|
Kính gửi:
|
- Các Sở - ban - ngành thành phố;
- Ủy ban nhân dân các quận - huyện;
- Công ty TNHH MTV Phát triển Công viên phần mềm Quang Trung;
- Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông thành phố.
|
Ngày 03/7/2013, Sở Thông tin và Truyền
thông nhận được công văn số 172/VNCERT-KTHT ngày 01/7/2013 của Trung tâm ứng cứu
khẩn cấp máy tính Việt Nam về việc hướng dẫn phát hiện thư điện tử giả mạo. Sở
Thông tin và Truyền thông thông báo một số nội dung như sau:
Trong thời gian gần đây đã có các trường
hợp phát tán thư điện tử mạo danh cơ quan nhà nước, cá nhân có uy tín nhằm tung
các thông tin có nội dung sai trái hoặc có chứa mã độc ẩn trong các tập tin
đính kèm dưới dạng .pdf, .doc, .exe gây mất an toàn thông tin nếu người dùng mở
các dạng tập tin này.
Để đảm bảo an toàn thông tin cho cán bộ,
công chức và các đơn vị, Sở Thông tin và Truyền thông đề nghị:
- Các đơn vị khẩn trương tham khảo các
biện pháp hướng dẫn phát hiện thư điện tử giả mạo tại trang thông tin điện tử của
Sở Thông tin và Truyền thông (www.ict-hcm.gov.vn) và thông báo đến tất cả cán bộ,
công chức của đơn vị;
- Khi phát hiện các thư điện tử giả mạo
hoặc chứa mã độc, đề nghị các đơn vị gửi thông tin theo tài liệu hướng dẫn nêu
trên về Sở Thông tin và Truyền thông (hộp thư điện tử stttt@tphcm.gov.vn) để
phân tích, cảnh báo và xử lý kịp thời;
- Trung tâm Công nghệ thông tin và
Truyền thông thành phố cử nhân sự hỗ trợ hướng dẫn các đơn vị về phát hiện thư
điện tử giả mạo khi có yêu cầu.
Mọi thắc mắc về cách phát hiện thư điện
tử giả mạo xin liên hệ Trung tâm an ninh mạng - Trung tâm Công nghệ thông tin
và Truyền thông thành phố, số điện thoại: 38.233.717 - số nội bộ 111 để được hướng
dẫn chi tiết.
|
Nơi nhận:
-
Như trên;
- Ban Giám đốc;
- Lưu: VT, P. CNTT (MN.80).
|
KT. GIÁM ĐỐC
PHÓ GIÁM ĐỐC
Nguyễn Anh Tuấn
|
HƯỚNG DẪN
PHÁT
HIỆN THƯ GIẢ MẠO
(Đính kèm công
văn số 1203/STTTT-CNTT
ngày 19 tháng 7 năm
2013)
1. Phương thức tạo
thư giả mạo của tin tặc
Thông thường khi soạn và gửi thư điện
tử, người gửi thư chỉ biên soạn nội dung, tiêu đề thư (title), địa chỉ nơi nhận,
lựa chọn các tập tin đính kèm, các thông tin còn lại khác sẽ do máy chủ gửi thư
tự động cập nhật như: địa chỉ hòm thư nhận phản hồi khi thư bị trả lại
(Return-Path); địa chỉ hòm thư tiếp nhận thư trả lại (Reply-To) và địa chỉ hòm
thư người gửi (from).
Để đánh lừa người nhận tin, bước đầu
tin tặc sẽ tìm cách tự biên soạn thư điện tử với các thông tin giả mạo về: địa
chỉ hòm thư nhận phản hồi khi thư bị trả lại (ReturnPath); địa chỉ hòm thư tiếp
nhận thư trả lời (Reply-To) và địa chỉ hòm thư người gửi (from). Sau đó tin tặc
sẽ tìm một máy chủ thư điện tử hoặc tự cài đặt một phần mềm gửi thư (MTA) không
yêu cầu xác thực hòm thư người gửi để phát tán thư điện tử giả mạo tới người cần
lừa đảo.
2. Tìm hiểu nguồn gốc
thật phát tán của thư điện tử
Trong nội dung thư điện tử gửi đến người
nhận bao gồm các đầy đủ thông tin về: địa chỉ IP của máy gửi thư; địa chỉ hòm
thư nhận; địa chỉ hòm thư nhận phản hồi khỉ thư bị trả lại (Return-Path); địa
chỉ hòm thư tiếp nhận thư trả lời (Reply-To) và địa chỉ hòm thư người gửi
(from); nội dung thư; Tiêu đề thư; Các tập tin đính kèm. Nhưng trong chế độ hiển
thị thông thường (mặc định) để đơn giản hóa giao diện, hầu hết các chương trình
duyệt thư điện tử chỉ hiện các thông tin: địa chỉ hòm thư tiếp nhận thư trả lời
(Reply); Địa chỉ hòm thư người nhận; nội dung thư; tiêu đề thư; các tập tin
đính kèm và các thời gian liên quan. Các thông tin chi tiết về nguồn gốc của
thư như: địa chỉ IP của máy gửi thư; địa chỉ hòm thư nhận phản hồi khi thư bị
trả lại (Return-Path); địa chỉ hòm thư tiếp nhận thư trả lời (Reply-To) và địa
chỉ hòm thư người gửi (from) được lưu trong phần đầu (header) của thư sẽ chỉ hiển
thị chi tiết khi người nhận thư sử dụng các chức năng cho xem nguồn gốc
(original) của thư hoặc xem nội dung phần đầu (header) của thư (Chú ý: đối với
mỗi trình duyệt và hệ quản trị thư điện tử khác nhau sẽ có những cách khác nhau
để xem nguồn gốc của thư điện tử, tuy nhiên tất cả các phần mềm trên đều hỗ trợ
chức năng show original). Cách xem nguồn gốc thư điện tử của một số hệ thống
thư điện tử phổ biến sẽ được trình bày trong Phụ lục A.
3. Phát hiện thư giả
mạo
Qua phân tích các thư điện tử giả mạo
đã gửi đến các cơ quan nhà nước trong thời gian vừa qua, có hai dấu hiệu chính
để có thể phát hiện ra các thư giả mạo theo phương thức này là:
Một là: Khi mở xem nguồn gốc chi tiết
của thư điện tử, địa chỉ hòm thư “Return-Path” không trùng với địa chỉ hòm thư
người gửi đến (From). Hầu hết các thư điện tử được gửi từ các hệ thống thư điện
tử của cơ quan nhà nước (có đuôi .gov.vn) đều có hai địa chỉ này trùng nhau.
Hai là: Địa chỉ IP của máy chủ gửi thư
không trùng với địa chỉ IP của hệ thống thư điện tử thật nơi bị giả mạo là gửi
thư điện tử. Hiện nay, các địa chỉ IP giả mạo này thường có nguồn gốc từ nước
ngoài trong khi địa chỉ IP các hệ thống cơ quan nhà nước thường có địa chỉ IP
trong nước.
Ví dụ minh họa:
Dưới đây là ví dụ minh họa một thư điện
tử giả mạo ông Vũ Xuân Hoàng có địa chỉ thư điện tử là hoangvx@abc.gov.vn được
tin tặc gửi tới hòm thư của chị Nguyễn Thanh Huyền có địa chỉ huyennt@xyz.gov.vn.
Tin tặc tạo ra thư giả mạo ông Vũ Xuân Hoàng có tiêu đề là “Thông báo lớp đào tạo”
với các địa chỉ hòm thư gửi, và hòm thư nhận là hoangvx@abc.gov.vn, hòm thư trả
lại là root@nbr.com. Sau đó tin tặc sử dụng máy gửi thư có địa chỉ IP
xxx.xxx.xxx.xxx để gửi thư giả mạo đã soạn tới hòm thư của chị Nguyễn Thanh Huyền
có địa chỉ huyennt@xyz.gov.vn.
4. Báo cáo khi nhận
được thư giả mạo
Khi phát hiện được thư giả mạo, đề nghị
gửi thư giả mạo theo hình thức dưới dạng tập tin đính kèm (attachment hoặc
forward as attachment) tới địa chỉ stttt@tphcm.gov.vn của Sở Thông tin và Truyền
thông. Cách gửi thư giả mạo dưới dạng tập tin đính kèm sẽ được trình bày trong Phụ
lục B.
Để gửi thông tin về cho chúng tôi xin
vui lòng làm theo mẫu sau:
|
Địa chỉ: stttt@tpchm.gov.vn
Tiêu đề: Báo cáo thư giả mạo
Nội dung: Báo cáo thư giả mạo.
Tên người gửi: Nguyễn Văn A
Địa chỉ Email liên lạc:
nva@zyx.gov.vn
Số điện thoại liên hệ: 09xxxxxxx
Thông tin chi tiết về vấn đề: Tôi nhận
được Thư điện tử nghi vấn giả mạo từ địa chỉ XXX với nội dung lừa đảo để tôi
gửi thông tin về lãnh đạo cơ quan....
Tập tin đính kèm chứa nội dung
nguyên bản (chứa đầy đủ phần đầu của thư điện tử): msg001.mail
|
PHỤ
LỤC A
HƯỚNG
DẪN HIỂN THỊ TIÊU ĐỀ CỦA THƯ ĐIỆN TỬ
1. Đối với
Webmail của Hệ thống thư điện tử thành phố Hồ Chí Minh (Microsoft Exchange)
Lựa chọn thư điện tử cần hiển thị.
Kích vào mục “Message Details” trên thanh công cụ để hiển thị nội dung gốc
tin nhắn.
Sau khi click vào thanh công cụ sẽ hiển
thị phần nội dung gốc của thư điện tử cần kiểm tra.
2. Phần mềm
Microsoft Outlook 2010 và các phiên bản mới hơn:
Kích đúp vào tin nhắn để mở ra cửa sổ
mới. Từ thanh công cụ à tab Message
à kích
vào ô nhỏ có hình mũi tên trong khung Tags hoặc Options
3. Phần mềm
Microsoft Outlook các phiên bản trước 2010:
Kích phải vào tin nhắn muốn hiển thị
và chọn Message Options
Sau đó cửa sổ Properties chứa tiêu đề thư sẽ được hiển thị.
4. Phần mềm
Thunder Bird:
Mở tin nhắn chọn “View” sau đó
chọn “Message Source” hoặc Headers à All
5. Phần mềm Apple
Mail:
Mở tin nhắn chọn “View” trên
thanh menu sau đó chọn “Message”, tiếp đó chọn All Header hoặc Raw
Source
1. Webmail với
hệ quản trị email Zimbra:
Kích chuột phải vào thư điện tử cần
xem. Lựa chọn mục Show Original:
6. Đối với Webmail của
Gmail
Sau khi mở email cần hiển thị ta kích
vào mũi tên nhỏ bên phải và kích vào “Hiển thị thư gốc”:
7. Đối với Webmail của
Yahoomail
Thực hiện lựa chọn tin nhắn cần hiển
thị. Chọn nút “Thao tác” trên thanh công cụ à “Xem tiêu đề đầy đủ” để hiển thị tiêu đề thư:
8. Đối với Webmail của
mail Mdaemon 13.5
Lựa chọn tin nhắn cần hiển thị. Kích
vào mục “View Source” trên thanh công cụ để hiển thị nội dung gốc của
tin nhắn.
Sau khi click vào thanh công cụ sẽ hiển thị
phần nội dung gốc của thư điện tử cần kiểm tra.
PHỤ
LỤC B
HƯỚNG
DẪN GỬI THƯ GIẢ MẠO DƯỚI DẠNG CÓ ĐÍNH KÈM TẬP TIN
1. Đối với
Outlook 2010
Lựa chọn tin nhắn muốn gửi đi. Lựa chọn
tab “Home” trên thanh công cụ. Trong mục “Respond” chọn “More” à “Forward as Attachment”.
2. Đối với
Outlook 2007
Lựa chọn tin nhắn muốn gửi. Lựa chọn “Action”
menu và kích vào “Forward as Attachment”.
3. Đối với
Thurnderbird
Lựa chọn tin nhắn, menu “Message”
à Foward
As à Attachment.
4. Đối với
Apple Mail
Click chuột phải vào tin nhắn muốn gửi
và lựa chọn “Forward as Attachment”
5. Đối với
Gmail và Yahoo
Ta cần phải hiển thị thư gốc ra như hướng
dẫn 6 và 7 ở Phụ lục A và lưu chúng lại thành một tập tin dạng văn bản.
Sau đó thực hiện gửi thư điện tử đính
kèm tập tin văn bản đó cho Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hồ Chí Minh.
6. Webmail của
Mdaemon 13.5
Mở tin nhắn nghi vấn cần gửi đi và
kích vào nút “Forward As Attachment” trên thanh công cụ:
Một giao diện soạn thư sẽ được hiển thị.
Ta cần điền đầy đủ thông tin theo như mẫu ở phần 4 và gửi về hòm thư stttt@tphcm.gov.vn
