BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO
TẠO
|
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
|
Số:
7092/BGDĐT-GDTrH
|
Hà Nội, ngày
10 tháng 08 năm 2006
|
CÔNG VĂN
CỦA BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO SỐ 7092/BGDĐT-GDTrH NGÀY 10 THÁNG 8 NĂM 2006 VỀ VIỆC HƯỚNG DẪN DẠY HỌC
TỰ CHỌN CẤP THCS VÀ CẤP THPT NĂM HỌC 2006-2007
Kính gửi:
|
Các Sở Giáo
dục và Đào tạo
|
Để thực hiện
Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số
16/2006/QĐ-BGD&ĐT ngày 05/5/2006, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT)
hướng dẫn việc tổ chức thực hiện dạy học tự chọn ở cấp Trung học cơ sở (THCS)
và cấp Trung học phổ thông (THPT) năm học 2006-2007 như sau:
I. NHỮNG VẤN
ĐỀ CHUNG
1. Mục tiêu
và yêu cầu của dạy học tự chọn
a) Mục
tiêu:
Mục tiêu của
dạy học tự chọn là góp phần thực hiện dạy học phân hoá, trên cơ sở bảo đảm một
mặt bằng chuẩn kiến thức phổ thông thống nhất, thực hiện phân hoá nhằm đáp ứng
nguyện vọng, phát triển năng lực và hướng nghiệp cho học sinh. Dạy học phân hoá
ở cấp THCS thực hiện bằng dạy học tự chọn, ở cấp THPT thực hiện bằng kết hợp
phân ban với dạy học tự chọn.
b) Yêu cầu:
- Củng cố, hệ
thống hoá, khai thác sâu nội dung kiến thức, kỹ năng của chương trình các môn học
và hoạt động giáo dục.
- Bảo đảm dạy
học sát đối tượng, rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên cứu, phát huy tính tích
cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong việc vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
- Kế hoạch dạy
học tự chọn phải khả thi, thiết thực, bám sát Mục tiêu, phù hợp với
Điều kiện đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất của nhà trường.
- Thực hiện
nghiêm túc thời lượng dạy học theo quy định trong Kế hoạch giáo dục, không được
tự ý giảm nhẹ hoặc gây quá tải trong dạy học tự chọn.
2. Đối tượng,
hình thức và tài liệu dạy học tự chọn
a) Đối tượng
dạy học tự chọn:
Là học sinh
các lớp của cấp THCS, lớp 10 THPT phân ban (trừ trường THPT kỹ thuật) và các lớp
11, 12 phân ban thí Điểm.
b) Các hình
thức tiến hành dạy học tự chọn:
- Dạy học các
môn học tự chọn;
- Dạy học các
chủ đề tự chọn, gồm có các chủ đề nâng cao và chủ đề bám sát (trong những
năm trước mắt, do Điều kiện về giáo viên, cơ sở vật chất và tổ chức quản lý, tạm
thời chưa áp dụng chủ đề tự chọn đáp ứng).
c) Tài liệu
dùng để dạy học tự chọn bao gồm: Tài liệu tự chọn do Bộ GD&ĐT ban hành; tài
liệu tự chọn do các địa phương tổ chức biên soạn theo hướng dẫn của Bộ
GD&ĐT (tổ chức biên soạn, thẩm định và báo cáo về Bộ trước khi sử dụng);
sách giáo khoa, sách tham khảo và các thiết bị, phương tiện, băng, đĩa hình
giáo khoa (theo từng chủ đề và môn học tự chọn).
3. Phương
pháp dạy học tự chọn
Để đạt được Mục
tiêu dạy học tự chọn, cần thực sự đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát
huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên cứu,
phân tích, suy luận, sát với từng loại đối tượng học sinh. Giáo viên tổ chức
cho học sinh thực hiện các hoạt động để thu thập và xử lý thông tin, phát hiện
các vấn đề đặt ra từ thực tiễn để giải quyết.
Phương pháp dạy
học các môn học tự chọn về cơ bản như các môn học khác. Phương pháp dạy
các chủ đề tự chọn nâng cao phải đáp ứng yêu cầu bổ sung, nâng cao kiến
thức, khai thác sâu chương trình, rèn luyện kỹ năng và năng lực tư duy sáng tạo
cho học sinh. Phương pháp dạy học các chủ đề tự chọn bám sát phải tập
trung củng cố, hệ thống hoá kiến thức, làm rõ các nội dung khó nhằm giúp học
sinh nắm vững kiến thức và rèn luyện kỹ năng để đạt được yêu cầu về chuẩn kiến
thức, kỹ năng của chương trình.
4. Hướng dẫn
học sinh lựa chọn môn học và chủ đề, phương pháp tổ chức dạy học và địa Điểm tiến
hành dạy học tự chọn
a) Hướng dẫn
học sinh lựa chọn môn học, chủ đề:
Căn cứ danh Mục
môn học và chủ đề tự chọn, các trường hướng dẫn học sinh lựa chọn các môn học
và chủ đề cho phù hợp. Các môn học và chủ đề được lựa chọn phải bảo đảm:
- Thiết thực
với đa số học sinh;
- Có giáo
viên của trường hoặc giáo viên thỉnh giảng để giảng dạy;
- Có đủ cơ sở
vật chất để phục vụ giảng dạy, học tập.
b) Phương
pháp tổ chức dạy học tự chọn:
- Sắp xếp lớp
của cấp THCS và lớp 10 THPT phân ban:
+ Đối với
THCS: Sắp xếp lớp theo cùng môn học tự chọn, chủ đề tự chọn.
+ Đối với
THPT: Đối với ban Cơ bản, sắp xếp lớp theo cùng môn học tự chọn, chủ đề tự chọn;
đối với ban Khoa học tự nhiên (KHTN), ban Khoa học xã hội và Nhân văn
(KHXH-NV), sắp xếp lớp theo cùng loại chủ đề tự chọn.
Hiệu trưởng
các trường cần quy định số lượng học sinh mỗi lớp học cho phù hợp với khả năng
bố trí giáo viên và cơ sở vật chất.
- Về cách tổ
chức thực hiện dạy học tự chọn, tuỳ theo nội dung dạy học tự chọn, có thể sử dụng
các cách thức tổ chức dạy học cho phù hợp sau đây:
+ Dạy học tự
chọn theo lớp.
+ Chia lớp
thành các nhóm, học sinh tự thực hiện theo nhóm với sự hướng dẫn chung của giáo
viên.
+ Tổ chức hoạt
động tham quan, tìm hiểu thực tế, viết báo cáo và cho học sinh trình bày kết quả
thu được.
c) Địa Điểm dạy
học tự chọn:
Tuỳ theo hình
thức mà tiến hành dạy học ở các địa Điểm khác nhau như:
- Phòng học,
phòng truyền thống, phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm, thư viện, phòng nghe
nhìn (phòng đa năng) và phòng máy vi tính.
- Xưởng trường,
vườn trường, nhà tập đa chức năng và sân bãi tập.
- Công trường,
nhà máy, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, di tích văn hoá, câu lạc bộ, thư
viện, sân vận động, nhà thi đấu, bảo tàng.
II. MỘT SỐ
QUY ĐỊNH CỤ THỂ
1. Số Tiết học
tự chọn, môn học tự chọn và chủ đề tự chọn
a) Số Tiết học
tự chọn (đã quy định tại Kế hoạch giáo dục của từng cấp học):
- THCS: tất cả
các lớp trong cấp học đều có 2 Tiết/tuần.
- THPT: Lớp
10 phân ban có 4 Tiết/tuần đối với ban Cơ bản; 1,5 Tiết/tuần đối với Ban KHTN,
Ban KHXH-NV; lớp 11 và 12 phân ban thí Điểm: 3 Tiết/tuần.
b) Các môn học
tự chọn và chủ đề tự chọn:
Thời lượng dạy
học tự chọn trong kế hoạch giáo dục được sử dụng để dạy các môn học tự chọn,
chủ đề tự chọn.
- Đối với
THCS: Các môn học tự chọn là Tin học, Ngoại ngữ 2, Nghề phổ thông và chủ đề
nâng cao, bám sát thuộc các môn học trong Kế hoạch giáo dục.
- Đối với trường
THPT phân ban đại trà và trường thí Điểm phân ban:
+ Lớp 10 phân
ban đại trà: Thực hiện dạy học tự chọn theo hướng dẫn tại công văn số
3551/BGD&ĐT-GDTrH ngày 05/5/2006 của Bộ GD&ĐT.
Trong
đó, cần lưu ý các Điểm sau đây:
*
Ngoại ngữ 2 là môn tự chọn áp dụng cho cả 3 ban. Những trường THPT đủ Điều kiện
tổ chức học nhiều hơn 6 buổi/tuần, cần tổ chức dạy học Ngoại ngữ 2 cho những học
sinh đã học Ngoại ngữ 2 đó ở cấp THCS (có hướng dẫn riêng).
* Tài liệu chủ
đề tự chọn nâng cao chỉ có ở 8 môn học có nội dung nâng cao, dùng cho cả giáo
viên và học sinh; tài liệu chủ đề tự chọn bám sát có ở tất cả các môn học trong
Kế hoạch giáo dục, dùng cho giáo viên để hướng dẫn giảng dạy.
* Ban KHTN và
ban KHXH-NV: Sử dụng tài liệu tự chọn chủ đề bám sát của các môn học có
trong Kế hoạch giáo dục.
* Ban Cơ bản:
Có thể dạy học từ 1 đến 3 môn dùng sách giáo khoa biên soạn theo chương trình
nâng cao (gọi tắt là môn nâng cao) hoặc không học môn nâng cao nào. Đối
với môn tự chọn nâng cao, việc dạy học, kiểm tra, cho Điểm, đánh giá phân loại
học sinh, ghi Điểm vào sổ tiến hành như đối với môn đó ở các ban KHTN và
KHXH-NV. Trường hợp không học hoặc chỉ học từ 1 đến 2 môn nâng cao thì có thể dạy
học chủ đề nâng cao của một số môn khác, sao cho không quá 3 môn học
dùng sách giáo khoa nâng cao hoặc tài liệu chủ đề tự chọn nâng cao.
+ Lớp 11 và
12 phân ban thí Điểm: Chọn các chủ đề nâng cao, bám sát thuộc các môn học có
trong Kế hoạch giáo dục. Học sinh có thể căn cứ năng lực học tập, nguyện vọng
và hướng dẫn của nhà trường để đăng ký lựa chọn môn học và chủ đề để bảo đảm thời
lượng dạy học tự chọn theo quy định đối với từng lớp.
2. Giáo viên
dạy môn học và chủ đề tự chọn
a) Giáo viên
giảng dạy ở cấp THCS, giáo viên lớp 10 THPT và giáo viên các trường THPT phân
ban thí Điểm đều có trách nhiệm tham gia dạy các môn học, chủ đề tự chọn theo sự
phân công của nhà trường.
b) Có thể mời
giáo viên thỉnh giảng là các nhà quản lý, nhà giáo, nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật
có đủ phẩm chất, năng lực, sức khoẻ đáp ứng yêu cầu dạy học tự chọn. Giáo viên
dạy vượt giờ quy định (trong đó có giờ dạy tự chọn), được chi trả tiền thù lao
dạy vượt giờ tiêu chuẩn theo chế độ hiện hành.
3. Kiểm tra
đánh giá
Việc kiểm
tra, đánh giá kết quả dạy học tự chọn, thực hiện theo quy định tại Quy chế mới
về đánh giá, xếp loại hạnh kiểm, học lực của học sinh THCS và học sinh THPT của
Bộ GD&ĐT áp dụng từ năm học 2006-2007.
III. QUẢN LÝ
DẠY HỌC TỰ CHỌN
1. Trách nhiệm
quản lý của Sở GD&ĐT và Phòng GD&ĐT
- Giải quyết
các yêu cầu về cơ sở vật chất, chế độ làm việc cho giáo viên giảng dạy tự chọn
của trường và giáo viên thỉnh giảng.
- Phân công một
cán bộ theo dõi, tập hợp đầy đủ hệ thống các văn bản chỉ đạo về dạy học tự chọn;
theo dõi tổ chức dạy học tự chọn ở các trường; phản ánh và đề xuất với lãnh đạo
những vấn đề cần giải quyết trong các trường.
- Tổ chức
nghiên cứu tài liệu của Bộ, của các địa phương khác; tổ chức biên soạn, thẩm định
tài liệu dạy học tự chọn của địa phương.
- Các Sở,
Phòng GD&ĐT cần lựa chọn cán bộ, giáo viên giỏi, có kinh nghiệm (cả giáo
viên thỉnh giảng) tổ chức biên soạn tài liệu; nghiên cứu kinh nghiệm và tài liệu
của các đơn vị bạn để áp dụng. Bộ sẽ lựa chọn, giới thiệu một số tài liệu do
các địa phương biên soạn để làm tài liệu tham khảo.
- Cung cấp
cho các trường THCS, THPT danh Mục các chủ đề tự chọn và tài liệu tương ứng để
dạy học.
- Tổ chức bồi
dưỡng giáo viên dạy tự chọn theo hướng dẫn của Bộ.
- Tổ chức hội
nghị, hội thảo rút kinh nghiệm trong quản lý, chỉ đạo dạy học tự chọn; bàn giải
pháp khắc phục khó khăn để thực hiện tốt việc dạy học tự chọn theo quy định.
- Tổ chức
tham quan, trao đổi, học tập kinh nghiệm giữa các trường và các địa phương về dạy
học tự chọn.
2. Trách nhiệm
quản lý của hiệu trưởng các trường THCS và THPT
- Thực hiện tốt
công tác tuyên truyền đến giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và xã hội về Mục
đích, ý nghĩa dạy học tự chọn.
- Định hướng
cho học sinh lựa chọn môn học hoặc chủ đề tự chọn sao cho thiết thực nhằm củng
cố, nâng cao kiến thức hoặc phục vụ hướng nghiệp, phân luồng sau THCS, THPT.
- Xây dựng kế
hoạch, theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học tự chọn trong nhà trường.
- Chuẩn bị cơ
sở vật chất cho dạy học tự chọn và bố trí đội ngũ giáo viên dạy, quản lý lớp, lựa
chọn và mời giáo viên thỉnh giảng (nếu cần) để bảo đảm triển khai đầy đủ kế hoạch.
Thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng giáo viên dạy tự chọn.
- Tổ chức hội
nghị chuyên đề, trao đổi chuyên môn và rút kinh nghiệm về quản lý dạy học tự chọn.
- Báo cáo các
cấp quản lý về tình hình thực hiện dạy học tự chọn.
3. Trách nhiệm
quản lý của tổ chuyên môn và giáo viên
Tổ chức Điều
hành dạy học tự chọn là việc làm mới mẻ, cần thực hiện theo sự chỉ đạo của các
cấp quản lý và sự phối hợp thường xuyên, chặt chẽ của tổ chuyên môn, giáo viên
chủ nhiệm lớp và giáo viên trực tiếp dạy học tự chọn.
a) Tổ chuyên
môn có nhiệm vụ:
- Theo dõi
thường xuyên việc thực hiện kế hoạch dạy học của giáo viên dạy các chủ đề, môn
học tự chọn.
- Tổ chức
trao đổi rút kinh nghiệm về nội dung, phương pháp dạy học tự chọn, coi đó là một
trong những trọng tâm trong sinh hoạt chuyên môn của tổ. Từ đó, tham mưu, đề xuất
với hiệu trưởng việc lựa chọn các chủ đề tự chọn cho phù hợp với Điều kiện của
nhà trường.
b) Giáo viên
chủ nhiệm có nhiệm vụ:
- Theo dõi
tình hình tổ chức dạy và học tự chọn của lớp mình phụ trách.
- Theo dõi kết
quả học tập tự chọn của học sinh; tổng kết, xếp loại và ghi kết quả học tập của
học sinh theo quy định.
c) Giáo viên
dạy chủ đề tự chọn có nhiệm vụ:
- Dạy chủ đề,
môn học tự chọn theo sự phân công của nhà trường.
- Tham gia
biên soạn tài liệu tự chọn theo phân công của Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT và
nhà trường.
- Xây dựng kế
hoạch và thực hiện kế hoạch đã được thông qua.
- Trao đổi
kinh nghiệm dạy học tự chọn trong hoạt động chuyên môn.
Bộ GD&ĐT
yêu cầu các Sở hướng dẫn các trường thực hiện dạy học tự chọn trong năm học
2006-2007 theo hướng dẫn tại công văn này và các văn bản khác có liên quan.
Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn vướng mắc, cần báo cáo kịp thời với
Bộ GD&ĐT (qua Vụ GDTrH) để hướng dẫn giải quyết.
|
TL. BỘ TRƯỞNG
VỤ TRƯỞNG VỤ GIÁO DỤC TRUNG HỌC
Lê Quán Tần
|