Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5438:1991 về xi măng - thuật ngữ và định nghĩa

• Số hiệu: TCVN5438:1991
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 1991

Thuật ngữ	Định nghĩa
1	2
1. Xi măng	Vật liệu kết dính dùng cho xây dựng ở dạng bột có tính chất thuỷ lực bao gồm clanhke, khi cần thiết có cả thạch cao, các chất chứa thạch cao và phụ gia
2. Clanhke xi măng Clanhke	Sản phẩm thu được bằng cách nung đến kết khối hay nóng chảy hỗn hợp các nguyên liệu chủ yếu chứa canxi silicat và (hoặc) canxi aluminat
3. Clanhke có thành phần định mức	Clanhke có thành phần khoáng đúng theo qui định của tiêu chuẩn
4. Clanhke xi măng pooclăng	Clanhke chủ yếu gồm canxi silicat độ kiềm cao cũng như aluminat và canxi alumoferit
5. Clanhke alumin	Clanhke chủ yếu gồm canxi aluminat độ kiềm thấp
6. Khoáng clanhke	Hợp chất nhân tạo có thành phần tỉ trọng chính là tinh thể cơ bản của các pha clanhke
7. Thành phần khoáng chất Clanhke	Hàm lượng các khoáng cơ bản của Clanhke, được xác định bằng tính toán dựa trên các số liệu phân tích hoá học
8. Pha Clanhke	Phần hợp thành của Clanhke ở dạng các dung dịch rắn trên cơ sở các khoáng Clanhke, các ôxit riêng biệt hoặc thuỷ tinh
9. Thành phần pha của Clanhke	Hàm lượng các pha chính của Clanhke, xác định bằng các phương pháp phân tích hoá lí
10. Phụ gia xi măng	Vật liệu đưa vào xi măng nhằm đạt được các chỉ tiêu chất lượng nhất định
11. Phụ gia khoáng hoạt tính cho ximăng	Phụ gia đưa vào xi măng ở dạng nghiền mịn có tính chất thuỷ lực hoặc pudôlan
12. Phụ gia đầy cho xi măng	Phụ gia đưa vào xi măng ở dạng vật liệu vô cơ, thực tế không tham gia vào quá trình hydrat hoá xi măng nhưng cải thiện thành phần cỡ hạt và (hoạc) cấu trúc đá ximăng
13. Phụ gia đặc biệt cho xi măng	Phụ gia đưa vào xi măng tạo cho xi măng các tính chất đặc biệt, thi dụ trang trí v.v...
14. Phụ gia trợ nghiền xi măng	Phụ gia đưa vào xi măng nhằm cải thiện quá trình công nghệ nghiền
15. Sự nhào trộn xi măng	Sự nhào trộn xi măng với nước
16. Hồ xi măng	Hỗn hợp dẻo của ximăng và nước
17. Đá xi măng	Vật liệu tạo nên khí đóng rắn hồ xi măng và có độ bền
18. Vữa ximăng tiêu chuẩn	Hỗn hợp của ximăng, cát chuẩn để thử ximăng và nước theo tỉ lệ định mức để thử ximăng
19. Độ nghiền mịn của ximăng	Đặc tính phân tán bột ximăng, biểu thị bằng tỉ lệ phần trăm khối lượng phần còn lại (hay lọt qua) trên một sàng hoặc nhiều sàng kiểm tra, hoặc bằng trị số bề mặt riêng của bột ximăng, xác định theo phương pháp thấm không khí
20. Tính chất thuỷ lực của ximăng	Khả năng của ximăng sau khi nhào trộn tự cứng lại trong không khí và trong nước
21. Các tính chất pudôlan của phụ gia ximăng	Khả năng của phụ gia khoáng hoạt tính đưa vào ximăng khi có vôi và nước thì thể hiện tính chất thuỷ lực
22. Kị nước hoá cho ximăng	Sự nâng cao ổn định của ximăng đối với tác động nước của không khí bằng cách đưa vào các phụ gia đặc biệt
23. Thành phần chất liệu của ximăng	Hàm lượng các phần hợp thành trong ximăng, tính bằng phần trăm khối lượng
24. Tỉ lệ nước - ximăng	Tỉ lệ của khối lượng nước nhào trộn và khối lượng ximăng
25. Độ dẻo chuẩn của hồ ximăng	Tỉ lệ nước - ximăng, tính theo phần trăm, khi đạt được độ dẻo chuẩn của hồ ximăng
26. Lượng nước yêu cầu của ximăng	Tỉ lệ nước - ximăng khi vữa ximăng đạt độ linh động chuẩn
27. Sự hoá dẻo của ximăng	Sự giảm độ dẻo chuẩn hay lượng nước yêu cầu của ximăng khi đưa vào các loại phụ gia đặc biệt
28. Độ ổn định thể tích của ximăng	Tính chất của ximăng trong quá trình đóng rắn tạo thành đá ximăng mà mẫu thử của nó không được phép biến dạng hoặc phá huỷ so với mức chuẩn
29. Sự hydrat hoá ximăng	Tác động tương hỗ hoá học của ximăng với nước tạo thành tinh thể ngậm nước
30. Độ toả nhiệt của ximăng	Lượng nhiệt toả ra khí hydrat hoá ximăng
31. Sự đông kết ximăng	Sự mất độ linh động không thuận nghịch của hồ ximăng do hydrat hoá
32. Thời gian đông kết ximăng	Thời hạn bắt đầu và kết thúc đông kết ximăng xác định trong điều kiện chuẩn
33. Sự đông kết giá của ximăng	Sự đông kết giá xi măng trước thời hạn, được khắc phục bằng tác động cơ học
34. Mác ximăng	Ký hiệu qui ước biểu thị giới hạn bền khi nén tối thiểu của mẫu vữa xi măng chuẩn, được chế tạo, đóng rắn và thử trong các điều kiện, vào những thời hạn kết thúc qui định trong tiêu chuẩn
35. Hoạt tính của ximăng	Giới hạn độ bền khi nén thực tế của mẫu vữa ximăng chuẩn, được đóng rắn và thử trong điều kiện và thời hạn đã qui định trong tiêu chuẩn
36. Độ bền sunfat của ximăng	Khả năng của đá ximăng chịu được tác động phá hoại của các sunfat hoà tan
37. Sự tự ứng suất của ximăng	Khả năng của đa xi măng gây ứng suất cho cốt thép đặt trong ximăng
38. Sự nở của ximăng	Sự tăng các kích thước độ dài của đá ximăng khi đóng rắn
39. Sự co ngót của ximăng	Sự giảm các kích thước độ dài của ximăng khi đóng rắn