|
BỘ
GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
---------
|
|
Số: 3526/BGDĐT-KHTC
V/v: Hướng dẫn thực hiện các hoạt động bền
vững của Dự án PEDC
|
Hà
Nội, ngày 18 tháng 6 năm 2010
|
Kính
gửi: Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
Dự án Giáo dục tiểu học cho trẻ
em có hoàn cảnh khó khăn (PEDC) được tài trợ bởi Ngân hàng Thế giới và một số
nhà tài trợ, triển khai từ năm 2004 đến năm 2010 tại những vùng khó khăn nhất
của 40 tỉnh, thành phố.
Qua quá trình thực hiện, một số
hoạt động thí điểm của Dự án đã được chính các địa phương thụ hưởng và các nhà
tài trợ đánh giá là có ý nghĩa và thực sự cần thiết trong việc nâng cao chất
lượng giáo dục tiểu học ở vùng sâu vùng xa, cũng như góp phần tăng khả năng
tiếp cận giáo dục tiểu học của đối tượng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trương tiếp tục duy trì ở những địa phương đã được
triển khai Dự án trong thời gian qua, đồng thời nhân rộng các hoạt động có tính
chất sáng kiến đó để thực hiện trên toàn quốc. Trước hết là các hoạt động sau:
1. Nhân viên hỗ trợ giáo viên (NVHTGV) và Chương trình chuẩn bị đến
trường (CBĐT)
NVHTGV là những người được thuê
hợp đồng có thời hạn để tham gia thực hiện Chương trình CBĐT tại các trường,
điểm trường với mục đích hỗ trợ trẻ em người dân tộc thiểu số nói tiếng Việt là
ngôn ngữ thứ 2, đặc biệt là trẻ em sống ở vùng núi phía Bắc và Tây Nguyên, gặp
nhiều khó khăn với chương trình học tập trong 3 năm đầu của cấp tiểu học.
NVHTGV cùng với giáo viên lớp 1 tổ chức Chương trình CBĐT ngắn ngày (thời lượng
2 tháng/60 bài học) cho trẻ dân tộc thiểu số, giúp tăng số lượng học sinh đi
học và hỗ trợ trẻ chuyển tiếp thuận lợi từ lớp mẫu giáo sang lớp 1. NVHTGV cũng
hỗ trợ cá nhân trẻ có nhu cầu đặc biệt, cũng như trẻ khuyết tật.
NVHTGV không chỉ hỗ trợ giáo
viên và học sinh, mà còn là cầu nối ngôn ngữ, văn hóa giữa nhà trường, gia đình
và cộng đồng. 2/3 thời gian của NVHTGV là hỗ trợ giáo viên và học sinh trong
lớp học, thời gian còn lại là cộng tác với gia đình học sinh. Cộng tác với gia
đình học sinh đặc biệt hữu ích trong các cộng đồng dân tộc thiểu số vì hầu hết
phụ huynh học sinh chỉ giao tiếp được bằng tiếng dân tộc. NVHTGV không chỉ
thuyết phục phụ huynh đưa con em đến truờng, đi học thường xuyên mà còn đưa ra
lời khuyên học tập để các gia đình có thể hỗ trợ trẻ tại nhà.
Dự án PEDC đã tuyển dụng được
7.200 NVHTGV và tổ chức hơn 5.000 lớp tập huấn Chương trình CBĐT. Tiêu chí để lựa chọn NVHTGV là những người thành thạo tiếng dân tộc và tiếng Việt
(ưu tiên những người dân tộc thiểu số), sống gần trường học, yêu thích việc
giúp đỡ trẻ em trong học tập và sinh hoạt và được
cộng đồng dân cư địa phương tín nhiệm.
Qua quá trình triển khai thực
hiện Dự án PEDC, sáng kiến NVHTGV và Chương trình CBĐT được đánh giá có những hiệu quả tích cực là:
(i) Có tác động mạnh mẽ đến cơ hội tiếp cận trường tiểu học
của học sinh dân tộc thiểu số, học sinh khuyết tật và học sinh có hoàn cảnh đặc
biệt khó khăn; (ii) Đóng vai trò quan trọng trong tiếp cận
giáo dục hòa nhập; (iii) Tạo ra liên kết chặt
chẽ giữa nhà trường với gia đình học
sinh và hỗ trợ cá nhân học sinh.
2. Quỹ hỗ trợ điểm trường (HTĐT)
Quỹ hỗ trợ trường/điểm trường là
khoản kinh phí cung cấp hàng năm cho trường/điểm trường với mục đích hỗ trợ mua
sắm nhỏ, hỗ trợ một số hoạt động giáo dục cho trẻ em, đồng thời tăng cường sự tham
gia của cộng đồng vào các hoạt động của nhà trường.
Các nội dung chi tiêu từ Quỹ
HTĐT bao gồm:
- Hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó
khăn đi học như: mua sắm quần áo, giầy dép, lương thực, dụng cụ học tập, dụng
cụ thể thao, văn nghệ…
- Hỗ trợ giải quyết các khó khăn
về sinh hoạt của học sinh tại lớp học như: mua sắm bình đựng nước, ấm đun nước,
cốc uống nước, tủ thuốc…
- Hỗ trợ các hoạt động liên quan
đến Chương trình chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ em trước khi vào lớp 1 như: mua
sắm tài liệu giảng dạy, đồ dùng dạy và học...
- Hỗ trợ các hoạt động xây dựng
môi trường học tập trong lớp có sự tham gia của cộng đồng như: mua sắm đồ dùng
và vật liệu để tổ chức không gian lớp học, sửa chữa bàn ghế, bảng lớp, cửa sổ,
sân chơi… Hỗ trợ cải tạo trường lớp, quan tâm tạo lối đi cho học sinh khuyết
tật.
- Hỗ trợ tổ chức các hoạt động
ngoại khoá liên quan đến giáo dục để nâng cao sự hiểu biết của học sinh bằng
tiếng địa phương và tiếng Việt, khuyến khích sự tham gia của các nhóm học sinh
khác nhau (như nhóm học sinh gái và nhóm học sinh dân tộc thiểu số...).
Dự án PEDC là dự án đầu tiên
triển khai sáng kiến thực hiện Quỹ hỗ trợ trường/điểm trường cho học sinh tiểu
học khó khăn ở 40 tỉnh khó khăn nhất về giáo dục, Quỹ có tác động tích cực
trong việc: (i) Hỗ trợ các em đi học và học tập chăm chỉ, góp phần làm giảm tỷ
lệ lưu ban, bỏ học của học sinh tiểu học; (ii) Hỗ trợ các trường và điểm trường
đạt Mức chất lượng trường tối thiểu; (iii) Tăng cường sự tham gia của cộng đồng
thông qua hoạt động lập đề xuất và sử dụng Quỹ.
3. Cán bộ phát triển cộng đồng và cán bộ lập kế hoạch cấp huyện
Trong phạm vi Dự án PEDC, cán bộ
phát triển cộng đồng và cán bộ lập kế hoạch cấp huyện là các vị trí lao động
hợp đồng tại các Phòng Giáo dục và Đào tạo. Mỗi huyện Dự án đã tuyển được một
cán bộ lập kế hoạch và một cán bộ phát triển cộng đồng (huyện có nhiều điểm
trường có thể tuyển 2 cán bộ phát triển cộng đồng).
Nhiệm vụ của cán bộ phát triển
cộng đồng là:
- Thực hiện khảo sát để xác định
các nhu cầu của giáo viên, nhu cầu tăng cường tiếng Việt cho trẻ trước tuổi đến
trường.
- Tổ chức các khóa tập huấn cho
giáo viên điểm trường và hiệu trưởng trường chính, tập huấn cho cộng đồng và
cha mẹ học sinh về việc quản lý Quỹ hỗ trợ điểm trường.
- Huy động sự tham gia của cộng
đồng trong hoạt động giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật bằng việc phân phối
tài liệu giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật tới các cộng đồng.
- Tham gia kiểm tra hoạt động
thí điểm về NVHTGV, hỗ trợ hiệu trưởng trường chính và giáo viên điểm trường
trong việc thực hiện Quỹ hỗ trợ điểm trường, giám sát và tham gia vào việc
thành lập Ban đại diện cha mẹ học sinh ở trường và điểm trường.
Nhiệm vụ của cán bộ lập kế hoạch
cấp huyện là:
- Tham gia và giám sát tổ chức
thực hiện kiểm kê Mức chất lượng tối thiểu ở cấp huyện: tham dự tập huấn; giám
sát cán bộ trực tiếp kiểm kê Mức chất lượng tối thiểu; xử lý, phân tích dữ
liệu, lập báo cáo kiểm kê của Ban điều hành Dự án huyện.
- Hỗ trợ Ban điều hành Dự án
huyện trong việc lập kế hoạch tổng thể Mức chất lượng tối thiểu cấp huyện và kế
hoạch hoạt động hàng năm; hỗ trợ thực hiện các loại báo cáo của Ban điều hành
Dự án huyện.
Qua thời gian triển khai Dự án
PEDC đã cho thấy các cán bộ phát triển cộng đồng và cán bộ lập kế hoạch cấp
huyện đã góp phần tích cực trong việc thực hiện Mức chất lượng trường tối
thiểu: (i) Huy động và duy trì sự tham gia của cộng đồng trong công tác giáo
dục ở địa phương; (ii) Hỗ trợ một số hoạt động sáng kiến bền vững của Dự án
PEDC (NVHTGV, Quỹ HTĐT, kiểm kê Mức chất lượng tối thiểu...); (iii) Lập Kế
hoạch thực hiện Mức chất lượng tối thiểu cấp huyện.
Trên đây là ba trong số những
sáng kiến thực sự có hiệu quả của Dự án PEDC được Bộ Giáo dục và Đào tạo khuyến
khích và hướng dẫn thực hiện ở các địa phương.
Đối với hoạt động NVHTGV và
Chương trình CBĐT: Trong thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thực hiện một
trong những phương án tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số bằng
cách trích một phần kinh phí từ nguồn Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo
dục và đào tạo để mua sách tiếng Việt lớp 1 công nghệ giáo dục và cấp miễn phí
cho đối tượng học sinh này. Bên cạnh đó, để góp phần tăng tỷ lệ huy động trẻ em
vào lớp 1, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất và trình Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt chính sách hỗ trợ bữa ăn trưa cho trẻ em năm tuổi có hoàn cảnh khó khăn
mỗi tháng 120.000 đồng, hỗ trợ một phần tiền học phí đối với trẻ em thuộc diện
chính sách học ở trường mầm non tư thục.
Đối với những nội dung hoạt động
của Quỹ hỗ trợ trường/điểm trường: Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nghiên cứu và đề
xuất xây dựng thành chính sách chung, triển khai đại trà từ năm học 2010-2011
đến năm học 2014-2015 là hỗ trợ chi phí học tập cho trẻ em mẫu giáo và học sinh
phổ thông có hoàn cảnh khó khăn với mức 70.000 đồng/học sinh/tháng để mua sách,
vở và các đồ dùng khác. Văn bản hướng dẫn thực hiện đang được liên Bộ Tài chính
và Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp xây dựng.
Đối với vị trí cán bộ phát triển
cộng đồng và cán bộ lập kế hoạch cấp huyện: Việc tăng biên chế hoặc bổ sung
kinh phí ngay cho các Phòng Giáo dục và Đào tạo để tiếp tục duy trì hai vị trí
này còn gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, trước mắt, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị
Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố bổ sung chức năng, nhiệm vụ của
Phòng Giáo dục và Đào tạo cấp huyện để tiếp tục duy trì các hoạt động được thực
hiện bởi cán bộ phát triển cộng đồng và cán bộ lập kế hoạch cấp huyện của Dự án
PEDC trong thời gian qua.
Trong thời gian tới, Bộ Giáo dục
và Đào tạo sẽ tiếp tục xem xét, đánh giá và hướng dẫn thêm những sáng kiến bền
vững của Dự án PEDC và của các chương trình, dự án giáo dục khác. Bộ Giáo dục
và Đào tạo yêu cầu các địa phương nghiên cứu các sáng kiến nói trên, chủ động
đề xuất giải pháp và sử dụng các nguồn kinh phí sự nghiệp giáo dục đào tạo, các
chương trình, dự án và các nguồn kinh phí hợp pháp khác (như: Chương trình đảm
bảo chất lượng giáo dục trường học - SEQAP, nguồn huy động xã hội hóa, kinh phí
tự cân đối của các địa phương...) để vận dụng triển khai các sáng kiến cho phù
hợp với điều kiện của địa phương mình, hỗ trợ có hiệu quả cho trẻ em dân tộc,
trẻ em có hoàn cảnh khó khăn để tăng khả năng tiếp cận giáo dục tiểu học, góp
phần thực hiện tốt chính sách dân tộc của Đảng và nhà nước.
|
Nơi nhận:
- Như trên;
- Bộ trưởng (để b/c);
- Lưu VT, Vụ KHTC.
|
KT.
BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG
Nguyễn Vinh Hiển
|