Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6095:2008 hạt lúa mì (Triticum aestivum L.) - Các yêu cầu

• Số hiệu: TCVN6095:2008
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2008

Loại tạp chất	Định nghĩa được nêu trong	Mức tối đa cho phép % (phần khối lượng)
Hạt vỡ	3.2.1	7^a
Hạt lép	3.2.2	8^a
Hạt không bình thường	3.2.3	1^a
Hạt bị sinh vật gây hại	3.2.4	2^a
Hạt ngũ cốc khác	3.3	3^a
Chất ngoại lai	3.4	2
Tạp chất vô cơ	3.4	0,5
Hạt gây độc và/hoặc hạt có hại, hạt bị thối và hạt có cựa gà do nấm	3.5	0,5
Mỗi loại hạt gây độc bất kỳ	3.5	0,05
Hạt có cựa gà do nấm	3.5.3	0,05
^a Hàm lượng tối đa của hạt vỡ, hạt lép, hạt không bình thường, hạt bị côn trùng gây hại và các loại hạt ngũ cốc khác không được vượt quá 15 % (phần khối lượng) tổng số.

4.3.4. Hoạt tính a-amylaza

Hoạt tính a-amylaza (xem 3.2.5) được xác định theo ISO 3093 và được biểu thị bằng chỉ số rơi, không được nhỏ hơn 160.

5. Lấy mẫu

Lấy mẫu theo TCVN 5451 (ISO 13690).

6. Phương pháp thử

Việc thử nghiệm phải được tiến hành theo các phương pháp qui định trong 4.3 và Phụ lục C.

PHỤ LỤC A

(tham khảo)

...

...

...

CẢNH BÁO Đây là danh mục liệt kê chưa đầy đủ, có thể được hoàn thiện nếu có phát sinh.

A.1. Hạt gây độc

Tên khoa học

Tên thường gọi

Acroptilon repens (L.) DC

Agrostemma githago L.

Cây họ thạch trúc

Coronilla varia L.

...

...

...

Crotalaria spp.

Cây lục lạc

Datura fastuosa L.

Cây cà độc dược

Datura stramonium L.

Cây cà độc

Heliotropium lasiocarpum Fisher và C.A.Meyer

Cây vòi voi

Lolium temulentum L.

...

...

...

Ricinus communis L.

Cây thầu dầu

Sophora alopecuroides L.

Cây xa cúc

Sophora pachycarpa Schrank ex C.A.Meyer

Thermopsis montana

Buffalo pen

Thermopsis lanceolata R.Br. in Aiton

...

...

...

Trichodesma incamum

A.2. Hạt có hại

Tên Khoa học

Tên thường gọi

Allium sativum L.

Cây tỏi

Cephalaria syriaca (L) Roemer và Shultes

...

...

...

Melampyrum arvense L.

Cây đuôi cáo

Melilotus spp.

Cây ngạc ba

Sorghum halepense (L) Pers.

Cỏ lúa miến

Trigonella foenum-graecum L.

Cây hồ lô ba

...

...

...

(qui định)

NHÓM ĐỘNG VẬT NHỎ VÀ CÔN TRÙNG GÂY HẠI KHÔNG CHẤP NHẬN ĐƯỢC TRONG NGŨ CỐC BẢO QUẢN

Các loại sau đây không được có trong ngũ cốc bảo quản:

Tên khoa học

Tên thường gọi

Acarus spp.

Loài nhện

Cryptolestes spp.

Mọt râu dài

...

...

...

Ngài địa Trung Hải

Nemapogon granella L.

Ngài kho

Orizaephilus spp.

Mọt răng cưa

Plodia interpunctella Hubn.

Ngài ấn độ

Prostephanus truncatus Horn.

Mọt đục hạt lớn

...

...

...

Mọt đục hạt nhỏ

Sitophilus spp.

Mọt vòi voi

Sitotroga cerealella Oliv.

Ngài thóc

Tenenbroides mauritanicus L.

Mọt thóc lớn

Tribolium spp.

Mọt bột

...

...

...

Một cứng đốt

Tyrophagus spp.

PHỤ LỤC C

(qui định)

XÁC ĐỊNH TẠP CHẤT

C.1. Nguyên tắc

Dùng rây tách các tạp chất và phân loại theo Bảng C.1

...

...

...

Loại tạp chất

Tương ứng với loại

Hạt vỡ

Hạt lép

Hạt không bình thường

Hạt bị sinh vật gây hại

Hạt lúa mì bị hỏng

Hạt ngũ cốc khác

Hạt ngũ cốc khác

...

...

...

Tạp chất ngoại lai vô cơ

Chất ngoại lai

Hạt gây độc, và/hoặc hạt gây hại và hạt bị thối

Hạt có cựa gà do nấm

Hạt gây độc và/hoặc hạt gây hại và hạt bị thối

Và hạt có cựa gà do nấm

C.2. Thiết bị dụng cụ

C.2.1. Bộ sàng thử nghiệm, lỗ dài đầu tròn, gồm các rây 1,00 mm x 20,0 mm; 1,70 mm x 20,0 mm và 3,55 mm x 20,0 mm, như mô tả trong TCVN 4994 (ISO 5223), có đáy thu nhận và có nắp đậy.

C.2.2. Dụng cụ chia mẫu, như dụng cụ lấy mẫu hình nón hoặc dụng cụ lấy mẫu nhiều rãnh với hệ thống phân chia.

...

...

...

C.2.4. Đĩa.

C.2.5. Hộp chứa đáy nông, có diện tích bề mặt tối thiểu là 200cm^2.

C.2.6. Cân, chính xác đến 0,01 g

C.3. Lấy mẫu

Xem điều 5.

C.4. Cách tiến hành (Xem hình C.1)

C.4.1. Yêu cầu chung

Nếu hạt có một vài khuyết tật thì phải phân loại theo Bảng với mức độ tối đa cho phép thấp nhất (xem Bảng 1).

Bất kỳ phần nào bị dính lại ở các khe sàng thì coi phần đó như phần còn lại trên sàng.

...

...

...

Trộn cẩn thận mẫu thử nghiệm đến đồng nhất, rồi giảm cỡ mẫu, nếu cần, dùng dụng cụ chia mẫu (C.2.2) cho đến khi thu được mẫu có khối lượng khoảng 1 000 g.

Cân thử mẫu thu được với độ chính xác đến 1 g và cho mẫu thử vào hộp chứa (C.2.5).

Trong quá trình chuẩn bị mẫu thử, ghi lại có phát hiện thấy mùi lạ hay không trong khối hạt lúa mì và sự có mặt hay không của các côn trùng sống (loại được qui định ở Phụ lục B) hoặc các bất thường khác.

C.4.3. Xác định hạt có cựa gà do nấm

Tách hạt có cựa gà do nấm (3.5.3) ra khỏi mẫu thử (C.4.2) cho vào đĩa (C.2.4) và cân chính xác đến 0,01 g.

C.4.4. Chia lần đầu

Trộn kỹ mẫu sau khi đã loại bỏ hết các hạt có cựa gà do nấm và chia mẫu bằng dụng cụ chia mẫu (C.2.2) tới khi thu được khoảng 250 g mẫu.

Cân phần thử thu được chính xác đến 0,01 g. Nếu thấy các hạt bị tróc vỏ, thì phải tách các hạt này ra khỏi vỏ của chúng trước khi rây lần đầu.

C.4.5. Rây lần đầu

...

...

...

Cho phần thử (C.4.4) lên mặt rây 3,55 mm và đậy nắp.

Lắc rây bằng tay trong 45 s với chuyển động qua lại theo hướng chiều dài rãnh rây, cần giữ cho mặt rây nằm ngang.

Các vật không lọt qua rây 3,55 mm thì được lấy ra và cho vào các đĩa (C.2.4) khác: hạt ngũ cốc khác (3.3), tạp chất hữu cơ và tạp chất vô cơ của chất ngoại lai (3.4), hạt gây độc và/hoặc hạt gây hại (3.5.1) và hạt bị thối (3.5.2) cũng như các hạt lúa mì nào giữ lại trên rây. Các hạt lúa mì còn được giữ lại trên rây 3,55 mm cho lẫn vào phần mẫu không lọt qua rây 1,00 mm. Gộp phần vô cơ ngoại lai vào phần lọt qua rây 1,00 mm. Cân các phần trên với độ chính xác đến 0,01 g.

C.4.6. Chia lần thứ hai

Trộn kỹ phần giữ lại trên rây 1,00 mm và lọt qua rây 3,55 mm, sau đó thêm hạt lúa mì thu được trên rây 3,55 mm và dùng dụng cụ chia mẫu (C.2.2) chia cho đến khi thu được khoảng 60 g. Cân chính xác đến 0,01 g.

Dàn đều phần mẫu thử, sau đó tách ra và phân loại bằng cách cho vào các đĩa: hạt vỡ (3.2.1), hạt ngũ cốc khác (3.3), tạp chất hữu cơ và vô cơ (3.4), hạt không bình thường (3.2.3), hạt bị sinh vật gây hại (3.2.4), hạt gây độc và/hoặc hạt có hại (3.5.1) và hạt bị thối (3.5.2). Cân từng phần trên với độ chính xác đến 0,01 g.

Kiểm tra để chắc chắn rằng tổng khối lượng các tạp chất và khối lượng lúa mì đúng bằng khối lượng phần mẫu thử.

C.4.7. Rây lần thứ hai

Cho phần thử còn lại sau khi đã tách các tạp chất được quy định trong C.4.6, lên rây 1,70 mm, được gắn với đáy và nắp đậy.

...

...

...

Cân những hạt nhỏ lọt qua rây với độ chính xác đến 0,01 g, các hạt này được coi là hạt lép (3.2.2).

C.4.8. Số lần xác định

Lặp lại phép xác định trên cùng mẫu thử, dùng một phần khác của phần thử đã thu được theo qui định trong C.4.4.

C.5. Biểu thị kết quả

Biểu thị hàm lượng của mỗi nhóm tạp chất, tính bằng phần trăm khối lượng của khối hạt thu được, theo công thức dưới đây:

Lấy kết quả là trung bình cộng của hai lần xác định (C.4.8).

Kết quả được tính đến một chữ số thập phân, ngoại trừ các hạt gây độc và/hoặc hạt có hại, hạt bị thối và hạt có cựa gà do thì kết quả được tính đến số thập phân thứ hai.

Hạt vỡ:

C₁ x C₂ x m₆

...

...

...

C₁ x C₂ x m₁₃

Hạt không bình thường:

C₁ x C₂ x m₁₀

Hạt bị sinh vật gây hại xâm nhập:

C₁ x C₂ x m₁₁

Hạt ngũ cốc khác:

C1 x x m₂ + C₁ x C₂ x m₁

Tạp chất ngoại lai (tạp chất hữu cơ và vô cơ):

C₁ x (m₃ + m₄) + C₁ x C₂(m₆ + m₉)

...

...

...

C₁ x x m₄ + C₁ x C₂ x m₉

Hạt gây độc và/hoặc hạt gây hại, hạt bị thối và hạt có cựa gà do nấm:

x m₁ + C1x m₅ + C₁ x C₂ x m₁₂

Hạt có cựa gà do nấm:

x m₁

Trong đó

C₁ là hệ số sau khi chia mẫu lần đầu, tính theo C₁ =

C₂ là hệ số sau khi chia mẫu lần thứ hai, tính theo C₂ = x

m_w là khối lượng của mẫu thử (khoảng 1 000 g), tính bằng gam;

...

...

...

m_y là khối lượng phần bị giữ lại trên mặt rây 1,00 mm, có nghĩa là:

m_y = m_x – (m₂ + m₃ + m₄ + m₅), tính bằng gam;

m_z là khối lượng của phần thử thu được theo C.4.6 (khoảng 60 g), tính bằng gam;

m₁ là khối lượng của hạt có cựa gà do nấm trong mẫu thử, tính bằng gam;

m₂ là khối lượng của hạt ngũ cốc khác bị giữ lại trên rây 3,55 mm, tính bằng gam;

m₃ là khối lượng của tạp chất hữu cơ bị giữ lại trên rây 3,55 mm, tính bằng gam;

m₄ là khối lượng tạp chất vô cơ bị giữ lại trên rây 3,55 mm và phần đã lọt qua rây 1,00 mm, tính bằng gam;

m₅ là khối lượng của hạt gây độc và/hoặc hạt gây hại và hạt bị thối bị giữ lại trên rây 3,55 mm, tính bằng gam;

m₆ là khối lượng của hạt vỡ bị giữ lại trên rây 1,00 mm, tính bằng gam;

...

...

...

m₈ là khối lượng của tạp chất hữu cơ bị giữ lại trên rây 1,00 mm, tính bằng gam;

m₉ là khối lượng của tạp chất vô cơ bị giữ lại trên rây 1,00 mm, tính bằng gam;

m₁₀  là khối lượng của hạt không bình thường bị giữ lại trên rây 1,00 mm, tính bằng gam;

m₁₁ là khối lượng của hạt bị vi sinh vật gây hại xâm nhập bị giữ lại trên rây 1,00 mm, tính bằng gam;

m₁₂ là khối lượng của hạt gây độc và/hoặc hạt gây hại, hạt bị thối bị giữ lại trên rây 1,00 mm, tính bằng gam;

m₁₃ là khối lượng của hạt lép lọt qua rây 1,70 mm, tính bằng gam.

C.6. Báo cáo thử nghiệm

Báo cáo thử nghiệm phải ghi rõ:

- tất cả các thông tin cần thiết để nhận biết đầy đủ mẫu;

...

...

...

- phương pháp thử đã sử dụng, viện dẫn tiêu chuẩn này;

- mọi thao tác không qui định trong tiêu chuẩn này, hoặc được coi là tùy chọn, cùng với các chi tiết của sự cố bất kỳ mà có thể ảnh hưởng đến kết quả;

- các kết quả thử thu được, nếu kiểm tra độ lặp lại thì nêu kết quả cuối cùng thu được.

Hình C.1 – Sơ đồ cách tiến hành

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN 7857-1:2008 (ISO 6322-1:1996), Bảo quản ngũ cốc và đậu đỗ Phần 1: Khuyến nghị chung về bảo quản ngũ cốc.

[2] TCVN 7857-2:2008 (ISO 6322-2:2000), Bảo quản ngũ cốc và đậu đỗ Phần 2: Khuyến nghị thực hành.

...

...

...

[4] TCVN 7847-1:2008 (ISO 6639-1:1986), Ngũ cốc và đậu đỗ - Xác định sự nhiễm côn trùng ẩn náu – Phần 1: Nguyên tắc chung.

[5] TCVN 7847-2:2008 (ISO 6639-2:1987), Ngũ cốc và đậu đỗ - Xác định sự nhiễm côn trùng ẩn náu – Phần 2: Lấy mẫu.