tính (COPD), đặc biệt ở những người hút đồng thời cả thuốc lá điếu
và thuốc lá điện tử.
Giống như người lớn, trẻ em và thanh thiếu niên có
nguy cơ mắc bệnh hô hấp có liên quan đến thuốc lá điện tử. Một nghiên cứu dựa
trên 5 cuộc khảo sát lớn trên học sinh trung học ở Hàn Quốc, Hồng Kông và Mỹ
báo cáo rằng tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn, ho mãn tính hoặc viêm phế quản mãn tính ở
những học sinh từng sử dụng thuốc lá điện tử cao hơn so với học sinh chưa từng
sử dụng15
2.2. Tác hại đối với tim mạch
Do mới xuất hiện trong khoảng 10 năm trở lại nên
các tác động lâu dài của thuốc lá điện tử đối với sức khoẻ chưa được đánh giá đầy
đủ, tuy nhiên ngày càng có nhiều bằng chứng chứng minh rằng sử dụng thuốc lá điện
tử ảnh hưởng đến chức năng tim mạch. Thuốc lá điện tử có thể dẫn đến rối loạn
chức năng mạch máu, thậm chí là các rối loạn xảy ra trong thời gian ngắn sau
khi sử dụng các sản phẩm này. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng
ENDS có liên quan đến việc tăng nguy cơ xơ cứng mạch máu, huyết khối, xơ vữa động
mạch, nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành, tăng huyết áp và tiền sử đột quỵ.
2.3. Nguy cơ ung thư
Những bằng chứng gần đây chỉ ra rằng thuốc lá điện
tử có nguy cơ gây ung thư. Sol khí sinh ra từ thuốc lá điện tử có thể tăng cường
hoạt động các enzym gây ung thư, dẫn đến tổn thương DNA và ung thư sau khi hút
trong thời gian dài16. Không chỉ có sol khí, mà
cả việc tiếp xúc với kim loại trong dung dịch thuốc lá điện tử cũng làm tăng
nguy cơ ung thư17.
Bằng chứng gần đây đã chỉ ra rằng END gây tổn
thương DNA, làm tăng nguy cơ ung thư. Ngoài ra, việc sử dụng ENDS có thể làm
tăng khả năng kháng hóa trị, tăng khả năng sống sót của tế bào ung thư và yêu cầu
liều hóa trị cao hơn.
2.4. Bệnh về răng miệng
Đối với sức khỏe răng miệng, các nghiên cứu gần đây
cho thấy những người sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ mắc bệnh nướu răng,
sâu răng, mất xương quanh răng, các bệnh nha chu khác, tổn thương niêm mạc miệng,
nhiễm trùng cao hơn nhiều so với những người không bao giờ sử dụng.
2.5. Các nguy cơ sức khỏe khác
Thuốc lá điện tử có thể gây ra các triệu chứng tiêu
hóa, phổ biến nhất là đau vùng thượng vị, buồn nôn và nôn, sau đó là tiêu chảy
và xuất huyết tiêu hoá. Một số trường hợp viêm loét đại tràng đã được ghi nhận18. Thiết bị điện tử có thể hỏng, lỗi và gây cháy nổ,
thương tích, mất an toàn cho người sử dụng. Các chấn thương nghiêm trọng đã được
ghi nhận như miệng, mặt, cổ mắt, mũi, xương hàm...
Rác thải của bộ phận thiết bị điện tử, ống chứa
dung dịch gây ảnh hưởng đến môi trường vì lượng chất thải rắn thải ra ngoài môi
trường sau khi sử dụng, đặc biệt là với thiết bị sử dụng một lần.
2.6. Ảnh hưởng của việc tiếp xúc thụ động với
sol khí/khói toả ra của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng
Hệ thống cung cấp dung dịch điện tử làm nóng và hóa
hơi dung dịch tạo nên sol khí/khói,19 vẫn thải
ra môi trường, ảnh hưởng đến chất lượng không khí, đặc biệt tại các nơi trong
nhà20. Các nghiên cứu cho thấy nồng độ nicotin,
hoá chất, và các chất gây ung thư trong sol khí thuốc lá điện tử thụ động vượt
quá mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới 21
22 23
Theo Tổ chức Y tế thế giới, phơi nhiễm nicotine tác
động bất lợi cho sức khỏe bà mẹ và bào thai trong thời kì thai nghén, gây ra đẻ
non, thai chết lưu, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, gây hậu quả nghiêm
trọng kéo dài đối với sự phát triển não bộ bào thai, trẻ em và vị thành niên.
Nicotine có thể đi qua nhau thai và tác động lên sự phát triển của thai nhi và
trẻ nhỏ. Do đó, phơi nhiễm với nicotin ở phụ nữ có thai có thể dẫn đến nhiều hậu
quả, bao gồm hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh hay những dị tật thính giác và béo
phì24 Ngoài ra, việc thuốc lá điện tử không có
mùi thuốc lá đặc trưng có thể làm người tiếp xúc thụ động chủ quan, giảm nhận
thức về tác hại và làm tăng khả năng chịu đựng với sol khí này25.
2.7. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ảnh
hưởng lớn đến sức khỏe của thanh thiếu niên
Nicotin ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thanh
thiếu niên như: làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh thiếu niên với những
hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài nghiêm trọng đó là nghiện, rối loạn nhận thức
và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần.26,27,28. Những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến
người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện nicotine hơn và vì thế ảnh hưởng đến sức
khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai.
2.8. Các sản phẩm thuốc lá mới có nguy cơ cao
tiềm ẩn và phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây
nghiện đồng thời với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, ảnh hưởng đến sức khỏe,
an ninh trật tự xã hội
Thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất
nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Người sử dụng
có thể tự ý tăng tỷ lệ nicotine quá mức hoặc thêm ma túy và các chất gây nghiện
khác vào để sử dụng mà khó bị phát hiện. Tại Mỹ khảo sát cho thấy khoảng 1/3
trong số các bạn trẻ hiện sử dụng thuốc lá điện tử có sử dụng đồng thời các chất
ma túy khác như Cannabis và Marijuana.
Một số khảo sát trong cộng đồng sử dụng thuốc lá điện
tử cho thấy rõ ràng về mối liên quan giữa sử dụng thuốc lá điện tử với các tệ nạn
xã hội khác như ma túy, hút shisha và các chất gây nghiện khác. Pha trộn ma túy
(gồm cả Cannabis, Marijuana và các chất ma túy mới khác) vào dung dịch điện tử
đã được ghi nhận ở Trung tâm Chống độc Bệnh Viện Bạch Mai và Trung tâm giám định
ma túy Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an. Những hệ lụy này ảnh hưởng xấu đến sức
khỏe, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ.
Thời gian gần đây, số trường hợp ngộ độc do sử dụng
thuốc lá điện tử đã được ghi nhận ở nhiều tỉnh, thành phố. Đáng chú ý, hầu hết
các trường hợp xảy ra ở lứa tuổi học sinh, trong đó có cả nữ giới. Một số trường
hợp điển hình theo phản ánh của các cơ quan báo chí như:
- Ngày 26/7/2022, một nữ bệnh nhân 20 tuổi ở Hà Nội
được đưa vào viện trong tình trạng hôn mê sâu, tụt huyết áp, tổn thương não lan
tỏa các vị trí, tổn thương gan... Nguyên nhân được xác định là do bệnh nhân bị
ngộ độc với một loại ma túy thế hệ mới được tìm thấy trong thuốc lá điện tử29
- Ngày 17/8/2022, Bệnh viện 199 - Bộ Công an (đóng
tại quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng) cho biết, Khoa cấp cứu của bệnh viện vừa tiếp nhận
và điều trị một bệnh nhân nghi ngộ độc khi hút thuốc lá điện tử bơm tinh dầu. Bệnh
nhân được đưa vào viện cấp cứu trong tình trạng choáng váng, hồi hộp, tay chân
run, sau đó rơi vào hôn mê30
- Ngày 22/8/2022, bảy học sinh trường THPT Dân lập
Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh chia nhau một điếu thuốc lá điện tử
rồi cùng nhau hút sau đó cảm thấy chóng mặt và nôn trong lớp. Cả nhóm được đưa
đi cấp cứu Trung tâm Y tế TX Quảng Yên31
- Ngày 31/8/2022, 2 nam sinh lớp 12 của Cao Đẳng Tiếng
Việt Hà Tĩnh- Đức Công nghệ có biểu hiện trợn mắt, la hét và có những hành động
mất kiểm soát ngay trong lớp học. Sau đó, các em nói rằng đã sử dụng thuốc lá
điện tử32
- Ngày 01/10/2022, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa
Saint Paul tiếp nhận bệnh nhân sinh năm 2006 ở Thạch Thất, Hà Nội trong tình trạng
hôn mê, đồng tử giãn tối đa, bệnh nhân đã được đặt nội khí quản. Sau khi tỉnh,
bệnh nhân đã nói là hút thuốc lá điện tử được bơm tinh dầu mua trên thị trường33
- Vào ngày 9 tháng 11 năm 2022, một nam sinh 12 tuổi
hút thuốc lá điện tử đã được đưa đến bệnh viện. Sau khi hút, xuất hiện các cơn
run, chóng mặt, khó thở và co giật. Các bác sĩ đã lấy mẫu thuốc lá điện tử sử dụng,
gửi Viện pháp y quốc gia để xét nghiệm độc tố. Kết quả, trong thuốc có thành phần
của một số chất gây nghiện và đây chính là nguyên nhân khiến bệnh nhân bị ngộ độc34
- Ngày 5/12/2022, 7 học sinh lớp 3 trường Tiểu học
Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội được đưa vào khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai cấp
cứu trong tình trạng buồn nôn, đau đầu. Nguyên nhân là do các em đã thử hoặc
hít phải thuốc lá điện tử35
- Ngày 7/12/2022, bé trai 5 tuổi ở Hà Nội uống khoảng
5ml dung dịch màu vàng của thuốc lá điện tử, 15 phút sau có biểu hiện co giật,
nôn ói rồi hôn mê được đưa vào Bệnh viện Nhi Trung ương cấp cứu. Kết quả xét
nghiệm cho thấy cháu bé dương tính với ADB-BUTINACA, một loại ma túy tổng hợp mới.
Sau vài ngày điều trị, cậu bé đã xuất viện nhưng vẫn phải được theo dõi sát sao
để tránh biến chứng36
- Bệnh viện Bãi Cháy (Quảng Ninh) vừa tiếp nhận 4 học
sinh (sinh năm 2008) nhập viện cấp cứu do sử dụng thuốc lá điện tử. Thông tin
ban đầu được biết trước khi vào viện khoảng một giờ, các nam sinh có sử dụng
thuốc lá điện tử, nhưng chưa rõ chủng loại và chưa rõ nguồn gốc. Sau đó, bệnh
nhân xuất hiện cảm giác choáng váng, khó chịu toàn thân, bủn rủn, run tay chân,
tức ngực, khó thở, buồn nôn, nôn số lượng nhiều37.
2.9. Thuốc lá điện tử không phải là sản phẩm
giúp cai nghiện thuốc lá điếu thông thường.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên thế giới
chưa có bằng chứng về việc thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá thông thường.
WHO cũng không xác nhận thuốc lá điện tử là một biện pháp hỗ trợ cai nghiện”.38
Mặt khác thì bằng chứng cho thấy người sử dụng thuốc
lá điện tử, thuốc lá nung nóng lại bị tăng nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá
thông thường. Hơn nữa, nhiều người sử dụng đồng thời cả thuốc lá điện tử và thuốc
lá thông thường. Như vậy, thuốc lá điện tử không những không giúp cai thuốc lá
mà còn khiến người chưa hút thuốc trở thành nghiện nicotin39. Những người trẻ chưa từng hút thuốc lá điếu thông thường nhưng
sử dụng Thuốc lá điện tử có nguy cơ nghiện thuốc lá điếu thông thường cao gấp
2-3 lần so với những người chưa từng sử dụng thuốc lá điện tử40 41
2.10. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng
không phải là sản phẩm ít hại hơn thuốc lá điếu thông thường
Theo Tổ chức Y tế thế giới, không có sản phẩm thuốc
lá nào là an toàn cho sức khỏe. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có chứa
nicotine, vẫn là sản phẩm gây nghiện. Theo bảng phân loại bệnh tật quốc tế thì
lệ thuộc nicotine được phân loại mã bệnh 6C4A.2 là một bệnh thuộc loại rối loạn
do sử dụng chất kích thích hoặc các hành vi gây nghiện. Nicotine còn là chất độc
hại, gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa...
Trong báo cáo tại Hội nghị các bên tham gia Công ước
khung lần thứ 6 và 7 (COP7) đã nêu: “tất cả các sản phẩm thuốc lá đều gây hại
đối với sức khỏe Việc tuyên truyền thuốc lá nung nóng ít hóa chất độc hại hơn so
với thuốc lá truyền thống sẽ gây hiểu nhầm cho người sử dụng về tác hại của thuốc
lá nung nóng. WHO kêu gọi các quốc gia cần ngăn ngừa việc đưa ra các kết luận
thiếu căn cứ về tính an toàn của các sản phẩm này, đồng thời thực hiện đầy đủ
các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả được quy định trong Công ước
khung thay vì sử dụng các sản phẩm mới được quảng cáo là ít có hại.
Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Tổ
chức Y tế Thế giới về kiểm soát thuốc lá lần thứ 8 (COP 8), WHO đã khuyến cáo:
Việc cho phép các sản phẩm mới sẽ làm tăng nhanh tỷ lệ sử dụng các sản phẩm
này, dẫn tới nghiện nicotine và sử dụng thuốc lá điếu thông thường ở giới trẻ.
Các bên tham gia cần cân nhắc ưu tiên áp dụng các biện pháp để ngăn chặn sự bắt
đầu sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới, bao gồm ở cấp độ cao nhất là ban hành
quy định cấm.
1
https://apps.who.int/iris/rest/bitstreams/1359088/retrieve
2
https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/255574/9789241512497-eng.pdf
3 Lyvy DT, Bales
s, Lam NT, Nikolayev L. The role of public policies in reducing smoking and
deaths caused by smoking in Vietnam: results from the Vietnam tobacco policy
simulation model. Soc Sci Med.
2006;62(7):1819-1830.10.1016/j.socscimed.2005.08.043
4 Hoang Anh PT,
Thu LT, Ross H, et al Direct and indirect costs of smoking in Vietnam Tobacco
Control 2016;25:96-100.
5 National
Academies of Sciences E, Medicine. Public Health Consequences of E-Cigarettes.
Washington, DC: The National Academies Press; 2018
6 Báo cáo của Tổ
chức y tế thế giới về Hệ thống cung cấp nicôtin điện tử (Thuốc lá điện tử)
7
https://www.who.int/fctc/cop/cop7/FCTC_COP_7_11_EN.pdf
8 Krishnan-Sarin
S. O'Malley SS, Green BG. Jordt S-E. The science of flavour in tobacco
products. In: Report on the scientific basis of tobacco product regulation:
Seventh report of the WHO study group on tobacco product regulation. Geneva:
World Health Organization: 2019:125-142.
9 Mishra VK, Kim
K-H, Samaddar P, Kumar S, Aggarwal M, Chacko KJEER. Review on metallic
components released due to the use of electronic cigarettes. 2017;22(2):131-140
10 https://untobaccocontrol.org/impldb/wp-content/uploads/Info-Note_Novel-Classification_EN.pdf
11 Meo SA Ansary
MA, Barayan FR, Almusallam AS, Almehaid AM, Alarifi NS et al. Electronic
cigarettes: Impact on lung function and fractional exhaled nitric oxide among
healthy adults. Am J Mens Health. 2019;13(1):1557988318806073
12 Stockley J,
Sapey E, Gompertz S, Edgar R, Cooper B. Pilot data of the short-term effects of
e-cigarette vaping on lung function. Eur Respir J. 2018;52(Suppl 62):PA2420
13 Joshi D, Duong
M, Kirkland S, Raina P. Impact of electronic cigarette ever use on lung
function in adults aged 45-85: a cross-sectional analysis from the Canadian
Longitudinal Study on Aging. BMJ Open. 2021 Oct 27;11(10):e051519
14 Layden JE
Ghinai I, Pray I, Kimball A, Layer M, Tenforde MW et al. Pulmonary illness related
to e-cigarette use in Illinois and Wisconsin - Preliminary report. N Engl J
Med. 2020;382(10):903-16
15 Di Cicco M,
Sepich M, Ragazzo V, Peroni DG, Comberiati P. Potential effects of E-cigarettes
and vaping on pediatric asthma. Minerva Pediatr. 2020 Oct;72(5):372-382.
16 Stiles, B and
Alperin, S. (2019). We ignored the evidence linking cigarettes to cancer. Let's
not do that with vaping.[online]. The Guardian. Available at: https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/feb/16/we-ignored-the-
evidence-linking-cigarettes-to-cancer-lets-not-do-that-with-vaping
17 Moon-Shong
Tang et al., Electronic-cigarette Smoke Induces Lung Adenocarcinoma and Bladder
Urothelial Hyperplasia in Mice, 116 Proc Natl Acad Sci 21727-21731 (2019).
18 Gaur S.
Agnihotri R. Health effects of trace metals in electronic cigarette aerosols-a
systematic review. Biol Trace Elem Res. 2019;188(2):295-315.
19 Theo kết quả
nghiên cứu của Tổ chức Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) về tác hại của
thuốc lá điện tử, bà Tan Yen Liam - Giám đốc Thông tin và Quản trị tri thức
SEATCA.
20 Kuga K., Ito
K., Chen W., Wang P., Kumagai K. A numerical investigation of the potential
effects of e-cigarette smoking on local tissue dosimetry and the deterioration
of indoor air quality. Indoor Air. 2020
21 Guidelines for
implementation of Article 8: protection from exposure to tobacco smoke. World
Health Organization Framework Convention on Tobacco Control. Geneva: World
Health Organization; 2007.
22 Borgini A.
Veronese C, De Marco C, Boffi R, Tittarelli A, Bertoldi M et al. Particulate
matter in aerosols produced by two last generation electronic cigarettes: a
comparison in a real-world environment. Pulmonology. 2021
23 Exposure to
aerosols from smoking-proxy electronic inhaling systems: a systematic review.
Barcelona: Tobacco Control Unit, Institut Català d'Oncologia; 2016.
24 U.S.
Department of Health and Human Services. E-Cigarette Use Among Youth and Young
Adults: A report of the Surgeon General. 2016
25 Strombotne K,
Buckell J, Sindelar JL. 2021. Do JUUL and e-cigarette flavours change risk
perceptions of adolescents? Evidence from a national survey. Tob. Control
30:199-205
26 Kutlu MGould
T. Nicotine modulation of fear memories and anxiety: Implications for learning
and anxiety disorders. Biochemical Pharmacology. 2015;97(4):498-511
27 Yuan M, Cross
S, Loughlin S, Leslie F. Nicotine and the adolescent brain. J Physiol.
2015;593(16):3397-3412.
28 Hall F,
Der-Avakian A, Gould T, Markou A, Shoaib M, Young J. Negative affective states and
cognitive impairments in nicotine dependence. Neuroscience & Biobehavioral
Reviews. 2015;58:168-185.
29
https://suckhoedoisong.vn/su-that-dang-sau-hang-loat-vu-ngo-doc-co-giat-khi-hut-thuoc-la-dien-tu-
16922091822152337.htm
30
https://cand.com.vn/y-te/nam-thanh-nien-nhap-vien-cap-cuu-sau-khi-hut-thuoc-la-dien-tu-co-bom-chat-la-i664383/
31
https://laodong.vn/xa-hoi/7-hoc-sinh-quang-ninh-nhap-vien-vi-hut-thuoc-la-dien-tu-1083599.ldo
32
https://thanhnien.vn/xon-xao-clip-2-nam-sinh-lop-12-tron-mat-la-het-nhu-ngao-da-trong-lop-post1500884.html
33
https://tienphong.vn/hang-chuc-ca-cap-cuu-vi-thuoc-la-dien-tu-co-nguoi-hon-me-phai-tho-may-post1383186.tpo
34
https://vnexpress.net/nam-sinh-12-tuoi-ngo-doc-thuoc-la-dien-tu-4533898.html
35
https://vtc.gov.vn/doi-song/hut-thuoc-la-dien-tu-7-hoc-sinh-tieu-hoc-o-ha-noi-nhap-vien
36
https://vtc.gov.vn/doi-song/hut-thuoc-la-dien-tu-7-hoc-sinh-tieu-hoc-o-ha-noi-nhap-vien772466?gidzl=Yv4w8yFuO3UBZ3manUPbDugEEo7TxMCmneTh8eRkPJ38qJ0iXRCxRSwACtZLvczapjvaSpXvMcqbm_baCG
37
https://nhandan.vn/4-hoc-sinh-nhap-vien-do-ngo-doc-thuoc-la-dien-tu-post747656.html
38 WHO, Báo cáo về
Đại dịch thuốc lá toàn cầu năm 2019)
39 McAlinden KD,
Eapen MS, Lu W, Sharma P, Sohal SS. The rise of electronic nicotine delivery
systems and the emergence of electronic-cigarette-driven disease. Am J Physiol
Lung Cell Mol Physiol. 2020 Oct 1;319(4):L585-L595.
40 Berry KM,
Fetterman JL, Benjamin EJ. Bhatnagar A, Barrington-Trimis JL, Leventhal AM et
al. Association of electronic cigarette use with subsequent initiation of
tobacco cigarettes in US youths. JAMA Open Network. 2019:2(2):e187794
41 Owotomo O,
Stritzel H, McCabe SE, Boyd CJ, Maslowsky J. Smoking Intention and Progression
From E-Cigarette Use to Cigarette Smoking. Pediatrics. 2020
Dec;146(6):e2020002881.